Δεν είναι οι άνθρωποι, είναι οι ιδέες

Στη συνέντευξη που έδωσε ενόψει της πρεμιέρας της νέας ταινίας του (ψυχόδραμα δωματίου με πρωταγωνιστή τον Βαρουφάκη), ο διάσημος σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς μάς καλεί να «να σκεφτούμε τι είναι η Αριστερά». Για τον ίδιον, εξηγεί, Αριστερά «δεν είναι οι άνθρωποι, αλλά ιδέες για την κοινωνία, μια φιλοσοφία ζωής. Και αυτή τη φιλοσοφία την εμπιστευτήκαμε σε άνδρες που απέτυχαν». Τόσο βαθύ και, συγχρόνως, τόσο βλακώδες, ώστε καταλήγει να είναι ιδιοφυές! Δεν ξέρω, πράγματι, καλύτερο ορισμό για την Αριστερά: δεν είναι οι άνθρωποι, είναι οι ιδέες και αν οι άνθρωποι αποτυγχάνουν, είναι επειδή δεν μπορούν να σταθούν στο ύψος των ιδεών. Οι ιδέες, πάντως, δεν φταίνε. Αυτές, το διευκρινίζει ο γνωστός σκηνοθέτης, είναι «μια φιλοσοφία ζωής». Αν, τώρα, η ζωή υπολείπεται της φιλοσοφίας της, το πρόβλημα είναι της ζωής, δεν είναι της φιλοσοφίας.

Μέσα στον Αύγουστο, πέθανε, σχεδόν 94 ετών, ο υπ’ αριθμόν 2 στην ιεραρχία των Ερυθρών Χμερ, ο άνθρωπος που αναλάμβανε και μεθόδευε την εφαρμογή των αποφάσεων του συμβουλίου των Ερυθρών Χμερ όταν κυβερνούσαν την Καμπότζη. Δεν συγκράτησα το όνομά του, παρά τη γενναία προσπάθεια που κατέβαλα. Συγκράτησα όμως, από τις νεκρολογίες που διάβασα στον διεθνή Τύπο την εξήγηση, που έδωσε σε συνέντευξή του, για τη γενοκτονία που προκάλεσε το καθεστώς του οποίου ο ίδιος ήταν εξέχον στέλεχος: «Δεν βλάψαμε τους καλούς ανθρώπους, μόνον εκείνους που ήταν εμπόδιο στην κοινωνική πρόοδο». (Ο αριθμός των θυμάτων, ας ληφθεί υπ’ όψιν, δεν έχει ποτέ οριστεί επακριβώς: κατά τους υπολογισμούς κυμαίνεται μεταξύ 1,5 και 3 εκατομμυρίων.) Φαντάζομαι ότι ο μακαρίτης, που πέθανε αμετανόητος, θα συμφωνούσε με τον ορισμό της Αριστεράς κατά τον Κώστα Γαβρά. Η Αριστερά δεν είναι οι άνθρωποι, είναι οι ιδέες για την κοινωνία...

Πολύ έντιμο, όμως, από πλευράς του διάσημου σκηνοθέτη να θέσει το θέμα της ταινίας του με τόση ευθύτητα – σχεδόν ωμότητα. Από εκεί και πέρα, όποιος κάνει την επιλογή να πληρώσει το εισιτήριο και να σπαταλήσει τον χρόνο του ξέρει τι αγοράζει.  

Από τα όσα διαβάζω σχετικά με την ταινία, ο Τσίπρας παρουσιάζεται όπως ακριβώς στο βιβλίο στο οποίο βασίζεται η ταινία: ένας βλάκας και μισός, με άγνοια του κόσμου και βαθιά επαρχιώτης. Υπό το πρίσμα αυτό, έχει πολύ ενδιαφέρον ότι η παραγωγή της ταινίας χρηματοδοτήθηκε από το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής της κυβέρνησης Τσίπρα (από τον Νίκο Παππά, συγκεκριμένα) με 630.000 ευρώ. Ο Αλέξης πολύ θα το εκτιμήσει, ιδίως τώρα που κάποιοι ειρωνεύονται το «κύρος ηγεσίας» του και ερεθίζουν, έτσι, τη «δημοκρατική ευθιξία» του. Το ίδιο το ποσόν είναι, βέβαια, ασήμαντο. Μπροστά στα δισεκατομμύρια που κόστισαν σε όλους μας οι κόνξες και οι θεατρινισμοί του Νάρκισσου, οι 630.000 ευρώ είναι φιστίκια – αγάπη μου, όπως θα έλεγε ο ίδιος...

