19/5/10

Ανάλυση του Ιδρύματος Γεωστρατηγικών Ερευνών του Στράτφορ, για την κρίση χρέους στην Ευρώπη



Παρά τις τεράστιες προσπάθειες των Ευρωπαίων για την προάσπιση του ενιαίου τους νομίσματος, οι φήμες περί επικείμενης κατάρρευσης της Ευρωζώνης δεν κόπασαν. Αρκετοί προβλέπουν ότι ο εκνευρισμός που έχει προκαλέσει η κρίση στη Γερμανία μπορεί ακόμα και να οδηγήσει το Βερολίνο στην αποχώρηση από την Ευρωζώνη στο εγγύς μέλλον. Φήμες, υπονοούμενα, απειλές και διαρροές από «έγκυρες πηγές», όλα συνηγορούν ότι το «καυτό» ζήτημα στην Ευρώπη σήμερα δεν είναι άλλο απ’ αυτό της αναδιάρθρωσης της Ευρωζώνης, είτε μέσω μιας γερμανικής εξόδου είτε διά της αποβολής της Ελλάδας. Υπάρχουν, λοιπόν, σοβαρές πιθανότητες για μια τέτοια εξέλιξη;

Το πρόβλημα του ευρώ είναι ότι επιχειρεί να επιβάλει μια νομισματική δυναμική σε μια γεωγραφική περιοχή, η οποία δεν υπάγεται απαραιτήτως σ’ έναν ενιαίο οικονομικό χώρο. Η Ευρωζώνη διαθέτει μία και μοναδική Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και άρα έχει μία και μοναδική νομισματική πολιτική, η οποία δεν λαμβάνει υπ’ όψιν τις συνθήκες στη βόρεια και στη νότια Ευρώπη. Σύμφωνα με νέα ανάλυση του Ιδρύματος Γεωστρατηγικών Ερευνών του Στράτφορ, το πρόβλημα του ευρώ είναι ακριβώς αυτό.

Η Ευρώπη είναι η δεύτερη μικρότερη σε μέγεθος ήπειρος του πλανήτη, αλλά «φιλοξενεί» τον δεύτερο μεγαλύτερο αριθμό κρατών. Οι πολλές χερσόνησοι, οι μεγάλες οροσειρές και τα ουκ ολίγα νησιά που τη χαρακτηρίζουν, δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την επιβίωση ακόμα και της πλέον αδύνατης πολιτικής οντότητας. Την ίδια στιγμή, όμως, τα εξίσου μεγάλα φυσικά λιμάνια της Γηραιάς Ηπείρου και τα πλωτά της ποτάμια, ευνοούν την εύκολη διακίνηση αγαθών και ιδεών σε κάθε γωνία της. Οι συγκεκριμένες συνθήκες, λοιπόν, ευνόησαν τη συγκέντρωση κεφαλαίων λόγω του χαμηλού κόστους μεταφοράς, καθώς και στην ταχεία διάδοση της τεχνολογικής γνώσης. Το κεφάλαιο αυτό, ωστόσο, συγκεντρώθηκε σε μικρά οικονομικά κέντρα και έτσι δημιουργήθηκε η ισχυρή παράδοση βάσει της οποίας τα κράτη της Ευρώπης διαφυλάσσουν με ζήλο τα τραπεζικά τους συστήματα. Ορισμένα κράτη, όμως, εξαιτίας της γεωγραφικής τους θέσης δυσκολεύονται να προσεγγίσουν τα κέντρα αυτά. Ειδικά εκείνα της Μεσογείου έχουν γεωγραφικό μειονέκτημα.

Οταν το 1971 οι ΗΠΑ εγκατάλειψαν τον κανόνα του χρυσού στην Ευρώπη προκλήθηκε πανικός. Η νομισματική ρευστότητα αύξησε την πιθανότητα επιστροφής ενός άκρατου ανταγωνισμού μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, όμοιου με εκείνου που προκάλεσε τη Μεγάλη Ύφεση. Έτσι ο περιορισμός του ανταγωνισμού κατέστη αναγκαιότητα, με τις προσπάθειες νομισματικού συντονισμού να επικεντρώνονται στο γερμανικό μάρκο. Η προοπτική της γερμανικής επανένωσης ενίσχυσε την προοπτική της οικονομικής ένωσης. Σε μεγάλο βαθμό, το ευρώ γεννήθηκε για να δοθούν στο Βερολίνο τα κίνητρα προκειμένου να μην εγκαταλείψει το ευρωπαϊκό σχέδιο. Για να συμβεί αυτό, ωστόσο, η Ευρωζώνη σχεδιάστηκε στα πρότυπα της γερμανικής οικονομίας. Τα κράτη που έγιναν δεκτά στη νέα αυτή λέσχη όφειλαν να συγχρονιστούν με τη γερμανική οικονομία. Σήμερα είναι ξεκάθαρο, πλέον, ότι τα κριτήρια ένταξης δεν υπερίσχυσαν της γεωγραφίας.

