Σημαντική εξέλιξη - Ανοιγει νέα σελίδα στις σχέσεις Κύπρου - ΗΠΑ

  Πανίκος Παναγιώτου    

«Δήλωση προθέσεων» για την ενίσχυση και ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ Κύπρου και Ηνωμένων Πολιτειών υπέγραψε στην Ουάσιγκτον ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης. Μετά τη συνάντησή του με τον Αμερικανό ομόλογό του Μάικ Πομπέο, την Τρίτη αργά το απόγευμα (τοπική ώρα), ο Χριστοδουλίδης δήλωσε ότι συζήτησαν τις διμερείς σχέσεις, τις περιφερειακές εξελίξεις (ενεργειακά – τριμερείς συνεργασίες) και το Κυπριακό. Αρχικά, ο κ. Χριστοδουλίδης είχε συνάντηση με τον υφυπουργό Εξωτερικών για Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις Γουές Μίτσελ, με τον οποίο υπέγραψε τη «δήλωση προθέσεων», που αφορά κυρίως ζητήματα συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας και της αντιτρομοκρατίας.  

Σε χθεσινή ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ τονίζεται συγκεκριμένα ότι κατά τη συνάντησή τους, Πομπέο και Χριστοδουλίδης «συμφώνησαν ότι είναι σημαντικό να ενισχυθούν οι διμερείς σχέσεις και χαιρέτισαν την υπογραφή δήλωσης προθέσεων που θα προωθήσει τα κοινά συμφέροντα στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, στην ενίσχυση της ασφάλειας στη θάλασσα και στα σύνορα, και στην προώθηση της περιφερειακής ασφάλειας».
Επίσης, σημειώνεται ότι κατά τη συνάντησή του με τον κ. Χριστοδουλίδη, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών «επιβεβαίωσε τη μακρόχρονη πολιτική των ΗΠΑ για τους πόρους στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και ανέφερε ότι οι ΗΠΑ εξακολουθούν να υποστηρίζουν τις κυπριακής ιδιοκτησίας προσπάθειες, που διεξάγονται με τη διευκόλυνση των Ηνωμένων Εθνών, για την επανένωση του νησιού σε μία διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, που θα ωφελήσει όλους τους Κύπριους». 

Σε δηλώσεις του μετά τις συναντήσεις στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι κυριάρχησαν τρία θέματα: «Πρώτον, οι διμερείς μας σχέσεις και η κοινή επιθυμία για ενίσχυση των διμερών μας σχέσεων σε όλα τα επίπεδα. Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια, υπογράφηκε δήλωση προθέσεων, ειδικότερα για τον ευρύτερο τομέα της ασφάλειας, που θέτει το πλαίσιο της συνεργασίας μας, αλλά και πώς θα κινηθούμε το επόμενο διάστημα». Στη συνέχεια, επεσήμανε ότι «ο δεύτερος τομέας αφορούσε τις περιφερειακές εξελίξεις και τον ρόλο που η Κυπριακή Δημοκρατία διαδραματίζει μέσα από τις τριμερείς συνεργασίες που έχει σχηματίσει με γειτονικά κράτη. Είναι σημαντικό ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν τη δουλειά που γίνεται και τα αποτελέσματα που προκύπτουν από αυτές τις τριμερείς συνεργασίες και ευελπιστούμε ότι σύντομα θα υπάρξουν εξελίξεις όσον αφορά και τη συμμετοχή των ΗΠΑ σ’ αυτές». 

Καταλήγοντας σημείωσε ότι «το τρίτο θέμα αφορούσε το Κυπριακό. Οι ΗΠΑ εκφράζουν τη στήριξή τους, τόσο στον Γενικό Γραμματέα όσο και στις προσπάθειες της κ. Λουτ. Είχαμε την ευκαιρία ειδικότερα να ανταλλάξουμε απόψεις για το κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων και την ανάγκη, μέσα από τη λύση του Κυπριακού, η Κυπριακή Δημοκρατία να συνεχίσει να διαδραματίζει τον ρόλο της στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, ως πυλώνας σταθερότητας και παροχέας ασφάλειας». Ο κ. Χριστοδουλίδης εξέφρασε επίσης την ικανοποίηση της κυπριακής κυβέρνησης για τις συζητήσεις με τους κ. Πομπέο και Μίτσελ, την «πολύ σημαντική» υπογραφή της «δήλωσης προθέσεων» και γενικότερα για τα όσα άκουσε από τους συνομιλητές του, προσθέτοντας ενδεικτικά: «Η περαιτέρω ενίσχυση της στρατηγικής μας συνεργασίας με τις ΗΠΑ δεν στρέφεται ενάντια σε οποιανδήποτε τρίτη χώρα. Εργαζόμαστε πάνω σε μια θετική ατζέντα και μέσα από θετικές προσεγγίσεις, ώστε να αντιμετωπίσουμε κοινές προκλήσεις και κοινά προβλήματα. Εξάλλου, αυτή η συνεργασία είναι ανοιχτή ώστε να συμμετάσχουν και άλλα κράτη τα οποία μοιράζονται μαζί μας τις ίδιες αξίες και αρχές και έχουν το ίδιο όραμα για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».

