«Η διασπορά θα απογειώσει την Ελλάδα – Θερμό επεισόδιο ισούται με ήττα κατά κράτος για την Άγκυρα»

Ο διδάκτωρ του Πρίνστον, Νίκος Μιχαηλίδης, για τις ελληνοτουρικές σχέσεις και τις στρατηγικές που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα

«Η Ελλάδα πρέπει να ανασυντάξει τάχιστα την οικονομία της, να ανασυγκροτήσει και να ενισχύσει κατακόρυφα τις δυνατότητες των ενόπλων της δυνάμεων και να αναθεωρήσει την διπλωματική της πρακτική απέναντι στην Τουρκία, ώστε να διεκδικήσει δυναμικά τον ρόλο της χώρας μεταφορέα πόρων ενέργειας και όχι μόνο», αναφέρει ο Νίκος Μιχαηλίδης, ο οποίος επεσήμανε τον καταλυτικό ρόλο που μπορούν να παίξουν υπέρ της χώρας μας παγκοσμίως τα δίκτυα διασποράς. «Είναι τα φτερά που θα μας απογειώσουν στους διεθνείς αιθέρες», αναφέρει συγκεκριμένα.

Έχοντας ζήσει αρκετά χρόνια στην Τουρκία, όπου διεξήγε επιτόπια έρευνα, ο διδάκτωρ ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου του Πρίνστον μίλησε για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, στις οποίες αυτήν την περίοδο κυριαρχεί μεγάλη ένταση, λόγω των επεκτατικών διαθέσεων της γείτονας χώρας στο Αιγαίο, την ελληνική και κυπριακή ΑΟΖ. «Η Τουρκία λειτουργεί ως ο πειρατής της ανατολικής Μεσογείου», αναφέρει και υπογραμμίζει τη σημασία των κυρώσεων που πρέπει να επιβληθούν από ΕΕ και ΗΠΑ, οι οποίες όπως αναφέρει «πρέπει να αναγνωρίσουν το κουρδικό κίνημα ως έναν νόμιμο πολιτικό φορέα και να καλέσουν τις δύο πλευρές, τουρκική και κουρδική, σε διάλογο για τον εκδημοκρατισμό της χώρας».

Ο πανεπιστημιακός που βρίσκεται στην Ελλάδα στο πλαίσιο του Summer School του αμερικανικού πανεπιστημίου Πρίνστον, στο οποίο διδάσκει, αναφέρθηκε επίσης στη νίκη του Εκρέμ Ιμάμογλου και στο μέλλον του AKP μετά την ήττα του εκλεκτού του Ταγίπ Ερντογάν, Μπιναλί Γιλντιρίμ, στον Δήμο της Κωνσταντινούπολης. Διαβάστε τη συνέντευξη που μας παραχώρησε:

Έχετε ζήσει στην Τουρκία και γνωρίζετε την πολιτική, φυλετική και κοινωνική πραγματικότητα. Μπορείτε να μας εισάγετε με μία σύντομη ανάλυση σε αυτόν τον κόσμο;

«Η Τουρκία από την ίδρυσή της υπήρξε μια πολυεθνοτική χώρα. Αποτελείται από ετερογενείς πληθυσμούς από τα Βαλκάνια, την Κεντρική Ασία, τον Καύκασο και την Ανατολία. Στην Τουρκία ομιλούνται περισσότερες από τριάντα γλώσσες, πολύ διαφορετικές μεταξύ τους, μεταξύ των οποίων και τα ελληνικά Τραπεζούντας, στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας. Οι πληθυσμοί έχουν συναίσθηση της πολιτισμικής τους διαφορετικότητας, μιας διαφορετικότητας η οποία τα τελευταία χρόνια ενισχύεται ραγδαία και έχει αποκτήσει πολιτικά χαρακτηριστικά.

Οι κύριες θρησκείες στην Τουρκία είναι το σουνιτικό Ισλάμ και ο Αλεβιτισμός. Οι σχέσεις μεταξύ των δύο αυτών κοινοτήτων δεν είναι καλές. Οι Αλεβίτες έχουν υποστεί πολλές διώξεις από τους σουνίτες και κατά την οθωμανοκρατία αλλά και μετά το 1923 και την ίδρυση της Τουρκίας ως εθνικού κράτους. Οι Χριστιανοί και οι Εβραίοι αποτελούν μικρές μειονότητες.

Καθόλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα η Τουρκία διοικήθηκε αυταρχικά από τις ένοπλες δυνάμεις και από κόμματα βιτρίνες (μονοκομματικό κράτος από 1923 μέχρι 1950) αλλά και με διαρκή άσκηση βίας, διώξεων και φυλακίσεων των αντιφρονούντων. Στη μετά το 1950 περίοδο έχουμε ένα καθεστώς απολύτως ελεγχόμενο από τον στρατό, με κόμματα βιτρίνες που απορροφούν την κοινωνική διαμαρτυρία και ενσωματώνουν διαφορετικά τμήματα του ετερογενούς πληθυσμού. Επειδή η Τουρκία θα γινόταν μέλος του ΝΑΤΟ, ήταν αδύνατο να παραμείνει μονοκομματικό κράτος. Έτσι επετράπη η ίδρυση και δεύτερου κόμματος, απολύτως ελεγχόμενου από τον στρατό, προκειμένου να προχωρήσει η ένταξη. Έτσι δημιουργήθηκε η ψευδής εντύπωση σε αρκετούς στη Δύση ότι η Τουρκία αποτελεί ένα τυπικά δυτικό κράτος με εκλογές και δημοκρατικούς θεσμούς, παρά τα συχνά στρατιωτικά πραξικοπήματα τα οποία ξαναμοίραζαν την πολιτική τράπουλα. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Ισμέτ Ινονού, πρώην στρατηγού και δευτέρου προέδρου της Τουρκίας, ότι αν υπάρξει ανάγκη για κομμουνιστικό κόμμα στη χώρα, θα το ιδρύσουν οι ίδιοι! Πολλοί Τούρκοι αξιωματικοί, μετά την αποχώρησή τους από τις ένοπλες δυνάμεις, συμμετέχουν σε κόμματα και εκλογικές διαδικασίες, όχι για να εξυπηρετήσουν την δημοκρατία και την κοινωνία, αλλά για να διαφυλάξουν τον πολιτικό ρόλο του στρατού μέσα από αυτά τα δίκτυα. Το τουρκικό κομματικό σύστημα είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό ελεγχόμενο από τις κρατικές υπηρεσίες, ακόμα και σήμερα.

Δύο είναι οι κύριες πολιτικές τάσεις. Ο κεμαλικός εθνικισμός από τη μια και το πολιτικό Ισλάμ από την άλλη. Αυτά τα δύο ρεύματα αποτελούν τις κυρίαρχες τάσεις του πολιτικού συστήματος. Τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκε και το αντισυστημικό κουρδικό κίνημα το οποίο κατάφερε να δημιουργήσει έναν τρίτο πόλο στο πολιτικό σύστημα της χώρας. Για αυτό ακριβώς τον λόγο διαρκώς διώκεται από το κράτος.

Το κεμαλικό κόμμα ενσωμάτωνε τους Αλεβίτες και όλους όσους αυτοπροσδιορίζονταν ως προοδευτικοί και αριστεροί. Βέβαια ο κεμαλισμός συγκροτήθηκε ως μια ρατσιστική και μιλιταριστική ιδεολογία που καμιά σχέση δεν έχει με τα προτάγματα της ευρωπαϊκής αριστεράς. Από την άλλη, οι σουνίτες στήριζαν κυρίως τα ισλαμικά κόμματα που κατά καιρούς εμφανίζονταν στην πολιτική σκηνή.

Πέρα από την ύπαρξη κομμάτων, ο ρόλος των οποίων ήταν να δημιουργούν μια επίφαση δήθεν δημοκρατικότητας, κεντρικό πολιτικό ρόλο διαδραμάτιζαν οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις και οι υπηρεσίες πληροφοριών. Η Τουρκία είναι μια χώρα η οποία έχει βεβαρημένο μητρώο. Ο προκάτοχός της η οθωμανική αυτοκρατορία, της οποίας αποτελεί συνέχεια, διέπραξε τις πρώτες μεγάλες γενοκτονίες του 20ου αιώνα (Ελλήνων, Αρμενίων, Ασσυρίων) τις οποίες βέβαια το τουρκικό ΥΠΕΞ μέχρι σήμερα αρνείται να αποδεχθεί, κάνοντας επιθετική, σοβινιστική και μιλιταριστική προπαγάνδα εναντίον των απογόνων των θυμάτων.

