Νέο προϋπολογισμό ζητούν οι ελεγκτές

Του Μ. Χριστοδούλου

Φτιάξτε νέο προϋπολογισμό. Αυξήστε τους έμμεσους φόρους, κόψτε κρατικές δαπάνες και τρέξτε τις αποκρατικοποιήσεις, εάν θέλετε να μειώσετε το έλλειμμα φέτος στο 8,7%. Ο παλιός προϋπολογισμός αποδήμησε...»!

Αυτό συνέστησε στην ελληνική κυβέρνηση, ο επικεφαλής της ελεγκτικής τρόικας στην Αθήνα, κ. Servaas Deroose, αναπληρωτής διευθυντής οικονομικών υποθέσεων της Κομισιόν. Βέλγος την καταγωγή, με τεράστια πείρα στα οικονομικά, καθότι είναι και καθηγητής Οικονομικών στο πανεπιστήμιο του Ghent.

Ο κ. Deroose έμεινε τρεις μέρες σε κεντρικό ξενοδοχείο της πρωτεύουσας μαζί με τα υπόλοιπα μέλη του ελεγκτικού κλιμακίου. Ο κομισάριος συνέφαγε μία φορά με τον πρόεδρο του ΣΟΕ Γιώργο Ζανιά, σε εστιατόριο πέριξ της πλατείας Συντάγματος. Παρά το γεγονός ότι στον κ. Deroose αρέσουν τα ελληνικά εδέσματα, προτίμησε το ψάρι όπως και άλλα στελέχη της Ε.Ε.

Στην αποστολή μετείχαν ο Πορτογάλος κομισάριος Joao Nogueira Martin, η κ. Εlena Pavlova (Κομισιόν), ο Georgos Moschovis (Κομισιόν) η Marialuz Moreno Badia, επικεφαλής του ΔΝΤ, ο John Verrinder από την Eurostat, ο οικονομικός αναλυτής Λουκάς Κασκαρέλης (Κομισιόν) και ο εκπρόσωπος από την Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Francesco Amodeo. Ο επίτροπος Deroose ήταν αυτός που μαζί με τους δύο ελεγκτές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Klaus Masuch και Phillip Rother, υπέδειξαν στον πρόεδρο του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) ότι η Ελλάδα χρειάζεται πρόσθετα μέτρα 4,8 δισ. ευρώ έως 2% του ΑΕΠ για να πετύχει τον στόχο μείωσης του ελλείμματος.

Το ελεγκτικό κλιμάκιο διέκρινε ότι ο υφιστάμενος προϋπολογισμός χωλαίνει σε επτά σημεία και πρότεινε στον Γιώργο Παπακωνσταντίνου να καταρτίσει νέο, με μικρότερες ανελαστικές δαπάνες (σ.σ.: σήμερα φτάνουν στο 81,3% του προϋπολογισμού μισθοί, συντάξεις, ασφάλιση, περίθαλψη, χρεολύσια και δαπάνες για τόκους) και περισσότερους έμμεσους φόρους. Ως προς τους φόρους συζητάται η αύξηση του ΦΠΑ (έως 2 μονάδες) και των ΕΦΚ σε καύσιμα και προϊόντα καπνού. Η εκπρόσωπος του ΔΝΤ Marialuz Moreno Badia τάχθηκε υπέρ της αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, από τα 65 στα 67 έτη, της περικοπής του 14ου μισθού και νέου ψαλιδίσματος των επιδομάτων που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο. Τα μέτρα θα κλειδώσουν σε συνεργασία με τον Φινλανδό Επίτροπο Οlli Rehn που φθάνει την Δευτέρα. Η ελεγκτική τρόικα διέκρινε στασιμότητα στις αποκρατικοποιήσεις και τρομακτική καθυστέρηση στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο. «Πότε θα γίνει νόμος του κράτους;», ρώτησαν τα στελέχη της Ε.Ε. τον Γιώργο Ζανιά.

