Δημόσιο: η μόνη επικρατούσα θρησκεία

Αγαλλίαση, όχι αστεία...

Στέφανος Κασιμάτης

Προς τι η κατάπληξη με την Αριστερά του Κυρίου, η οποία –peekaboo!– ξεπρόβαλε όλο χάρη και σεμνότητα από το ντουλάπι; Αυτοί με τους Οθωμανούς τα βρήκαν· δεν θα τα έβρισκαν με τον Τσίπρα, που είναι και βαθιά αστοιχείωτος; Εφόσον πρόκειται για πολιτικές προσαρμογές αναγκαίες για τη συντήρηση της δύναμής της, η Εκκλησία πάντα ακολουθεί την εποχή της. (Μόνον υπό τη συγκεκριμένη προϋπόθεση όμως...) Για να συμπυκνώσω αυτό που κατάλαβα, επρόκειτο κατά βάσιν για ένα δούναι και λαβείν, μια οικονομική συμφωνία, στην οποία η κυβέρνηση δίνει ακίνητα, για να πάρει πολιτική στήριξη. Μια συμφωνία στην οποία το συμφέρον της Εκκλησίας κατοχυρώνεται, ενώ της κυβέρνησης είναι αμφίβολο.

Από την πρώτη αποτίμηση της συμφωνίας, μιας συμφωνίας με πολλά σημεία επί του παρόντος αδιευκρίνιστα, φαίνεται ως μια καθαρή επιτυχία της Εκκλησίας. Λύνεται, κατ’ αρχάς, το βασικό πρόβλημα που εμπόδιζε την οικονομική εκμετάλλευση της περιουσίας της: της παραχωρούνται περιουσιακά στοιχεία μέχρι τώρα διαφιλονικούμενα μεταξύ αυτής και του κράτους. Με τη συμφωνία, το κράτος κάνει πίσω, τα ακίνητα περιέρχονται στην Εκκλησία και η εκμετάλλευσή τους γίνεται από κοινού με το κράτος, μέσω μιας κοινοπραξίας, την οποία ελέγχει η Εκκλησία.

Παρακάτω, ο εφημεριακός κλήρος παύει πια να εντάσσεται στο δημοσιοϋπαλληλικό δυναμικό του κράτους. Οι κληρικοί θα πληρώνονται εφεξής απευθείας από την Εκκλησία, με χρήματα όμως του κράτους, υπό τη μορφή ετήσιας επιδότησης 200 εκατομμυρίων, την οποία η Ιεραρχία και οι κατά τόπους μητροπολίτες θα μπορούν να διαχειρίζονται όπως κρίνουν. (Οπως κάποιοι νέοι που είναι ανεξάρτητοι και μένουν μόνοι τους, αλλά το ενοίκιο το πληρώνουν οι γονείς...) Επειτα, το επίμαχο προοίμιο του Συντάγματος, αυτό που ορίζει ότι το κείμενο συντάσσεται στο όνομα της ομοουσίου, αδιαιρέτου και δεν θυμάμαι τι άλλο Αγίας Τριάδος, παραμένει ανέγγιχτο. Και, τέλος, το στρατηγικό όφελος για την Εκκλησία της Ελλάδος είναι ότι μειώνει ακόμη περισσότερο την επιρροή του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Εν ολίγοις, αν η Ιερά Σύνοδος καταλαβαίνει τι δώρο τής φέρνει ο Αρχιεπίσκοπος θα έπρεπε για να το γιορτάσει να κάνει ό,τι και ο «Ρουβίκωνας»: ρεμπέτικο γλέντι μεσημεριάτικα, στους κήπους της Μονής Πετράκη βεβαίως, όχι στη Φιλοσοφική, ούτε καν στη Θεολογική!
Τίποτε, ωστόσο, δεν είναι ακόμη βέβαιο, διότι στην προσπάθειά τους να πετύχουν τη συμφωνία και οι δύο πλευρές παρέβλεψαν την πραγματική, τη μόνη επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα: την ασφάλεια του Δημοσίου. Οι κληρικοί επαναστατούν στην ιδέα ότι θα χάσουν τη δημοσιοϋπαλληλική ιδιότητα. Ενας ελαφρώς αγαθιάρης μητροπολίτης, που τυχαία τον άκουσα λίγο στο ραδιόφωνο, το εξήγησε πολύ ωραία και ωμά: «Εχουν μια ασφάλεια οι ιερείς, δεν είναι οδοκαθαρισταί». Γι’ αυτό ακριβώς αντιδρά ο λεγόμενος Ιερός Σύνδεσμός Κληρικών Ελλάδος.

