Και σχέδιο δολοφονίας του Ταγίπ Ερντογάν

ΣΤΑ ΥΨΗ ανεβαίνει το πολιτικό θερμόμετρο της αντιπαράθεσης ισλαμιστών- κεμαλικών στην Τουρκία έπειτα από τις πληροφορίες ότι στο τρίτο κατηγορητήριο για την υπόθεση Εργκενεκόν περιλαμβάνονται στοιχεία για σχέδιο δολοφονίας του τούρκου πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.


Η «δίκη του αιώνα» για την υπόθεση Εργκενεκόν έχει διχάσει τη χώρα
ΑΓΓ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ | Κυριακή 26 Ιουλίου 2009
ΣΤΑ ΥΨΗ ανεβαίνει το πολιτικό θερμόμετρο της αντιπαράθεσης ισλαμιστών- κεμαλικών στην Τουρκία έπειτα από τις πληροφορίες ότι στο τρίτο κατηγορητήριο για την υπόθεση Εργκενεκόν περιλαμβάνονται στοιχεία για σχέδιο δολοφονίας του τούρκου πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Και αυτό ενώ άρχισε αυτή την εβδομάδα η δεύτερη δίκη για το σκάνδαλο Εργκενεκόν, με δύο απόστρατους στρατηγούς να κάθονται στο εδώλιο του κατηγορουμένου για την υποκίνηση πραξικοπήματος εναντίον του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ). «Η δίκη του αιώνα», όπως την έχουν χαρακτηρίσει τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, έχει ήδη διχάσει τη χώρα ανάμεσα σε εκείνους που αρχίζουν να βλέπουν τη σταδιακή χαλάρωση του ασφυκτικού κλοιού του στρατιωτικού κατεστημένου γύρω από την πολιτική ζωή και σε εκείνους που θεωρούν
ότι η διαλεύκανση του σκανδάλου Εργκενεκόν δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο από ένα «εργαλείο» ώστε το ΑΚΡ να προωθήσει μια ισλαμική ατζέντα. Το τρίτο κατηγορητήριο, που αποτελείται περίπου από 1.500 σελίδες, περιλαμβάνει 52 κατηγορουμένους και εντυπωσιακά στοιχεία. Σύμφωνα με όσα μετέδωσε το CΝΝ Τurk, ο υπόδικος Ιμπραχίμ Σαχίν, πρώην αρχηγός της Μονάδας Ειδικών Επιχειρήσεων, ήταν επικεφαλής 12 ομάδων δολοφονίας. Τα μέλη των ομάδων επιλέγονταν από τις τάξεις του στρατού, της αστυνομίας και ιδιαίτερα των ειδικών μονάδων. Πρώτος στη λίστα των στόχων ήταν ο Πατριάρχης Αρμενίων Μεσρόμπ Μουταφιάν, δεύτερος ο αρχηγός των Αλεβιτών Αλί Μπαλκίζ και τρίτος ο κ. Ερντογάν. Τη δολοφονία του θα αναλάμβανε ο επίσης υπόδικος αντισυνταγματάρχης Μουσταφά Ντονμέζ. Κατά ορισμένες πληροφορίες, στο σχέδιο δολοφονίας Ερντογάν ίσως να έχει εμπλοκή και ο πρώην Αρχηγός του Στρατού Τσεβίκ Μπιρ!

Oι κατηγορούμενοι στη δεύτερη δίκη είναι συνολικά 56. Προστίθενται στους 86 που περιλαμβάνονται στο πρώτο κατηγορητήριο και στους 52 του τρίτου. Συνολικά δηλαδή, 194 πρόσωπα θα βρεθούν στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Δύο όμως είναι οι πλέον προβεβλημένοι: ο πρώην επικεφαλής της στρατιωτικής αστυνομίας, στρατηγός Σενέρ Ερουίγκουρ και ο επίσης απόστρατος στρατηγός Χουρσίτ Τολόν. Ο πρώτος δεν παρέστη ενώπιον του 13ου Ανωτέρου Ποινικού Δικαστηρίου στις Φυλακές της Σηλυβρίας για λόγους υγείας. Ο δεύτερος εμφανίστηκε χαλαρός, φορώντας πολιτικά. Οι δύο απόστρατοι στρατιωτικοί κατηγορούνται μεταξύ άλλων για σύσταση και ηγεσία τρομοκρατικής οργάνωσης και για απόπειρα ανατροπής της Τουρκικής Δημοκρατίας. Η πρόταση της Εισαγγελίας είναι επιβολή ποινών μεταξύ 142- 246 ετών για τον πρώτο και 129- 219 για τον δεύτερο.

Την περασμένη εβδομάδα οι σχέσεις κυβέρνησης και ενόπλων δυνάμεων είχαν δοκιμαστεί από την απόφαση της πρώτης να προωθήσει στην εθνοσυνέλευση νόμο με τον οποίο απαγορευόταν σε στρατοδικεία να δικάζουν πολίτες και παράλληλα να επιτρέπεται σε πολιτικά δικαστήρια να δικάζουν εν καιρώ ειρήνης στρατιωτικούς, εφόσον αυτοί διαπράττουν αδικήματα που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία τους, όπως π.χ. σε περίπτωση απόπειρας πραξικοπήματος. Σημειώνεται πάντως ότι όταν ο πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ υπέγραψε το σχετικό διάταγμα για την εφαρμογή του νόμου ζήτησε επίσης να ληφθούν υπόψη και οι επιφυλάξεις του στρατεύματος.

