13/12/08

Οταν η «κοινή γνώμη» δικάζει

Του Τακη Καμπυλη
Το καθαρά ποινικό μέρος της δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου συγχέεται κατά έναν περίεργο τρόπο με το ευρύτερο κοινωνικό και πολιτικό κομμάτι της υπόθεσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η υπόθεση του εξοστρακισμού.
Η «κοινή γνώμη» έχει πεισθεί πως ο αστυνομικός είχε ευθέως πυροβολήσει και δολοφονήσει τον Αλέξανδρο. Αλλωστε, αυτή η πεποίθηση όχι μόνο εξηγεί τις μεγάλες κινητοποιήσεις αλλά και ώς ένα βαθμό καθόρισε την ένταση των επεισοδίων.
Ποια ήταν τα δεδομένα πάνω στα οποία σχηματίστηκε αυτή η βεβαιότητα; Ενα βίντεο, κάποιες, αρκετές, μαρτυρίες αλλά (σαφώς) και μια ήδη σχηματισμένη άποψη για την Ελληνική...Αστυνομία.
Αλήθεια τι είδαμε στο βίντεο, πέρα από τη βεβαιότητά μας ότι ο αστυνομικός δολοφόνησε τον μικρό; Είδαμε το όπλο να σημαδεύει και να πυροβολεί; Όχι. Είδαμε ωστόσο τον δράστη. Μέχρις εκεί.

Επικίνδυνες απόψεις
«Μα ήταν, λένε πολλοί, και οι αυτόπτες μάρτυρες». Δεν χρειάζεται -ούτε και μπορούμε- να πάμε στα βαθιά νερά της εγκληματολογίας για να γνωρίζουμε πως οι αυτόπτες μάρτυρες πολύ συχνά αυτοδιαψεύδονται και πως η σημασία τους συνήθως εξαντλείται στην έξωθεν (πέρα δηλαδή από την πλευρά του θύτη και του θύματος) πιστοποίηση ενός γεγονότος - και σπανιότερα σε άλλες πιο συγκεκριμένες πληροφορίες. (Τα σκίτσα της 17Ν είναι ένα από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα της προηγούμενης διαπίστωσης.)
Ανοίγω μία παρένθεση: Η φράση «υπάρχει και βίντεο» είναι διπλά επικίνδυνη. Πρώτον, διότι δεν υπάρχει βίντεο που να δείχνει αυτό που νομίζουμε ό,τι δείχνει (τον «Ράμπο» να πυροβολεί το παιδί) και, δεύτερον, διότι οι περισσότεροι από όσους την εκστομίζουν είχαν εναντιωθεί στα βίντεο του Τριανταφυλλόπουλου, αλλά και στις κάμερες (και στα βίντεο από αυτές) στους δημόσιους χώρους. Το ίδιο επίκινδυνη είναι και η άποψη πως μια προανακριτική διαδικασία μπορεί να εξαντληθεί από ένα βίντεο, από μερικούς αυτόπτες και από την πίεση της «κοινής γνώμης». Σαφώς αυτοί οι τρεις παράγοντες έχουν σημαντικό ρόλο για την κατεύθυνση της προανακριτικής και της δικαστικής συνέχειας, αλλά δεν επιτρέπεται να την συμπτύξουν και να την περιορίσουν («ξέρουμε τι έγινε, χώστε τον μέσα να τελειώνουμε»).
Αραγε, δεν έχει σημασία να αναρωτηθούμε μήπως αυτή η «βεβαιότητα» επεμβαίνει στην έρευνα και στη δικαστική συνέχεια με τρόπο που -φοβούμαι πως- συμπλέει με ό,τι ακριβώς καταγγέλλεται από όσους έχουν κινητοποιηθεί ή αντιδράσει; Και μήπως ενός τύπου τελεσίγραφο «είτε ήταν εξοστρακισμός είτε θα καεί η Αθήνα» λειτουργεί ακριβώς αντίστροφα από το ευρύτερο αίτημα αυτής της κοινωνικής έκρηξης; Μήπως αυτή η «βεβαιότητα» διολισθαίνει απαιτώντας τώρα μια προκατασκευή κατηγοριών και δικαστικής απόφασης - ακυρώνοντας όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες, η απουσία των οποίων είναι ακριβώς το συλλογικό αιτούμενο; Το αίτημα -και αυτό για το οποίο καταγγέλλεται η ΕΛ.ΑΣ.- είναι νομίζω να βάλει επιτέλους το πόδι της η Δικαιοσύνη στο γκέτο της ΕΛ.ΑΣ. μετά τα 289 περιστατικά διαφθοράς και εγκληματικότητας των τελευταίων χρόνων.
Πώς άραγε εννοείται η Δικαιοσύνη πέρα από το να διασφαλιστούν οι όροι της λειτουργίας της και η αποτελεσματικότητά της, προστατευμένη από λόμπι επιρροής; Το θέμα είναι να λειτουργήσει η δικαιοσύνη ή να αναλάβουμε τον ρόλο της, να επιβάλουμε την απόφασή μας;
Στην αστική δημοκρατία, καλώς ή κακώς, υπάρχουν γι’ αυτό οι φυσικοί δικαστές. Και, ευτυχώς, επίσης οι κρίνοντες κρίνονται. Και εκ των υστέρων συμβαίνει -ενίοτε και επιβάλλεται- η αντίδραση σε μια δικαστική απόφαση, αν αυτή είναι σε ευθεία ρήξη με τον πολιτισμό μας. Ουδέποτε όμως για λόγους δημοκρατίας(!) προεξοφλείται η απόφασή της.
Επίσης, δεν είναι το πολιτικό αίτημα των ημερών η ανάληψη των πολιτικών ευθυνών; Υπάρχει λογικός άνθρωπος που πιστεύει ό,τι αν ο θάνατος προήλθε από εξοστρακισμό, τότε οι πολιτικές ευθύνες θα ήταν μικρότερες; Βαραίνει σ’ αυτές το ποιόν του δράστη-αστυνομικού ή του πολίτη-θύματος ή ο τρόπος του φόνου; Υπάρχει άραγε κανείς που πιστεύει πως ό,τι ζήσαμε, αυτή η εξέγερση (και) των 15άρηδων, οφείλεται αποκλειστικά στο συγκεκριμένο γεγονός;
Ομως, μήπως έτσι ο δημόσιος διάλογος για ό,τι συνέβη τελικά αποκτά τηλεοπτικό χαρακτήρα, το αγαπημένο γήπεδο του συνηγόρου του «Ράμπο» και των αθλιοτήτων που εκστομίζει ακριβώς για να πολώσει τη συζήτηση στο «γήπεδό» του (όπου μέχρις εκεί μπορεί να φθάσει);

