Κυβερνητικός εκπρόσωπος Κύπρου: Διάλογος για λύση, χωρίς τον έλεγχο της Τουρκίας στην Κύπρο

Ανδρέας Πιμπίσιης 

Σωστή προετοιμασία της συνάντησης των δύο ηγετών με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών ευνοεί η Λευκωσία προκειμένου να δοθεί συνέχεια στη διαπραγμάτευση και η Τουρκία να οδηγηθεί προκειμένου να τοποθετηθεί και για τα θέματα ασφάλειας. 

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Πρόδρομος Προδρόμου, μιλώντας στον «Φ» αναλύει τις θέσεις και τις εκτιμήσεις της κυπριακής Κυβέρνησης στο Κυπριακό, λίγα 24ωρα μετά τη συνάντηση Αναστασιάδη – Ακιντζί και εν αναμονή της καθόδου Λουτ.  

Σύμφωνα με τον Πρ. Προδρόμου, η Λευκωσία αναμένει «μέσα στο επόμενο διάστημα ότι θα υπάρξει επικοινωνία και θα οριστούν οι συναντήσεις με την Τζέιν Χολ Λουτ.  

Σ’ ό,τι αφορά τον οδικό χάρτη του Κυπριακού, είναι ο διάλογος της κ. Λουτ με τους δύο ηγέτες και ακολουθεί η συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. 

- Ποιες οι προοπτικές στο Κυπριακό μετά τη συνάντηση Αναστασιάδη με Ακιντζί; - Η συνάντηση και μόνο ήταν ένα θετικό γεγονός. Μετά από αρκετό καιρό διστακτικότητας ή και άρνησης του Τουρκοκύπριου ηγέτη σε εκκλήσεις του Προέδρου μας, έγινε τελικά η συνάντηση και συμφωνήθηκε να συνεχίσουν την προσπάθεια με τα Ηνωμένα Έθνη για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Αναμένεται να δοθεί συνέχεια με την ειδική σύμβουλο του κ. Γκουτέρες, κάτι που πήγε βέβαια να συμφωνηθεί από τις αρχές Ιουλίου, πριν την υπαναχώρηση προκειμένου να παρεμβληθεί η παρελκυστική επιστολή για επιτροπές φυσικού αερίου. Μπορούμε να πούμε ότι φαίνεται να ξεκινά μια πορεία για επανέναρξη διαπραγματεύσεων. Είναι κάτι που θα διαφανεί στο επόμενο διάστημα.  

 

- Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εμφανίστηκε αισιόδοξος μετά τη συνάντηση ότι θα επαναρχίσει ο διάλογος. Πού στηρίζει αυτή την αισιοδοξία; 

- Βασική πολιτική κατεύθυνση του Προέδρου είναι να ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις, από εκεί όπου έμειναν στο Κραν Μοντάνα και να αξιοποιηθεί η τοποθέτηση των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με το μείζον ζήτημα της ασφάλειας. Κάτι που η τουρκική πλευρά στη διάρκεια των τελευταίων δύο χρόνων προσπαθεί είτε να ξεχαστεί είτε να ακυρωθεί. Γι’ αυτό ο Πρόεδρος όλον αυτό τον καιρό εξαντλεί κάθε περιθώριο και δυνατότητα για να φέρει ξανά την Τουρκία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, όπως είχε κάνει το 2017. Αυτό που αναφέρεται στο επίσημο ανακοινωθέν, ότι οι δύο πλευρές είναι έτοιμες και διατεθειμένες να συνεχίσουν τη διαδικασία, όπως την έχει χαράξει ο Γενικός Γραμματέας, δείχνει ότι κινούμαστε στην κατεύθυνση επανέναρξης του διαλόγου. Κάτι που δεν ήταν δεδομένο προ μερικών μηνών. Θυμάστε ότι ακόμα και η τουρκοκυπριακή πλευρά έλεγε ότι δεν υπάρχει λόγος να γίνει ξανά διαπραγμάτευση. Τώρα ίσως ανοίγει μια προοπτική. Μένει να διαπιστώσουμε στην πράξη τα αληθινά περιθώρια. 

