Το Ιράν δεν έχει κέρδος από την επίθεση στα τάνκερ

Του Julian Lee

Δύο πετρελαιοφόρα υπέστησαν ζημιές όταν, αφήνοντας πίσω τους τον Περσικό Κόλπο, δέχτηκαν φερόμενη επίθεση στα ύδατα μεταξύ των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Ιράν. Αυτό είναι το δεύτερο περιστατικό σε τέσσερις εβδομάδες και εγείρει το ερώτημα του ποιος κερδίζει κάτι από αυτά.

Οι δείκτες των χεριών θα στραφούν σίγουρα στο Ιράν ως τον ιθύνοντα νου πίσω από αυτά τα περιστατικά. Ωστόσο, τα πιθανά οφέλη για τη χώρα του Περσικού Κόλπου αντισταθμίζονται από τους κινδύνους. Και ακόμα κι αν η Τεχεράνη δεν είναι υπεύθυνη, θα υποστεί ούτως ή άλλως τις συνέπειες.

Το πρώτο τάνκερ που εξέπεμψε σήμα ήταν το Front Altair. Φέρεται να μετέφερε 75.000 τόνους νάφθας, την οποία παρέλαβε στο Αμπού Ντάμπι, με προορισμό την Ιαπωνία, αν και ανέφερε ως προορισμό το Kaosiung στης Ταϊβάν όταν υπέστη ζημιές. Το δεύτερο σκάφος ήταν το ιαπωνικής ιδιοκτησίας Kokuka Courageous, το οποίο έπλεε από τη Σαουδική Αραβία στη Σιγκαπούρη με φορτίο μεθανόλης.

Ένας άνθρωπος που άκουσε τις ραδιοφωνικές μεταδόσεις μεταξύ των πλοίων στην περιοχή είπε στο Bloomberg ότι μια επίθεση τορπιλών πιθανώς να ευθύνεται για την έκρηξη και την πυρκαγιά στο Front Altair. Οι διαχειριστές του Kokuka Courageous ανέφεραν ότι "το πλήρωμα 21 ατόμων του σκάφους εγκατέλειψε το πλοίο μετά το συμβάν, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα να προκληθεί ζημιά στη δεξιά πλευρά του κύτους".

Θαλάσσιο πέρασμα

Τα Στενά του Ορμούζ είναι το πιο σημαντικό θαλάσσιο πέρασμα στον πλανήτη για το πετρέλαιο, με περίπου το 40% της παραγωγής που μεταφέρεται μέσω θαλάσσης να περνά από εκεί

Ποιος κερδίζει από αυτές τις επιθέσεις;

Η προφανής απάντηση είναι το Ιράν. Αν η Τεχεράνη επιτεθεί σε δεξαμενόπλοια που εξέρχονται από τον Περσικό Κόλπο - είτε άμεσα είτε μέσω τρίτων - στέλνει μήνυμα ότι η διέλευση από το σημαντικότερο θαλάσσιο πέρασμα στον πλανήτη για τις παγκόσμιες ροές πετρελαίου δεν είναι ασφαλές χωρίς τη συγκατάθεσή της. Εάν το Ιράν εξωθείται οικονομικά στο χείλος του γκρεμού με κυρώσεις, δεν θα πέσει ήσυχα. Άλλα έθνη της περιοχής θα σηκώσουν το κόστος των διαταραχών στις εξαγωγές πετρελαίου τους, ενώ η Αμερική και οι σύμμαχοί της θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις υψηλότερες τιμές αργού πετρελαίου και τις διακοπές στις προμήθειες.

Από το 2005 οι ασφαλιστές παγκοσμίως θεωρούν ότι η ναυσιπλοΐα στον Περσικό Κόλπο είναι  πολύ επικίνδυνη για τα πετρελαιοφόρα. Παρόλα αυτά, είμαστε ακόμα πολύ μακριά από το επίπεδο έντασης που υπήρχε κατά τη διάρκεια του επονομαζόμενου πολέμου των τάνκερ της δεκαετίας του '80, όταν 451 πλοία (259 από αυτά ήταν δεξαμενόπλοια μεταφοράς πετρελαίου ή πετρελαιοειδών) υπέστησαν κάποια επίθεση στην περιοχή, σύμφωνα με έκθεση από το αμερικανικό Ναυτικό Ινστιτούτο. Τα περιστατικά έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ και οι ένοχοι ήταν δυνάμεις και από τις δύο χώρες.

