Οι Τούρκοι παίζουν και πάλι παιχνίδια και πάλι με την Αμμόχωστο

  Aνδρέας Πιμπίσιης    

Η Αμμόχωστος είναι μονίμως ένα θέμα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από όλες τις πλευρές στο Κυπριακό και ως εκ τούτου, όποτε προκύπτει ανάλογη συζήτηση, η προσοχή στρέφεται προς την κατεύθυνση της νεκρής πόλης. Η τουρκική πλευρά, όλο αυτό το διάστημα, φροντίζει μονίμως να παίζει ένα ιδιαίτερο παιχνίδι με την πόλη. 

Επιχειρεί από τη μια να προκαλέσει τα συναισθήματα των Ελληνοκυπρίων και από την άλλη να κάνει ένα βήμα για την αλλαγή του σημερινού υφιστάμενου στάτους της Αμμοχώστου.  Την περασμένη εβδομάδα, ο Κουντρέτ Οζερσάι, μεσούσης της προσπάθειας για επιβολή μέτρων από την Ευρωπαϊκή Ένωση κατά της Τουρκίας, ανακοίνωσε την απόφαση της «κυβέρνησης», στην οποία συμμετέχει από κοινού με τον Ερσίν Τατάρ, να προχωρήσει σε σύσταση ειδικής επιτροπής για να εξετάσει την κατάσταση στην περίκλειστη περιοχή της πόλης. Η ανακοίνωση του Κουντρέτ Οζερσάι ερμηνεύθηκε αρχικώς ως κίνηση που οδηγεί προς το άνοιγμα της πόλης, κάτι που ενισχύθηκε από τη δήλωση που έκανε ευθύς μετά ο «πρωθυπουργός» του κατοχικού καθεστώτος περί μετατροπής της Αμμοχώστου σε ένα Λας Βέγκας. 

Όπως εξηγήθηκε από τουρκοκυπριακής πλευράς και από τον ίδιο τον Κ. Οζερσάι, η επιτροπή ειδικών θα έχει έναν διπλό ρόλο. Να μελετήσει την όλη κατάσταση που υπάρχει σήμερα στην κλειστή περιοχή της πόλης της Αμμοχώστου (αυτό που πολλοί ονομάζουν ως Βαρώσι ή Βαρώσια) και επίσης να εξετάσει το θέμα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των ακινήτων περιουσιών.  

Από τον Δεκέμβρη του 2005 θέση της τουρκοκυπριακή πλευράς είναι πως το μεγαλύτερο μέλος της περίκλειστης περιοχής ανήκει στο ΕΒΚΑΦ και μόνο ένα μικρό τμήμα είναι πραγματική ιδιοκτησία των Ελληνοκυπρίων. Θέση των Τούρκων είναι πως το μεγαλύτερο μέρος των ακινήτων στην εκτός των τειχών περιοχή της Αμμοχώστου ανήκει στο ίδρυμα του Αμπντουλάχ Πασά, του οποίου διαχειριστής είναι το ΕΒΚΑΦ.  

Επισήμως όμως, σύμφωνα και με τα στοιχεία του Κτηματολογίου της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι το αντίθετο που συμβαίνει. Δηλαδή το μεγαλύτερο, αν όχι όλα τα ακίνητα στην εκτός των τειχών περιοχή και ειδικότερα στο περίκλειστο κομμάτι της πόλης ανήκει σε Ελληνοκύπριους. Οι ιδιοκτήτες των ακινήτων αυτών είναι καταγραμμένοι στα επίσημα έγγραφα του Κυπριακού Κτηματολογίου.  

Μέσα από την απόφαση που έλαβε η «κυβέρνηση» του κατοχικού καθεστώτος επιχειρείται να περάσει η θέση πως θα προχωρήσει σε μια έρευνα ώστε να ξεκαθαρίσει το εν λόγω θέμα. Δηλαδή σε ποιον ανήκουν οι περιουσίες στο κλειστό κομμάτι της κατεχόμενης Αμμοχώστου.  

