Κυπριακό: Στα όρια χαλαρής ομοσπονδίας η λύση

Ανδρέας Πιμπίσιης    
Το αποτέλεσμα της μυστικής συνάντησης του Προέδρου Αναστασιάδη με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας στη Νέα Υόρκη σπρώχνει την ηγεσία της Κύπρου σε αχαρτογράφητα νερά. Και όπως φάνηκε από το χθεσινό Εθνικό Συμβούλιο θα πρέπει να ανοίξει στο τραπέζι ακόμα και θέματα ταμπού (τα οποία επιμελώς απέφευγε) προκειμένου να ψάξει τρόπους που θα οδηγήσουν σε επανέναρξη των συνομιλιών.
Η άτυπη συνάντηση Αναστασιάδη - Τσαβούσογλου έγινε με τη συνδρομή του Νίκου Κοτζιά.
Όπως αναφέρθηκε στο χθεσινό Εθνικό Συμβούλιο ο Τούρκος ΥΠΕΞ είχε ζητήσει από τον Έλληνα ομόλογό του να διευθετήσει μια άτυπη και συνάμα μυστική συνάντηση με τον Ν. Αναστασιάδη.
Αυτό που βγήκε από τη συνάντηση Αναστασιάδη - Τσαβούσογλου και τέθηκε χθες ενώπιον της πολιτικής ηγεσίας κινείται στην εξής βάση:
α) Για την Τουρκία (και για την τουρκοκυπριακή ηγεσία) η αναζήτηση λύσης μέσα στα πλαίσια των Ηνωμένων Εθνών έχει εξαντληθεί και πρέπει να ψάξουν για μια άλλη οδό διαπραγματεύσεων,
β) Η Τουρκία δεν είναι διατεθειμένη να κάνει πίσω στο θέμα των εγγυήσεων και της διατήρησης στρατευμάτων στο νησί,
γ) Υπάρχει επιμονή στην «ΤΔΒΚ», δηλαδή η λύση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την ύπαρξη δύο κρατών στο νησί.
Είναι εμφανές ότι ο Μ. Τσαβούσογλου ήθελε τη συνάντηση με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη προκειμένου να θέσει το δικό του πλαίσιο μέσα στο οποίο αναμένει την ελληνοκυπριακή πλευρά να κινηθεί στο Κυπριακό. Και όπως φάνηκε από το χθεσινό Εθνικό Συμβούλιο αυτή η πίεση έχει ως έναν βαθμό μεταφερθεί στη Λευκωσία η οποία άρχισε να βάζει διάφορα θέματα στο τραπέζι.
Σύμφωνα με πληροφορίες μας κατά τη συζήτηση στο Ε.Σ. φαίνεται πως ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είναι διατεθειμένος να κινηθεί πλησίον των ορίων της «χαλαρής ομοσπονδίας», ευελπιστώντας ότι κατά αυτό τον τρόπο θα ξεκλειδώσει τη συνέχιση των συνομιλιών.
Η πρόταση Αναστασιάδη κινείται στη λογική της παραχώρησης περισσότερων εξουσιών στα συνιστώντα κρατίδια, να υπάρχει μια πιο χαλαρή κεντρική κυβέρνηση, αλλά υπό τον όρο ότι όλα αυτά θα διασφαλίζουν το ενιαίο της μιας κρατικής οντότητας.
Βάζοντας αυτή την πρόταση κάτω η ελληνοκυπριακή πλευρά ελπίζει ότι θα καταφέρει να πείσει τον Μουσταφά Ακιντζί να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων προς τον οποίο θα διαμηνύσει την ίδια ώρα πως δεν είναι διατεθειμένη να ικανοποιήσει την απαίτησή του για να έχει η τουρκοκυπριακή πλευρά το δικαίωμα του βέτο σε όλα τα ζητήματα.
Ενημερώνοντας το Εθνικό Συμβούλιο για τη συνάντηση που είχε με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αναφέρθηκε στην πρόταση που κατέθεσε προς τον Αντόνιο Γκουτέρες για να μπορέσουν να επαναρχίσουν οι συνομιλίες:
Πρώτον, να υπάρξει μιας μορφής εκ του σύνεγγυς επαφή ανάμεσα στα εμπλεκόμενα μέρη,
Δεύτερον, να γίνουν συζητήσεις –αν όχι σε επίπεδο ηγετών– σε επίπεδο επιτροπών εάν αυτό διευκολύνει τον διάλογο, και
Τρίτον, δήλωσε έτοιμος να συζητήσει και τα 103 θέματα που κατέγραψαν τα Ηνωμένα Έθνη.