Στη συνέχεια, το ναυτικό των ΗΠΑ κατέφυγε στη συνοδεία πλοίων μέσω του Περσικού Κόλπου. Αυτή θα ήταν μια δαπανηρή επιχείρηση για να επαναληφθεί και θα δέσμευε ένα μεγάλο μέρος των αμερικανικών και συμμαχικών στόλων στην περιοχή. Θα αύξανε επίσης το κόστος των κινήσεων των ΗΠΑ εναντίον του Ιράν, οι οποίες ξεκίνησαν με την απόφαση του Προέδρου Donald Trump να αποσυρθεί από την πυρηνική συμφωνία του Ιράν τον Μάιο του 2018.

Το αργό πετρέλαιο Brent βρέθηκε να ενισχύεται έως και 4,45% την Πέμπτη, λίγο μετά την είδηση των επιθέσεων, αν και στη συνέχεια επέστρεψε μέρος των κερδών αυτών. Οι εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν περιορίστηκαν σοβαρά από τις κυρώσεις των ΗΠΑ και οι υψηλότερες τιμές είναι μονόδρομος για την αύξηση των εσόδων. Ωστόσο, τα οφέλη είναι πιθανό να είναι σχετικά μικρά, δεδομένων των ολοένα και μειούμενων όγκων και των μεγάλων εκπτώσεων που πιθανώς πρέπει να προσφέρει η χώρα για να δώσει το πετρέλαιό της.

Υπάρχει μια άλλη ομάδα που θα επωφεληθεί από το περιστατικό - οι άνθρωποι που θέλουν να δουν τις ΗΠΑ να εντείνουν την εκστρατεία τους εναντίον του Ιράν και να περάσουν από οικονομικό πόλεμο σε στρατιωτικό. Υπάρχουν πολλοί τέτοιοι, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στους συμμάχους της στον Περσικό Κόλπο και τις ευρύτερες περιοχές της Μέσης Ανατολής.

Ο χρόνος των επιθέσεων εγείρει επίσης ερωτήματα.

Έγιναν την ώρα που ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Shinzo Abe επισκεπτόταν την Τεχεράνη, με τις ευλογίες του Προέδρου Trump. Την Τετάρτη, ο Abe προέτρεψε την Τεχεράνη να αποφύγει οποιαδήποτε σύγκρουση και υποσχέθηκε να κάνει ό, τι είναι δυνατόν για να μετριάσει τις εντάσεις. Τα δεξαμενόπλοια που υπέστησαν ζημιά την Πέμπτη μεταφέρουν φορτία που σχετίζονται με την Ιαπωνία, έγραψε ο Hiroshige Seko, υπουργός Οικονομίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας στο λογαριασμό Twitter του υπουργείου.

Μια ημέρα νωρίτερα, το Ιράν απελευθέρωσε έναν Αμερικανό υπήκοο που είχε φυλακιστεί με την κατηγορία της κατασκοπείας.

Αυτή θα έδειχνε μια πολύ αδέξια χρονική στιγμή από μια χώρα που έβλεπε τα πρώτα απτά σημάδια χαλάρωσης των παραλυτικών κυρώσεων που επέβαλαν οι Αμερικανοί. Είναι όμως απολύτως κατανοητή εάν είστε κάποιος που έχει ως απώτερο στόχο να εκτροχιάσει οποιαδήποτε χαλάρωση των εντάσεων μεταξύ των δύο κρατών και να επηρεάσει την αλλαγή καθεστώτος στην Τεχεράνη. Όποιος είναι πίσω από τις επιθέσεις δεν είναι φίλος του Ιράν.

Πηγή: Bloomberg View