Η σοδειά ελαιολάδου του ευρωπαϊκού Νότου βρίσκεται υπό απειλή. Ένα άκρως ισχυρό βακτήριο, που αναπτύσσεται στα αγγεία του ξύλου, εμποδίζοντας την κυκλοφορία νερού και θρεπτικών στοιχείων και προκαλώντας ακόμη και το «θάνατο» του φυτού, προσβάλει τα ελαιόδεντρα της Μεσογείου. Ο λόγος για την Ξυλέλλα, την οποία ειδικοί χαρακτηρίζουν ως «ένα από τα πλέον επικίνδυνα παθογόνα παγκοσμίως.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) επισημαίνει ότι χάρη σε μοντέλα υπολογιστών έχει κατανοήσει πλέον το πώς και με ποιους ρυθμούς η ασθένεια εξαπλώνεται. Αλλά δεν έχει βρει τη θεραπεία της. Για πρώτη φορά το βακτήριο εντοπίστηκε το 2013 στην Ιταλία και έκτοτε εξαπλώνεται και στην υπόλοιπη νότια Ευρώπη. Στην Ελλάδα δεν έχουμε κρούσματα, αλλά έχουν καταγραφεί περιπτώσεις στη νότια Γαλλία, στην Ισπανία και στην Βόρεια Πορτογαλία.
Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Εισαγωγέων και Εξαγωγέων Φυτικού Υλικού (ΕΣΕΕΦΥ) είχε εκπέμψει σήμα κινδύνου από τα τέλη του 2018, προειδοποιώντας πως εάν το βακτήριο περάσει τα σύνορα της χώρας μας, θα μπορούσε να αλλάξει συνολικά τη μορφή της γεωργίας και να οδηγήσει ακόμη περισσότερους Έλληνες στο εξωτερικό για αναζήτηση εργασίας.
Εξηγούσε δε πως σε περίπτωση εμφάνισης του βακτηρίου σε ένα σημείο, αμέσως δεσμεύεται η παραγωγή σε ακτίνα 10 χιλιομέτρων, καταστρέφοντας όχι μόνο τους επαγγελματίες παραγωγούς, αλλά χωριά ολόκληρα. Για μία χώρα στην οποία η ελαιοπαραγωγή συμβάλλει με 2 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ, το πλήγμα θα ήταν καθοριστικό.
«Ένα από τα προβλήματα με την Ξυλέλλα είναι πως πρόκειται για σιωπηρή απειλή» σχολιάζει στο BBC ο Δρ. Στίβεν Πάρνελ, πρόεδρος της ομάδας εργασίας της EFSA για την αποτίμηση των κινδύνων από το βακτήριο. Όπως εξηγεί δεν είναι εύκολο να πει κανείς με βεβαιότητα το πότε θα «επιτεθεί», αφού «υπάρχουν μεγάλες διαφορές στη διάρκεια, που το βακτήριο μπορεί να μείνει κρυμμένο, πριν εξαπλωθεί».
Στα ελαιόδεντρα υπολογίζεται ότι μπορεί να μείνει κρυμμένο ακόμη και για περισσότερο από ένα χρόνο. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει θεραπεία, ο μόνος τρόπος να σταματήσει ή έστω να επιβραδύνει κανείς την εξάπλωση είναι απομακρύνοντας την πηγή της. Απαιτείται λοιπόν διαρκής επαγρύπνηση.
Παγκοσμίως η Ε.Ε. είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός και καταναλωτής ελαιολάδου στον πλανήτη. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα 28 μέλη παράγουν το 73% και καταναλώνουν το 66% του ελαιολάδου στον κόσμο.
naftemporiki.gr με πληροφορίες από BBC
Τυχαῖο; Δέν νομίζω.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτοχος...η Κρητη
ΔιαγραφήΓια όσους τους ενδιαφέρει το θέμα:
ΑπάντησηΔιαγραφήhttps://geoponiki-epistimi.blogspot.com/2019/05/xylella-fastidiosa.html
Φτιαξτε ενα υβριδιο που να αντεχει (καποιοι το εχουν ετοιμο προφανως). Παντως κριμα που θα χασουν οι Αλβανοι το μεροκαματο (δεν βρισκεις Ελληνα να μαζεψεις ελιες). Τωρα οσον αφορα το ελαιολαδο θα κανουμε εισαγωγη απο Κινα ή Αργεντινη (εχουν τεραστιες εκτασεις φυτεψει). τελος παντων εμεις θα φυτεψουμε φωτοβολταικα, οποτε ψυχραιμια.
