Ψάχνουν λειτουργική λύση στην Κύπρο, χωρίς αποχώρηση του στρατού κατοχής της Τουρκίας;

 Άριστος Μιχαηλίδης    

«Οι αρμοδιότητες της κεντρικής κυβέρνησης μπορούν να περιοριστούν στα τρία singles. Δηλαδή, στη μία διεθνή προσωπικότητα, στη μία κυριαρχία, στη μία υπηκοότητα. Δεύτερον, σε θέματα οικονομίας, τρίτον, σε θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης». Έτσι εξήγησε στη συνέντευξη του την Κυριακή (στην εφ. Πολίτης) ο Πρόεδρος Αναστασιάδης την αποκεντρωμένη ομοσπονδία. Μάλιστα, σημειώνει ως ενισχυτικό της ιδέας του το γεγονός ότι το 2014 στο κοινό ανακοινωθέν, «είχαμε συμφωνήσει (…) τη μη παρέμβαση του κεντρικού κράτους στις αρμοδιότητες των δύο πολιτειών ή των πολιτειών στα του κεντρικού κράτους ή στα της άλλης πολιτείας». Ακριβέστατη η περιγραφή του. Αυτό, όμως, δεν είναι επανένωση της χώρας και του λαού, δεν είναι ένα κράτος, είναι μια παραλλαγή συνομοσπονδιακού συνεταιρισμού δύο ανεξάρτητων κρατών, δύο χωριστών γεωγραφικών περιοχών, δύο λαών, δύο θρησκειών (κατά τις τουρκικές θέσεις) που συμφωνούν να έχουν μία διεθνή εκπροσώπηση (τα περί μίας κυριαρχίας και μίας υπηκοότητας τα είπαμε πολλές φορές, οι συμφωνίες ασάφειας που έγιναν ήδη διασφαλίζουν απλώς τον διαχωρισμό).

Μόνο το παράνομο καθεστώς εξυπηρετεί κάτι τέτοιο, το οποίο χωρίς καμιά θυσία θα αποκτήσει θέση στον κόσμο, θα ενταχθεί αυτόματα στον ΟΗΕ και στην ΕΕ χωρίς να κάνει βήμα πίσω από τα τετελεσμένα της κατοχής.
Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο που ακόμα κι όταν οι Τούρκοι ζητούν διευκρινίσεις και κατηγορούν τον Αναστασιάδη μαζί με τον Άντρο Κυπριανού ότι αλληθωρίζει προς άλλες λύσεις, δεν απορρίπτουν την πρότασή του. «Η τουρκοκυπριακή πλευρά είναι πολύ ανοιχτή στο θέμα της μεταφοράς εξουσιών από την κεντρική κυβέρνηση στις πολιτείες», έλεγε ο Τουφάν Ερχιουρμάν στις14/2/2019. Είναι γνωστό ότι η τουρκική πλευρά ήταν πάντα υπέρ της χαλαρής ομοσπονδίας και ευνοούσε κεντρική κυβέρνηση με ελάχιστες αρμοδιότητες και είναι η δική μας πλευρά, που αξίωνε ισχυρή κεντρική κυβέρνηση για να διασφαλιστεί η ενότητα του κράτους. Τώρα, μιλάμε εμείς για χαλαρή ομοσπονδία και οι Τούρκοι κάνουν τους δύσκολους. Μέχρι, φυσικά, να πάρουν αυτό που αξιώνουν, την πολιτική ισότητα με τους δικούς τους όρους, για να παρουσιάσουν την αποδοχή της χαλαρής ομοσπονδίας ως δική τους υποχώρηση. 

Αλλά, έστω ότι μέσω των ιδεών του Προέδρου περί χαλαρότητας ανοίγει ο δρόμος για τη λύση. Τι έχει διασφαλιστεί για να προχωρήσουμε; Διότι, αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι κυριολεκτικά ένας παραλογισμός, που αδυνατούμε να ερμηνεύσουμε με λογικά κριτήρια. Η διαπραγμάτευση επιστρέφει εκεί από όπου ξεκίνησε. Στη διακυβέρνηση. Στην αποτελεσματική εκπροσώπηση των Τουρκοκυπρίων στη διοίκηση του κράτους. Όμως, όπως καταγράφει στην έκθεση του, μετά τη διάσκεψη του Κραν Μοντάνα (Σεπτέμβριος 2017), ο Αντόνιο Γκουτέρες, «μέχρι το τέλος της διάσκεψης, οι πλευρές είχαν πρακτικά καταλήξει σε πλήρη συμφωνία για την ομοσπονδιακή εκτελεστική εξουσία και την αποτελεσματική συμμετοχή». Μετά από αυτό, και αφού διανύσαμε χιλιόμετρα και χιλιόμετρα διαβουλεύσεων και υποχωρήσεων για την εκτελεστική εξουσία, εμείς το μόνο που θα έπρεπε να προβάλλουμε είναι η διεθνής πτυχή, που μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια συζητήθηκε μόνο μια - δυο μέρες στο Κραν Μοντάνα, όπου πήγαμε υποτίθεται ειδικά για τη διεθνή πτυχή, δηλαδή την κατοχή και την ασφάλεια. Αντί αυτού, εδώ και ενάμιση χρόνο έστω και χωρίς να υπάρχουν συνομιλίες, καταφέραμε να επαναφέρουμε στο κέντρο των συζητήσεων την εκτελεστική εξουσία. Περιπλέκοντας και τα περί χαλαρότητας και τα περί αποτελεσματικής συμμετοχής. Με το αποκορύφωμα, να ψάχνουμε τα πρακτικά του Κραν Μοντάνα για να πείσουμε ότι υπάρχει και η κατοχή, ο κατοχικός στρατός και οι καταραμένες οι εγγυήσεις. 

Είναι βέβαιο ότι θα εγκλωβιστούμε ξανά στη διαπραγμάτευση της εκτελεστικής εξουσίας αναζητώντας τη λειτουργικότητα. Έστω και τώρα, ο Πρόεδρος και οι πολιτικοί ηγέτες πρέπει να διακόψουν κάθε συζήτηση περί τούτου. Καμιά λειτουργικότητα δεν μπορεί να υπάρξει αν δεν ξεκαθαρίσει πρώτα η αποχώρηση της Τουρκίας από την Κύπρο. Αν δεν συμφωνηθεί αυτό, γιατί συνεχίζουμε να συζητούμε όλα όσα κατά τον Γκουτέρες «οι πλευρές είχαν πρακτικά καταλήξει σε πλήρη συμφωνία»;

aristosm@phileleftheros.com

Φιλελεύθερος