Φοβίζει τη Δύση η ταραχή σε Αθήνα – Σκόπια

Ανησυχία για την κύρωση της συμφωνίας από το δηλητηριασμένο κλίμα – Οι υπόγειες διεργασίες στο τρίγωνο Αθήνας-Μόσχας-Ουάσιγκτον και το παρασκήνιο για τους 80 βουλευτές
Αθανασόπουλος Άγγελος

Η πορεία προς την κύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών συνεχίζεται μέσα σε ένα ιδιαίτερο, κατ’ άλλους γκροτέσκο, σκηνικό τις τελευταίες ημέρες. Στα Σκόπια, η πολιτική ατμόσφαιρα είναι δηλητηριασμένη. Από τη μία πλευρά εκτοξεύονται κατηγορίες για εξαγορά βουλευτών της αντιπολίτευσης και από την άλλη πλευρά κυκλοφορούν πληροφορίες ότι όσοι αντιπολιτευόμενοι βουλευτές θεωρούνται ύποπτοι να… αποσκιρτήσουν δέχονται (οι ίδιοι ή μέλη  της οικογενείας τους) απειλές για τη ζωή τους. Στην Αθήνα, το ενδοκυβερνητικό αλαλούμ δεν έχει προηγούμενο. Ο Πάνος Καμμένος έχει ξεπεράσει τον εαυτό του σε πολιτική ανευθυνότητα μιλώντας για δήθεν εναλλακτικά σχέδια που καταθέτει στις Ηνωμένες Πολιτείες εφόσον η συμφωνία των Πρεσπών αποτύχει, προκαλώντας την μήνιν του Αλέξη Τσίπρα, αλλά και του Νίκου Κοτζιά που είναι έξαλλος μαζί του.
Η εικόνα αυτή προφανώς και δεν ταιριάζει με το πρότυπο υπεύθυνου εταίρου που θέλει να προβάλλει διεθνώς η κυβέρνηση. Ακόμα και στο Βερολίνο, όπου η επιθυμία να προχωρήσει η συμφωνία είναι πολύ μεγάλη, όσα συμβαίνουν στην Αθήνα έχουν αρχίσει να προκαλούν θυμηδία. Σύμφωνα με γερμανικές πηγές, δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν αρχίσει να αναρωτιούνται αν θα βρεθούν τελικά βουλευτές πέραν του  κυβερνητικού συνασπισμού στην Ελλάδα που θα ψήφιζαν υπέρ της κύρωσης της συμφωνίας των Πρεσπών, εφόσον αυτή έλθει στο Κοινοβούλιο. Οι ίδιες πηγές αναρωτιούνταν μήπως αυτοί οι βουλευτές αποθαρρυνθούν, εκτιμώντας ότι η στήριξη προς τη συμφωνία θα πλήξει τις δικές τους πολιτικές προοπτικές. Το χειρότερο δυνατό σενάριο για την Ελλάδα θα ήταν να ολοκληρωθούν οι προβλεπόμενες διαδικασίες στα Σκόπια και «να σκοντάψει» η συμφωνία στην ελληνική Βουλή. Τότε ουδείς μπορεί να αποκλείσει την εμφάνιση ενός Σχεδίου Β’, το οποίο σίγουρα δεν θα προτείνει ο κ. Καμμένος…

Υπάρχει όντως Σχέδιο Β’;

Η πραγματικότητα σχετικά με όσα είπε ο υπουργός Εθνικής Αμυνας είναι εντελώς διαφορετική από αυτήν που ο ίδιος θέλει να παρουσιάσει. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Βήματος», ο κ. Καμμένος έγινε δέκτης ορισμένων γενικών εναλλακτικών ιδεών κατά τη διάρκεια της πρόσφατης παρουσίας του στη Σύνοδο των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. Οταν «Το Βήμα» πληροφορήθηκε τον σχεδιασμό αυτόν, μετά τη συνάντηση των υπουργών Αμυνας της Συμμαχίας, επικοινώνησε με στελέχη του Μεγάρου Μαξίμου που δήλωναν πλήρη άγνοια.