Ιδιαίτερα κατά τον ψυχρό πόλεμο και την ένταξη της στους δυτικούς θεσμούς ασφαλείας, η Τουρκία χρησιμοποιήθηκε ως ανάχωμα στη Ρωσική επιρροή στην περιοχή μας και στην Ιρανική στη Μέση Ανατολή. Για αυτό τον λόγο κανείς δεν ασκούσε κριτική στον απάνθρωπο χαρακτήρα του τουρκικού καθεστώτος, το οποίο πουλούσε στη Δύση ασφάλεια. Η αυθαιρεσία στο εσωτερικό, η βία και η ανυπαρξία κράτους δικαίου έχει προκαλέσει βαθιά τραύματα στην κοινωνία που δεν θα είναι εύκολο να επουλωθούν. Επιπλέον η μαζική μετανάστευση στα αστικά κέντρα και στο εξωτερικό, δημιούργησε σταδιακά μια νέα αστικοποιημένη γενιά με συνείδηση των προβλημάτων της χώρας τους και με περισσότερο δημοκρατική κουλτούρα. Αυτές οι ομάδες φιλελεύθερων νέων Τούρκων, μαζί με το κουρδικό κίνημα αποτελούν τη μόνη δύναμη πιθανού εκδημοκρατισμού και αλλαγής αυτής της χώρας».

«Παγκόσμιο πρόβλημα η Τουρκία – Διακατέχεται από ναζιστικού τύπου αντιλήψεις»

Πως σχολιάζετε την τούρκικη προκλητικότητα στο Αιγαίο, την έναρξη γεωτρήσεων του Πορθητή δυτικά της Πάφου και τις έρευνες του Γιαβούζ στην Καρπασία;

«Η αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο από την Τουρκία και η παραβίαση της κυριαρχίας της Κύπρου στα χωρικά της ύδατα, είναι μια εξαιρετικά δυσάρεστη πραγματικότητα που κανείς δεν πρέπει να παραβλέπει. Η Τουρκία λειτουργεί ως ο πειρατής της ανατολικής Μεσογείου και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται από όλους. Το παράδοξο είναι ότι το τουρκικό ΥΠΕΞ επικαλείται το διεθνές δίκαιο προκειμένου στα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης να παρουσιάσει την Τουρκία ως χώρα που υποτίθεται πως σέβεται τους κανόνες δικαίου. Αυτό συνιστά τρομακτική, ανήθικη προπαγάνδα εκ μέρους της Άγκυρας. Η Τουρκία παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, κατέχει παράνομα τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας και απειλεί την Ελλάδα και άλλες γειτονικές χώρες με άσκηση βίας. Η τουρκική πολιτική ηγεσία διακατέχεται από ναζιστικού τύπου αντιλήψεις περί ζωτικού χώρου! Θέλει να καταστεί η ίδια κέντρο διαμετακόμισης ενέργειας προς την Δύση και βέβαια προσπαθεί να εμποδίσει την Ελλάδα και την Κύπρο να παίξουν έναν τέτοιο ρόλο. Οι τουρκικές στρατογραφειοκρατικές ελίτ βλέπουν την Ελλάδα και την Κύπρο ως πρώην οθωμανικές επαρχίες τις οποίες θέλουν να επηρεάζουν και αυτό είναι βασικά που δημιουργεί αστάθεια και προβλήματα στις διμερείς σχέσει.

Για αυτό διαρκώς απειλεί και μας καλεί να μοιράσουμε το αέριο, λες και πρόκειται για πόρους εντός της επικράτειάς της. Η κυρίαρχη τουρκική πολιτική κουλτούρα και οι κρατικοί μηχανισμοί πάσχουν από έναν επικίνδυνο μεγαλοϊδεατισμό, σοβινισμό και μιλιταρισμό, και απειλούν την ειρήνη και την σταθερότητα ολόκληρης της ανατολικής Μεσογείου. Η Τουρκία είναι πλέον ένα παγκόσμιο πρόβλημα που πρέπει η διεθνής κοινότητα να επιλύσει με βάση το διεθνές δίκαιο, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την δημοκρατία. Το τουρκικό κράτος δεν απειλεί μόνο Ελλάδα και Κύπρο, ασκεί ωμή βία και στο εσωτερικό. Πρόκειται για ένα καθεστώς διαρκούς καταπίεσης και διώξεων. Πρέπει να δουλέψουμε για να αλλάξει αυτή η αλαζονική, επεκτατική και αποικιοκρατική τουρκική πολιτική κουλτούρα.

Διαβάστε τη συνέχεια της συνέντευξης στο Newpost.gr