 

- Ο ΠτΔ μίλησε για διάλογο και όχι για διαπραγμάτευση. Υπάρχει κάποια σκοπιμότητα; Μήπως γιατί δεν θέλει να κατηγορηθεί ότι πήγε σε συνομιλίες ενώ η Τουρκία προκαλεί;

- Όχι. Δεν νομίζω ο Πρόεδρος να χρησιμοποίησε τη λέξη διάλογος διασταλτικά προς τις διαπραγματεύσεις. Ο επιδιωκόμενος στόχος για τον Πρόεδρο είναι διάλογος και διαπραγμάτευση. Ωστόσο, είναι νομίζω σαφές ότι προς το παρόν μιλάμε για την προετοιμασία των διαπραγματεύσεων. Και με αυτή την έννοια, ναι, είναι διάλογος και όχι ακόμα τυπικά διαπραγμάτευση. Θα συνεχιστούν διαβουλεύσεις και με την Τζέιν Λουτ και ενδεχομένως με τον ίδιο τον Γενικό Γραμματέα, με στόχο να ξεκινήσει η καθαυτή, επίσημη διαδικασία διαπραγματεύσεων. Νομίζω όμως ότι είναι σαφές πως για να υπάρξει διαδικασία διαπραγμάτευσης μέσω των Η.Ε., μια διάσκεψη παραδείγματος χάριν, πρέπει να υπάρχει και το κατάλληλο κλίμα. Δεν γίνεται ποτέ διαπραγμάτευση με τη μια πλευρά να επιτίθεται στην άλλη. Είναι γι’ αυτό που ο Πρόεδρος έχει τοποθετηθεί με σαφήνεια ότι αναμένεται και από την Τουρκία να συμβάλει στη δημιουργία κατάλληλου κλίματος. 

 

- Μέχρι πού φτάνει η απόφαση για συνομιλίες με τα τουρκικά πλοία στην ΑΟΖ της Κύπρου; 

- Ας σκεφτούμε λίγο την ουσία του πράγματος. Διαπραγμάτευση γίνεται για να υπάρξει κάποια συμφωνία στη βάση ψηφισμάτων-αποφάσεων ΟΗΕ και αρχών και κανόνων ΕΕ. Στοχεύει σε ειρηνική συνεννόηση και μια οριστική και μόνιμη λύση του Κυπριακού. Συγκατανεύοντας σε τέτοιες διαπραγματεύσεις, η Τουρκία θα επιλέξει την ειρηνική και μέσα από διάλογο αντιμετώπιση των όποιων ζητημάτων. Άρα λοιπόν προχωρώντας σε μια τέτοια συμφωνία δεν νοείται ότι η Τουρκία είτε θα παραβιάζει τα κατοχυρωμένα από τη διεθνή νομοθεσία δικαιώματα της χώρας μας είτε θα την απειλεί. Αν η Τουρκία εννοεί ότι επιτέλους θα συγκατανεύσει σε μια τέτοια λύση στη βάση της διεθνούς νομιμότητας και ότι θα αφήσει τους Κυπρίους, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους να συνεργαστούν μέσα στο ομοσπονδιακό κράτος τους, αυτό σημαίνει ότι είναι και διατεθειμένη αμέσως μετά να συζητήσει με την Κύπρο και να συμφωνήσει τα θέματα θαλασσίων ορίων στη βάση του διεθνούς νόμου, άρα δεν χωρούν τουρκικά πλοία στην ΑΟΖ της Κύπρου ούτε αυθαιρεσίες και επεμβάσεις έξω από κάθε νομιμότητα. 