Αδιέξοδα
Νομίζω πως η έννοια της ζητούμενης πολιτικής διαχείρισης της κρίσης αφορά τόσο τον εντοπισμό του πραγματικού προβλήματος (ώστε η αντιμετώπισή του να μην περιοριστεί στην αστυνομική εξιχνίαση, η αστυνομία δεν δίνει πολιτικές λύσεις) όσο και για να πάμε επιτέλους παραπέρα την ποιότητα της Δημοκρατίας μας. Η Δημοκρατία κακώς λέγεται ότι δεν έχει αδιέξοδα. Δεν είναι ούτε δόγμα ούτε θρησκεία. Είναι το καλύτερο γνωστό μέχρι σήμερα σύστημα οργάνωσης της κοινωνίας μας, αλλά δεν είναι το τέλειο σύστημα. Γι’ αυτό και μπορεί να βελτιωθεί.
Μήπως σε ένα προκατασκευασμένο έγκλημα ζητούμε μια προκατασκευασμένη τιμωρία;
Λυπάμαι που μπορεί κάποιοι να εξοργιστούν, αλλά μπορώ να ανεχθώ ακόμη και καταστροφές. Ομως, να γίνονται οι 15χρονοι και πολλοί άλλοι όμοιοι με αυτό που θέλουν να πολεμήσουν, δεν μπορώ να το δεχτώ.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

5 σχόλια:

  1. ακου να δει ςτωρα που σκοντάφτουμε..

    Εχουμε αφήσει τη 4η εξουσια και σημαντικότερη στα χερια των εχθρων της κοινωνίας. Σε αυτους που μας έχουν πήξει στην υποκρισία στην διαφθορά στο μεγάλο φαγοποτη για παρτη τους , σε αυτους που κάνουν τουμπες στα ξενα συμφεροντα μολις τους ταξουν λιγο μπαξισι.
    Συγκκριμενα .. ποιος μιλαει τωρα .. η εφημερις του κ ΑΛΑΦΟΥΖΟΥ , το καναλι του οποιου κοπτεται και για την οικολογια,.. αλλα.. επι Ανωμερίτη η Ελλαδα εβαλε "βετο" στην υποχρεωση για πλοια διπλου τοιχωματος ωστε να σωθουν οι θάλασσες απο την ρυπανση.. [.. http://www.khatzidakis.gr/default.asp?V_DOC_ID=1739 .. Να σας κάνω μια ερώτηση ξανά. Υπάρχουν συγκεκριμένοι Έλληνες εφοπλιστές που θίγονται αυτή τη στιγμή γιατί μόνο ο κ.Βαρδινογιάννης και ο κ.Αλαφούζος έχουν εκδοτικά συμφέροντα το STAR ο ένας, τον όμιλο της Καθημερινής ο άλλος. Από την ΝΔ μου έχουν πει ότι έχει ενάμισι τάνκερ ο ένας…
    Αποσύρονται 93 πλοία υπό ελληνική σημαία και 600 πλοία ελληνικής πλοιοκτησίας. Από τα 93 πλοία, συμφερόντων Αλαφούζου είναι ένα. Ο Αλαφούζος έχει περισσότερο διπλού τοιχώματος τάνκερς, επομένως κατά την μεταβατική περίοδο βγαίνει κερδισμένος,, κτλ κτλ..]

