Στη μέση του πουθενά βρίσκεται το Κυπριακό

 Ανδρέας Πιμπίσιης    
Το διάστημα που χωρίζει χρονικά τους παίκτες στο Κυπριακό από την τελευταία τους διά ζώσης επαφή με τη Νέα Υόρκη και τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών είναι έξι μήνες. Πριν από έξι μήνες όλοι οι εμπλεκόμενοι πέρασαν από το γραφείο του Αντόνιο Γκουτέρες και συζήτησαν (περισσότερο ή λιγότερο) την πορεία του Κυπριακού.

Σε έξι μήνες θα βρεθούν και πάλι όλοι τους στη Νέα Υόρκη για την επόμενη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Μεταξύ των δύο συνόδων του ΟΗΕ, το Κυπριακό στέκεται στη μέση του πουθενά και ουδείς είναι σε θέση να διαβεβαιώσει εάν τα δεδομένα θα διαφοροποιηθούν και οι πρωταγωνιστές θα έχουν να πουν κάτι διαφορετικό στον Αντόνιο Γκουτέρες.
Αυτή τη στιγμή το μόνο που κινείται σε σχέση με το Κυπριακό είναι ο επικείμενος διάλογος Ελλάδας και Τουρκίας, τις δύο από τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις. Ένας διάλογος που συμφωνήθηκε στην τελευταία συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας. Όμως, κι εδώ είναι το κρίσιμο του όλου ζητήματος, Κατρούγκαλος και Τσαβούσογλου αυτό που συμφώνησαν είναι πως θα δουν το θέμα σε τεχνοκρατικό επίπεδο και στα πλαίσια της συζήτησης που θα έχουν οι δύο χώρες. 

Εν ολίγοις, δεν μπορεί να λεχθεί ότι οι δύο χώρες εγκαινιάζουν, στις 12 Απριλίου, διάλογο για να δουν το θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας. Θα δουν την πτυχή αυτή του Κυπριακού ανάμεσα σ’ όλα τα άλλα που υπάρχουν στην ατζέντα των ελληνοτουρκικών σχέσεων. 

Ουσιαστικά κανένας διάλογος δεν ξεκινά. Το θέμα θα συζητηθεί και σίγουρα είναι εκτός πραγματικότητας να αναμένει κάποιος ότι θα υπάρξει σύντομα κάποιο αποτέλεσμα. Εάν υπάρξει καθόλου δυνατότητα για αποτέλεσμα. Γιατί να υπενθυμίσουμε ότι ανάλογη προσπάθεια είχε γίνει πριν από δύο χρόνια χωρίς κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. 

Είναι εμφανές ότι εάν δεν προχωρήσουν Ελλάδα και Τουρκία στον μεταξύ τους διάλογο τότε δύσκολα θα προχωρήσει οτιδήποτε άλλο. Εξάλλου, η επανέναρξη των συνομιλιών συνεπάγεται επιστροφή, τουλάχιστον, στο σημείο που είχαν διακοπεί στο Κραν Μοντανά προκειμένου να προχωρήσουν πάρα πέρα. 

Η δυνατότητα επανέναρξης των συνομιλιών από το σημείο που είχαν διακοπεί μπορεί να υπάρξει μόνο εάν επιτευχθεί πρόοδος στο ακανθώδες θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων. Το εν λόγω θέμα, όπως είναι πολύ καλά γνωστό, ήταν και ένας εκ των βασικών λόγων που είχαν διακοπεί οι συνομιλίες. 

Για να υπάρξει αποτέλεσμα στο θέμα των εγγυήσεων θα πρέπει οι εγγυήτριες δυνάμεις (δηλαδή Ελλάδα και Τουρκία) να καθήσουν και να διεξάγουν μια πραγματική συζήτηση, η οποία να μπορεί να δώσει αποτέλεσμα. Το ερώτημα είναι κατά πόσο η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι έτοιμη να δεχθεί την όποια απόφαση λάβουν οι δύο χώρες.

Με την εξέλιξη αυτή είναι εμφανές ότι η Τουρκία κατάφερε και σ’ αυτή την περίπτωση όχι μόνο να κερδίσει τον χρόνο που ήθελε, αλλά πολύ δε περισσότερο να είναι η μόνη (στα πλαίσια του διαλόγου που προαναφέραμε) η οποία ασχολείται με το Κυπριακό.
Με αυτά τα δεδομένα υπόψη είναι λογικό και αναμενόμενο ότι τα Ηνωμένα Έθνη θα θέλουν να περιμένουν το αποτέλεσμα των συναντήσεων Ελλάδας και Τουρκίας, ελπίζοντας ότι αυτή τη φορά θα υπάρξει εξέλιξη. Αυτός είναι, ενδεχομένως, και ο λόγος που η Τζέιν Χολ Λουτ μετά το ταξίδι στην Τουρκία και τη συνάντηση με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου έχει εξαφανιστεί.

