Το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα: Η επίσκεψη του Καρόλου στην Αθήνα και η εκστρατεία κατά της χρήσης πλαστικών καλαμακίων

Ο διάδοχος του βρετανικού θρόνου, με τη γυναίκα του την Καμίλα επισκέφθηκαν την Ελλάδα. Φώτο ΑΠΕ

Toυ Μάριου Ευρυβιάδη 

Θεωρώ τον εαυτό μου περιβαλλοντικά ενήμερο. Έπρεπε όμως να επισκεφτεί την Ελλάδα ο διάδοχος του βρετανικού θρόνου, με τη γυναίκα του την Καμίλα, για να ευαισθητοποιηθώ στο παγκόσμιο περιβαλλοντικό πρόβλημα που προκύπτει από τη χρήση των πλαστικών καλαμακίων. Στο πλαίσιο της επίσκεψής του πριν μερικούς μήνες στην Αθήνα,  ο Κάρολος και η Καμίλα κατέβηκαν στο κέντρο της πόλης και κάθισαν για έναν καφέ – τον περιβόητο φρέτο, νομίζω- σε ένα κέντρο της σειράς. Αρνήθηκαν όμως να χρησιμοποιήσουν το πλαστικό καλαμάκι. Ήπιαν τον καφέ τους χωρίς τη βοήθειά του. Και η άρνησή τους έγινε viral στο διαδίκτυο στην Ελλάδα.

• Πιο πρόσφατα το πασίγνωστο αμερικανικό περιοδικό National Geographic άρχισε μια παγκόσμια εκστρατεία κατά της χρήσης του συγκεκριμένου πλαστικού, επικαλούμενο την αμεσότητα της ζημιάς που προκαλούν τα καλαμάκια στο θαλάσσιο περιβάλλον αλλά και στα έμβρυα όντα των θαλασσών.

Δισεκατομμύρια καλαμάκια χρησιμοποιούνται ετήσια, πολλά εκ των οποίων καταλήγουν στη θάλασσα. Στην Αμερική υπολογίζεται πως χρησιμοποιούνται καθημερινά  500 εκ. καλαμάκια. Ο αριθμός αυτός αμφισβητήθηκε τελευταία και λέγεται πως είναι περίπου 200 εκ. Αν προστεθεί και ο υπόλοιπος κόσμος, τα δις είναι πολλά. Και ήδη 8.3 δις καλαμάκια ρυπαίνουν τις θάλασσες. Αυτά αποτελούν μέρος των 8 και πλέον δις πλαστικών που ρυπαίνουν τις θάλασσες ετησίως!

Το πρόβλημα με τα καλαμάκια ειδικά και από ό,τι διαβάζω, είναι πως σταδιακά καταλήγουν σε μικροκομματάκια ή μικροσωματίδια που τρώγονται από τα ψάρια, που με τη σειρά τους τρώγονται από θαλασσοπούλια ή από τον άνθρωπο.

• Πρόσφατα, για παράδειγμα- και πιο γενικά αναφορικά με τα πλαστικά στις θάλασσες- ομάδα επιστημόνων ανακάλυψε σε κάποιο νησί του Ειρηνικού πως νεοσσοί πέθαναν διότιτα στομάχια τους είχαν γεμίσει πλαστικά, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να τα ταΐσουν, πλέον, οι γονείς τους. Και διοργάνωσαν ολόκληρη επιχείρηση αφαίρεσης των πλαστικών από τα στομάχια τους!

Για τα καλαμάκια ειδικά η εκστρατεία κατά της χρήσης του άρχισε το 2015 όταν εντοπίστηκε μια χελώνα, η μύτη της οποίας ήταν αιματοβαμμένη, αφού εκεί είχε καρφωθεί ένα κόκκινο, νομίζω, καλαμάκι. Το βίντεο με τη αιματοβαμμένη χελώνα έγινε viral και έτσι άρχισε η συγκεκριμένη εκστρατεία.  Η αμερικανική οργάνωση Strawless Οcean υπολογίζει πως το 71% των ψαροπουλιών και 30% των χελώνων έχουν πλαστικά στα στομάχια τους. Το γεγονός αυτό περιορίζει τη διάρκεια της ζωής τους στο ήμισυ. Κατά την ίδια οργάνωση, η βιομηχανική ανακύκλωση του συγκεκριμένου πλαστικού είναι δύσκολη λόγω του μεγέθους και βάρους του αλλά και λόγω και της χρήσης του, στις παραλίες για παράδειγμα.

• Η πρωτεύουσα της πολιτείας της Ουάσινγκτον η πόλη Seattle (γνωστή από την ταινία Sleepless in Seattle) απαγόρευσε τη χρήση μη ανακυκλώσιμων προϊόντων για έτοιμα φαγητά εδώ και μια δεκαετία. Επέτρεψε όμως τη χρήση μικρών πλαστικών μιας χρήσης, όπως μαχαιροπίρουνα και καλαμάκια. (Πριν λίγες μέρες πρωτοστάτησε ξανά απαγορεύοντας και αυτά, με έμφαση στα καλαμάκια, με την εκστρατεία Strawless in Seattle! (Επιτρέπεται η χρήση σε πλαστικά καλαμάκια για άτομα με ειδικές ανάγκες).

Η εκστρατεία ενάντια στο καλαμάκι κερδίζει καθημερινά έδαφος. Η γνωστή πολυεθνική εταιρία Starbucks ανακοίνωσε πως θα τερματίσει τη χρήση του μέχρι το 2020. Η McDonald’s, κάτω από ισχυρή πίεση, ανακοίνωσε πως αρχίζει την κατάργηση από το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία. Η Bon Appétit Management, με πάνω από 1.000 εστιατόρια στις ΗΠΑ, ακολουθεί. Και η Αλάσκα Airlines γίνεται η πρώτη αεροπορική εταιρία που θα τερματίσει τη χρήση τους, ανταποκρινόμενη εν μέρει στο αίτημα ενός μικρού κοριτσιού.

Η ειρωνεία εδώ είναι πως στην Αμερική είναι που αρχίζουν και γιγαντώνονται τέτοιες πρωτοβουλίες. Στη χώρα δηλαδή που πρώτα δημιουργούνται τέτοιου είδους περιβαλλοντικά προβλήματα και που έχει τη μεγαλύτερη κατά κεφαλήν κατανάλωση στον κόσμο. Δεν χρειάζεται να λεχθεί εδώ πως το καλαμάκι, πρώτα χάρτινο και μετά πλαστικό εφευρέθηκε και στις δυο του μορφές στην Αμερική το 19ο αιώνα!

Στο τέλος της ημέρας όλα καταλήγουν στο προσωπικό μας περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Είναι τόσα μικροπράγματα που θεωρούμε αναγκαία στη ζωή μας και τα οποία αν τερματίσουμε τη χρήση τους θα αντιληφθούμε πως ουσιαστικά δεν τα χρειαζόμαστε. Γιατί όταν πίνουμε νερό στο ποτήρι δεν χρειάζεται καλαμάκι; Όταν πίνουμε κρύο καφέ ή κάποιο χυμό μας προσφέρεται καλαμάκι… Άστε που δημιουργείται ήδη ζήτημα στην Αμερική (πού αλλού;) γύρω από τους χυμούς και τα λεγόμενα «fruities», πρώτον διότι δεν είναι τόσο υγιεινά όσο πιστεύουμε και δεύτερο, διότι τα κατάλοιπά τους δημιουργούν μεγάλο περιβαλλοντικό πρόβλημα.

apopseis