Η διεθνής πολιτική και οι ενεργειακές πρώτες ύλες

του Κώστα Πικραμένου
Οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές και διαμορφώνουν το πλαίσιο των διεθνών σχέσεων όπως αυτές θα υφίστανται κατά το πρώτο ήμισυ του 21ου αιώνα.

Η Ρωσία των Medvedev / Poutin “χτίζει” τον αντι-αμερικανικό άξονα με συστατικά στοιχεία “κράτη - περιφερειακούς δορυφόρους” που έχουν κοινό χαρακτηριστικό την κατοχή υδρογονανθράκων (πετρέλαιο – φυσικό αέριο).

Λατινική Αμερική: Βενεζουέλα (Πετρέλαιο), Βολιβία (Φυσικό Αέριο)
Μέση Ανατολή: Ιράν (Πετρέλαιο, Φυσικό Αέριο)
Αφρική: Λιβύη (Πετρέλαιο), Αλγερία (Φυσικό Αέριο)

Τα εν λόγω κράτη χρησιμοποιούν το φυσικό τους πλούτο για να αυξήσουν τη γεωπολιτική τους επιρροή στον περιβάλλοντα γεωγραφικό χώρο τους.

Στη Λατινική Αμερική η Βενεζουέλα (του Τσάβες) έχει “χτίσει” τον άξονα Βολιβία – Νικαράγουα – Εκουαδόρ – Κούβα.

Στη Μέση Ανατολή το Ιράν (του Αχμαντινετζάντ) έχει “χτίσει” τον άξονα Ιράκ – Συρία – Λίβανος – Σουδάν.

Στην Αφρική η Αλγερία “χτίζει” τον άξονα των κρατών-πρώην Γαλλικών αποικιών.

Ο αντι-αμερικανικός άξονας συμπληρώνεται με το “μεγάλο πελάτη” των ως άνω κρατών που είναι η Κίνα, η οποία καταναλώνει ενέργεια (πετρέλαιο, φυσικό αέριο) από τη Ρωσία, το Ιράν, το Σουδάν.

Οι σχέσεις Ρωσίας – περιφερειακών δορυφόρων συνίστανται στην εξής απλή αλλά ουσιαστική εξάρτηση: Η Ρωσία πουλάει το δικαίωμα του ΒΕΤΟ στους δορυφόρους της και αυτοί αγοράζουν τα όπλα της, και την πυρηνική της τεχνογνωσία προκειμένου να εξασφαλίσουν την επιβίωση τους.

Όσο εδραιώνεται ο συγκεκριμένο άξονας τόσο δύσκολη γίνεται η διεθνής θέση και στάση κρατών που βρίσκονται ανάμεσα στους δύο πόλους (Ρωσία – Δύση), όπως η Ελλάδα και η Τουρκία.

Όσον αφορά την Ελλάδα η άμυνα της χώρας βασίζεται –σε μεγάλο βαθμό- σε αγορές όπλων δυτικού τύπου (με εξαίρεση την αεράμυνα και τα ΤΟΜΠ). Η ενεργειακή της όμως κατανάλωση εξαρτάται από το Ρωσικό άξονα (Ρωσία, Αλγερία). Επομένως αδυνατεί να διατηρήσει –μακροπρόθεσμα- συνεπή θέση και στάση στα θέματα της διεθνούς και περιφερειακής σκηνής διότι θα πρέπει να “ικανοποιεί” ή να μην “προκαλεί” ούτε τους μεν ούτε τους δε. Πράγμα αδύνατο και επικίνδυνο σε θέματα όπως Κόσοβο, Σκόπια, Αλβανία, Κύπρος, Καύκασος, Ιράν.

Όσον αφορά την Τουρκία η άμυνα της χώρας βασίζεται σε δυτικού τύπου όπλα, όπλα εγχώριας παραγωγής (πύραυλοι Yildirim, Kasinga, παραγωγή τεθωρακισμένων) αλλά και σε Ρωσικά, Κορεάτικα, Κινέζικα αμυντικά συστήματα. Η ενεργειακή της κατανάλωση εξαρτάται από μία πληθώρα κρατών τόσο του δυτικού (Αζερμπαϊτζάν, Τουρκμενιστάν, Κουβέιτ, Σαουδική Αραβία) όσο και του ρωσικού άξονα (Ρωσία, Ιράν). Η Αίγυπτος (δυτικός άξονας) και το Ιράκ -απροσδιόριστος άξονας λόγω Κούρδων (ΗΠΑ) και Σιιτών (Ιράν)- συνθέτουν το πακέτο επιλογών της γείτονας χώρας σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο.

Το αποτέλεσμα είναι ότι η Τουρκία κινείται στη διεθνή σκηνή πολύ πιο ευέλικτα με βάση τα εθνικά της συμφέροντα και “τον αέρα” περιφερειακής δύναμης. Αναγνώρισε το Κόσοβο (χωρίς να σκεφτεί τη Ρωσία), πούλησε όπλα στη Γεωργία και εκπαίδευσε τους αξιωματικούς της, καταδίκασε (στα πλαίσια του ΝΑΤΟ) την επέμβαση στη Γεωργία γιατί έτσι καθόριζαν τα συμφέροντα της. Παράλληλα “έκλεισε την πόρτα” στους Αμερικάνους το Μάρτιο 2003 (για εισβολή στο Β. Ιράκ), προχώρησε σε ενεργειακές συμφωνίες με το Ιράν τον Ιούλιο 2007 (παρά την οργή των ΗΠΑ) και αποκατέστησε τις σχέσεις της με το καθεστώς της Συρίας, κάτι που δυσαρέστησε τους Αμερικάνους.

Συμπέρασμα: Η Τουρκία είναι στο κόσμο παρούσα, φιλόδοξη και τολμά. Η Ελλάς ψάχνει να προσδιορίσει τα συμφέροντα της με βάση τα …χρυσόβουλα του Βατοπεδίου. Βοήθεια μας!