11/3/09

Η κατάρρευση της «αήττητης» ρωσικής ολιγαρχίας

O ρωσοεβραίος μεγιστάνας Μπόρις Μπερεζόφσκι

The New York Times
Είναι εξέχουσες προσωπικότητες στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, άνδρες οι οποίοι θεώρησαν εαυτούς ως τους Κάρνεγκι ή τους Ροκφέλερ της Ρωσίας. Είναι γνωστοί ως «ολιγάρχες» και μπορεί σύντομα να καταλήξουν στον σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας εξ αιτίας της οικονομικής κρίσης.
Αυθάδεις, νέοι και πλούσιοι, αυτοί οι βαρώνοι των μετασοβιετικών επιχειρήσεων που γλίτωσαν από την εθνικοποίηση –για να μην πούμε την εξορία ή τη φυλακή– επί Βλαντιμίρ Πούτιν έμελλε να κάνουν ακόμη μεγαλύτερες περιουσίες με σύμμαχο την...οικονομική ευημερία των τελευταίων ετών. Πουθενά αλλού στον κόσμο, όμως, δεν επλήγησαν τόσοι επιχειρηματίες τόσο άσχημα και τόσο γρήγορα όσο στη Ρωσία τους τελευταίους μήνες.
Πολλοί από τους πιο πλούσιους ανθρώπους της Ρωσίας υπέστησαν τέτοια ζημιά λόγω της οικονομικής κρίσης, που σήμερα αδυνατούν να εξοφλήσουν δάνεια δυτικών τραπεζών. Το Κρεμλίνο παρενέβη με βραχυπρόθεσμες πιστώσεις πέρυσι, καθώς δεν ήθελε οι περιουσίες να πέσουν σε ξένα χέρια. Αυτά τα δάνεια θα πρέπει τώρα να εξοφληθούν έως τέλος του χρόνου, μαζί με τα πρόσθετα ξένα δάνεια. Ο όγκος του χρέους είναι τόσο μεγάλος –η κεντρική τράπεζα υπολογίζει ότι εταιρείες και τράπεζες της Ρωσίας θα πρέπει να εξοφλήσουν έως το τέλος του έτους 128 δισεκατομμύρια δολάρια– που πολλά μέλη της ολιγαρχίας θα είναι αδύνατον να αντεπεξέλθουν. Μόνο ένα μέρος αυτού του χρέους, περίπου 7 δισ. δολάρια, είναι εταιρικά ομόλογα. Τα υπόλοιπα είναι τραπεζικά δάνεια σε εταιρείες που ανήκουν κυρίως στην ολιγαρχία ή στο κράτος.
«Η κρίση θα σαρώσει όσους εγκαταλείφθηκαν», δήλωσε η κοινωνιολόγος Ολγα Κριστανόφσκαγια. «Το Κρεμλίνο έχει όλους τους μοχλούς. Εάν θέλουν να βοηθήσει θα βοηθήσει. Εάν δεν θέλει, θα πει φιλελευθερισμός τώρα, οι σχέσεις της αγοράς θα καθορίσουν ποιοι από σας θα επιβιώσουν», τόνισε.
Η απόγνωση της ρωσικής ολιγαρχίας είναι τέτοια, που μια ομάδα μεγάλων ονομάτων της βιομηχανίας έφθασε στο σημείο να κάνει προσκύνημα στο Κρεμλίνο τον περασμένο Ιανουάριο για να καταθέσει μια αδιανόητη έως τότε πρόταση. Κατά τη συνάντησή τους με τον πρόεδρο Μεντβέντεφ, οι πέντε «ολιγάρχες» πρότειναν τη συγχώνευση των περιουσιακών τους στοιχείων –στα οποία περιλαμβάνονται μερικά από τα μεγαλύτερα ορυχεία της Ρωσίας και εργοστάσια– σ’ έναν κρατικά ελεγχόμενο βιομηχανικό όμιλο. Σε αντάλλαγμα, η κυβέρνηση θα πρέπει να καλύψει το χρέος στις δυτικές τράπεζες, που ανέρχεται σε δισεκατομμύρια δολάρια. Με άλλα λόγια, προσέφεραν εθελοντικώς την ανατροπή των επίμαχων ιδιωτικοποιήσεων, εκείνων ακριβώς που δημιούργησαν την ολιγαρχία στα μέσα της δεκαετίας του ’90.