ΑπάντησηΔιαγραφή8) Τέλος, μην ξεχνάτε κάποιες “λεπτομέρειες” οι οποίες σε κάποιους μπορεί να φαίνονται ασήμαντες αλλά δεν είναι καθόλου:
ΔιαγραφήΌταν ένας Ελαιώνας είναι πολύ καλά περιποιημένος,η λίπανση του ισορροπημένη χωρίς υπερβολές, το πρόγραμμα ψεκασμών στην ώρα του και χωρίς υπερβολές, τα δέντρα μας σκληραγωγημένα στην έλλειψη νερού, τα ζιζάνια υπό έλεγχο (κι εντός ελαιώνα και στην περίμετρο του) και υπάρχουν και μερικά κατάλληλα καλλωπιστικά φυτά ειδικά στο κατάλληλο σημείο (στο σημείο/κατεύθυνση που ξέρουμε ότι συνήθως από εκεί έρχονται οι πιο δυνατοί άνεμοι στην περιοχή) της περιμετρου τότε έχουμε ελαιόδεντρα σε πολύ καλή κατάσταση που είναι πιο δυνατά από τον μέσο όρο κι αυτό πάντα βοηθάει σε οτιδήποτε εμφανιστεί.
Το έχω αντιμετωπίσει σε Ελαιώνα της οικογένειας μου όταν ήμουν δευτεροετής φοιτητής και είχαμε κρούσμα Βερτισιλλίωσης που είναi μια δύσκολη μυκητολογική ασθένεια της Ελιάς.
http://geoponiki-epistimi.blogspot.com/2011/02/blog-post.html
Το παρατήρησε ο συγχωρεμένος ο παππούς μου ο Γιώργος, είχε κατέβει για Σαββατοκύριακο χωριό και περπατούσε με τον θείο μου (αδελφό του) στον Ελαιώνα και το είδανε σε ένα δέντρο μας στην άκρη του Ελαιώνα. Καταλάβανε από την εικόνα ότι ήταν κάτι διαφορετικό απ’ ότι είχανε αντιμετωπίσει μέχρι τότε. Όταν την επόμενη μέρα κατέβηκα κι εγώ στο χωριό με φωνάξανε, το αναγνώρισα, πήρα και δείγματα και το έψαξα με έναν καθηγητή μου. Τη γλιτώσαμε με ένα δέντρο μόνο που αν και μεγάλης ηλικίας αποδείχθηκε “σκληρό καρύδι” για τον μύκητα. Το προλάβαμε στην αρχή...της αρχής. Συμπτωματικά πριν 3 μήνες είχα παρακολουθήσει μια ημερίδα για την Ελιά στα Νέα Μουδανιά Χαλκιδικής που είχε διοργανώσει το ΕΘΙΑΓΕ μαζί με το ΑΠΘ και το ΤΕΙΘ.
Έγινε για όλους...είχε καθηγητές, ερευνητές ΕΘΙΑΓΕ, παραγωγούς και πήγαμε και κάποιοι φοιτητές. Ήταν μια κοπέλα γεωπόνος φυτοπαθολογός ερευνήτρια από ΕΘΙΑΓΕ, μίλησε για βερτισιλλίωση αναλυτικά οπότε αν και 19,5 ετών “ψάρι” ήμουν ενημερωμένος.
Ευτυχώς είχα παρακολουθήσει την συγκεκριμένη ημερίδα γιατί αν δεν το είχα κάνει τότε ήμουν αρχές 3ου εξαμηνου “ψάρι” και δεν υπήρχε περίπτωση να αναγνωρίσω τι είναι και να χτυπήσουν άμεσα τα “καμπανάκια”.
Να περπατάτε αργά στους Ελαιώνες σας και να παρατηρείτε. Χαλαρώνει και ταυτόχρονα παρατηρείτε τι ανάγκες έχει ο Ελαιώνας κι αν έχει εμφανιστεί καμιά απειλή να μετανιώσει μετά την ώρα και τη στιγμή που εμφανίστηκε στα “Εθνικά εδάφη” :)
Αφιερώστε μια ώρα την εβδομάδα γι’ αυτό το πράγμα με καφέ στο χέρι ήρεμο περίπατο.
Εγώ το ονομάζω “Περίπολο φυτοπροστασίας” :)
@ HASAN
ΑπάντησηΔιαγραφήΌχι πανικός. Ούτε πανικός, ούτε αδιαφορία. Ψάχνουμε σχολαστικά και βρίσκουμε λύσεις.
Ζυγίζοντας κάποια δεδομένα, η λύση(κατά τη γνώμη μου) δεν είναι υβρίδια, για πολλούς λόγους στην καλλιέργεια Ελιάς.
