Τα σκοτεινά σημεία της χρηματοδότησης των κομμάτων

Πολυκομματικές χορηγίες και κουπόνια για «ξέπλυμα»

Τ. Τελλογλου
Οταν ο υπεύθυνος για τα οικονομικά της Νέας Δημοκρατίας κ. Μενέλαος Δασκαλάκης και ο γενικός διευθυντής του ΠΑΣΟΚ κ. Ροβέρτος Σπυρόπουλος κάθονται μαζί με τις δύο εταιρείες που πουλάνε χώρο για γιγαντοαφίσσες προκειμένου να σπάσουν το «τραστ» των τιμών, κάτι καλό προοιωνίζεται για τον πολιτικό πολιτισμό του τόπου.
Αυτό έγινε πριν από τις ευρωεκλογές, αλλά παρ’ όλα αυτά τα δύο κόμματα διέθεσαν περίπου 4 εκατομμύρια ευρώ για να κολλήσουν τις «φάτσες» των αρχηγών τους στις κεντρικές λεωφόρους των πόλεων και του εθνικού δικτύου.
«Πεταμένα λεφτά;», ρωτήσαμε ένα ηγετικό στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας, που μίλησε στην «Κ» με την προϋπόθεση της ανωνυμίας.
«Οχι –μας εξήγησε– πληρώνουμε για να “σκεπάσουμε” το ποιόν του αντιπάλου, να το εξαφανίσουμε».
Κι όμως, το ίδιο στέλεχος θα επιθυμούσε να μη γίνονται κεντρικές προεκλογικές συγκεντρώσεις, αλλά μας θυμίζει ότι όταν ο κ. Καραμανλής έκανε συγκέντρωση στις εκλογές του 2000 στο ΟΑΚΑ με 75.000 κόσμο, έμοιαζε σαν φτωχός συγγενής μπροστά στο ΠΑΣΟΚ που κατ’ εκτίμησή του συγκέντρωσε 30.000 στο Πεδίον του Αρεως. Σε εκείνες τις εκλογές του 2000 συγκεντρώθηκαν ίσως τα περισσότερα χρήματα σε ελληνική προεκλογική εκστρατεία, περίπου 40 δισ. δραχμές από κόμματα και υποψηφίους. «Τα χρήματα ήταν τόσο πολλά –λέει βουλευτής της Ν.Δ. στην Α΄ Αθηνών– που μερικοί παράτυπα δεν τα έδωσαν στο κόμμα και τα κράτησαν για την προεκλογική τους εκστρατεία κατά την επόμενη αναμέτρηση».
Και οι δύο πολιτικοί αρχηγοί (Καραμανλής και Σημίτης) αντιμετώπισαν ζητήματα με «μαύρο χρήμα» που πληρώθηκε, ιδιαίτερα στη Ν.Δ., τις τελευταίες μέρες, όταν οι επιχειρηματίες πίστευαν ότι οι γαλάζιοι θα κερδίσουν τις εκλογές, αλλά δεν έφθασε στα ταμεία του κόμματος. Ακόμα και σήμερα στελέχη των δύο κομμάτων ομολογούν: «Δεν υπάρχει τρόπος να ελέγξουμε αν τα φέρνουν όλα στο κόμμα εκείνοι που διακινούν χρήματα σε τσάντες».
Ο νόμος 3023, με τον οποίο απαγορεύονται οι χορηγίες εταιρειών στα κόμματα, θεσπίζει σαν μοναδική πηγή χρηματοδότησης, εκτός από την κρατική επιχορήγηση, τις εισφορές των μελών. «Αλλά ποιος κάνει εκλογές με εισφορές από κουπόνια;», λέει ένα παλαίμαχο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, που σημειώνει ότι στις αρχές της δεκαετίας τα κουπόνια χρησιμοποιούνταν στο κόμμα του για «ξέπλυμα». «Οι ελεγκτές της Βουλής έρχονταν στη συνέχεια και τους λέγαμε ότι τα είχαμε πάρει από κουπόνια».