Βάσει Συνθηκών, η αποβολή μέλους από την Ευρωζώνη είναι νομικώς αδύνατη. Θεωρητικά, τα ισχυρότερα κράτη θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια νέα Ευρωπαϊκή Ενωση, στην οποία μια χώρα όπως η Ελλάδα δεν θα συμμετείχε. Στη νέα αυτή κατάσταση, όμως, η κυριαρχία της Γερμανίας θα ήταν αδιαμφισβήτητη, κάτι που προβληματίζει έντονα τους Γάλλους και όχι μόνο. Επιπλέον, αργά ή γρήγορα, τα κράτη του Νότου θα χρεοκοπούσαν και ζημιωμένοι θα ήταν οι δανειστές τους εντός της νέας Ε.Ε.

Το πρώτο σενάριο, λοιπόν, θέλει τη Γερμανία να εγκαταλείπει το ευρώ. Για να συμβεί αυτό, ωστόσο, η κατάσταση θα πρέπει να έχει επιδεινωθεί σημαντικά. Εντούτοις, ακόμα και σ’ αυτή την περίπτωση, το Βερολίνο είναι σε θέση να επαναφέρει σχετικά ομαλά το μάρκο. Οι απώλειες από μια στάση πληρωμών από τα κράτη του Νότου θα είναι σημαντικές, αλλά το κόστος συντήρησης της Ευρωζώνης μπορεί να αποδειχθεί μεγαλύτερο.

Το δεύτερο σενάριο θέλει την Ελλάδα να επιστρέφει στη δραχμή με στόχο τον έλεγχο της νομισματικής πολιτικής από την Αθήνα. Πρακτικά όμως κανένας δεν θα θέλει ένα νόμισμα που επανήλθε μόνο για να υποτιμηθεί. Το νόμισμα θα πρέπει να επιβληθεί στο λαό, ενώ μονομερής έξοδος από την Ευρωζώνη πιθανότατα συνεπάγεται και αποχώρηση από την Ε.Ε. Η ομαλή επιστροφή στη δραχμή μπορεί να συμβεί μόνο αν το ΔΝΤ και η ΕΚΤ ενισχύσουν τη δραχμή για ένα μεγάλο διάστημα. Δεδομένων των αντιδράσεων που προκάλεσε η παροχή βοήθειας ύψους 110 εκατ. ευρώ, κάτι τέτοιο φαντάζει αδύνατο.

Η Ευρώπη καλείται να λύσει ένα γόρδιο δεσμό. Η έξοδος ενός κράτους από την Ευρωζώνη μπορεί να πυροδοτήσει ακόμα μεγαλύτερη κρίση. Η ανασύνταξη της Ευρωζώνης κάποια στιγμή στο μέλλον θα ήταν μια λογική κίνηση. Οι οικονομικές, πολιτικές και νομικές σχέσεις καθιστούν, όμως, κάτι τέτοιο αδύνατο. Το κόστος της εξόδου είναι απαγορευτικά υψηλό, ασχέτως αν φαντάζει λογικό.
kathimerini.gr

4 σχόλια:

  1. Το νόμισμα θα πρέπει να επιβληθεί στο λαό, ενώ μονομερής έξοδος από την Ευρωζώνη πιθανότατα συνεπάγεται και αποχώρηση από την Ε.Ε.

    Σοβαρά? Έτσι σας είπαν να μας πείτε?

    Τρέμουν την δραχμή...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Η ανάλυση παραβλέπει την ιστορική διάσταση της ιδέας της ενωμένης Ευρώπης. Μια ιδέα που ενώ βρίσκει τις ρίζες της στους ναπολεόντειους πολέμους, μετουσιώνεται σε «βίαιη» αναγκαιότητα μετά από δυο παγκόσμιους πολέμους που μετέτρεψαν την Ευρώπη σε ερείπια.

    Μέσα σε 30 χρόνια η Γερμανία ηττάται δυο φορές και καταστρέφεται ολοκληρωτικά τόσο σε οικονομικό όσο και πολιτικό επίπεδο.

    Η πολιτική απόφαση των νικητών να ανασυγκροτήσουν τάχιστα τη χώρα, διατηρώντας την εθνολογική της συνοχή ,αποτελεί τον καταλύτη όλων των μεταγενέστερων εξελίξεων που αφορά το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και φυσικά τη θέση της Γερμανίας μέσα σε αυτό.

    Ενώ τόσο η Γαλλία όσο και η Μ. Βρετανία, δυο πρώην αποικιοκρατικές αυτοκρατορίες πασχίζουν να διατηρήσουν το πρεστίζ τους καθ΄όλη τη διάρκεια της δεκαετίας 50 – 60 (Ινδοκίνα, Αλγερία, Αφρική κλπ) η Γερμανία βαδίζει τον δρόμο της ανάπτυξης σε ένα προστατευμένο πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον , με μηδαμινές αμυντικές δαπάνες και ελάχιστα πολιτικά διακυβεύματα (σε σύγκριση με τις υπόλοιπες δυτικές δημοκρατίες).

