Μετά το ξεπούλημα της Μακεδονίας, σειρά έχει η Θράκη - Τεμενάδες στον Ερντογάν και τους ψευδομουφτήδες

Του Νίκου Μελέτη
Με βήμα στο κενό μοιάζουν οι πειραματισμοί της κυβέρνησης σε ένα κρίσιμο ζήτημα που αφορά και την προσπάθεια τουρκικής διείσδυσης στη Θράκη, καθώς η εμμονή για αλλαγή των μουφτήδων, οι οποίοι «καρατομήθηκαν» μέσω υποχρεωτικής συνταξιοδότησής τους, δεν φαίνεται να συνοδεύεται από συνολικό πλαίσιο το οποίο θα θωρακίσει τους θρησκευτικούς εκπροσώπους της μειονότητας έναντι του τουρκικού προξενείου και των ενεργουμένων του, ψευτομουφτήδων.
Οι Μέτσο Τζεμαλή και Μεχμέτ Εμίν Σινίκογλου, νόμιμοι μουφτήδες της Κομοτηνής και της Ξάνθης, αφού τους τελευταίους μήνες αρνήθηκαν να παραιτηθούν, όπως τους είχε ζητηθεί από την κυβέρνηση αλλά και από εκπροσώπους του ΥΠΕΞ και της ΕΥΠ στην Θράκη, τελικά εκκαθαρίστηκαν με τροπολογία την οποία κατέθεσε στη Βουλή ο κ. Γαβρόγλου και προβλέπει τη συνταξιοδότηση στα 67 και των μουφτήδων, όπως συμβαίνει και με τους δικαστικούς με το επιχείρημα ότι και οι ίδιοι έχουν δικαστικές αρμοδιότητες λόγω της σαρίας.
Η απαίτηση για αλλαγή καθεστώτος στον τρόπο εκλογής των μουφτήδων με την απευθείας εκλογή τους από τους πιστούς (και επομένως αναγνώριση μέσω επανεκλογής των ψευτομουφτήδων) βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας της Αγκυρας και προσωπικά του Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος εξάλλου θέτει κάθε φορά το ζήτημα αυτό στον Αλέξη Τσίπρα (και σε όλους τους προηγούμενους Έλληνες πρωθυπουργούς).
Η Τουρκία, η οποία φυσικά δεν εκλέγει στο εσωτερικό της τον μουφτή, επιδιώκει να επιβάλει με εκβιασμούς και απειλές ένα τέτοιο καθεστώς για τους μουφτήδες στη Θράκη όπου θα αναδειχθεί δικός της εκλεκτός ως θρησκευτικός ηγέτης της μειονότητας, όπου καθώς θα εκλέγεται από μαζική ψηφοφορία θα λειτουργεί πλέον ως «εθνάρχης» της «τουρκικής μειονότητας».
Κατά περιόδους η Άγκυρα έχει συνδέσει το θέμα των μουφτήδων με εντελώς διαφορετικά ζητήματα: από την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης μέχρι την παραχώρηση τουρκικής ιθαγένειας σε ιερωμένους του Οικουμενικού Θρόνου ώστε να μη συρρικνωθεί η Ιερά Σύνοδος, αλλά ακόμη και με άλλα θέματα που αφορούν το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ενώ πρόσφατα ήταν τα δημοσιεύματα που θεώρησαν ότι η έγερση του θέματος των μουφτήδων μαζί με εκείνο των δύο Ελλήνων στρατιωτικών που κρατούνται στην Αδριανούπολη, θα μπορούσε να εκληφθεί ως ακόμη ένα από τα άθλια παζάρια που συνηθίζει ο κ. Ερντογάν.
«Κράτος εν κράτει»
Οι μουφτείες και στην Ξάνθη και στην Κομοτηνή βρίσκονται σε κατάσταση μαρασμού, με ευθύνη όχι μόνο των δύο ηλικιωμένων μουφτήδων, αλλά και της πολιτείας, που δεν φρόντισε να υποστηριχθούν οι δομές των μουφτειών, να στελεχωθούν, να εκσυγχρονισθούν και να μπορέσουν να σταθούν απέναντι στους ψευδομουφτήδες και στους μηχανισμούς του τουρκικού παρακράτους στη Θράκη, που διαθέτοντας και πακτωλό χρημάτων έχουν επιβάλει ένα ιδιότυπο καθεστώς «κράτους εν κράτει» στην περιοχή.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο ψευδομουφτής Ξάνθης, Αχμέτ Μετέ, έχει καταλάβει εδώ και χρόνια την κατοικία του μουφτή, την οποία πλέον χρησιμοποιεί ως γραφείο, όπου και τον επισκέπτονται συχνά πυκνά οι επίσημοι προσκεκλημένοι εκ Τουρκίας, ενώ σχεδόν καθημερινός επισκέπτης είναι και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Χουσεΐν Ζεϊμπέκ.
Οι δύο νόμιμοι μουφτήδες εγκαταλείφθηκαν χωρίς ιεροδιδασκάλους και αυτοί που προσλήφθηκαν οδηγήθηκαν στην πλειονότητά τους στην αγκαλιά του προξενείου, είτε λόγω των απειλών που δέχονταν είτε γιατί έπρεπε να εξασφαλίσουν τα προς το ζην τους μήνες που περίμεναν ματαίως να πάρουν τον μισθό τους.
Η δυνατότητα που έχει αποκτήσει το προξενείο με τους μηχανισμούς του στη μειονότητα και με πακτωλό χρημάτων να χειραγωγεί τη μειονοτική ψήφο, έχει επίπτωση και στην κατάσταση των μουφτειών. Οι μειονοτικοί βουλευτές όχι μόνο δεν έχουν ουδεμία σχέση με τους μουφτήδες, αλλά συχνά πυκνά, με πρώτον φυσικά τον Χ. Ζεϊμπέκ, εμφανίζονται στο πλευρό των ψευτομουφτήδων, όπως κάνουν και παράγοντες της Αυτοδιοίκησης, προκειμένου να αποσπάσουν την «εύνοια» του προξενείου. Αυτές οι κινήσεις όμως στέλνουν εδώ και χρόνια λάθος μηνύματα στη μειονότητα, καθώς τα αντιλαμβάνεται ως δείγμα αδυναμίας των μουφτειών έναντι των ψευτομουφτήδων.

