28/10/09

Ιστορική γνώση

Η αυριανή επέτειος για το «Οχι» της 28ης Οκτωβρίου 1940 επαναφέρει στο επίκεντρο το θέμα των ιστορικών επετείων και της ιστορικής γνώσης. Πολλοί καταλογίζουν στη νέα γενιά, με έναν ισοπεδωτικό, κατά κανόνα, τρόπο ιστορική άγνοια, αποσιωπώντας ή και παραποιώντας τις αιτίες.

Δεν χρειάζεται να εξετάσουμε διεξοδικά πώς μέσα από τις ωραιολογίες των πανηγυρικών της ημέρας και τις τυπικές τελετές, μέσα σε ένα τεχνητό κλίμα εθνικής έξαρσης και ευφορίας που διευκολύνει την έντονη ενεργοποίηση του συναισθήματος και τον παραγκωνισμό της κριτικής σκέψης, οι ιστορικές αλήθειες κλειδώνονται στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας και αντικαθίστανται από εθνικούς μύθους και στερεότυπα. Από αυτού του είδους τις τελετές ξεχωρίζουν οι παρελάσεις που σε φαντασιακό και πραγματικό επίπεδο αποτελούν μια λατρευτική εκδήλωση του έθνους που μπορεί δήθεν να μας ενώσει όλους και να μας κάνει να ξεχάσουμε τις ταξικές ή άλλες διαφορές, υπενθυμίζοντας και προβάλλοντας το κοινό ένδοξο παρελθόν και το εθνικό συμφέρον.

Χρειάζεται, όμως, να εξετάσουμε πώς το μάθημα και τα σχολικά βιβλία της Ιστορίας αναπαράγουν τους εθνικούς μύθους και την αμάθεια. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 τα σχολικά βιβλία «εκσυγχρονίζονται» με βάση τις προδιαγραφές της «νέας ευρωπαϊκής σκέψης». Στη θέση των ατελείωτων πολεμικών γεγονότων και εθνικών στερεοτύπων προβάλλεται μια «σούπα ιδεών», όπου το κύριο μπερδεύεται με το δευτερεύον, το αίτιο με το αποτέλεσμα. Αντί της αναγκαίας αφήγησης που έχουν ανάγκη οι μαθητές περιέχονται θραύσματα ιστορικών γνώσεων, με αποτέλεσμα να διαβάζουν τη σελίδα χωρίς να γνωρίζουν πού ακριβώς αυτή εντάσσεται. Αλλωστε, σύμφωνα με τους εκσυγχρονιστές σημασία δεν έχει η εξήγηση του γεγονότος, αλλά το νόημά του. Οχι αυτό που συνέβη (γεγονός, αίτιο, αποτέλεσμα, ένταξή του στον χρόνο), αλλά αυτό που αισθάνεται ο μαθητής (βιωματική προσέγγιση), έτσι ώστε να μην υπάρχει «ιστορική αλήθεια», αλλά «ατομική αλήθεια».

Με δυο λόγια και παρά τις διαφοροποιήσεις που παρουσιάζουν, από τα σχολικά βιβλία της Ιστορίας απουσιάζει το ιστορικό πλαίσιο, οι κοινωνικές συγκρούσεις εξοστρακίζονται, ενώ η συνολική αφήγηση «κόβεται» σε πληροφορίες, εικόνες, αριθμούς και πηγές. Απομένει το απομονωμένο γεγονός, ενώ το «πώς» και το «γιατί» έχουν εξαφανιστεί. Πρόκειται για σπαράγματα-θραύσματα γεγονότων χωρίς συνέχεια. Παράλληλα, έχει διαπιστωθεί και ερευνητικά ότι η «αναγκαστική επικέντρωση της διδασκαλίας στην προετοιμασία των μαθητών για τις εξετάσεις» είναι βασική αιτία για την αδυναμία κατανόησης των ιστορικών γεγονότων. Στο πλαίσιο του εξεταστικοκεντρικού σχολείου κυριαρχεί ο «φετιχισμός του εγχειριδίου» (text book fetixism) που οδηγεί στην άκριτη απομνημόνευση. Ετσι, οι μαθητές και οι μαθήτριες βυθίζονται σ' ένα αρχιπέλαγος πληροφοριών, μαχών, χρονολογιών, προσώπων και γεγονότων που διαδέχονται το ένα το άλλο με κινηματογραφική ταχύτητα, αδυνατώντας να διαχωρίσουν το κύριο από το δευτερεύον, το αίτιο από το αιτιατό και να προσεγγίσουν την ιστορική γνώση.

