Έποικοι: Έγκλημα πολέμου ή ανθρωπιστικό θέμα;

Πέρυσι γύρω στις 20 Ιουλίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας σε δηλώσεις του στο ΡΙΚ πριν αρχίσουν οι συνομιλίες είχε υπογραμμίσει ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά αποδέχεται την εκ περιτροπής προεδρία καθώς και την παραμονή 50 χιλιάδων εποίκων. Τότε ο Πρόεδρος Χριστόφιας είχε δεχθεί έντονη κριτική και για λόγους ουσίας αλλά και για λόγους τακτικής – δηλαδή ότι πριν ακόμα αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις προέβαινε σε ουσιαστικές παραχωρήσεις και μάλιστα άνευ ανταλλαγμάτων.
Ο ίδιος προσπάθησε να διασκεδάσει τις αρνητικές εντυπώσεις σημειώνοντας ότι οι θέσεις αυτές είχαν γίνει αποδεκτές και προηγουμένως. Όμως η θέση αυτή αναιρείται από μια βασική αρχή της διαπραγμάτευσης: ότι τίποτα δεν είναι δεσμευτικό εάν δεν υπάρχει ολοκληρωμένο και συμφωνημένο πλαίσιο. Πέραν τούτου δεν μπορεί να αγνοηθεί το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος το οποίο κατ’ ουσίαν ανέτρεψε τη συγκεκριμένη φιλοσοφία η οποία αποδεχόταν τις προαναφερθείσες θέσεις.

Και δεν μπορεί να λησμονηθεί ότι στις Προεδρικές εκλογές του 2008 οι τρεις κύριοι υποψήφιοι Δ. Χριστόφιας, Ι. Κασουλίδης και Τ. Παπαδόπουλος είχαν κατέλθει τονίζοντας ότι το Σχέδιο Ανάν αποτελεί παρελθόν. Ο υποψήφιος Κ. Θεμιστοκλέους που κατήλθε στις εκλογές με λάβαρο το Σχέδιο Ανάν, έντιμα και ειλικρινά, πήρε λιγότερους από 1.000 ψήφους. Και φέτος με αφορμή τη συζήτηση του θέματος των εποίκων στις συνομιλίες γίνεται αναφορά πάλιν στην ανθρωπιστική διάσταση του ζητήματος. Η τουρκοκυπριακή πλευρά προσπαθεί να υποβαθμίσει το όλον ζήτημα αναφέροντας ότι ο αριθμός των εποίκων είναι πολύ μικρός και ότι το θέμα θα πρέπει να αντικρισθεί με ανθρωπιστικά κριτήρια.

Και από ελληνοκυπριακής πλευράς αναγνωρίζεται η ανθρωπιστική διάσταση του ζητήματος. Η ουσία όμως είναι ότι ενώ όλοι αποδέχονται – χωρίς όμως να το προτάσσουν - ότι υπάρχει μία ανθρωπιστική διάσταση σε αυτό το θέμα κατανοείται πάνω απ’ όλα ότι ο εποικισμός είναι κατ’ εξοχήν πολιτικό ζήτημα, το οποίο στο διεθνές δίκαιο θεωρείται ως έγκλημα πολέμου. Υπογραμμίζεται συναφώς ότι οι ομόφωνες προτάσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς του 1989 αντικρίζουν το θέμα του εποικισμού ως μείζον θέμα ασφάλειας. Άλλωστε ελλοχεύει ο κίνδυνος μετατροπής των Ελληνοκυπρίων σε μειονότητα στην πορεία του χρόνου! Αξίζει να σημειωθεί ότι σε πολλές χώρες επανεξετάζεται το θέμα της μετανάστευσης. Ακόμα και χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Γερμανία θέτουν πολύ αυστηρά κριτήρια για νομιμοποίηση των παράνομων μεταναστών.

Και υπάρχουν περιπτώσεις που προωθείται ο επαναπατρισμός τους. Στην περίπτωση της Κύπρου το πρόβλημα είναι πολύ πιο σοβαρό καθώς δεν πρόκειται περί παρανόμων μεταναστών αλλά εποίκων – η παρουσία των οποίων εξυπηρετεί συγκεκριμένους στόχους. Πέραν τούτου δεν υπάρχει προηγούμενο σε καμιά χώρα να καταλαμβάνουν οι παράνομοι μετανάστες στους οποίους τελικά δίδεται άδεια παραμονής την περιουσία των πολιτών της χώρας που τους αποδέχεται. Και ούτε υπάρχει προηγούμενο να μην επιτρέπεται στους πολίτες/κατοίκους της χώρας που αποδέχονται παράνομους μετανάστες να διαβιούν σε συγκεκριμένες περιοχές!

Εν κατακλείδι η ουσία είναι ότι θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με αυτά τα ζητήματα. Και τούτο αποκτά ιδιαίτερη σημασία καθώς ήδη γίνεται μία προσπάθεια απoενοχοποίησης της Τουρκίας από διάφορες πλευρές. Η ουσία είναι ότι η Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει να προτάσσει το θέμα του εποικισμού ως έχει, ως έγκλημα πολέμου και ως μείζον θέμα ασφάλειας. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει υποχρέωση να πείσει τους μεσολαβητές, τους Ευρωπαίους εταίρους μας αλλά και τη διεθνή κοινότητα γενικότερα για την ορθότητα αυτής της θέσης. Η ανθρωπιστική διάσταση του όλου ζητήματος είναι δευτερευούσης σημασίας. Και ούτως ή άλλως και ανεξάρτητα από τις ευαισθησίες που υπάρχουν το ζήτημα αυτό δεν μπορεί να επιλυθεί εις βάρος του κυπριακού λαού στο σύνολό του.
www.cceia.unic.ac.cy