 

- Έχει γίνει λόγος για οδικό χάρτη, αλλά φαίνεται ότι δεν πάει μακριά ο δρόμος και πέραν της συνάντησης με ΓΓ ΟΗΕ. Ποια η δική σας άποψη; 

- Έχουμε μάθει τόσα χρόνια να κωδικοποιούμε τα πράγματα και να δίνουμε ονομασία στις εξελίξεις ή στις επιδιωκόμενες ενέργειες. Υπάρχουν όμως γεγονότα, συγκεκριμένα δεδομένα. Το επίσημο ανακοινωθέν της περασμένης εβδομάδας αναφέρει ότι «οι δύο ηγέτες αποφάσισαν να συνεχίσουν στο πλαίσιο των προσπαθειών που έχει αναλάβει η Τζέιν Χολ Λουτ με την αποφασιστικότητα να ολοκληρώσουν τους Όρους Αναφοράς που θα επιτρέψουν δομημένες και προσανατολισμένες σε αποτέλεσμα διαπραγματεύσεις, οι οποίες και θα οδηγήσουν, μέσα από την αίσθηση του επείγοντος, σε μια διευθέτηση». Αναφέρει εξάλλου ότι οι δύο ηγέτες εκφράζουν ετοιμότητα για μια από κοινού, τριμερή, συνάντησή τους με τον Γενικό Γραμματέα, προκειμένου να σχεδιάσουν τη συνέχεια. Αυτή είναι η προδιαγραφόμενη πορεία.  

Νομίζω είναι καθαρό. Πρώτον ότι συνεχίζουμε στην προσπάθεια προετοιμασίας της επανέναρξης διαπραγματεύσεων. Και θα πρέπει εδώ ξανά να απευθυνθώ σε όσους στο παρελθόν και πάλι αστόχαστα και ίσως εκ του πονηρού, έκαναν επιθέσεις στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας που ζητούσε «κατάλληλη προετοιμασία» για την επανέναρξη, ισχυριζόμενοι αυθαίρετα ότι θέτει «προϋποθέσεις», μη διστάζοντας να ενοχοποιούν την ελληνική πλευρά. Δείχνοντας να λειτουργούν με εμμονές, παρέβλεπαν ότι είναι ο Γενικός Γραμματέας που, πολύ λογικά, θέλει να προϋπάρξει σωστή προετοιμασία...  

Άρα λοιπόν αν θέλετε να το πείτε «χάρτη», ναι, υπάρχει μπροστά μας. Περνάμε μέσα από τον διάλογο με την κυρία Λουτ και μετά προς το τέλος Σεπτεμβρίου, υποθέτω, σε μια συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα, αφού εκείνος θα γνωρίζει από την ειδική σύμβουλό του και τα όσα έχουν διαμειφθεί με τους άλλους ενδιαφερόμενους, τους εγγυητές και ειδικά την Τουρκία, θα μπορεί να διερευνήσει πώς προχωράμε.

 

- Έχετε κάτι νεότερο για την επίσκεψη Λουτ; 

- Όχι, δεν υπάρχει κάτι αυτή τη στιγμή. Νομίζω ότι μέσα στο επόμενο διάστημα θα υπάρξει επικοινωνία και θα οριστούν οι συναντήσεις. Αφού μιλήσατε για «οδικό χάρτη», ο χρονικός ορίζοντάς του είναι ότι οι διαβουλεύσεις με την κα Λουτ θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τη σχεδιαζόμενη συνάντηση των «δύο» με τον Γ.Γ. προς το τέλος Σεπτεμβρίου. 

 

- Επέκριναν τον Πρόεδρο διότι θεωρούσαν ότι ζητώντας «καλή προετοιμασία» έβαζε προκαταρκτικά εμπόδια και δυσκόλευε την έναρξη διαπραγματεύσεων και υπονοούσαν ότι δεν την επιθυμούσε και ότι δεν θέλει πια λύση.  

