Υπό κατάρρευση η τουρκική οικονομία και η λίρα

Βυθίζεται όλο και περισσότερο στο οικονομικό χάος, με την επιθετική πολιτική Ερντογάν να υποδαυλίζει τις εξελίξεις

Των Έφης Τριήρη και Γιάννη Παγκαλιά

Σε οικονομικό χάος έχει περιέλθει η Τουρκία λιγότερο από 40 ημέρες πριν από τη διεξαγωγή πρόωρων προεδρικών και βουλευτικών εκλογών στις 24 Ιουνίου, με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να τη βυθίζει ακόμα περισσότερο, όταν, σε μία ακόμα προσπάθεια να συσπειρώσει τον τουρκικό λαό γύρω από αυτόν, δηλώνει πως διατίθεται μετά τις εκλογές να ελέγξει ακόμα περισσότερο την οικονομία της χώρας, προκαλώντας σοκ στους επενδυτικούς κύκλους και στέλνοντας την τουρκική λίρα στα τάρταρα, φτάνοντας την ισοτιμία με το αμερικανικό δολάριο σήμερα στις 4,5 τουρκικές λίρες.

Η ανάκαμψη του δολαρίου, η αύξηση των τιμών του πετρελαίου και το άλμα στα κόστη δανεισμού έχουν προκαλέσει τις τελευταίες εβδομάδες μεγάλες αναταράξεις στις αναδυόμενες αγορές.

Η Τουρκία ήταν μεταξύ αυτών που επλήγησαν περισσότερο εξαιτίας του μεγάλου ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της (τον Μάρτιο το εμπορικό έλλειμμα της Τουρκίας διευρύνθηκε στα 4,812 δισ. δολάρια, από 4,5 δισ. δολάρια τον Φεβρουάριο) και της αυξανόμενης αβεβαιότητας για το ποιος ακριβώς έχει τα ηνία της νομισματικής πολιτικής.

Οι ρευστοποιήσεις στο τουρκικό χρηματιστήριο έχουν αυξηθεί εν όψει των εκλογών, ενώ οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων έχουν ανοδική πορεία.

Ο Τούρκος πρόεδρος, στην προσπάθειά του να αποκτήσει μεγαλύτερο λαϊκό έρεισμα, έχει επιδοθεί σε μία επιθετική πολιτική σε πολλαπλά μέτωπα. Η επέμβαση στη Συρία, οι εντάσεις με την Ελλάδα και το Ισραήλ, η σκληρή στάση απέναντι σε ΗΠΑ και Γερμανία είναι μερικές από τις κινήσεις εντυπωσιασμού του Ερντογάν, σε μία προφανή προσπάθεια να συσπειρώσει τους Τούρκους πολίτες, πολεμώντας εναντίον των εχθρών της χώρας.

Σε αυτό το κυνήγι προστέθηκαν οι διεθνείς αγορές και οι επενδυτές, τους οποίους αποκαλεί ένα μάτσο κερδοσκόπων που έχουν βάλει στο στόχαστρο την τουρκική οικονομία, κάποτε την αγαπημένη αναδυόμενη οικονομία των επενδυτικών κύκλων.

Ο αυτοαποκαλούμενος εχθρός των επιτοκίων έχει επιδοθεί σε μία ανοιχτή αντιπαράθεση με τον κεντρικό τραπεζίτη της Τουρκίας, σε μία προσπάθεια διατήρησης των επιτοκίων στα ίδια επίπεδα.

Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας έπειτα από πολλές άκαρπες συνεδριάσεις προχώρησε στην πρώτη αύξηση επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης, στο 13,5%, με τον πληθωρισμό να έχει εκτοξευθεί στο 10,9%.

Η οικονομία της γειτονικής χώρας αναπτύχθηκε με τον εντυπωσιακό ρυθμό του 7,4% το 2017, ο ισχυρότερος όλων των αναδυόμενων οικονομιών, όμως οι αναλυτές προειδοποιούσαν. Η τουρκική οικονομία αναπτύχθηκε ταχύτερα της κινεζικής το 2017, παρά τις προειδοποιήσεις αναλυτών ότι οι ρυθμοί αυτοί δεν είναι ούτε υγιείς ούτε βιώσιμοι.

Η βραδεία ανάπτυξη και οι επεμβάσεις του Ερντογάν στη νομισματική και τη δημοσιονομική πολιτική έδειχναν έναν δρόμο δύσβατο. Κάτι που επιβεβαιώνουν οι εκθέσεις των οίκων αξιολόγησης που ο ένας μετά τον άλλο υποβαθμίζουν την τουρκική οικονομία, με τον οίκο Moody’s να είναι ο τελευταίος χρονικά που υποβάθμισε το αξιόχρεο της Τουρκίας, ακολουθώντας τις αξιολογήσεις των οίκων Fitch Ratings και Standard & Poor’s.

Νέο ιστορικό χαμηλό για τη λίρα

Σε νέο ιστορικό χαμηλό βρέθηκε χθες η τουρκική λίρα, η οποία ξέφυγε πέρα από το 4,5 έναντι του δολαρίου για πρώτη φορά, εν μέσω ανησυχιών για την πολιτική επιρροή της νομισματικής πολιτικής της χώρας, εξέλιξη που ανάγκασε την κεντρική τράπεζα της χώρας να διαμηνύσει ότι είναι έτοιμη να λάβει μέτρα για να σταματήσει την ελεύθερη πτώση του νομίσματος.

Τουρκικά μίντια ανέφεραν ότι ο κ. Ερντογάν επρόκειτο να συναντηθεί με τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας Μουράτ Τσεντίκαγια και με άλλους οικονομικούς αξιωματούχους για να συζητήσουν σχετικά με τις εξελίξεις στις αγορές, με αποτέλεσμα η λίρα να περιορίσει εν μέρει τις απώλειές της.

Η λίρα, ένα από τα χειρότερα σε επιδόσεις νομίσματα των αναδυόμενων αγορών εφέτος με απώλειες 15%, άγγιξε ιστορικό χαμηλό και έναντι ευρώ και γιεν. Η ελεύθερη πτώση του νομίσματος άσκησε πιέσεις και στις μετοχές.

Ο βασικός χρηματιστηριακός δείκτης της Κωνσταντινούπολης καταγράφει φέτος πτώση 25%, παρουσιάζοντας τη δεύτερη χειρότερη επίδοση μεταξύ των δεικτών 30 αναδυόμενων αγορών.

Χειραψίες και... απειλές

EPA/SIMON DAWSON / POOL

Η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι ανταλλάσσει χειραψία με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Τούρκου προέδρου στο Λονδίνο. Ο κ. Ερντογάν, μεταξύ διαφόρων «καυτών» πολιτικών θεμάτων, είπε ότι σκοπεύει να θέσει ακόμη περισσότερο υπό τον έλεγχό του την τουρκική οικονομία αλλά και τη νομισματική πολιτική, εάν κερδίσει τις εκλογές της 24ης Ιουνίου.

Ναυτεμπορική