Ενέχυρο
Την ίδια εποχή, τα δύο μεγάλα κόμματα ενεχειριάζουν την κρατική επιχορήγηση, για να πάρουν δάνειο από τράπεζες. Μάλιστα, ο τότε υπεύθυνος για τα οικονομικά της Ν.Δ. αείμνηστος Γιάννης Βαρθολομαίος αποφασίζει να αλλάξει τράπεζα και να εκχωρήσει τη σύμβαση στην Αγροτική, όταν στο τιμόνι της ήταν ο πρώην ταμίας των «αντιπάλων», κ. Πέτρος Λάμπρου.
Σήμερα το ΠΑΣΟΚ, με τη σύμβαση που έκανε τον Απρίλιο του 2009, έχει το δικαίωμα να ενεχυριάσει κρατική επιχορήγηση 88 εκατομμυρίων ευρώ (δηλαδή, έσοδα τεσσάρων χρόνων). Ο κ. Ροβ. Σπυρόπουλος φιλοδοξεί να «κατεβάσει» το χρέος στα 60 εκατομμύρια, να χρωστάει δηλαδή μελλοντικά έσοδα μιας τριετίας.
Στη Ν.Δ. τα πράγματα δεν είναι καλύτερα: «Χρωστάμε τεσσάρων χρόνων επιχορηγήσεις στις τράπεζες», λέει στέλεχος της Ν.Δ. Τα χρέη των δύο μεγαλύτερων κομμάτων στις τράπεζες υπερβαίνουν τα 130 εκατ. ευρώ. Στο ερώτημα αν μπορεί να διαλυθεί ένα από τα δύο μεγάλα κόμματα, απαντά θετικά, με την προϋπόθεση να δεχθεί το διάδοχο σχήμα τα χρέη του προηγούμενου σχηματισμού.
Στο ερώτημα αν τα κόμματα θα πρέπει να δέχονται χορηγίες από εταιρείες και τα δύο κόμματα απαντούν διά των στελεχών τους «ναι, εφόσον είναι ονομαστικές, έως ένα ποσό».
Υπάρχει το ερώτημα: τότε γιατί δεν παίρνουν την πρωτοβουλία να αλλάξει ο νόμος 3023 για τη χρηματοδότηση; Το ΠΑΣΟΚ, που πλήρωσε περισσότερο την υπόθεση Siemens, μοιάζει πιο έτοιμο να κάνει μια νέα αρχή στα οικονομικά του και να δεχθεί πλήρη ονομαστικοποίηση των εισφορών. Στη Ν.Δ. λένε ότι αυτό είναι πολύ δύσκολο: «Πολλοί δίνουν σε πλείονα του ενός κόμματα και δεν θέλουν να φαίνονται. Η πιο καθαρή χρηματοδότηση είναι η κρατική επιχορήγηση. Στις ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις έχουμε την περίπτωση Χριστοφοράκου, που είναι η καλή περίπτωση, σου δίνει γενικά για τις ανάγκες του εκλογικού αγώνα, αλλά έχουμε και την κακή περίπτωση “πάρε για να μου κάνεις αυτή τη χάρη”», λέει ανώτατο στέλεχος της κομματικής μηχανής του κυβερνώντος κόμματος.
Υπάρχει και μία ακόμη χειρότερη περίπτωση: να πληρώνει τις εκλογικές σου ανάγκες τρίτος, κόβοντας τιμολόγια στο όνομα εταιρείας του η οποία εξυπηρετεί το κόμμα. Οπως συνέβη με τις ηχητικές εγκαταστάσεις της συγκέντρωσης του κυβερνώντος κόμματος στην Αθήνα, που πληρώθηκαν από νεανικό τηλεοπτικό σταθμό συγκροτήματος που διακρίνεται για τις επιδόσεις του στην ασφαλιστική ενημερότητα.
Καθημερινή