Εκεί όμως που έχουν όλοι στραμμένη την προσοχή τους είναι η έκθεση του ΓΓ του ΟΗΕ προς το Συμβούλιο Ασφαλείας η οποία αναμένεται να σταλεί τέλη αυτής ή αρχές της ερχόμενης εβδομάδας. Η έκθεση αυτή θα συζητηθεί στις 30 Οκτωβρίου από το Σ.Α. το οποίο και θα αποφασίσει για τα περαιτέρω. Ως εκ τούτου η όποια νέα επίσκεψη της Τζέιν Χολ Λουτ στην περιοχή θα πρέπει να τοποθετείται εντός Νοεμβρίου ή και αργότερα.
Πέραν όμως των διαπραγματεύσεων είναι και το θέμα της ΟΥΝΦΙΚΥΠ όπου όλοι κατανοούν ότι τα πράγματα δεν θα μείνουν ως έχουν. Όπως εξήγησε ο ΠτΔ στην πολιτική ηγεσία ο ΓΓ του ΟΗΕ παίρνει στο Συμβούλιο Ασφαλείας μια έκθεση με την οποία ζητά ανανέωση της παρουσίας της ειρηνευτικής δύναμης στην Κύπρο. Απ’ εκεί και πέρα είναι θέμα απόφασης του Σ.Α. του ΟΗΕ και εάν βρεθεί ένα από τα πέντε μέλη και τοποθετηθεί εναντίον τότε το ψήφισμα δεν περνά.
Ο ΠτΔ τόνισε για άλλη μια φορά πως η όποια απόφαση ληφθεί σχετικά με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ δεν θα έχει να κάνει με το Κυπριακό, αλλά είναι λόγω των ευρύτερων αποφάσεων που λαμβάνονται στον διεθνή οργανισμό για αναδιοργάνωση των ειρηνευτικών αποστολών σε παγκόσμια κλίμακα.
Βλέπουν εκνευρισμό λόγω των εξελίξεων
Μετά τη χθεσινή ενημέρωση και από τις τοποθετήσεις που είχαν γίνει μια μερίδα της πολιτικής ηγεσίας καταγράφει «εκνευρισμό» στην πλευρά του Προέδρου και των ηγεσιών του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ.
Εκφράζεται η εκτίμηση ότι οι τελευταίες δημόσιες αντιπαραθέσεις αλλά και τα όσα λέχθηκαν χθες στο Εθνικό Συμβούλιο είναι αποτέλεσμα αυτής της άγνωστης πορείας στην οποία εισήλθε το Κυπριακό.
Επίσης υπάρχει η απορία εάν ο ΠτΔ θα χρησιμοποιήσει τη «χαλαρή ομοσπονδία» για να συζητήσει «το βελούδινο διαζύγιο».
Από τις πληροφορίες που έχουμε συλλέξει κατά τη χθεσινή συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου:
● Ο Αβέρωφ Νεοφύτου έδειξε πως δεν θέλει να δώσει συνέχεια στην όποια αντιπαράθεση φάνηκε να υπάρχει μεταξύ του ιδίου και του ΠτΔ. Επανέλαβε τις θέσεις και τις ανησυχίες του σ’ ό,τι αφορά τις εξελίξεις χωρίς να ασκεί κριτική στους χειρισμούς του ΠτΔ.
● Ο Άντρος Κυπριανού ήταν πιο επιθετικός προς τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και γι’ αυτό μεταξύ των δύο υπήρξαν στιγμές αντιπαράθεσης. Έριξε ευθύνες και προς τον ΠτΔ για τη μη επανέναρξη των συνομιλιών γεγονός που ενόχλησε τον Νίκο Αναστασιάδη. Επίσης υπήρξε αντιπαράθεση στην αιχμή του γγ του ΑΚΕΛ ότι και ο ΠτΔ απέσυρε τις προτάσεις που είχε καταθέσει στο Κραν Μοντάνα.
● Κατά τη χθεσινή συνεδρία τοποθετήθηκαν πέραν των δύο και οι αρχηγοί του ΔΗΣΥ, του ΑΚΕΛ, του ΔΗΚΟ και της Αλληλεγγύης καθώς και εκπρόσωπος του ΕΛΑΜ. Οι λοιποί πολιτικοί ηγέτες θα τοποθετηθούν στη συνεδρία της 23ης Οκτωβρίου. Μετά τη συνεδρία αυτή θα αποφασιστούν και τα επόμενα βήματα που θα γίνουν και πώς θα γίνει η διαχείριση των ζητημάτων.
● Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανέφερε πως μετά την ενημέρωση ξεκίνησε η συζήτηση, η οποία όμως δεν ολοκληρώθηκε ακόμα, και θα ολοκληρωθεί σε μια δεύτερη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου στις 23 του μήνα. Σε παρατήρηση δημοσιογράφου πως η Τουρκία και οι Τ/Κ έχουν αποκαλύψει τις επαφές της πλευράς μας με την Τουρκία, ο κ. Προδρόμου είπε πως πρέπει να σεβαστούμε τη διαδικασία του Εθνικού Συμβουλίου, το οποίο θα συνεχιστεί στις 23 Οκτωβρίου. «Αυτή την ώρα δεν υπάρχει κάτι άλλο να προσθέσουμε εκτός από το ότι έγινε η ενημέρωση, ξεκίνησε η συζήτηση, ακούγονται και οι απόψεις, οι εκτιμήσεις, οι εισηγήσεις των πολιτικών δυνάμεων. Η συζήτηση θα συνεχιστεί για να ολοκληρωθεί στις 23 Οκτωβρίου προκειμένου να δοθεί η άνεση χρόνου που χρειάζεται», ανέφερε ο εκπρόσωπος.