- Ο συνεχής ισχυρισμός τους εδώ και καιρό ότι είναι ο Πρόεδρος που δεν επιθυμούσε διαπραγματεύσεις ή και λύση, πρέπει να αντιπαραβάλλεται με γεγονότα. Δεν άκουγαν δηλαδή τον κ. Τσαβούσογλου που έλεγε ότι δεν μπορεί να γίνουν διαπραγματεύσεις πριν τις… ευρωεκλογές και το Brexit; Δεν άκουγαν τον κ. Ακιντζί που προσερχόμενος στη συνάντηση με τον Πρόεδρο δήλωνε ότι δεν δέχεται ούτε μια τυπική φωτογράφιση για να μην παρεξηγηθεί ότι πάει σε... διαπραγματεύσεις; Θα πρέπει επιτέλους κάποιοι να αντιληφθούν ότι τους ακούνε και οι πολίτες, άνθρωποι με φρόνηση και με ελεύθερη κρίση και δεν μπορεί να λένε ό,τι να ‘ναι επειδή έτσι τους οδηγούν είτε εμμονές που έχουν μέσα στο μυαλό τους είτε ακόμα και η εμπάθεια. Χρειάζεται όμως προσοχή και για τη συνέχεια. Ακούμε κάποιο στενό πολιτικό κύκλο, που είναι περιορισμένος αλλά αρκετά προβεβλημένος, ο οποίος εύκολα ξεχνά και το τι σημαίνει λύση του Κυπριακού και κυρίως ότι θα πρέπει να τερματίσει τον έλεγχο της χώρας μας από την Τουρκία και συμπεριφέρεται ωσάν να πρόκειται για κάποιο «πολιτικό φετίχ». Για τον κόσμο, για τους ανθρώπους της Κύπρου, δεν είναι όμως καθόλου έτσι τα πράγματα και χρειάζεται προσοχή. Δεν μπορεί να παρασυρόμαστε από συνθήματα ή και απλοϊκούς συναισθηματισμούς που κάποιες φορές μπορεί και να στερεώνουν όσο ποτέ την κυριαρχία της Τουρκίας πάνω στην Κύπρο.   

 

- Πώς αντιμετωπίζετε την απαντητική επιστολή του Γενικού Γραμματέα των ΗΕ σχετικά με τα θέματα που του έθεσε ενώπιόν του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας;  

- Είναι σίγουρα σημαντικό το ότι, όπως εξάλλου αναμενόταν, ο Γ.Γ. υπογραμμίζει ότι το ζήτημα της Αμμοχώστου διέπουν αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Αυτό υπογραμμίζει και η πλευρά μας, αφού οι κινήσεις που εξαγγέλλονται στα κατεχόμενα για την Αμμόχωστο δεν έχουν απολύτως κανένα έρεισμα ούτε και μπορεί ποτέ να αμφισβητήσουν το δίκαιο και ιδιαίτερα τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα των Βαρωσιωτών. Εξάλλου, στη Γενεύη είχε κατατεθεί και μια πρόταση για το εδαφικό, συνοδευόμενη από χάρτη και αυτά δείχνουν πως οι σχεδιασμοί Οζερσάι – Τατάρ δεν έχουν καμία προοπτική.  

Νομίζω, όμως, ότι όπως ήρθαν τα πράγματα, το επίκεντρο της επιστολής του κ. Γκουτέρες είναι η ετοιμότητά του για μια συνάντηση με τις δύο πλευρές, τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον κ. Ακιντζί. Από τώρα και μέσα στον ενάμιση μήνα που μεσολαβεί πρέπει να προετοιμασθεί αυτή η συνάντηση. Προκειμένου να δοθεί συνέχεια στη διαπραγμάτευση και η Τουρκία να οδηγηθεί προκειμένου να τοποθετηθεί και για τα θέματα ασφάλειας. Έξω από νεοθωμανικές βλέψεις και ιδιοτελείς αυθαιρεσίες, με σεβασμό στην ανεξαρτησία της Κύπρου που είναι και θα παραμείνει ευρωπαϊκό κράτος. 

 

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πρότεινε ως Όρους Αναφοράς 

- Χωρίς όρους αναφοράς πώς προχωρά η διαδικασία;

- Μα δεν είπε κανείς ότι πάμε χωρίς Όρους Αναφοράς. Στο επίσημο ανακοινωθέν διευκρινίζεται ότι Αναστασιάδης και Ακιντζί πρόκειται να οριστικοποιήσουν τους «Όρους Αναφοράς», οι οποίοι, όπως χαρακτηριστικά λέγεται, θα «επιτρέψουν» την επιδιωκόμενη διαπραγμάτευση. Άρα χρειάζονται. 