Ειδικότερα, τα μεγάλα γεγονότα του 20ού αιώνα, η Αντίσταση, ο εμφύλιος πόλεμος, το κίνημα της δεκαετίας του 60, το Κυπριακό παρουσιάζονται συνοπτικά και παραποιημένα, απουσιάζει κάθε ουσιαστική αναφορά στον ρόλο του ΕΑΜ, της Αριστεράς και των κοινωνικών κινημάτων, ενώ αγιοποιείται η Ευρωπαϊκή Ενωση.

Οσο οι κυρίαρχοι θα επιμένουν να δια-μορφώνουν τις σχολικές γνώσεις σύμφωνα με τα συμφέροντά τους, τόσο οι λογαριασμοί για μία Εκπαίδευση που θα μορφώνει και δεν θα παραμορφώνει θα παραμένουν ανοικτοί. Και για να θυμηθούμε τον ποιητή: «Α, φτάνει πια! Πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά». (Μ. Αναγνωστάκης).

ΕΘΝΟΣ
Από τον Γιώργο Κ. Καββαδία, εκπαιδευτικό - ερευνητή

3 σχόλια:

  1. αυτες τις διαπιστωσεις για την ιστορια και το πως διδασκεται στα σχολεια και ποιος ειναι ο σκοπος της σημερα εχουν γραφτει απο παλια

    αλλα σιγα μην παρει κανενας στα σοβαρα πραγματα που εχουν γραφει στον "αγων μου" του ακατονομαστου

    ο ερευνητης παντως φαινεται διαβασμενος

    h

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Κατω τα χερια από το ΟΧΙ!!

    Δεν ήταν δικοί σας πρόγονοι. Γι’ αυτό μην τρέξετε τις επόμενες ημέρες να βγάλετε από τα κομματικά σας μπαούλα τις γαλανόλευκες και μην γυαλίζετε τους ιστούς. Μην ψάχνετε τα πρωτόκολλα για το πού θα καθίσει ο καθένας από εσάς στις δεξιώσεις που θα χλαπακώσετε τόσο όσο θα έφθανε να ταϊστεί ο πληθυσμός της Αθήνας για όλη την διάρκεια της γερμανικής κατοχής.

    Μην κάνετε τον κόπο να μάθετε παπαγαλία τον λόγο που θα σας γράψουν (για άλλη μια φορά) για το τι ήταν το «ΟΧΙ» γιατί αυτή η λέξη δεν μαθαίνεται. Αυτή την λέξη καλά θα κάνετε να μην την ακουμπήσετε ούτε με ένα από τα δειλά και τιποτένια κύτταρα του εγκεφάλου σας. Αυτή την λέξη δεν την αξίζετε. Ούτε οι μεν, ούτε οι δε ούτε και οι παραπέρα. Καλύτερα μάλιστα στις δημόσιες υπηρεσίες το τριήμερο του «εορτασμού» η σημαία να είναι μεσίστια. Θρήνο να ορίζει και όχι γιορτή διότι την χώρα αυτή που σας κανάκεψε χρόνια τώρα την έχετε ξεφτιλίσει.

    Το «Όχι» δεν πρέπει να το ξεστομίσουν για πολλοστή φορά οι Yes men. Για ποιο «Όχι» θα μιλήσετε; Για τον γεωγραφικό προσδιορισμό της Νέας Μακεδονίας; Για τον γεωγραφικό προσδιορισμό της Θράκης και του Αιγαίου; Για το «yes» στο σχεδίου Ανάν ή στα μπακαλόχαρτα του Αλμούνια;

    Οι πρόγονοι που είπαν «Όχι» δεν γέννησαν παιδιά που λένε συνεχώς «Ναι». Γιατί εκείνο το «Όχι» δεν το είπαν πολιτικοί. Οι πολιτικοί το ’40 το είπαν και το ’44 το ξείπαν. Για να μην αναφέρουμε τους πολιτικούς «άνδρες» της Ελλάδας επί γερμανικής κατοχής. Το «Όχι» για τους Έλληνες κρατάει 69 χρόνια αλλά οι πρόγονοι τους οποίους εσείς μιμείστε το πωλούσαν φθηνά ανάλογα με το τι θα κονομούσαν στην κάθε θητεία τους. Κανένας νοήμων Έλληνας δεν ζήτησε τα τραβηγμένα προς δεξιά και βόρεια σύνορά του πίσω, αλλά κανένας επίσης από αυτούς δεν ανέχεται άλλο ζόρισμα στην αξιοπρέπειά του. Τι νομίζετε ότι είναι το όνομα και το σύνορο; Είναι αυτό που δεν πρόκειται κανένας Yes man να καταλάβει: Συναισθηματικός προσδιορισμός.