Φόβοι και ανησυχίες για τις εξελίξεις
Τοποθετήσεις για τη συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου έγιναν μόνο από την πρόεδρο της Αλληλεγγύης, Ελένη Θεοχάρους, ενώ Οικολόγοι και ΕΛΑΜ εξέδωσαν ανακοινώσεις. Βρισκόμαστε σε μη αναστρέψιμη κατάσταση όσον αφορά στο Κυπριακό, δήλωσε η πρόεδρος της Αλληλεγγύης, Ελένη Θεοχάρους, προσθέτοντας πως «η Τουρκία έχοντας ήδη θέσει σε εφαρμογή το εναλλακτικό της σχέδιο, το λεγόμενο σχέδιο β, κατευθύνεται προς την κατεύθυνση αυτή τη στιγμή και μόνο των δύο κρατών, είτε υπό τη μορφή μιας συγκεκαλυμμένης συνομοσπονδίας, με όσο το δυνατόν περισσότερες εξουσίες στα δύο κράτη και αποδυνάμωση εντελώς της κεντρικής Κυβέρνησης, είτε του πλήρους διαχωρισμού».
Σε δηλώσεις της εξερχόμενη του Προεδρικού, όπου έλαβε μέρος στη συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου, από την οποία αποχώρησε πριν ολοκληρωθεί επειδή το απόγευμα θα έπρεπε να βρισκόταν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η κ. Θεοχάρους είπε πως «έχουμε τύχει πλήρους ενημέρωσης από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για όλα όσα διημείφθησαν στη Νέα Υόρκη, για τις επιμέρους συναντήσεις και συνομιλίες, και για το γεγονός ότι όλοι αγωνιούν για την προοπτική επανέναρξης των συνομιλιών».
Η Ελένη Θεοχάρους ανέφερε επίσης ότι «όλοι εκφράζουν τη θέση ότι η διατήρηση αυτής της στασιμότητας αποβαίνει σε βάρος της υπόθεσης του κυπριακού λαού και εξυπηρετεί απόλυτα την Τουρκία. Η δική μου τοποθέτηση είναι ότι βρισκόμαστε σε μη αναστρέψιμη κατάσταση πια όσον αφορά το Κυπριακό».
Πρόσθεσε πως «ακόμη και οι πιο ένθερμοι θιασώτες της διζωνικής, που την περιγράφουν με τα πιο καλά λόγια και με τις πιο καλές προοπτικές ως δυνατότητα επίλυσης του κυπριακού προβλήματος, πρέπει να αντιληφθούν ότι ούτε αυτά διαλαμβάνονται στο πλαίσιο Γκουτέρες, ούτε μπορούν να γίνουν αποδεκτά από την Τουρκία».
Οι Οικολόγοι από δικής τους πλευράς, μετά τη συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου, εξέδωσαν ανακοίνωση στην οποία αναφέρονται γενικότερα για τις εξελίξεις στο Κυπριακό.
Σύμφωνα με τους Οικολόγους «οι εξελίξεις στο Κυπριακό, στο περιθώριο των οποίων ακούγονται προτάσεις για λύση που προσομοιάζουν με διχοτόμηση ή για δύο κράτη, δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές και σίγουρα δεν έχουν σχέση με τη λύση που επιθυμεί η κοινή γνώμη. Το γεγονός ότι οι προτάσεις αυτές ακούγονται, είναι εξαιρετικά επιζήμιο για την Κύπρο και οι ευθύνες βαραίνουν καθαρά τα δύο μεγάλα κόμματα. Ιδιαίτερα αλγεινή εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ο ηγέτης του κυβερνώντος κόμματος διαφωνεί δημόσια με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και υιοθετεί την τακτική των πιέσεων για νέες υποχωρήσεις».
Το ΕΛΑΜ σε ανακοίνωσή του αναφέρει ότι κατέθεσε γραπτώς «πρόταση που αφορά την παρουσία της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στην Κύπρο, αλλά και εναλλακτική επιλογή αν δεν ευοδωθεί η πρότασή μας». Επίσης αναφέρει ότι δεν μένει στην άσκηση αντιπολίτευσης αλλά «προχωρά με κατάθεση προτάσεων σε σχέση με σημαντικά ζητήματα που αφορούν το Κυπριακό». 

Φιλελεύθερος