    Δεν είναι τυχαίο ότι τόσο η Γερμανία όσο και η Ιαπωνία (οι δυο μεγάλοι ηττημένοι του ΒΠΠ) αποτέλεσαν το πρότυπο της οικονομικής και τεχνολογικής ανάπτυξης μέχρι και σήμερα.

    Είναι χαρακτηριστικό για παράδειγμα ότι κατά τη διάρκεια του πολέμου της Κορέας, η αμερικανική κυβέρνηση μετέφερε την παραγωγή μέρους των βαρέων τροχοφόρων στρατιωτικών οχημάτων της στην Ιαπωνία, αντί για την απευθείας μεταφορά τους από τις ΗΠΑ στο ευρύτερο θέατρο των επιχειρήσεων.

    Επίσης, στην περίπτωση της Γερμανίας (άλλα και της Ιαπωνίας)βρίσκει εφαρμογή το οικονομικό δόγμα που θέλει έκρηξη της οικονομικής δραστηριότητας ( ανάπτυξη ) σε ένα μεταπολεμικό περιβάλλον και ειδικά, όταν υπάρχει απευθείας μεταφορά τεχνογνωσίας και κεφαλαίων και όταν το παραγόμενο προϊόν είναι πλεονασματικό σε σχέση με την εσωτερική ζήτηση (έκρηξη εξαγωγών).

    Δεν είναι επίσης τυχαίο το μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα προς τη μεταπολεμική Γερμανία από τις χώρες του νότου προκειμένου για επάνδρωση της αναπτυσσόμενης βιομηχανίας της, αφού ο ενεργός πληθυσμός της δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις παραγωγικές της δραστηριότητες. Για τον ίδιο λόγο παρατηρείτε και έκρηξη των γεννήσεων, συγκριτικά περισσότερο σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.

    Ο ευρωπαϊκός νότος κατά την ίδια περίοδο, ενώ ενισχύετε οικονομικά από αμερικανικά κεφάλαια, αναπτύσσεται βραδύτερα κυρίως λόγω της πολιτικής αστάθειας ή και καχεξίας που διακρίνει όλη τη μεταπολεμική περίοδο και μέχρι το τέλος του δευτέρου μισού του 20ου αιώνα.

    Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα του ελληνικού και ισπανικού εμφυλίου που σημάδεψαν πολιτικά την οικονομικοκοινωνική εξέλιξη των χωρών αυτών.

    Το οικονομικό άλμα της Γερμανίας σε σχέση με τους υπόλοιπους ευρωπαίους οφείλετε στις πολιτικές της ανοικοδόμησης, πολύ περισσότερο από την οποιαδήποτε γερμανική ευφυΐα στην εφαρμογή οικονομικών μοντέλων. Η σταδιακή χειραφέτηση της Γερμανίας τη βρίσκει σε θέση οικονομικής ισχύος έναντι όλων των υπόλοιπων ευρωπαίων, που καλούνται στα πλαίσια της ενωμένης Ευρώπης να προσαρμόσουν την νομισματική πολιτική τους στις ιδιαιτερότητες του πανίσχυρου μάρκου.

    Για να έρθουμε στα δικά μας, η Ελλάδα μας με όλα τα κακά της, με όλα τα παραστρατήματα της, με όλες τις ιδιοσυγκρασιακές αδυναμίες της, αποτελεί ένα μοναδικό παράδειγμα survivor στη παγκόσμια ιστορία. Η χώρα μας καταστράφηκε περισσότερες φορές από τη Γερμανία, χρηματοδοτήθηκε λιγότερο από τη Γερμανία, ευνοήθηκε λιγότερο από τη Γερμανία απειλήθηκε (και απειλείται) περισσότερο από τη Γερμανία, είναι μικρότερη από τη Γερμανία και όμως είμαστε εδώ.

    Και θα εξακολουθούμε να είμαστε εδώ, με ευρώ ή χωρίς ευρώ, όσο πιστεύουμε σε εμάς και πάψουμε να θαυμάζουμε μέχρι υστερίας τους μεγαλύτερους λαθρεπιβάτες της ιστορίας.

    ΜΟΝΟ ΕΛΛΑΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Μάλιστα, αὐτὴ εἶναι ἡ ἀμερικανικὴ ἄποψη. Τὴν διαβάσαμε, κρατώντας στὸ πίσω σημεῖο τοῦ μυαλοῦ μας, ποιὰ συμφέροντα ὑπερασπίζεται.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Όποιος έχει υπόμονή θα ακούσει εδώ ποιός έφτιαξε την κρίση και γιατί :
    http://ellinikesaxies.blogspot.com/2010/05/way-usa-think-tanks-and-intelligence_9580.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.