Η κυβέρνηση δεν βιάζεται
«Ετρεχαν όλοι σαν τρελοί για να προφτάσουν να κάνουν πρώτοι μια συμφωνία με την κυβέρνηση», δήλωσε ο Ρομπ Εντουαρντς, αναλυτής ειδικός σε θέματα μεταλλουργίας. Η πρόσβαση στα αποθέματα σκληρού νομίσματος της Ρωσίας, είπε ο ίδιος, είναι για την ολιγαρχία κάτι σαν την κάρτα «βγες από τη φυλακή, είσαι ελεύθερος» …
Δυστυχώς για πολλούς «ολιγάρχες», δυστυχώς και για τις δυτικές τράπεζες που τους δάνεισαν τα χρήματα, αυτή η κάρτα μπορεί να έχει χάσει την ισχύ της. Είναι παράδοξο το ότι η ίδια η κυβέρνηση, η οποία είχε υποστηρίξει την εθνικοποίηση στο πετρέλαιο και άλλους τομείς, αναζητεί τώρα κεφάλαια για να υποστηρίξει το ρούβλι και τον προϋπολογισμό και δεν δείχνει πρόθυμη να επενδύσει σε προβληματικές βιομηχανίες. Με ή χωρίς την κρατική βοήθεια, η κυβέρνηση θα πάρει πιθανότατα τον έλεγχο των επιχειρήσεών της.
«Η σημερινή κρίση είναι ανελέητη για τη μεταλλουργία», δήλωσε σε συνέντευξή του ο Αλισερ Ουσμάνοφ, ένας από τους βαρώνους που συμμετείχαν σ’ εκείνη τη συνάντηση στο Κρεμλίνο. «Θα μας πάρει όλα όσα συγκεντρώσαμε χθες». Εκτός από τον κ. Ουσμάνοφ, στη συνάντηση μετείχαν ο άλλοτε πυρηνικός φυσικός και νυμφευμένος με τη θετή εγγονή του Μπόρις Γέλτσιν, Ολεγκ Ντεριπάσκα, ο Μιχαήλ Προκόροφ, γνωστός ως ο εργένης πολυεκατομμυριούχος, ο βιομήχανος Βλαντιμίρ Ποτάνιν και ο βαρώνος του πετρελαίου Βίκτορ Φέκσελμπεργκ. Μαζί κατέχουν τη μεγαλύτερη βιομηχανία αλουμινίου και νικελίου στον κόσμο.
Με την πρώτη ματιά, η πρόταση της ολιγαρχίας φάνηκε να αντανακλά όσα σκέφτονταν οι κυβερνήσεις όλου του κόσμου: να πάρουμε μετοχές στις εταιρείες που καταρρέουν. Αλλά στη Ρωσία είναι διαφορετικά. Aκόμη και πριν από την κρίση, η κυβέρνηση στήριζε τη βιομηχανία σε κρατικά χέρια, η συμβολή της εν μέσω της οικονομικής κρίσης δεν θα έμοιαζε τόσο με μετρημένη πολιτική αντίδραση σ’ ένα πρόβλημα όσο με πρόσχημα για τη επέκταση του κυβερνητικού ρόλου στις επιχειρήσεις.

4 σχόλια:

  1. ....Αλλά στη Ρωσία είναι διαφορετικά. Aκόμη και πριν από την κρίση, η κυβέρνηση στήριζε τη βιομηχανία σε κρατικά χέρια, η συμβολή της εν μέσω της οικονομικής κρίσης δεν θα έμοιαζε τόσο με μετρημένη πολιτική αντίδραση σ’ ένα πρόβλημα όσο με πρόσχημα για τη επέκταση του κυβερνητικού ρόλου στις επιχειρήσεις.

