Η Τουρκία είναι καταδικασμένη

Άρης Οικονόμου

Οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Τουρκίας μοιάζουν με αυτές των χωρών της Λατινικής Αμερικής το 1980 ή των ασιατικών τίγρεων στα τέλη του 1990 – όπου όλες αυτές οι περιοχές χρεοκόπησαν, έχοντας αναγκαστεί να ζητήσουν τη βοήθεια του ΔΝΤ, όταν οι αγορές σταμάτησαν να τις δανείζουν.

Ο Τούρκος πρόεδρος κατηγορεί τις Η.Π.Α. για την κήρυξη οικονομικού πολέμου εναντίον της χώρας του. Εν τούτοις, κανένας δεν μπορεί να επιτεθεί τόσο εύκολα σε μία χώρα και να οδηγήσει στην πλήρη κατάρρευση του νομίσματος της (μόνο σήμερα έχασε έως το 20% της αγοραστικής του αξίας απέναντι στο δολάριο), εάν δεν έχει εγγενή προβλήματα η οικονομία της – τα οποία έχουμε αναφέρει πολλές φορές στο παρελθόν, ενώ δεν είναι η μοναδική (ανάλυση). Δώσαμε επίσης σχετικά πρόσφατα συμβουλές προς τους Τούρκους Πολίτες (άρθρο), τις οποίες ελπίζουμε να τήρησαν – υπενθυμίζοντας πως η πτώση αυξάνει το εξωτερικό χρέος σε εγχώριο νόμισμα αντίστοιχα, το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, τον πληθωρισμό κοκ.

Ο πληθωρισμός λειτουργεί δε όπως η πυρκαγιά, την οποία εάν προλάβει κανείς στο ξεκίνημα της τη σβήνει εύκολα και με σχετικά μικρό κόστος (εν προκειμένω η πυρόσβεση θα απαιτούσε την έγκαιρη αύξηση των επιτοκίων εκ μέρους της κεντρικής τράπεζας) – ενώ όταν αργήσει καίγονται τα πάντα, με αποτέλεσμα να απαιτούνται τεράστια ποσά για την «ανοικοδόμηση».

Περαιτέρω, η νούμερο ένα απειλή που αντιμετωπίζει σήμερα η Τουρκία είναι η τεράστια ανάγκη της για ξένη χρηματοδότηση, η οποία είναι πολύ μεγαλύτερη από όλες τις άλλες αναπτυσσόμενες οικονομίες (γράφημα) – έτσι ώστε να καλύπτει το συνεχώς αυξανόμενο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της. Σε γενικές γραμμές δε οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Τουρκίας μοιάζουν με αυτές των χωρών της Λατινικής Αμερικής το 1980 ή των ασιατικών τίγρεων στα τέλη του 1990 – όπου όλες αυτές οι περιοχές χρεοκόπησαν, έχοντας αναγκαστεί να ζητήσουν τη βοήθεια του ΔΝΤ, όταν οι αγορές σταμάτησαν να τις δανείζουν.

Η δεύτερη μεγαλύτερη απειλή είναι το κλιμακούμενο εξωτερικό της χρέος, σε συνδυασμό με τη σύντομη λήξη των δανείων της – ένα μεγάλο μέρος των οποίων οφείλει να πληρωθεί εντός του 2018. Εύλογα λοιπόν αυξήθηκε κατακόρυφα το επιτόκιο των δεκαετών ομολόγων της (γράφημα δεξιά) – ενώ κατέρρευσε το νόμισμα της, όταν ρίχθηκε βορά στους κερδοσκόπους από τον πρόεδρο Trump, οι οποίοι γνωρίζουν βέβαια τα εγγενή της προβλήματα.

Με δεδομένο δε το ότι, όταν επενδύει κανείς στην πτώση ενός νομίσματος μπορεί να εξασφαλίσει μόχλευση έως και 1:100, όπου με 1.000 μόλις $ στοιχηματίζει για 100.000 $, κερδίζοντας 20.000 $ μέσα σε μία τέτοια ημέρα, όπως η σημερινή, κατανοούμε πως οι κερδοσκόποι έχουν στήσει πάρτι στο πτώμα της Τουρκίας – αφού η λίρα, πλησιάζει να χάσει το 50% της αξίας της απέναντι στο δολάριο μέσα σε ένα μόλις έτος (από 3,50 κοντά στα 7,00 σήμερα – γράφημα αριστερά), με αποτέλεσμα την κατακόρυφη φτωχοποίηση των Πολιτών της.

Υπάρχει λύση για τη χώρα; Ασφαλώς, η άμεση και μεγάλη άνοδος των βασικών επιτοκίων από την κεντρική της τράπεζα, έτσι ώστε να σταματήσουν οι μαζικές εκροές συναλλάγματος. Κάτι τέτοιο όμως σήμερα, θα περιόριζε το ρυθμό ανάπτυξης της και θα δημιουργούσε ένα βουνό κόκκινων δανείων – δίνοντας τη χαριστική βολή στις τράπεζες της που είναι ήδη προβληματικές, ενώ με αυτήν την ισοτιμία της λίρας έτσι και αλλιώς θα καταρρεύσουν, μαζί με το χρηματιστήριο που ήδη υποφέρει. Ακριβώς για το λόγο αυτό αναφέραμε πως όταν η πυρκαγιά δεν σβηστεί στο ξεκίνημα της, τότε το κόστος είναι τεράστιο και αναπόφευκτο.

analyst