    Άντε λοιπόν να γιορτάσετε την 4η Ιουλίου της mama America, την 21η Απριλίου των ηλιθίων, την 4η Αυγούστου των ναζιστοθρεμένων, την 25η Οκτωβρίου των «καλός ο κομμουνισμός αλλά το μπρέργκερ καλύτερο» και οι οικολόγοι να μαζέψετε μαργαρίτες μέχρι το Διεθνές Δικαστήριο να ορίσει ημέρες εορτασμού μειονοτήτων Ελλάδας. Ανδρείκελα δεκαετίες ολόκληρες είσαστε που αλλάζετε κουστουμάκι ανάλογα με τους προσωπικούς σας ήρωες (που δυστυχώς για εσάς) ούτε ένας δεν υπήρξε Έλληνας. Ούτε ένας δεν τόλμησε να πει «Όχι».

    πηγή simple Man

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Κατω τα χερια από το ΟΧΙ!!

    Δεν ήταν δικοί σας πρόγονοι. Γι’ αυτό μην τρέξετε τις επόμενες ημέρες να βγάλετε από τα κομματικά σας μπαούλα τις γαλανόλευκες και μην γυαλίζετε τους ιστούς. Μην ψάχνετε τα πρωτόκολλα για το πού θα καθίσει ο καθένας από εσάς στις δεξιώσεις που θα χλαπακώσετε τόσο όσο θα έφθανε να ταϊστεί ο πληθυσμός της Αθήνας για όλη την διάρκεια της γερμανικής κατοχής.

    Μην κάνετε τον κόπο να μάθετε παπαγαλία τον λόγο που θα σας γράψουν (για άλλη μια φορά) για το τι ήταν το «ΟΧΙ» γιατί αυτή η λέξη δεν μαθαίνεται. Αυτή την λέξη καλά θα κάνετε να μην την ακουμπήσετε ούτε με ένα από τα δειλά και τιποτένια κύτταρα του εγκεφάλου σας. Αυτή την λέξη δεν την αξίζετε. Ούτε οι μεν, ούτε οι δε ούτε και οι παραπέρα. Καλύτερα μάλιστα στις δημόσιες υπηρεσίες το τριήμερο του «εορτασμού» η σημαία να είναι μεσίστια. Θρήνο να ορίζει και όχι γιορτή διότι την χώρα αυτή που σας κανάκεψε χρόνια τώρα την έχετε ξεφτιλίσει.

    Το «Όχι» δεν πρέπει να το ξεστομίσουν για πολλοστή φορά οι Yes men. Για ποιο «Όχι» θα μιλήσετε; Για τον γεωγραφικό προσδιορισμό της Νέας Μακεδονίας; Για τον γεωγραφικό προσδιορισμό της Θράκης και του Αιγαίου; Για το «yes» στο σχεδίου Ανάν ή στα μπακαλόχαρτα του Αλμούνια;

    Οι πρόγονοι που είπαν «Όχι» δεν γέννησαν παιδιά που λένε συνεχώς «Ναι». Γιατί εκείνο το «Όχι» δεν το είπαν πολιτικοί. Οι πολιτικοί το ’40 το είπαν και το ’44 το ξείπαν. Για να μην αναφέρουμε τους πολιτικούς «άνδρες» της Ελλάδας επί γερμανικής κατοχής. Το «Όχι» για τους Έλληνες κρατάει 69 χρόνια αλλά οι πρόγονοι τους οποίους εσείς μιμείστε το πωλούσαν φθηνά ανάλογα με το τι θα κονομούσαν στην κάθε θητεία τους. Κανένας νοήμων Έλληνας δεν ζήτησε τα τραβηγμένα προς δεξιά και βόρεια σύνορά του πίσω, αλλά κανένας επίσης από αυτούς δεν ανέχεται άλλο ζόρισμα στην αξιοπρέπειά του. Τι νομίζετε ότι είναι το όνομα και το σύνορο; Είναι αυτό που δεν πρόκειται κανένας Yes man να καταλάβει: Συναισθηματικός προσδιορισμός.

    Άντε λοιπόν να γιορτάσετε την 4η Ιουλίου της mama America, την 21η Απριλίου των ηλιθίων, την 4η Αυγούστου των ναζιστοθρεμένων, την 25η Οκτωβρίου των «καλός ο κομμουνισμός αλλά το μπρέργκερ καλύτερο» και οι οικολόγοι να μαζέψετε μαργαρίτες μέχρι το Διεθνές Δικαστήριο να ορίσει ημέρες εορτασμού μειονοτήτων Ελλάδας. Ανδρείκελα δεκαετίες ολόκληρες είσαστε που αλλάζετε κουστουμάκι ανάλογα με τους προσωπικούς σας ήρωες (που δυστυχώς για εσάς) ούτε ένας δεν υπήρξε Έλληνας. Ούτε ένας δεν τόλμησε να πει «Όχι».

    πηγή simple Man

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.