Ο Κουντρέτ Οζερσάι σε μια από τις δηλώσεις που έκανε μετά την ανακοίνωση της απόφασης είχε υποδείξει να κοιτάξουν όλοι προσεκτικά τι αποφασίστηκε: «Εμείς αναφερόμαστε ειδικά στον σεβασμό των περιουσιακών δικαιωμάτων και συμφερόντων των παλιών κατοίκων και της διοίκησης του ΕΒΚΑΦ και δεν θα γίνουν βήματα που θα τα παραβιάζουν. Αυτό είναι πολύ σημαντικό στοιχείο. Τόσο από την άποψη των περιουσιών του ΕΒΚΑΦ όσο και από την άποψη των περιουσιακών δικαιωμάτων των παλιών κατοίκων. Επομένως, γίνεται λόγος για βήματα προς το θετικότερο σε σχέση με το σημείο που βρισκόμαστε σήμερα εντός των ορίων του διεθνούς δικαίου». Αυτό που έκανε η «κυβέρνηση» είναι ουσιαστικά ένα πρώτο βήμα προς το θετικότερο· αρχίζει η διαδικασία για να καταστεί ξανά κομμάτι της ζωής των πολιτών μια περιοχή που έμεινε τόσα χρόνια έρημη, επιδεικνύοντας σεβασμό στα ιδιοκτησιακά δικαιώματα». 

Πέρα από αυτό το λογικοφανές (για κάποιον τρίτο που δεν γνωρίζει την πραγματική κατάσταση στο νησί), η ενέργεια της «κυβέρνησης» στα κατεχόμενα έχει να κάνει και με εξελίξεις στο νομικό πεδίο. Η έκβαση των οποίων δεν αποκλείεται να επηρεάσει σοβαρά όχι μόνο τις διεκδικήσεις των Ελληνοκυπρίων αλλά και τις πολιτικές εξελίξεις.  

Αναφερόμενος στις αιτήσεις Ελληνοκυπρίων προσφύγων από την Αμμόχωστο στην «επιτροπή ακίνητης περιουσίας», ο Κουντρέτ Οζερσάι εκτίμησε ότι αυτή η πρωτοβουλία για την περίκλειστη πόλη θα βοηθήσει την «επιτροπή» «να ενεργεί πιο γρήγορα, να παράγει διαφορετικές αποφάσεις αναφορικά με τις ακίνητες περιουσίες που έμειναν εντός των Βαρωσίων και έτσι να παράγει η επιτροπή πιο εφαρμόσιμες αποφάσεις».  

Όπως έγραψε τις προάλλες η τουρκοκυπριακή εφημερίδα Χαβαντίς, η απόφαση αποτελεί επιχείρηση διάσωσης της «επιτροπής ακίνητης περιουσίας» η οποία απέρριψε τις αιτήσεις 500 περίπου Ελληνοκυπρίων που έχουν περιουσίες στην Αμμόχωστο. Όπως αναφέρθηκε στο σχετικό δημοσίευμα, οι 25 από αυτούς αποτάθηκαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων υποστηρίζοντας ότι εξαντλήθηκαν τα εσωτερικά ένδικα μέσα.  

Την περασμένη Τρίτη, που έληξε η προθεσμία που δόθηκε για φιλικό διακανονισμό, ο δικηγόρος ο οποίος εκπροσωπεί την Τουρκία στο ΕΔΑΔ ζήτησε από το δικαστήριο παράταση έξι εβδομάδων. Γεγονός που προμηνύει μια δύσκολη και σκληρή νομική μάχη καθώς το όλο θέμα έχει πάει πέραν της απλής διεκδίκησης ατομικών δικαιωμάτων.  