Μέτρα αποτροπής και αντιμετώπισης της συγκεκριμένης απειλής είναι κατά τη γνώμη μου τα εξής:
1) Έλεγχος φυτικού πολλαπλασιαστικού υλικού(όπως ήδη εφαρμόζεται)
2) Απομόνωση περιοχής που θα βρεθεί κρούσμα(όπως ήδη εφαρμόζεται)
3) Προληπτικός ψεκασμός(χωρίς υπερβολές όμως) με κατάλληλα εντομοκτόνα για να αντιμετωπιστούν τα έντομα (ειδικά όταν υπάρχουν σε μεγάλο αριθμό στην ευρύτερη περιοχή) φορείς του βακτηρίου σε συνδυασμό με κατάλληλη θερμοκρασία(27 βαθμοί Κελσίου) που ευνοεί την ανάπτυξη του συγκεκριμένου βακτηρίου. Άρα όταν είμαστε σε εποχή κοντά με εκείνη τη θερμοκρασία(27+- 2 βαθμοί Κελσίου) που ευνοεί την ανάπτυξη της συγκεκριμένης απειλής και δούμε παρά τον προληπτικό ψεκασμό (στο ετήσιο πρόγραμμα μας)την παραμικρή αλλαγή-σύμπτωμα σε κάποια Ελιά στον Ελαιώνα μας φωνάζουμε αμέσως έναν γεωπόνο.
3) Ένας επιπλέον ψεκασμός την κατάλληλη εποχή (όταν η θερμοκρασία ευνοεί την ανάπτυξη του συγκεκριμένου φυτοπαθογόνου) με χαλκούχα σκευάσματα εφόσον αποδειχθεί πειραματικά ότι βοηθάνε σε ικανοποιητικό βαθμό στην πρόληψη ή και αντιμετώπιση του συγκεκριμένου βακτηριου. Ο χαλκός είναι ένα δώρο στην πρόληψη και αντιμετώπιση πολλών ασθενειών(βέβαια κυρίως από μύκητες) των φυτών. Τα χαλκούχα έτσι κι αλλιώς ψεκάζονται και είναι ένα από τα βασικά όπλα στην φαρέτρα μας. Το πόσες φορές μέσα στον χρόνο και σε ποια εποχή ακριβώς διαφέρει από περιοχή σε περιοχή ανάλογα με θερμοκρασία, υγρασία, γενικότερες καιρικές συνθήκες και το πλήθος και είδος των απειλών για τα δέντρα μας.
Χρειάζεται σχολαστικότητα για να έχουμε την μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα με τις μικρότερες δυνατές δόσεις και οικονομικό κόστος. Οπότε ένας κατάλληλος προγραμματισμός του ετήσιου προγράμματος ψεκασμών μας ώστε να καλύπτει και την επικίνδυνη περίοδο που πλησιάζουμε στη θερμοκρασία των 27 βαθμών(+- 2) βοηθάει προληπτικά. Είναι σημαντικό να ψάχνετε και να συνεργάζεστε με συναδέλφους οι οποίοι δεν λειτουργούν μόνο στην λογική “γεωπονικού καταστήματος-σούπερ μάρκετ” αλλά που είναι συνεχώς ενημερωμένοι, σχολαστικοί και θέλουν να χτίσουν πραγματική σχέση εμπιστοσύνης με τον πελάτη τους. Όπως έχετε τον οικογενειακό γιατρό έτσι πρέπει να έχετε τον γεωπόνο σύμβουλο για τις καλλιέργειες σας οι αγρότες.
4) Επίσης μπορούν να βοηθήσουν ψεκασμοί με αντιβακτηριακές ουσίες από τον μύκητα Streptomyces. Προσωπικά πιστεύω ότι αυτό θα είναι αποτελεσματικό σε μεγάλο βαθμό και μεγάλο όπλο αρκεί να το επιβεβαιώσουν και πειραματικά. Βέβαια αν αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματικό θα χρειαστεί προσοχή για πολλούς λόγους και περιορισμένη χρήση στις πιο δύσκολες περιπτώσεις μόνο για να μην υπάρξει μετά ανθεκτικότητα του και επιστρέψει ο εχθρός ισχυρότερος.
5) Μπορούν να βοηθήσουν και ακίνδυνοι(για την καλλιέργεια μας) ζωντανοί βιολογικοί παράγοντες οι οποίοι θα ανταγωνιστούν ή και θα σκοτώσουν το συγκεκριμένο βακτήριο.
6) Μια άλλη λύση που θα μπορούσε να βοηθήσει είναι η βελτίωση εδαφών. Να κάνουμε το έδαφος μας πιο όξινο ή πιο αλκαλικό ανάλογα με το τι έδαφος έχουμε και τι θέλουμε να πετύχουμε.
7) Η βελτίωση κάποιων εκ των Ελληνικών ποικιλιών Ελιάς που θα αποδειχθούν πιο ανθεκτικές. μέσω διασταύρωσης ποικιλιών αλλά αυτό θα χρειαστεί χρόνο. Είμαι αντίθετος στη χρήση υβριδίων Ελιάς για πολλούς λόγους όπως είπα και στην αρχή.