 Σε ερώτηση για τα ενεργειακά ζητήματα και ειδικότερα για τις τουρκικές απειλές εν όψει της έναρξης των ερευνών από την αμερικανική πολυεθνική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου ExxonMobil και τις θέσεις που διατύπωσαν οι συνομιλητές του, ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι «εδώ και έξι μήνες, σε καθημερινή βάση, υπάρχουν δηλώσεις από πλευράς Τουρκίας, που ουσιαστικά συνιστούν απειλές σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και της ενάσκησης των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Δεν πρόκειται να ακολουθήσουμε μία τέτοια τακτική» και πρόσθεσε ότι «έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη στις ενέργειες της Κυπριακής Δημοκρατίας που γίνονται στη βάση του διεθνούς δικαίου, στη βάση της σχετικής Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας το 1982. Όλα αυτά συζητήθηκαν στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων και με τον κ. Μίτσελ και με τον κ. Πομπέο. Αναμένεται να εκδοθεί και σχετική ανακοίνωση από πλευράς του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, η οποία είμαι σίγουρος θα αναφέρεται και στη θέση των ΗΠΑ στο συγκεκριμένο θέμα της ενάσκησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΑΟΖ της. Ο κ. Μίτσελ θα επισκεφθεί σύντομα την περιοχή». 

Όσον αφορά τις τουρκικές απειλές, ο κ. Χριστοδουλίδης επεσήμανε ότι «οι ενέργειες της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ της Κύπρου, γίνονται μέσα στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου και της ενάσκησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία έχει καθορίσει θαλάσσια σύνορα με όλα τα γειτονικά κράτη. Εκείνο που θέλω να επαναλάβω είναι ότι δεν πρόκειται να εμπλακούμε σε έναν δημόσιο διάλογο με την Τουρκία αμφισβητώντας με αυτό τον τρόπο τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Οι ενεργειακοί μας σχεδιασμοί συνεχίζονται κανονικά κι εκείνο που πράττουμε είναι να προβαίνουμε σε όλες εκείνες τις ενέργειες –ιδιαίτερα προληπτικά– ούτως ώστε να μην υπάρξει οποιοδήποτε πρόβλημα».

Έντονο ενδιαφέρον για τα ενεργειακά 

Την προηγούμενη μέρα, ο κ. Χριστοδουλίδης συναντήθηκε και με τον υφυπουργό Εξωτερικών για Ενεργειακούς Πόρους Φράνσις Φάνον, με τον οποίο συζήτησε τα ενεργειακά ζητήματα και τα όσα διαδραματίζονται στην Ανατολική Μεσόγειο. Σύμφωνα με κυπριακή διπλωματική πηγή, «η συνάντηση ήταν πολύ εποικοδομητική και διαφάνηκε το έντονο ενδιαφέρον των ΗΠΑ για τις ενεργειακές εξελίξεις στην περιοχή, με βάση τη σταθερή θέση τους ότι η Ουάσιγκτον υποστηρίζει το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας για αξιοποίηση της κυπριακής ΑΟΖ».
Χθες το βράδυ (ώρα Κύπρου), ο κ. Χριστοδουλίδης θα μετέβαινε στον Λευκό Οίκο για να συναντηθεί με τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Τζον Μπόλτον, ο οποίος θεωρείται ο άνθρωπος «κλειδί» στις αποφάσεις του Προέδρου Τραμπ σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας. Νωρίτερα, είχε συνάντηση με αξιωματούχους της Αμερικανο-Ισραηλινής Επιτροπής Δημοσίων Υποθέσεων (AIPAC). Το βράδυ της ίδιας μέρας, ο πρέσβης της Κύπρου στην Ουάσιγκτον Μάριος Λυσιώτης θα έδινε δεξίωση προς τιμήν του κ. Χριστοδουλίδη.

Σημαντική συνάντηση με Χέιλι  

Σήμερα, ο υπουργός Εξωτερικών θα βρίσκεται στη Νέα Υόρκη για να συναντηθεί με τη μόνιμη αντιπρόσωπο των ΗΠΑ στον ΟΗΕ Νίκι Χέιλι, η οποία θα παραμείνει στη θέση της έως το τέλος της τρέχουσας χρονιάς. Κύριο θέμα της συζήτησής τους αναμένεται να είναι η ΟΥΝΦΙΚΥΠ λόγω της αμερικανικής θέσης για μεταρρυθμίσεις και καταργήσεις ειρηνευτικών επιχειρήσεων του ΟΗΕ και εν όψει της έκθεσης του Γενικού Γραμματέα του διεθνούς οργανισμού και του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας μέσα στον Ιανουάριο. Το απόγευμα, ο κ. Χριστοδουλίδης θα επιστρέψει στην Ουάσιγκτον, όπου το βράδυ είναι προσκεκλημένος σε δείπνο στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ με οικοδεσπότη τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο. Το πρόγραμμα της επίσκεψης του κ. Χριστοδουλίδη στις ΗΠΑ θα ολοκληρωθεί αύριο με ομιλία του στη δεξαμενή σκέψης «Atlantic Council».

Φιλελεύθερος