 Αν ρωτάτε τι θα γίνει εάν δεν υπάρξει συμφωνία επί των όρων, τότε έχουμε υποθετική ερώτηση και θα αρχίζαμε τα «σενάρια». Εδώ πρέπει να πω ότι στη συζήτηση που είχε με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη ο Πρόεδρός μας έκανε συγκεκριμένη και απολύτως λογική και εποικοδομητική πρόταση, την οποία νομίζω δεν μπορεί να αρνηθεί κάποιος που έχει καλή διάθεση και βούληση για λύση. Πρότεινε ως «Όρους Αναφοράς» την Κοινή Δήλωση του 2014, με την οποία ξεκίνησε αυτός ο κύκλος διαπραγματεύσεων, τις συγκλίσεις που επιβεβαιώθηκαν ή επιτεύχθηκαν μέσα σε αυτό τον κύκλο και οι οποίες είχαν επιτρέψει να πάμε στη διάσκεψη των ΗΕ στο Κραν Μοντάνα, καθώς βεβαίως και όλα όσα συζητήθηκαν σχετικά με τη διαμεσολαβητική πρόταση και τις παραμέτρους που υπέβαλε ο κ. Γκουτέρες, μέχρι το δείπνο όταν και διακόπηκαν οι διαπραγματεύσεις.  

Εδώ, βέβαια, είναι το κρίσιμο σημείο. Διότι πολύ καλά γνωρίζουμε, και ήταν και θέμα που είδε ευρύτατα το φως της δημοσιότητας, ότι ήταν υπό συζήτηση και η αντικατάσταση του σαθρού συστήματος των εγγυήσεων ή το εδαφικό και η Μόρφου, όπως και ο σχεδιασμός της ταχείας αποχώρησης των κατοχικών στρατευμάτων. Αν μη τι άλλο, αυτό μαρτυρούν δηλώσεις σχετικά με τις εγγυήσεις που είχε κάνει ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών κ. Τσαβούσογλου. Είναι, λέω, κρίσιμο, γιατί μέχρι τώρα η τουρκική πλευρά δείχνει να αρνείται να συζητηθούν τα θέματα ασφάλειας…

 

Υπόγειες σκοπιμότητες στην κριτική για την Επίτροπο  

- Ποια τα σχόλιά σας για τις επικρίσεις κατά του Προέδρου της Δημοκρατίας για την επιλογή της Στέλλας Κυριακίδου για Επίτροπος; 

- Μιλάμε για μια επιλογή που εναπόκειται αποκλειστικά στην κρίση του Προέδρου. Όποια και αν είναι η επιλογή, σε τέτοιες περιπτώσεις πάντα θα υπάρχουν και κάποιοι που θα πρόκριναν κάτι διαφορετικό. Πάντως, αντιλαμβάνομαι πως δεν έγιναν επικρίσεις για την ίδια την επιλογή της κυρίας Κυριακίδου, της οποίας η παρουσία και η δράση είναι γνωστή τοις πάσι. Την υπόλοιπη φιλολογία που αναπτύχθηκε από μερικούς και η οποία δείχνει να έχει «υπόγειες» σκοπιμότητες, πέραν του ίδιου του ζητήματος του επιτρόπου, δεν θα τη σχολιάσω αυτή τη στιγμή…

 

Συχνά άκριτα αναπαράγουμε την κατοχική προπαγάνδα 

- Ποια η άποψή σας για το φαινόμενο Οζερσάι;

- Το χαρακτηρίζετε «φαινόμενο». Πρόκειται σίγουρα για πολιτική παρουσία και δραστηριότητα που μαρτυρά εξελίξεις στην τουρκοκυπριακή κοινότητα και κυρίως στη σχέση των κατεχομένων με την Τουρκία. Θα ήταν, όμως, καλύτερα, μιλώντας με την ιδιότητα του Κυβερνητικού Εκπροσώπου, να αποφύγω κάποια σχόλια που θα είχα να κάνω. Το βέβαιο είναι ότι ενόψει ουσιαστικών διαπραγματεύσεων, η τουρκοκυπριακή πλευρά έχει να κάνει μια επιλογή. Κατά πόσον προτιμά και επιλέγει ένα κοινό ευρωπαϊκό μέλλον με τους Ελληνοκυπρίους μέσα σε μια δημοκρατική, δίκαιη και λειτουργική σύγχρονη πολιτεία, ή θα παραμείνει προσαρτημένη και χειραγωγούμενη από την Τουρκία. 