Όπως επισημαίνεται σε μια σειρά από δημοσιεύματα, την ώρα που στο Στρασβούργο ζητήθηκε παράταση το «υπουργικό συμβούλιο» ανακοίνωνε την απόφαση με πρόθεση να ανοίξει το Βαρώσι για εγκατάσταση. Όπως αναφέρεται στη Χαβαντίς, η έγκριση από το «ανώτατο διοικητικό δικαστήριο» της απόφασης του «επαρχιακού δικαστηρίου Αμμοχώστου» αναφορικά με το ότι τα Βαρώσια είναι περιουσία του ΕΒΚΑΦ προκάλεσε το αποτέλεσμα ότι κανείς άλλος εκτός από το ΕΒΚΑΦ δεν έχει δικαίωμα λόγου στα Βαρώσια. Αυτή η απόφαση εφεσιβλήθηκε στο «εφετείο» που είναι ανώτερο δικαστήριο, η υπόθεση εξετάστηκε στις 4 Φεβρουαρίου, αλλά ακόμα δεν ανακοινώθηκε η απόφαση.   

Είναι λοιπόν εμφανές τόσο από τις δηλώσεις όσο και από τα σχετικά δημοσιεύματα στον τουρκοκυπριακό Τύπο ότι η υπόθεση K.V. Mediterranean Tours Limited Vs Turkey δεν είναι μια ακόμα προσφυγή για διεκδίκηση δικαιωμάτων, αλλά μαζί με αρκετές άλλες έχει πάρει ευρύτερες πολιτικές και νομικές διαστάσεις.  

Η μάχη που θα δοθεί στο Στρασβούργο σε μερικές εβδομάδες δεν είναι μόνο νομική, είναι και πολιτική καθώς πέρα από τα ατομικά δικαιώματα των Ελληνοκυπρίων στην κλειστή περιοχή της Αμμοχώστου παίζεται και το πολιτικό μέλλον ολόκληρης της πόλης. Για αυτό και η εν λόγω κίνηση από πλευράς του κατοχικού καθεστώτος, το οποίο εμφανώς θέλει να οδηγήσει τα πράγματα προς μια εξέλιξη η οποία θα ανοίγει την πόλη της Αμμοχώστου, όχι για την επιστροφή των νόμιμων κατοίκων της, όπως ζητά το ψήφισμα 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, αλλά για να περιέλθει η πόλη υπό τον πλήρη έλεγχο της «τουρκικής δημοκρατίας της βόρειας Κύπρου». Αυτός είναι ο στόχος που έχει θέσει ο Κουντρέτ Οζερσάι κι αυτό είναι και το πρώτο στοίχημα που θέλει να κερδίσει στην πορεία του για να αναδειχθεί ο επόμενος ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας. 

 

Τι αναφέρεται στην υπόθεση K.V. Mediterranean Tours Limited Vs Turkey

Στην υπόθεση K.V. Mediterranean Tours Limited Vs Turkey καταγράφεται η προσπάθεια του κατοχικού καθεστώτος να εμφανίσει το Ίδρυμα ΕΒΚΑΦ ως δικαιούχο περιουσιών στην κλειστή περιοχή της Αμμοχώστου. Η εν λόγω εταιρεία είχε, στις 23 Ιουλίου 2010, απευθυνθεί στην «επιτροπή ακίνητης περιουσίας» για αποζημίωση για απώλεια χρήσης. Κατατέθηκε επίσης αίτημα για αποκατάσταση της περιουσίας.  

Στις 23 Οκτωβρίου η αιτήτρια εταιρεία διαμαρτυρήθηκε για καθυστερήσεις. Κατά την ίδια ακροαματική διαδικασία ο εκπρόσωπος της «τδβΚ» υπέδειξε ότι από την κατ’ αρχή εξέταση της υπόθεσης προκύπτει ότι η περιουσία είναι εγγεγραμμένη στο όνομα του Ιδρύματος Αμπντουλάχ Πασά, το οποίο διαχειρίζεται από τη Διεύθυνση του ΕΒΚΑΦ. 

Στις 23 Νοεμβρίου 2012 η «ΕΑΠ» βρήκε ότι η Διεύθυνση του ΕΒΚΑΦ πιθανόν να επηρεάζεται από τη διεκδίκηση της αιτήτριας εταιρείας και ως εκ τούτου πρέπει να γίνει δεκτό το ίδρυμα στη διαδικασία ως τρίτο μέρος. 

Στις 6 Δεκεμβρίου 2012 η αιτήτρια εταιρεία απευθύνθηκε στο «διοικητικό δικαστήριο» της «τδβΚ» όπου «αμφισβήτησε την αποδοχή του ΕΒΚΑΦ ως τρίτου μέρους στη διαδικασία.  