Η εκλογή των διαδόχων

Η ανανέωση και ο εκσυγχρονισμός των μουφτειών πρέπει να είναι σημαντική προτεραιότητα, αλλά δεν είναι θέμα μόνο αντικατάστασης των δύο μουφτήδων με τοποτηρητή και αργότερα με εκλογή των διάδοχων τους, βάσει του υπάρχοντος νόμου, από στενό εκλεκτορικό σώμα. Η εκλογή από το σύνολο των πιστών δεν προβλέπεται και δεν μπορεί, ακόμη και να το ήθελε, η κυβέρνηση να ικανοποιήσει την απαίτηση του κ. Ερντογάν.
Όμως υπάρχει μια μεγάλη παγίδα: να ικανοποιηθεί εμμέσως το αίτημα Ερντογάν, καθώς εάν εγκαταλειφθούν κι άλλο στην ανυποληψία οι δύο μουφτείες μετά την απομάκρυνση των δύο ηλικιωμένων αλλά σεβαστών θεολόγων κυρίως σε ό,τι αφορά το πρόσωπο του Μ. Τζεμαλή, τότε απλώς θα εμπεδώσει περαιτέρω τη θέση του το σύστημα των ψευτομουφτήδων, οπότε σταδιακά θα εξαλειφθεί κάθε θεσμός που θα μπορούσε να αποκρούσει την τουρκική προσπάθεια και θρησκευτικού ελέγχου της μειονότητας.
Πάντως, ο κ. Ερντογάν μάλλον δύσκολα θα ικανοποιηθεί με «μισές δουλειές» και αποτελεί ερώτημα το τι ακριβώς διεμείφθη στη συνάντησή του με τον Αλέξη Τσίπρα στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, πριν από μερικές εβδομάδες, και αν του δόθηκε η εντύπωση ότι αφού απομακρυνθούν οι δύο νόμιμοι μουφτήδες θα υπάρξει είτε εκλογή τους από τη βάση είτε αναγνώριση των ψευτομουφτήδων.
Απλώς να θυμίσουμε ότι σε κάποια ανάλογη συζήτηση το καλοκαίρι του 2016 ο κ. Ερντογάν είχε καταλάβει ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός τού υποσχέθηκε ότι θα του επιστρέψει τους οκτώ Τούρκους αξιωματικούς. Μια «παρεξήγηση», η οποία έχει δηλητηριάσει βαθιά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Επικίνδυνα παιχνίδια
Στη Θράκη δεν μπορεί να γίνονται όμως τέτοια παιχνίδια, όσο κι αν η κυβέρνηση έχει στο μυαλό της εκτός του Ερντογάν και τις ευρωεκλογές και φυσικά τις εθνικές εκλογές και θα ήθελε με κινήσεις που μάλλον απευθύνονται προς το τουρκικό προξενείο να κερδίσει και πάλι την «κατεύθυνση» της μειονοτικής ψήφου προς τους συνδυασμούς του ΣΥΡΙΖΑ.
Η κυβέρνηση επέμεινε με πρωτοφανή σπουδή να απαλλαγεί από τους δύο μουφτήδες.
Άμεσα θα πρέπει με συγκεκριμένες κινήσεις να πείσει ότι αυτή η κίνηση έγινε για να βελτιωθεί και να ενισχυθεί ο θεσμός των μουφτειών, όπως υποστηρίζει.
Διαφορετικά θα πρόκειται για προφανή περίπτωση «συμβολαίου» για τον εξευμενισμό του κ. Ερντογάν και για να εξυπηρετηθούν οι στοχεύσεις της τουρκικής πολιτικής στη Θράκη, με αντάλλαγμα ίσως τη χειραγώγηση της μειονοτικής ψήφου προς όφελος των ψηφοδελτίων του κυβερνώντος κόμματος.
*Το άρθρο δημοσιεύεται στον Φιλελεύθερο της Πέμπτης, 2 Αυγούστου.