 

- Το γεγονός ότι κυριαρχεί στην κυπριακή επικαιρότητα πώς το σχολιάζετε; 

- Εδώ θα είχα μια παρατήρηση να κάνω. Γενικά, μου κάνει εντύπωση και νομίζω πως είναι κάτι που πρέπει να μας απασχολήσει, το πόσο εύκολα στη δική μας δημοσιότητα και στα μέσα ενημέρωσης δίνουμε τόσο εύκολα βήμα στην προπαγάνδα που γίνεται από τα κατεχόμενα. Είτε πρόκειται για απανωτές δηλώσεις, τοποθετήσεις, συνεντεύξεις του Κ. Οζερσάι είτε και άλλων, συχνά χωρίς πραγματικό ειδησεογραφικό ενδιαφέρον. Δεν λέω βέβαια ότι δεν πρέπει να τηρείται η δημοσιογραφική δεοντολογία και να εξυπηρετούνται οι ανάγκες της ειδησεογραφίας, νομίζω όμως ότι ξεπερνούμε το μέτρο και συχνά άκριτα αναπαράγουμε την κατοχική προπαγάνδα. Το ότι συστηματικά προσπάθησαν να εξουδετερώσουν επί μήνες το Πλαίσιο Γκουτέρες, απαλλάσσοντας την Τουρκία από την κατοχική διάσταση του Κυπριακού, θα μπορούσε να αναφερθεί ειδησεογραφικά ως μια πονηρά επιτηδευμένη «υπόγεια» κίνηση της Τουρκίας και όχι να μας απασχολεί δήθεν διερευνητικά για να ανακαλύψουμε τι ήταν το Πλαίσιο Γκουτέρες, την ώρα που όλοι θυμόμαστε τον κ. Τσαβούσογλου να ομολογεί σε δηλώσεις από τηλεοράσεως τι περιείχε το Πλαίσιο και να μας προειδοποιεί να «πάψουμε να ονειρευόμαστε». Τα ίδια και με ξεσπάσματα του κ. Οζερσάι, που αντί να αντιμετωπίζονται ως μεθοδευμένη προπαγάνδα, αρκετές φορές δίνουν σε κάποιους έναυσμα για να συζητάμε μήπως είναι η ελληνοκυπριακή πλευρά που ζητά τη διχοτόμηση της Κύπρου! 

 

Δεν προκαλεί έκπληξη η ακραία άκαμπτη στάση της Άγκυρας στην κυπριακή θάλασσα 

- Έχουν απόδοση τα μέτρα κατά της Τουρκίας; 

- Ξέρω ότι γίνεται πολλή συζήτηση γι’ αυτό το θέμα. Υπάρχουν διάφορες υποκειμενικές εκτιμήσεις, απόψεις και κρίσεις. Όμως το κύριο γεγονός είναι ότι οι 27 εταίροι μας στάθηκαν απολύτως αλληλέγγυοι, στηρίζοντας ανεπιφύλακτα τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτή είναι μια θέση η οποία βοηθά και στη συνέχεια και για την καθαυτή διαπραγμάτευση στο Κυπριακό. Ας μην ξεχνάμε ότι αυτοί που έφτασαν στο σημείο να επιβάλουν και κυρώσεις στην Τουρκία για την παραβατική συμπεριφορά της, συμμετέχουν ως ενδιαφερόμενο μέρος –έστω και με την ιδιότητα του παρατηρητή– στις διασκέψεις των ΗΕ για την Κύπρο. Πρόκειται για κάτι που δεν το είχαμε πάντα και που σε άλλες εποχές θα ακουγόταν ως απομακρυσμένος, άπιαστος στόχος.  