Καταλαβαίνω τον θυμό των λογικών ανθρώπων όταν βλέπουν ότι αυτό το πλάσμα ακόμη κυκλοφορεί και κάνει τη φιγούρα του – έχει μάλιστα εκλεγεί στη Βουλή. Ομως στη δημοκρατία, οι πολιτικές μεταβολές χρειάζονται χρόνο για να συντελεσθούν. Οπως κάποιες αρρώστιες αφήνουν αναπηρίες στους ασθενείς που καταφέρνουν να επιβιώσουν, έτσι και ο ΣΥΡΙΖΑ, ανάμεσα στις πολλές άλλες αναπηρίες, μας άφησε και τον χοροπηδηχτό αγορίνο. Καλή χώνεψη, εύχομαι σε όσους δουν την ταινία...

Μόνο ΠΑΣΟΚ! 

Μια θρησκευτική εμπειρία περιγράφει και ο πρίγκιψ Νικόλαος των Παπανδρέου (αποτυχών υποψήφιος ευρωβουλευτής), όταν καλεί για αναβίωση του παλαιού ΠΑΣΟΚ. Αυτό που είδαν οι υποψήφιοι στις ευρωεκλογές, είπε, είναι «ότι ο κόσμος συγκινείται, συσπειρώνεται και συμμετέχει μόνο με αναφορές στο ΠΑΣΟΚ και στον ιδρυτή του». Είδε, επίσης, να συντελούνται θαύματα μπροστά στα μάτια του: «Υποψηφίους που μέχρι πριν από λίγο καιρό απέφευγαν να κάνουν οποιαδήποτε αναφορά στο ΠΑΣΟΚ, να σηκώνουν τη σημαία του, να θυμούνται ξαφνικά ότι η μεγάλη παράδοση της δημοκρατικής παράταξης συνεχίζεται ως ΠΑΣΟΚ, να μεταλλάσσονται μπροστά στα έντονα αιτήματα του κόσμου, να ανακαλύπτουν τη δύναμη του λαού στο ΠΑΣΟΚ, οι ίδιοι που μιλούσαν για το τέλος του».

Η κατάσταση του πρίγκιπος είναι σοβαρότερη από όσο φαίνεται, διότι παρακάτω διαπιστώνει ότι το μήνυμα που έστειλε ο λαός μέσω των εκλογών ήταν «ΠΑΣΟΚ και μόνο ΠΑΣΟΚ» και επιμένει ότι «το ακούσαμε όλοι μας». Υποστηρίζει, λοιπόν, ότι «εάν ξαναγίνουμε ΠΑΣΟΚ, τότε η απήχησή μας και ο ρόλος μας στα πολιτικά δρώμενα της χώρας είναι δεδομένη». Δεν θα πρόκειται, προειδοποιεί τους επικριτές του, για «επιστροφή στο παρελθόν, αλλά για επιστροφή στις πραγματικές αξίας του ΠΑΣΟΚ, εκείνες του σοσιαλισμού».
 Οπως ήταν αναμενόμενο, από το ΠΑΣΟΚΙΝΑΛ απέρριψαν συνοπτικά το πριγκιπικό σάλπισμα. Τι του μένει, συνεπώς, αφού εκτός από το αίμα, δεν έχει τίποτε άλλο, ούτε θέση ούτε ρόλο, ώστε να αλλάξει την πορεία των πραγμάτων προς την κατεύθυνση που θα ήθελε; Να φύγει τώρα από το ΠΑΣΟΚΙΝΑΛ και να φτιάξει το δικό του κόμμα! Προηγούμενο υπάρχει στην οικογένεια και μάλιστα λαμπρό, εκείνο του θείου του, Γιώργου (Γιωργάκη) Παπανδρέου. Οπως και του αδελφού του, άλλωστε, που ηγείται του ΚΙΔΗΣΟ.

Ο σπουδαίος βικτωριανός Γουόλτερ Μπάτζετ (ο άνθρωπος που, μεταξύ των άλλων, έφτιαξε και το The Economist) είχε συλλάβει πολύ σωστά, ήδη από τα μέσα του προπερασμένου αιώνα, το πρόβλημα της αριστοκρατίας μέσα σε έναν κόσμο στον οποίον είναι πια περιττή: «Σε τι άλλο είναι χρήσιμη η αριστοκρατία αν όχι για να διασκεδάζει εμάς τους υπόλοιπους με τα καμώματά της;». Αυτό ακριβώς κάνει ο πρίγκιψ Νικόλαος και τον ευχαριστούμε...

Φαληρέας