Επτά σημεία τέθηκαν στο μικροσκόπιο

ΕΚΤΟΣ από τις αποκρατικοποιήσεις, την ύφεση (εκτιμούν ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα συρρικνωθεί κατά 1% έως 2% φέτος, έναντι 0,3% που προβλέπει το ΠΣΑ) και το φορολογικό, το κλιμάκιο έβαλε άλλους 4 αστερίσκους στο Πρόγραμμα Σταθερότητας. Αναλυτικότερα:

1.Έσοδα: Η κάμψη των φορολογικών εσόδων τον Φεβρουάριο προβλημάτισε τους τοποτηρητές της Κομισιόν, δείχνοντας έτσι στην κυβέρνηση το δρόμο για την λήψη πρόσθετων μέτρων που θα διασφαλίζουν μείωση του ελλείμματος στο 8,7% φέτος. Σύμφωνα με πληροφορίες, μετά την αύξηση κατά 16,5% του Ιανουαρίου (σ.σ.: συνεπεία της έκτακτης εισφοράς 691 εκατ. ευρώ από τις μεγάλες επιχειρήσεις) τα στοιχεία του 20ήμερου δείχνουν ότι τα τακτικά έσοδα έπεσαν στο 8,9%. Αν και ο ρυθμός αύξησης που σημειώνουν κινείται εντός των στόχων που θέτει ο προϋπολογισμός (9%), εντούτοις στη σημείωση που κράτησαν οι ελεγκτές αναφέρεται ότι «τα φορολογικά έσοδα απώλεσαν τη δυναμική του προηγούμενου μήνα».

2.Δαπάνες: Πειθαρχημένη είναι η πορεία των κρατικών δαπανών στο πρώτο δίμηνο του έτους. Κάτι που άρεσε στο μεικτό ελεγκτικό κλιμάκιο, αρκεί βέβαια όπως σχολίασε η προσπάθεια αυτής της προσαρμογής να συνεχιστεί και τους επόμενους δέκα μήνες. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας οι δαπάνες φέτος προβλέπεται να περιοριστούν στο 50,6% του ΑΕΠ από 52% το 2009, δηλαδή 1,4% του ΑΕΠ ή περίπου 3,5 δισ. ευρώ. Κατά πληροφορίες, ο «κίνδυνος» με τις δαπάνες βρίσκεται μπροστά και συγκεκριμένα τον Σεπτέμβριο, μήνα κατά τον οποίο το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να καλύψει τις ανάγκες των ασφαλιστικών ταμείων, πιθανότατα από το «μαξιλάρι» του αποθεματικού 10%.

3.Τόκοι: Γκρίζα ζώνη αποτέλεσε για τους ελεγκτές της Κομισιόν το ύψος των δαπανών για τόκους που προβλέπει ο φετινός προϋπολογισμός για την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους. Εκτίμησαν ότι το ποσό που προβλέπει ο προϋπολογισμός είναι πολύ μικρό σε σχέση με ό,τι θα πληρώσει πραγματικά, φέρνοντας ως παράδειγμα τη μέχρι τώρα πορεία των spreads ανάμεσα στα γερμανικά και τα ελληνικά ομόλογα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού, οι τόκοι που θα πρέπει να πληρωθούν το 2010 ανέρχονται σε 12,95 δισ. ευρώ από 12,34 δισ. ευρώ το 2009. Τα χρεολύσια εκτιμάται ότι θα μειωθούν κατά 33%, στα 19,51 δισ. ευρώ από 29,14 δισ. ευρώ φέτος, γεγονός το οποίο υπολογίζεται ότι θα δώνει «ανάσα» στο επιβαρυμένο πρόγραμμα δανεισμού το 2010 που θα φτάσει τα 54 δισ. ευρώ.

4.ΕΣΠΑ - Δημόσιες Επενδύσεις: Έντονος ήταν ο προβληματισμός των Κοινοτικών για τη χαμηλή απορρόφηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ που φτάνει μόλις στο 3,5% τη διετία 2007-2009. Στόχος του Υπουργείου Οικονομίας είναι η απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων να φτάσει στο 15% στο τέλος του 2010, κάτι που σημαίνει ότι το ΕΣΠΑ και ο νέος επενδυτικός νόμος θα προσπαθήσουν να ζεστάνουν την αγορά με το ποσό των 5 δισ. ευρώ ή 2% του ΑΕΠ, σε τομείς όπως είναι η ενέργεια, η βιοτεχνολογία, ο τουρισμός, η καινοτομία, η εξαγωγική δραστηριότητα και η πράσινη ανάπτυξη. Το πρόβλημα που εντόπισαν οι Κοινοτικοί και το οποίο έχει επισημάνει η κυβέρνηση, έχει να κάνει με την κάλυψη του σκέλους της εθνικής συμμετοχής στα επενδυτικά έργα.