Στις 29 Νοεμβρίου 2016 το «ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της τδβΚ» αναφέρθηκε στην απόφαση του «επαρχιακού δικαστηρίου Αμμοχώστου», ημερομηνίας 27 Δεκεμβρίου 2005, σύμφωνα με την οποία ο σημερινός εγγεγραμμένος ιδιοκτήτης της υπό αναφορά περιουσίας είναι το ΕΒΚΑΦ. Το «ανώτατο δικαστήριο» ως εκ τούτου αποφάνθηκε ότι το ΕΒΚΑΦ θα πρέπει να γίνει δεκτό ως τρίτο μέρος στη διαδικασία.  

Η αιτήτρια εταιρεία προχώρησε στις 25 Μαΐου 2017 σε καταχώρηση υπόθεσης στο ΕΔΑΔ η οποία πέραν της αμφισβήτησης της «επιτροπής ακίνητης περιουσίας» ως αποτελεσματικού ένδικου μέσου εγείρει και το θέμα της προσπάθειας εμπλοκής του ΕΒΚΑΦ. Λόγω των όσων είχαν προηγηθεί, το ΕΔΑΔ προχωρά και στην εξέταση του θέματος ΕΒΚΑΦ. Στα ερωτήματα που έστειλε προς τα ενδιαφερόμενα μέρη τούς ζητά να απαντήσουν και στο εξής:
3(2)- Η συμπερίληψη της Διεύθυνσης του ΕΒΚΑΦ ως τρίτου μέρους στη διαδικασία ενώπιον της «ΕΑΠ» την καθιστά μη αποτελεσματικό μέσο για τις διεκδικήσεις ελληνοκυπριακών περιουσιών, και είχε η αιτήτρια εταιρεία ένα αποτελεσματικό μέσο προκειμένου να αμφισβητήσει τη συμπερίληψη του ΕΒΚΑΦ ως τρίτου μέρους στη διαδικασία;

 

Με την Άγκυρα χέρι-χέρι 

Ο Ερσίν Τατάρ –«πρωθυπουργός» του κατοχικού καθεστώτος– παραδέχθηκε πως η απόφαση που λήφθηκε για την Αμμόχωστο ήταν σε συνεννόηση με την Άγκυρα. Ο Οζερσάι δεν το είπε τόσο ξεκάθαρα. Όμως σίγουρα η όποια κίνηση αφορά στην κλειστή περιοχή της Αμμοχώστου δεν μπορεί να γίνεται χωρίς τη σύμφωνη γνώμη τόσο της τουρκικής Κυβέρνησης όσο και του κατοχικού στρατού, υπό τον έλεγχο του οποίου βρίσκεται το εν λόγω κομμάτι.  

Διπλωματικοί κύκλοι στη Λευκωσία εκτιμούν πως η απόφαση αυτή καθ’ αυτή είναι ουσιαστικά η έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας του Κουντρέτ Οζερσάι. Και η Τουρκία ήθελε να του δώσει μια ισχυρή ώθηση μέσω της συγκεκριμένης απόφασης.  

Ενισχυτικό αυτού θεωρείται, σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, και το γεγονός ότι στην πρώτη του τοποθέτηση και ανακοινώνοντας την απόφαση ο Κουντρέτ Οζερσάι αναφέρθηκε στην προοπτική σημαντικών επενδύσεων στην Αμμόχωστο. Αναφορά που στέλνει μήνυμα στους φίλους του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν οι οποίοι ασχολούνται με επενδύσεις κυρίως στον οικοδομικό τομέα.  

Εάν όντως η κίνηση αυτή έχει να κάνει με την προεκλογική εκστρατεία του Οζερσάι, τότε σίγουρα θα δούμε πολλά επεισόδια στο όλο θέμα. Κυρίως όμως θα δούμε μια έντονη προσπάθεια από τουρκικής πλευράς προκειμένου να επιτύχει το εγχείρημα και να υλοποιηθεί η απόφαση.  

Φιλελεύθερος