Στο σημείο αυτό, μία παρέκβαση ας μου επιτραπεί, γιατί αυτό μου τη δίνει πραγματικά στα νεύρα: από πού κι ώς πού θεωρείται ιερός ένας συνδικαλιστικός φορέας; Ιεροί θεωρούνται οι λατρευτικοί χώροι, είτε πρόκειται για σημερινούς ναούς είτε για αρχαιολογικούς χώρους. Από πότε απέκτησαν ιερότητα και τα σωματεία; Εν πάση περιπτώσει, κατανοώ τους συνδικαλιστές κληρικούς. Αυτοί μάλλον έχουν λόγους να φοβούνται, όταν βλέπουν την ισχύ του μητροπολίτη να εκτείνεται και στη μισθοδοσία τους. Γνωρίζω εκ πείρας, όπως και οι περισσότεροι στον επαγγελματικό χώρο μου, τι κάθαρμα μπορεί να είναι ο κομμουνιστής ως αφεντικό. Μπορώ, επομένως, να φαντασθώ τι μπορεί να είναι ο μητροπολίτης και, γι’ αυτό, τους κατανοώ τους ανθρώπους.

Επειτα είναι και το άλλο, που οπωσδήποτε αναστατώνει τους κληρικούς. Αυτό που όλοι σκεφθήκαμε και όλοι το είπαμε για πλάκα, αλλά μόνο ο Τζανακόπουλος το είπε στα σοβαρά: ότι, αφού τυπικά οι κληρικοί θα πάψουν να είναι δημόσιοι υπάλληλοι, ανοίγει χώρος για ισάριθμες προσλήψεις. Φυσικά, πρόκειται για μια αστειότητα, η οποία στέκει μόνον ως προεκλογική υπόσχεση προς τους πολύ χαζούς. Δεν βοηθά όμως να υπάρξει το κατάλληλο κλίμα για τον συμβιβασμό μεταξύ κληρικών και ιεραρχίας. Δείχνει, επίσης, πόσο αβέβαιο είναι το υποτιθέμενο όφελος που κερδίζει ο Τσίπρας από τη συμφωνία. Γιατί, πέραν του ότι η ίδια η υπόσχεση είναι γελοία και επικίνδυνη, χάνεται για την κυβέρνηση και ο μηχανισμός μεταφοράς της εκκλησιαστικής επιρροής στους πιστούς. Χωρίς τον τοπικό παπά, πώς θα περάσει η γραμμή στη βάση των πιστών; Απλά πράγματα.

Οσοι σοκάρονται από τη συμφωνία –ακριβέστερα, από την πρόθεση για συμφωνία– είναι επειδή δεν γνωρίζουν την Εκκλησία, τον παλαιότερο θεσμό εξουσίας με αδιάσπαστη συνέχεια στην ιστορία του Ελληνισμού. Η μόνη πραγματική δύναμη της Εκκλησίας στις μέρες μας είναι πολιτική – άλλη δεν υπάρχει, ας μην κοροϊδευόμαστε. Εκτός από τους παλαιούς οικογενειακούς δεσμούς, Τσίπρα και Ιερώνυμο ενώνει και η πολιτική. Για τον Ιερώνυμο ήταν ένας διπλωματικός θρίαμβος, μια «Συνθήκη των Σεβρών» και εξίσου αβέβαια. Πήρε τα πάντα, δεν έδωσε τίποτε. Αξίζει να προσέξουμε πόσο πιο αποτελεσματικός για τα συμφέροντα της Εκκλησίας είναι ο Ιερώνυμος, εν σχέσει με τον πλουμιστό προκάτοχό του. Για τον Τσίπρα, αυτό και αν ήταν kolotoumba! Αντάξια και της ιστορικής εκείνης, που κάνει πάντα την κ. Μπέτυ να κλαίει, όπως και της άλλης με τον Τραμπ. Παρότι και το δικό του όφελος είναι αβέβαιο, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι, αν και αστοιχείωτος, ο Τσίπρας είναι πολύ ικανός σε αυτό το παιχνίδι.

Καθημερινή