Η έκβαση του δημοψηφίσματος στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας προκάλεσε ένα μούδιασμα στον δυτικό παράγοντα, καθώς θεωρούνταν ότι η στήριξη προς την κυβέρνηση της χώρας μέσω της αλυσίδας επισκέψεων ξένων αξιωματούχων θα κατεδείκνυε τη σημασία υποστήριξης της συμφωνίας. Οι Δυτικοί αναγνωρίζουν όμως ότι πρέπει να προετοιμαστούν για όλα τα ενδεχόμενα. Προς το παρόν προχωρούν με βάση το Σχέδιο Α’, που σημαίνει ότι ελπίζουν πως η κυβέρνηση Ζάεφ θα επιτύχει να περάσει τις συνταγματικές αλλαγές, ώστε στη συνέχεια η συμφωνία να έλθει στην ελληνική Βουλή. Ενδιαμέσως, ήδη από αυτή την εβδομάδα, στις 18-19 Οκτωβρίου, θα ξεκινήσουν οι ενταξιακές συνομιλίες με σκοπό η πΓΔΜ να είναι έτοιμη να ολοκληρώσει την προσχώρησή της στη Συμμαχία.

Ωστόσο η αβεβαιότητα που έχει ενσκήψει είναι αυτή που οδηγεί σε εναλλακτικούς σχεδιασμούς, καθώς η ενσωμάτωση της βαλκανικής χώρας στο ευρωατλαντικό πλαίσιο θεωρείται κρίσιμη. Το πρόσφατο δημοσίευμα των «New York Times» σχετικά με τις υπόγειες διαδρομές στο τρίγωνο Αθήνας – Μόσχας – Ουάσιγκτον, αλλά και η επιστολή της Ανγκελα Μέρκελ προς τον Ζόραν Ζάεφείναι κινήσεις ενδεικτικές του πώς θεωρούν το περιφερειακό σκηνικό τρίτοι παίκτες. Ο κ. Καμμένος δεν είναι προφανώς αυτός που σκέφθηκε τα περί υπογραφής διμερών αμυντικών συμφωνιών με την πΓΔΜ. Η ιδέα είναι κατά βάση αμερικανικής προελεύσεως και σύμφωνα με αυτήν, αν η ένταξη της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ δεν προχωρήσει, τότε οι Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και νατοϊκά κράτη των Βαλκανίων, δηλαδή η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Αλβανία, θα μπορούσαν να υπογράψουν τέτοιες συμφωνίες με τα Σκόπια με σκοπό τη διασφάλιση της σταθερότητας του κράτους αυτού. Η ανάλυση, εκτιμούσαν ενημερωμένες πηγές, είναι ότι μια αποτυχία της τρέχουσας διαδικασίας θα μπορούσε, μεταξύ άλλων, να τροφοδοτήσει απογοήτευση στο αλβανικό στοιχείο της πΓΔΜ – με απρόβλεπτες συνέπειες, σε μια περίοδο που κυοφορούνται εξελίξεις στο μέτωπο Σερβίας – Κοσόβου.

Με την υπογραφή διμερών συμφωνιών με τα τρία γειτονικά κράτη που έχουν άμεση «προβολή» στις εξελίξεις στην πΓΔΜ, αλλά και με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η χώρα θα μπορούσε «να σφραγιστεί» από άποψη ασφαλείας. Παράλληλα, η πΓΔΜ δεν χάνει το καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξη στο ΝΑΤΟ χώρας. Υπάρχουν άλλωστε και τρόποι μια τέτοια συνεργασία να ενδυθεί και νατοϊκό μανδύα: το μοντέλο της σχέσης ΝΑΤΟ – Γεωργίας αφορά μια πολύ στενή συνεργασία, αν και η χώρα δεν είναι μέλος της Συμμαχίας. Η δε παρουσία των Αμερικανών εκεί είναι πολύ εκτεταμένη. Κάτι ανάλογο θα μπορούσε να συμβεί στην πΓΔΜ.