5.Αποκρατικοποιήσεις: Στο Πρόγραμμα Σταθερότητας η κυβέρνηση προβλέπει για φέτος έσοδα 2,5 δισ. ευρώ από τις αποκρατικοποιήσεις. Τα στελέχη της Κομισιόν και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μπορεί να σημείωσαν αυτό το ποσό στο μπλοκάκι τους, όμως έβαλαν και έναν αστερίσκο. Ο αστερίσκος έχει να κάνει με τον χρόνο υλοποίησης αυτού του προγράμματος, αφού μέχρι στιγμής δεν υπάρχει συγκεκριμένη ατζέντα. Ωστόσο, δεν αποκλείεται πρώτος τον χορό των αποκρατικοποιήσεων να ανοίξει ο ΟΠΑΠ, αφού η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει πως ο τομέας του τζόγου είναι από αυτούς που δεν θεωρεί πως το Δημόσιο θα πρέπει να έχει άμεση συμμετοχή. Επικρατέστερο σενάριο για την αποκρατικοποίηση του ΟΠΑΠ είναι η πώληση του 14% του Οργανισμού σε ομοειδή επιχείρηση, η οποία θα αναλάβει το μάνατζμεντ. Παράλληλα θα υπάρχει option για την εξαγορά και του υπόλοιπου 20% σε βάθος τριετίας. Το ελληνικό δημόσιο μετέχει σήμερα σε ποσοστό 34% στο μετοχικό κεφάλαιο του Οργανισμού. Ως δεύτερο σχέδιο η κυβέρνηση διατηρεί την περίπτωση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου.

6.Φορολογικό νομοσχέδιο: «Προς τη σωστή κατεύθυνση κινείται ο νέος φορολογικός νόμος, αλλά πότε θα αποδώσει;». Αυτό ήταν το σχόλιο του κλιμακίου των ελεγκτών για το νέο φορολογικό, συμπληρώνοντας επίσης ότι έχει καθυστερήσει αισθητά να γίνει και επίσημα νόμος του κράτους.

Το γεγονός αυτό έκανε τους Κοινοτικούς να σημειώσουν ως «άγνωστο Χ» τον χρόνο κατά τον οποίο θα αρχίσουν να αποδίδουν οι ρυθμίσεις του νέου φορολογικού νομοσχεδίου και συνέστησαν στην κυβέρνηση να πάρει πιο άμεσα και δραστικά μέτρα, όπως η αύξηση του ΦΠΑ ή των ειδικών φόρων κατανάλωσης. Για τον ΦΠΑ η πρόταση που φαίνεται να υπερισχύει είναι η καθιέρωση ενιαίου συντελεστή 15% που θα αντικαταστήσει το βασικό 9% και τον υψηλό 19% για τη μεγαλύτερη γκάμα προϊόντων και υπηρεσιών, η επαναφορά του συντελεστή πολυτελείας ακόμα και στο 30% (σ.σ. στη δεκαετία του ‘80 ήταν 36% και καταργήθηκε, καθώς θεωρήθηκε ότι ενίσχυε τη φοροδιαφυγή) και η αύξηση του χαμηλού συντελεστή 4,5% ακόμα και στο 7-8%, με πιθανό το ενδεχόμενο ένταξης των τροφίμων και ειδών βασικής ανάγκης. Η άλλη πρόταση προβλέπει αύξηση κατά 1-3% του βασικού συντελεστή 9% και του υψηλού 19%, με μικρή αύξηση και του χαμηλού συντελεστή 4,5% επίσης κατά 1-3 ποσοστιαίες μονάδες. Παράγοντες του Υπουργείου επισημαίνουν ότι κάθε μονάδα αύξησης του ΦΠΑ φέρνει στα δημόσια ταμεία περίπου 1 δισ. ευρώ έσοδα σε ετήσια βάση.

7.Φοροδιαφυγή - Ληξιπρόθεσμα: Στις Βρυξέλλες δυσκολεύονται να μας πιστέψουν όταν λέμε ότι θα περιορίσουμε τη μάστιγα της φοροδιαφυγής (σ.σ. προσδοκώνται έσοδα 2,4 δισ. ευρώ) ή θα εισπράξουμε ληξιπρόθεσμα χρέη σε περίοδο οικονομικής κρίσης. Πάντως τα ανεπίδεκτα είσπραξης από τα ληξιπρόθεσμα των 28 δισ. ευρώ ανέβηκαν επικίνδυνα στο ποσό των 15 δισ. ευρώ από 8 δισ. ευρώ που ήταν κατά την προεκλογική περίοδο. Η κυβέρνηση είπε στο κλιμάκιο ότι από τα υπόλοιπα 13 δισ. ευρώ στόχος είναι να εισπραχθούν τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ. Και όπως σχολίασαν με νόημα τα στελέχη, ο στόχος αυτός υπήρχε και πέρυσι...

