Μείζων γεωπολιτική εξέλιξη - Οι S-400 και η γεωπολιτική στροφή της Τουρκίας προς Ρωσία, Ιράν, Ευρασία

του Σάββα Καλεντερίδη
Τον Μάρτιο του 2002 ο τότε γενικός γραμματέας του πανίσχυρου Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας, αντιστράτηγος Τουνσέρ Κιλίντς, είχε δηλώσει ότι «Η Τουρκία, επειδή δεν έχει την υποστήριξη που πρέπει από την ΕΕ και εξ αυτού βρίσκεται στην περιοχή απομονωμένη, πρέπει να στραφεί προς τη Ρωσία και την περιοχή που συμπεριλαμβάνει και το Ιράν, χωρίς να αγνοήσουμε τις ΗΠΑ».
Η δήλωση αυτή είχε προκαλέσει πολλές συζητήσεις στην ίδια την Τουρκία, αφού ένας στρατηγός του βαθέος κράτους, που ήταν επί δεκαετίες ταυτισμένο με το ΝΑΤΟ και τη Δύση, τώρα εξέφραζε την άποψη ότι η Τουρκία έπρεπε να αλλάξει δόγμα και να στραφεί προς τη Ρωσία, το Ιράν και την Ευρασία.
Αυτά τα 17 χρόνια που πέρασαν από τότε έγιναν πολλά, όμως τελικά η Τουρκία επέλεξε το δρόμο που είχε υποδείξει ο στρατηγός Κιλίντς, ο οποίος, σημειωτέον, τιμωρήθηκε με δεκατρία χρόνια και δύο μήνες φυλακή για συμμετοχή στην παραστρατιωτική οργάνωση Εργένεκον, και έμεινε στη φυλακή της Συλιβρίας από τις 12 Αυγούστου 2013 μέχρι τις 11 Μαρτίου 2014, οπότε διατάχθηκε η απελευθέρωσή του.

Στο βιογραφικό του τονίζεται ότι αν και υπηρέτησε επί χρόνια σε κρίσιμες θέσεις στο ΝΑΤΟ, ήταν γνωστός για τις σκληρές θέσεις που εξέφραζε εναντίον του ΝΑΤΟ, της ΕΕ, των ΗΠΑ και του Ισραήλ, για τις οποίες οι... κακές γλώσσες λένε ότι κατέληξε στη φυλακή.

Ο Ερντογάν άρχισε να «φλερτάρει» με το δόγμα Κιλίντς από τα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, όταν το Κουρδικό έφτασε στον «κόμπο» και έπρεπε να πάρει τη μεγάλη απόφαση για την πολιτική επίλυσή του, όπως απαιτούσαν οι ΗΠΑ και η Δύση. Τελικά ο Ερντογάν, όταν ξερίζωσε τα πλοκάμια του βαθέος κράτους που τον υπονόμευε και ένιωσε ότι στάθηκε στα πόδια του και δεν έχει πλέον ανάγκη τη στήριξη των ΗΠΑ, μπήκε στο «στόχαστρο» της Ρωσίας, η οποία έχει έναν υψηλό στρατηγικό στόχο από τη δεκαετία του 1960: Τη δημιουργία ρήγματος ή ακόμα και την κατάρρευση της ΝΑ Πτέρυγας του ΝΑΤΟ. Μάλιστα υπάρχουν βάσιμες υποψίες και εκτιμήσεις ότι η Ρωσία, ενώ μπορούσε, δεν απέτρεψε την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο το 1974, αναμένοντας ότι η Ελλάδα θα αντιδράσει δυναμικά, θα προκληθεί ελληνοτουρκικός πόλεμος και έτσι θα καταρρεύσει η ΝΑ Πτέρυγα του ΝΑΤΟ.

Τα χρόνια πέρασαν, ο Ψυχρός Πόλεμος τελείωσε, το Σύμφωνο της Βαρσοβίας διαλύθηκε μαζί με τη Σοβιετική Ένωση, όμως ο στόχος παρέμεινε αναλλοίωτος. Υπό αυτήν την έννοια, ένας Ερντογάν που ένιωθε δυνατός, πιεζόμενος από τις ΗΠΑ και τη Δύση να λάβει επώδυνες αποφάσεις ήταν ένας καλός «στόχος» για τον Πούτιν. Ήθελε η Ρωσία να τον προσελκύσει προς το μέρος της και να τον απομακρύνει από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ.

Όταν η Ρωσία αναγκάστηκε να επέμβει στρατιωτικά στη Συρία, με τους πρώτους βομβαρδισμούς που έγιναν στις 30 Σεπτεμβρίου του 2015, αυτό θεωρήθηκε ως η απαρχή της στρατιωτικής εμπλοκής της στην περιοχή, που ανέτρεπε τα δεδομένα.

Τότε η Τουρκία ήταν αυτή που ανέλαβε να σταματήσει τη στρατιωτική επέμβαση της Ρωσίας, με την κατάρριψη του ρωσικού Su-24, στις 24 Νοεμβρίου 2015.

Αν και ο Ερντογάν αρνείται ότι είναι αυτός που έδωσε την εντολή για την κατάρριψη, επιρρίπτοντας την ευθύνη στα στελέχη των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων που πρόσκεινται στον Γκιουλέν, στην πράξη η κατάρριψη απομάκρυνε την Τουρκία από τη Ρωσία.

Ο ψύχραιμος χειρισμός της Ρωσίας και η επιβολή εμπάργκο, σε συνδυασμό με την πίεση που δεχόταν η Τουρκία από τους Κούρδους της Συρίας, οι οποίοι υποστηρίζονταν από τις ΗΠΑ, δημιούργησαν μια ασφυκτική κατάσταση για τον Ερντογάν. Έπρεπε να πάρει μια απόφαση και τελικά έγραψε την ταπεινωτική επιστολή προς τον Πούτιν, στις 27 Ιουνίου...

Η συνέχεια του άρθρου στο Pontos-news