    Κάποιοι θεωρούν τον Δημόσιο τομέα και τον αυξημένο κρατικό έλεγχο σε ιδιωτικες επιχειρησεις ως τον πυλώνα της οικονομίας και της κοινωνίας.
    Κάποιοι άλλοι ξεπουλούν τα πάντα (Βγενόπουλος,κ.λ.π.)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δεν μπορώ να αντισταθώ στο πειρασμό να σχολιάσω το δημοσίευμα. Χρησιμοποιούν τον όρο «Ολιγάρχες» ακριβώς γιατί στο υποσυνείδητό τους υπάρχει ακόμα αυτή η αντίληψη για την Ρωσία. Θέλω να θυμίσω ότι ο όρος αυτός εφευρέθηκε για ανθρώπους που ήταν μεν πολυεκατομμυριούχοι αλλά ταυτόχρονα είχαν την φιλοδοξία να επηρεάζουν εξωθεσμικά το πολιτικό σύστημα της Ρωσίας με τρόπους που σε οποιοδήποτε άλλο κράτος του κόσμου θα επέσειε την ποινή της εσχάτης προδοσίας σε καιρό πολέμου. Εννοώ φυσικά την εμπλοκή κάποιων «ολιγαρχών» με περίεργους τρόπους στον πόλεμο της Τσετσενίας τόσο στην επικοινωνιακή του διαχείριση όσο και στην χρηματοδότηση εναντίων της κεντρικής κυβέρνησης της Μόσχας. Τώρα χρησιμοποιώντας αυτό τον φορτισμένο όρο για να χαρακτηρίσουν τους τωρινούς πολυεκατομμυριούχους δείχνει ότι πολλοί στις δυτικές μητροπόλεις δεν μπορούν να απαλλαγούν από σύνδρομα και ιδεοληψίες του παρελθόντος. Γιατί δηλαδή να μην χαρακτηρίσουμε με τον όρο «ολιγάρχες» όλους τους πολυεκατομμυριούχους στην Αμερική; Ένα συμπέρασμα που μπορεί να βγει απ’ όλα αυτά και που θα φανεί χρήσιμο και σε εμάς όταν αναλύουμε τον δυτικό τρόπο σκέψης που μονίμως λέμε ότι δεν στηρίζεται σε προκαταλήψεις αλλά στον καθαρό ορθολογισμό. Πράγμα που φυσικά δεν ισχύει αν αναλύσουμε αμερικανικά και βρετανικά δημοσιεύματα. Άλλο αν τις προκαταλήψεις τις αξιοποιούν μέσα σε ένα επωφελές πλαίσιο για την στήριξη μιας επιλεγμένης στρατηγικής στην εξωτερική τους πολιτική. Πάντως οι προκαταλήψεις ζουν και βασιλεύουν και εκεί.
    Τώρα ως προς την ουσία του δημοσιεύματος. Όντως τα πράγματα είναι πολύ άσχημα στην Ρωσία. Ο προσανατολισμός τους είναι στην παραγωγή πρώτων υλών για τη βιομηχανία και με την κατάρρευση της κατανάλωσης ένας από τους πρώτους κλάδους που έχουν πληγεί είναι αυτός. Αφού οι βιομηχανίες που χρησιμοποιούν πρώτες ύλες για την παραγωγή τελικών προϊόντων μειώνουν την παραγωγή τους. Και αυτό έχει σαν επακόλουθο να μειώνεται και η ζήτηση σε πρώτες ύλες. Ένας δείκτης «απελπισίας» που χρησιμοποιείται εκεί είναι ο δείκτης αυτοκτονιών ανθρώπων που πλέον δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στα έξοδα της ζωής. Είναι απίστευτα τα νούμερα για τα δικά μας δεδομένα. Αλλά από την άλλη ένα οικονομικό σύστημα όταν ανταποκρίνεται τόσο άμεσα σε αλλαγές (έστω και προς τα κάτω) σημαίνει ότι δεν είναι κλειστό στις εξωτερικές επιδράσεις. Λοιπόν ας εξαχθεί ένα ακόμα συμπέρασμα απ’ αυτό και ας είναι επωφελές για μας. Η Ρωσία δεν είναι κλειστό οικονομικό σύστημα κάνει εξαγωγές κυρίως πρώτων υλών και έχει κυρίως εξαγωγικό προσανατολισμό γιατί η κατανάλωση είναι πολύ μικρή ακόμα για να στηρίξει την τοπική παραγωγή τελικών προϊόντων. Ας τα έχουμε αυτά υπ’ όψιν μας εμείς οι έλληνες όταν θα έρθουν καλύτερες εποχές.
    Και επίσης ας έχουμε υπ’ όψιν μας την επόμενη φορά που θα μας κάνουν οι αμερικανοί υποδείξεις από πού θα αγοράζουμε πρώτες ύλες να ψάξουν πρώτα να βρουν από πού προέρχεται το ατσάλι που χρησιμοποιούν στα αυτοκίνητά τους και μετά να μας υποδείξουν τι είναι σωστό για μας.-

    Ελευθέριος Β.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Το καλύτερο που έχει να κάνει το Κρεμλίνο είναι να τους αφήσει να χρεοκοπήσουν.Οι πιστωτές θα περιέλθουν στην κατοχή των βιομηχανιών, απ΄όπου μετά η ρωσική κυβέρνηση μπορεί να τις εξαγοράσει σε χαμηλή τιμή λόγο κρίσης.
    Αν δώσει λεφτά τώρα για τα χρέη, δεν θα σώσει τις βιομηχανίες αλλά τους ολιγάρχες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Διαφωνω ριζικωτατα με τον κ. "Ελευθεριο Β".
    Ο ορος "ολιγαρχης" ειναι μια ευγενης προσπαθεια της "Δυσης" να μην τους ονομαση με το πραγματικο τους ονομα. Δηλαδη, Εβραιους.
    Οι Ολιγαρχες και Εβραιοι (στην Ρωσσια) εχουν πολλα κοινα χαρακτηριστικα μεταξυ των οποιων ο υπερβολικος ζηλος τους για το χρημα, και η κατ' εξακολουθιση εξαγορα με το ιδιο χρημα, ηθων, δικαιωσυνης, πολιτικης επιρροης, κλπ. κλπ. στα κρατη που φιλοξενουνται.
    Στην Αμερικη, αλλα και σε αλλες χωρες της λεγομενης "Δυσης" δεν μπορει να γινη αυτο (να ονομαστουν δηλ. ολιγαρχες), απλουστατα γιατι αυτοι κυβερνουν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.