    πως ειναι δυνατο να πεισουμε την νεολαια για τις καλες μας προθέσεις όταν αφηνουμε αυτους να ελέγχουν την καθημερινοτητα μας και τα μυαλα μας..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ως αναγνώστης για αρκετά χρόνια της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ, οφείλω να δηλώσω δύο πράγματα:

    1. Η εφημερίδα, κατά την προσωπική μου άποψη, έχει αλλάξει από το 1996 όπου πρωτάρχισα να τη διαβάζω - προς το χειρότερο.

    2. Ο κύριος Καμπύλης μου είναι ιδιαίτερα απεχθής. Ο "εγγενής" αναθεωρητισμός του σε έννοιες όπως του ΕΘΝΟΥΣ, της ΠΑΤΡΙΔΑΣ, της ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, της ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ κλπ είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος.

    Παρόλα αυτά. όμως, δεν μπορώ να μη συμφωνήσω με το ότι κινδυνεύουμε να εκχωρήσουμε βασικά συστατικά του νομικού μας πολιτισμού στη δικτατορία των ΜΜΕ.

    Και με αυτό εννοώ το βασικό χαρακτηριστικό του τεκμηρίου της ΑΘΩΌΤΗΤΑΣ, που απολαμβάνει ο ΚΑΘΕ κατηγορούμενος. Και επιπλέον τη διάκριση των εξουσιών. Έχουμε αναθέσει την απόφαση του εάν είναι και πόσο ένοχος κάποιος σε σύνολο εξειδικευμένων ανθρώπων, τους ΔΙΚΑΣΤΕΣ, οι οποίοι και θα λάβουν την όποια απόφαση. Ανεξάρτητα από τις άλλες δύο εξουσίες...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Επ' αυτών που ετόνισαν οι προηγούμενοι σχολιαστές. Ακριβώς αυτό είναι το τρομερό, φίλοι μου! Ο γνωστός αριστεριστής Τάκης Καμπύλης είναι, εδώ, λογικότερος και σοβαρότερος από τον υπουργό κ. Παυλόπουλο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ο Καμπύλης δεν μου είναι γνωστός, θυμάμαι μόνο ένα πολύ κακό και αστήρικτο άρθρο του για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου. Το σημερινό του άρθρο είναι ισορροπημένο και σωστό, σε μια περίοδο που πολλοί δημοσιογράφοι αντί με πέννες, γράφουν με ...λοστούς και με καδρόνια.
    Το άρθρο του Καμπύλη μας διδάσκει ότι δεν πρέπει να καταφερόμαστε εναντίον ανθρώπων και προσώπων, αλλά εναντίον θέσεων πυο εκφράζουν, όταν δεν συμφωνούμε με αυτές.

    Σάββας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Πολλοί θα είναι οι «απέναντι» που θα αναθεωρήσουν απόψεις όσο κατακάθεται η σκόνη των γεγονότων. Ελπίζω να μπορέσουν να καταλάβουν ότι το μόνο που χρειάζεται είναι διάλογος χωρίς να ξαναχρειαστεί να ζήσουμε ανάλογα γεγονότα. Έπεσαν όλες οι βεβαιότητες και οι ασφάλειες που είχαμε. Καιρός να αρχίσουμε να συζητάμε από νέα βάση. Η «αποδόμιση» δεν μπόρεσε λειτουργήσει πουθενά. Αν θέλεις να δημιουργήσεις χτίζεις δεν καταστρέφεις. Είναι πολλοί αυτοί οι «απέναντι» που έχουν αυτές τις σκέψεις. Αν θέλετε μια αλήθεια στην Ελλάδα δεν υπάρχουν «απέναντι» υπάρχουν μόνο άνθρωποι που ζούσαν σε μια ψευδαίσθηση ασφαλείας «της ισχυρής Ελλάδας» που είναι «κράτος» αυθύπαρκτο και με τελείως διαχωρισμένη ταυτότητα απ’ την ταυτότητα των υπηκόων του (για την ακρίβεια κατ’ αυτούς μπορούσε κάποιος να έχει πολλαπλές ταυτότητες και μία εξ’ αυτών αν το επέλεγε να είναι και η ελληνική). Τώρα πια αυτή η πεποίθησή τους κλονίστηκε ίσως και να κατέρρευσε μαζί με τις βιτρίνες των καταστημάτων και τις λεϊλασίες που ακολούθησαν.

    Ελευθέριος Β.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.