Iσχυρές πιέσεις για αύξηση ορίων ηλικίας

ΙΣΧΥΡΕΣ πιέσεις για αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στα 67 έτη, όπως ισχύει στην Ισπανία, δέχτηκε το αρμόδιο Υπουργείο Εργασίας από τους κοινοτικούς επιτρόπους, ενόψει της συνάντησης μεθαύριο Δευτέρα του Ανδρέα Λοβέρδου με τον επίτροπο Οικονομικών και Νομισματικών υποθέσεων Ολι Ρέν.

Ο υπουργός ξεκαθάρισε στους Ευρωπαίους ότι το προσδόκιμο «ασφαλούς», δηλαδή χωρίς ασθένειες, ζωής, στην Ελλάδα είναι το 67ο έτος• ως εκ τούτου δεν συντρέχει λόγος περαιτέρω αύξησης. Ανέφερε ότι η μεταρρύθμιση που βρίσκεται σε εξέλιξη θα έχει αποτελέσματα, ενώ τόνισε ότι ο ρυθμός αύξησης των εσόδων στα ταμεία είναι πέραν του δέοντος ικανοποιητικός.

Ταυτόχρονα ανέφερε ότι θα αλλάξει από το 2017 και ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης, ο οποίος δεν θα λαμβάνει υπόψη την κρατική συμμετοχή στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης κάτω από το 60ό έτος. Με το νέο τρόπο θα «ψαλιδίζονται» οι συντάξεις σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα κατά 15%35%, καθώς το άθροισμά τους θα αποτελείται από μεικτό «σύστημα» συντελεστών, το οποίο θα είναι κυλιόμενο ανά πενταετία. Κατά τον τρόπο αυτό οι υψηλότερες συντάξεις που θα χορηγούν τα ασφαλιστικά ταμεία στην καλύτερη των περιπτώσεων, δηλαδή με 40 χρόνια εργασία και ασφάλιση θα φτάνουν στο 70% των μισθολογικών αποδοχών, αντί του 80%-120% που ισχύει σήμερα.

Η τραγωδία των δημοσιονομικών

ΣΕ ΚΑΘΕ 100 ευρώ που ξοδεύει το ελληνικό κράτος, τα 81,3 κατευθύνονται σε ανελαστικές δαπάνες. Δηλαδή σε δαπάνες που δεν γίνεται να μειωθούν αύριο με μια διοικητική απόφαση.

Η κατανομή γίνεται ως εξής. Οι μισθοί και οι συντάξεις απορροφούν 28,5 ευρώ, η ασφάλιση η περίθαλψη και η κοινωνική προστασία 17,5 ευρώ, και η εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους (πληρωμές τοκοχρεολυσίων) 35,3 ευρώ (πίνακας 1). Απομένουν 18,7 ευρώ με τα οποία πρέπει να καλύπτονται όλα τα υπόλοιπα και βέβαια να γίνεται ανάπτυξη, να αγοράζουμε όπλα και να υποστηρίζεται εν γένει όλη η λειτουργία της κρατικής μηχανής.

Η κατάσταση αυτή σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι διατηρήσιμη. Είναι ακριβώς το σημείο στο οποίο επικεντρώνονται τα δημοσιεύματα του ξένου Τύπου, σε συνδυασμό με την ανύπαρκτη ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Η Ελλάδα δυστυχώς δεν εξάγει ούτε προϊόντα ούτε υπηρεσίες που θα μπορούσαν να σταθούν στον διεθνή ανταγωνισμό. Ο πίνακας 2 δείχνει από πού προέρχονται τα έσοδα του προϋπολογισμού.

Ένα μεγάλο κομμάτι (41,5%) είναι έσοδα που προέρχονται από δανεισμό του κράτους, που πλέον είναι πανάκριβος. Αυτός ο δανεισμός προοπτικά θα γίνεται περισσότερο επαχθής, όσο η ελληνική οικονομία δεν ανατάσσεται και δεν αναπτύσσεται.

isotimia.gr