Για άλλη μια φορά στη Λευκωσία δηλώνουν άγνοια για το πού βρίσκεται η απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα. Όπως εξάλλου συνέβαινε και στο παρελθόν. Μετά από κάθε κύκλο επαφών αγνοούσαν το πού βρίσκεται η Λουτ μέχρι που η ίδια να εμφανιστεί για να κλείσει ραντεβού. 

Η εκτίμηση που υπάρχει από κυπριακής πλευράς είναι πως αυτή τη στιγμή ένα νέο ταξίδι Λουτ στο νησί δεν θα προσφέρει κάτι διαφορετικό. Ακόμα και να έρθει στη Λευκωσία και να έχει συναντήσεις με τους δύο ηγέτες, τι θα αλλάξει από τα όσα συζήτησε την προηγούμενη φορά; Μάλλον τίποτε. Δεν αποκλείεται να αναμένει και αυτή με τη σειρά της κάποια εξέλιξη στον ελληνοτουρκικό διάλογο πιστεύονται ότι μπορεί να προκύψει κάτι διαφορετικό. 

Από πλευράς Ηνωμένων Εθνών αναμένεται μέσα στο προσεχές δεκαήμερο η έκθεση προς το Συμβούλιο Ασφαλείας. Μια έκθεση η οποία θα έχει ως βασικό της αντικείμενο της Καλές Υπηρεσίες, δηλαδή την πορεία των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό. Το ερώτημα είναι, τι θα καταγραφεί στην έκθεση αφού δεν υπήρξε καμιά κινητικότητα. 

Το μόνο που κινήθηκε ήταν η Λουτ και οι επαφές της με τα εμπλεκόμενα μέρη. Δύσκολο όμως σ’ αυτή την έκθεση να καταγραφεί το αποτέλεσμα αυτών των επαφών και κυρίως να επιχειρηθεί να διατυπωθεί το πόσο προσπαθούν ή δεν προσπαθούν τα μέρη για επανέναρξη των συνομιλιών. 

Οι πληροφορίες της Λευκωσίας είναι πως θα υπάρξει μια γενική αναφορά επί των εξελίξεων. Με πιο πιθανό σενάριο, η έκθεση να ασχοληθεί και πάλι γενικά όπως και στο παρελθόν, δηλαδή με τις εξελίξεις στα δικοινοτικά και τις τεχνικές επιτροπές.
Αυτό που πρωτίστως θέλει να δει η κυπριακή πλευρά είναι το πώς προτίθεται να κινηθεί ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών. Γιατί δεν μπορεί να αφήσει τα πράγματα ως έχουν. Κάποια στιγμή θα πρέπει να λάβει κι αυτός την απόφαση και να πει εάν μπορεί ή όχι να προχωρήσει η διαπραγμάτευση στο Κυπριακό. Το ερώτημα είναι εάν αυτό θα το πράξει σύντομα ή θα αναμένει τον Σεπτέμβρη όταν όλα τα μέρη θα βρεθούν και πάλι στη Νέα Υόρκη. 

  

Δεν επηρεάζουν οι τριμερείς 

Το γεγονός ότι αυτή την περίοδο ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εμφανίζεται να ρίχνει το βάρος του σε τριμερείς συναντήσεις μπορεί να δίνει την εντύπωση ότι δεν ασχολείται με το Κυπριακό. Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι έτσι, διαβεβαιώνουν οι στενοί του συνεργάτες, επισημαίνοντας την ίδια ώρα πως οι τριμερείς που πραγματοποιούνται αυτή την περίοδο θα γίνονταν ανεξαρτήτως των εξελίξεων στο Κυπριακό.  

Από κυβερνητικής πλευράς υποστηρίζεται πως η διεξαγωγή συνομιλιών και η πραγματοποίηση τριμερών δεν συγκρούονται μεταξύ τους. Ενώ την ίδια ώρα επαναλαμβάνουν ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είναι έτοιμος να πάει στις συνομιλίες. Υπενθυμίζοντας με νόημα ότι μόνος του δεν μπορεί να πάει να διαπραγματευτεί. Θα πρέπει να υπάρξουν ανάλογες κινήσεις και από τις άλλες πλευρές. 

Φιλελεύθερος