Εχει βρει ο Ζάεφ τους 80;

Στην πΓΔΜ πάντως, ο Πρωθυπουργός Ζάεφ έχει αποφασίσει να σηκώσει το πολιτικό κόστος με σκοπό να περάσει τη συμφωνία των Πρεσπών από τη Βουλή. Αύριο, οι τέσσερις συνταγματικές αλλαγές που προβλέπει η συμφωνία θα εισαχθούν στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου και οι εκτιμήσεις μιλούν για μια πρώτη ψηφοφορία την Τρίτη. Το ερώτημα είναι ένα και μοναδικό: Εχει εντοπίσει ο κ. Ζάεφ τους βουλευτές που θα προστεθούν στην κυβερνητική πλειοψηφία και θα συμπληρώσουν τον «μαγικό αριθμό» των 80 που απαιτείται ώστε να ανοίξει ο δρόμος προς την αναθεώρηση; Τις τελευταίες ημέρες κυκλοφόρησαν διάφορα δημοσιεύματα στη γείτονα που ισχυρίζονται ότι υπάρχει η απαιτούμενη πλειοψηφία. Οσοι γνωρίζουν όμως αν αυτοί έχουν βρεθεί ή όχι δεν πρέπει να ξεπερνούν σε αριθμό τα δάχτυλα του ενός χεριού. Δεν αποκλείεται επίσης να έχουν βρεθεί κάποιοι αλλά όχι όλοι και η προώθηση των κοινοβουλευτικών διαδικασιών να έχει σκοπό να ασκήσει πίεση στους υπολοίπους…

Ο κ. Ζάεφ επέλεξε να μην έχει καμία απευθείας επαφή με την ηγεσία του VMRO-DPMNE. Η άποψη που επικρατεί στο επιτελείο του είναι ότι δεν έπρεπε να νομιμοποιηθεί ως συνομιλητής ο Χρίστιαν Μισκόφσκι, πρόεδρος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο κ. Ζάεφ όμως αποφάσισε να εισαγάγει τις προτεινόμενες αλλαγές κατ’ αρχήν στην Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων της Βουλής. Ο πρόεδρος της Βουλής, ο Αλβανός Ταλάτ Τζαφέρι, ανακοίνωσε ότι η Ολομέλεια θα εξετάσει τις αλλαγές αύριο και σύμφωνα με το Σύνταγμα η σχετική συζήτηση μπορεί να διαρκέσει ως και 10 ημέρες.

Εντονες πιέσεις από την ΕΕ στο VMRO–DPMNE

Το VMRO-DPMNE βρίσκεται υπό ασφυκτική πίεση τόσο στο εσωτερικό της πΓΔΜ όσο και από το εξωτερικό, ιδιαίτερα από την ΕΕ. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Γιόζεφ Ντολ εξέφρασε την απογοήτευσή του για τη στάση της αντιπολίτευσης στην πΓΔΜ, ενώ στελέχη του ΕΛΚ έκαναν λόγο ακόμα και για αποβολή του κόμματος από την οικογένεια των ευρωπαϊκών συντηρητικών κομμάτων. Στελέχη του κόμματος τα οποία συμμετείχαν στην κυβέρνηση του Νίκολα Γκρούεφσκι αντιμετωπίζουν σωρεία καταγγελιών για υποθέσεις διαφθοράς που υποχρεώνουν το VMRO-DPMNE σε θέση άμυνας. Ο κ. Γκρούεφσκι ήδη καταδικάστηκε σε δύο χρόνια φυλάκιση για την υπόθεση της θωρακισμένης Μερτσέντες, ενώ σε έξι χρόνια φυλάκισης καταδικάστηκε η πρώην υπουργός Εσωτερικών Γκορντάνα Γιανκουλόφσκα.

ΒΗΜΑ