Ωστόσο, η διαμάχη ΑΚΡ και στρατιωτικών έχει μέλλον και η έκβασή της είναι άδηλη. Οπως διαπιστώνει και η (φιλοτουρκική) «Wall Street Journal», ακόμη και η ηγεσία των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων εμφανίζεται διχασμένη για τον ρόλο που πρέπει να έχει ο στρατός στη σύγχρονη Τουρκία. Ορισμένοι αξιωματικοί χαρακτηρίζονται από αντιδυτικές και αυταρχικές τάσεις, ενώ κάποιοι άλλοι ακολουθούν πιο μετριοπαθή προσέγγιση. Πολιτικοί αναλυτές σημειώνουν μάλιστα ότι «το ανεπανάληπτο κύμα συλλήψεων δεκάδων εν ενεργεία και αποστράτων αξιωματικών που σχετίζονται με τη συνωμοσία της Εργκενεκόν δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς τουλάχιστον την ανοχή του επικεφαλής του γενικού επιτελείου, στρατηγού Ιλκέρ Μπασμπούγ». Παράλληλα, ουδείς μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να ανεβεί επικίνδυνα το θερμόμετρο αν σημειωθούν απρόβλεπτα περιστατικά. Τουρκικές εφημερίδες δημοσιεύουν τελευταία πληροφορίες ότι οργανώσεις για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ετοιμάζονται να στραφούν εναντίον του πρώην αρχηγού του γενικού επιτελείου, στρατηγού Γιασάρ Μπουγιούκανιτ, γεγονός το οποίο δεν αποκλείεται να υποχρέωνε το στράτευμα να προχωρήσει σε πολιτικές παρεμβάσεις.

Η δίκη της Εργκενεκόν, αλλά και η γενικότερη διελκυστίνδα κυβέρνησης- «πασάδων», παρακολουθείται στενά από τις Βρυξέλλες, καθώς τα κράτη-μέλη που διάκεινται αρνητικά στην πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ- κυρίως η Γαλλία-, αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν επανειλημμένως εκφράσει την υποστήριξή της στην ανάγκη περιορισμού της ανάμειξης του στρατού στην πολιτική. Η υπόθεση Εργκενεκόν προσφέρει στην κυβέρνηση Ερντογάν την ευκαιρία να αποδείξει ότι η τουρκική δημοκρατία λειτουργεί ομαλά, αλλά και να ψαλιδίσει ακόμη περισσότερο τα φτερά του στρατού, σημειώνουν στις Βρυξέλλες. Παράλληλα όμως η ΕΕ έχει εκφράσει και επιφυλάξεις για τη δικαστική διαδικασία, ιδιαίτερα όσον αφορά τα δικαιώματα των κατηγορουμένων. Αναλυτές έχουν επίσης διατυπώσει συγκεκριμένα ερωτήματα, μεταξύ άλλων και για το κατά πόσο μπορούν να γίνουν δεκτά ως αποδεικτικά στοιχεία που συλλέχθηκαν από παράνομες ή ακόμη και νόμιμες παρακολουθήσεις τηλεφωνικών συνδιαλέξεων. Εχουν υπάρξει επίσης καταγγελίες από μυστικούς μάρτυρες ότι έδωσαν ψευδείς μαρτυρίες με την υπόσχεση ανταμοιβής από τις μυστικές υπηρεσίες, όπως έγραψε πρόσφατα η εφημερίδα «Χουριέτ».

Η υπόθεση Εργκενεκόν έχει φέρει επίσης στο προσκήνιο τον ρόλο της Δικαιοσύνης, άλλον έναν από τους πυλώνες του κεμαλισμού. Η κυβέρνηση Ερντογάν βλέπει με καχυποψία τους δικαστικούς, έπειτα και από την περιπέτεια που παρ΄ ολίγον να οδηγήσει στην απαγόρευση λειτουργίας του ΑΚΡ από το Συνταγματικό Δικαστήριο το 2008. Η καχυποψία αυτή ενισχύθηκε έπειτα από δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο φέρεται να ζήτησε τη σύσταση ειδικού δικαστηρίου για την υπόθεση Εργκενεκόν στην Αγκυρα, με επικεφαλής τον Οσμάν Κατσμάζ. Ο συγκεκριμένος δικαστής είναι αυτός που τον περασμένο Μάιο ζήτησε την προσαγωγή σε δίκη του προέδρου Γκιουλ για μια υπόθεση οικονομικής απάτης που συνέβη προ δεκαετίας, αγνοώντας τη ρητή συνταγματική πρόβλεψη περί ασυλίας του προέδρου, εκτός κι αν αυτός εμπλέκεται σε εσχάτη προδοσία.

ΒΗΜΑ