Τώρα, το γεγονός ότι ενώ ήδη εφαρμόστηκαν κάποιες ευρωπαϊκές κυρώσεις από την Ευρώπη αλλά η Τουρκία δεν δείχνει να αλλάζει τις πρακτικές της, είναι πράγματι ανησυχητικό. Βέβαια, αν σταθμίσει κανείς τα ευρύτερα διεθνή δεδομένα και ιδιαίτερα τα όσα διαδραματίζονται μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ, δεν προκαλεί έκπληξη αυτή η ακραία άκαμπτη στάση της Άγκυρας στην κυπριακή θάλασσα. Ταυτόχρονα όμως είδαμε ότι κάθε άλλο παρά αδιαφορεί παραγματικά η τουρκική κυβέρνηση για τη θέση που παίρνει η ενωμένη Ευρώπη δίπλα στην Κύπρο. Καταγράφονται δεκάδες αντιδράσεις και επιθετικές τοποθετήσεις Τούρκων αξιωματούχων –που σε κάποιο μοτίβο παίρνουν και τη μορφή «παραπόνου» ότι δήθεν η ΕΕ «παρασύρεται από τους Ελληνοκυπρίους». Όλα αυτά δείχνουν, νομίζω, ότι τα μέτρα έχουν επίδραση. Από την άλλη, είναι σημανικό ότι η Ε.Ε. έχει επίσημα θέσει τη συμπεριφορά της Τουρκίας «υπό επιτήρηση». 

 

- Όπως μας τα λέτε, φαίνεται ότι εναπόκειται στη βούληση της Τουρκίας… 

- Αν οποιαδήποτε κυπριακή Κυβέρνηση, εδώ και δεκαετίες, ήξερε ότι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο μπορούσε είτε να αναχαιτίσει είτε και να απαλείψει την τουρκική κατοχή και τις εκάστοτε παρενέργειές της στην Κύπρο, είμαι βέβαιος ότι θα το είχε κάνει! Σήμερα, η Κυβέρνησή μας, συνεχίζοντας σε κάποιο βαθμό και σχεδιασμούς που είχαν γίνει από την προηγούμενη, αναπτύσσει και καλλιεργεί τα στρατηγικά ερείσματα συνεργασιών και συμμαχιών που έχουμε. Νομίζω ότι η στάση της Ε.Ε., το πυκνό πλέγμα συνεργασιών με τα γειτονικά κράτη και η σύγκλιση συμφερόντων με τις ΗΠΑ, μέσω του τριμερούς σχήματος με Ελλάδα – Ισραήλ, δεν είναι καθόλου αμελητέα επιτεύγματα διπλωματίας. Το θέμα όμως δεν είναι μόνο τι κάνει η Τουρκία και τι κάνουν τρίτοι παράγοντες που μπορεί να μας στηρίξουν. Μπροστά στην ακατάπαυστη και άκρως θρασεία τουρκική επιθετικότητα θα περίμενε κανείς μια εθνική συσπείρωση και όχι κάποιοι να αναζητούν ευκαιρίες αντί να δουν τους κινδύνους και να συλλογιστούν πώς αντιμετωπίζεται η τουρκική επίθεση, να προσπαθούν να επικρίνουν τη δική μας κυβέρνηση! 

Είναι, όμως, φανερό ότι φτάνουμε σε ένα οριακό σημείο: είναι η Τουρκία ώριμη και διατεθειμένη για να αντιληφθεί ότι πρέπει να επιτρέψει στους Κυπρίους να ζήσουμε μαζί, σε συνεργασία, μέσα σε ένα κράτος με τις προδιαγραφές, τις αρχές και τους κανόνες της ενωμένης Ευρώπης; Είναι έτοιμη να αντιληφθεί ότι δεν μπορεί να αξιώνει είτε να έχει υποχείριο την Κύπρο με εγγυήσεις και στρατιωτικές βάσεις; Ποια επιλογή θα κάνουν όμως και οι Τουρκοκύπριοι; Προτιμούν ένα κοινό μέλλον ειρήνης και κοινής ευημερίας, στη βάση δημοκρατικών αρχών και με σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου, χωρίς να επιδιώκουν να ελέγξουν το ομοσπονδιακό κράτος, ή διαλέγουν να παραμείνουν κάτω από τον έλεγχο της Άγκυρας, κάτι σαν απομακρυσμένη τουρκική επαρχία; 

Φιλελεύθερος