30/1/12

Μποδοσάκης Αθανασιάδης: Ο φτωχός μεταφορέας που έγινε Κροίσος!

Έδινε  δουλειά σε 17.000  Έλληνες
Ο Μποδοσάκης, ο Καραμανλής και ο Ζισκάρ Ντ' Εσταίν, σε φωτογραφία το 1978
Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη
akontogiannidis@yahoo.gr
Τέτοιες  μέρες  του 1979, έφυγε ενας από τους μεγαλύτερους επιχειρηματίες της χώρας, (μακάρι να είχαμε σήμερα πέντε-έξι τέτοιους ν’ ανοίξουν δουλειές που τόσο πολύ τις έχουμε ανάγκη…).  Ο  Πρόδρομος (Μποδοσάκης) Αθανασιάδης, ο άνθρωπος με τις πολλές βιομηχανίες  που  έδινε εργασία σε περίπου 17.000 εργαζόμενους. Η ζωή του μοιάζει παραμύθι. Ο μεταφορέας που έγινε Κροίσος!
Στη Νίγδη της Μικράς Ασίας, ένα ζευγάρι Ελλήνων αγροτών, ο Θωμάς και η Δέσποινα Αθανασιάδου, φέρνουν στον κόσμο το 1891 ενα αγοράκι. Τον Πρόδρομο. Τα τουρκάκια της γειτονιάς τον φώναζαν Μποντό, και από εκεί κόλλησε το Μποδοσάκης... Οι γονείς του τον έστειλαν στο Δημοτικό Σχολείο, χωρίς βιβλία και τετράδια, γιατί δεν είχαν χρήματα. Ετσι, το αδύνατο ψηλό παιδί, έμαθε γράμματα απο τα βιβλία των συμμαθητών του, που δανειζόταν.
Η φτώχεια τον ανάγκασε σε ηλικία 10 ετών να εγκαταλείψει το σχολείο και να μεταβεί στα Άδανα για να δουλέψει, μεταφέροντας τα ψώνια των πλουσίων πελατών απο τα μαγαζιά στα σπίτια τους. Ανήσυχο πνεύμα και τολμηρός, ο Μποδοσάκης κατάφερε με τις οικονομίες του να αγοράσει  στα 18 του εναν αλευρόμυλο. Και το 1919 η τύχη τον ευνόησε να γνωρίσει τον Ελευθέριο Βενιζέλο και με την προτροπή του  αγόρασε το ξενοδοχείο Πέρα Παλλάς το οποίο διέθεσε για τον αγώνα της πραγματοποίησης της Μεγάλης Ιδέας.
Κατά την Μικρασιατική καταστροφή το 1922, εγκατέλειψε την τεράστια περιουσία του στην Κωνσταντινούπολη κι έφυγε στην Αθήνα μαζί με την γυναίκα του Ιωάννα Γκεμπάουερ, επειδή τον κυνηγούσαν οι Τούρκοι. Στην Αθήνα ασχολήθηκε με το εμπόριο. Η πιο σημαντική απο τις επιχειρήσεις του ηταν  το “ Ελληνικόν Πυριτιδοποιείον - Καλυκοποιείον”  στο Αιγάλεω, το οποίο επισκέφθηκε πριν ξεσπάσει ο πόλεμος το ’40, ο πρωθυπουργός Μεταξάς.
Τι δυνατότητες έχει ώστε να εφοδιάζει με συνεχή ροή πολεμοφόδια το Στρατό; Ρώτησε ο Μεταξάς. - «Θα κάνω ο,τι μπορώ», είπε ο Μποδοσάκης, «ώστε  να μη λείψει τίποτε απ΄ το Στρατό μας». Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα αντικατέστησε όλο το παλαιό υλικό με νέο, ενώ αυξησε την παραγωγή του για να καλύψει τις ανάγκες καθ’ όλην την διάρκεια του πολέμου. Ένα μεγάλο μέρος των πολεμοφοδίων ο Μποδοσάκης τα χορήγησε υπο μορφήν δωρεάς στο Κράτος.
Οταν μπήκαν οι Γερμανοί στην Αθήνα, ο Μποδοσάκης διέφυγε στις ΗΠΑ, επέστρεψε στην Ελλάδα το 1945  και άρχισε να ανασυγκροτεί τις διαλυμένες επιχειρήσεις του και να δημιουργεί νέες :   ΠΥΡΚΑΛ, Εριουργία,  ΒΟΤΡΥΣ (ποτά)  Λιπάσματα,  Υαλουργία,  Ναυτιλιακά, Ασφάλειες (Λαϊκή), Κατασκευές, Μεταλλεία και Ορυχεία, ΛΙΠΤΟΛ, ΛΑΡΚΟ...
Μέγας οραματιστής της βιομηχανικής αναπτύξεως, έζησε λιτή ζωή και όχι προκλητική. Οπως όλοι οι μεγαλοεπιχειρηματίες, έτσι και ο Μποδοσάκης, συκοφαντήθηκε απο την Αριστερά, ότι «πίνει το αίμα του εργάτη…» Η προσφορά του όμως στην κοινωνία και τόν άνθρωπο, ηταν μεγάλη, όπως τα φιλανθρωπικά και φιλεκπαιδευτικά έργα, χρηματοδοτήσεις της “Εστίας” Νέας Σμύρνης, υποτροφίες φτωχών σπουδαστών, επιμόρφωση στελεχών στην βιομηχανική διοίκηση, ενώ σύστησε Ίδρυμα στο οποίο κληροδότησε την περιουσία του. Ο Μποδοσάκης  εχτισε το Κολέγιο στην Κάντζα, σχολεία σε Ηράκλειο και Νέα Ιωνία,  νοσοκομείο στην Πτολεμαϊδα και δώρησε στο Κράτος το σπίτι του στο Ψυχικό για κατοικία του εκάστοτε πρωθυπουργού (στεγάζει το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού…).

Η διαθήκη του Μποδοσάκη
Έγραψε,  ο  επιχειρηματίας με το σταυρό στο χέρι, στην διαθήκη του (Ιούλιος 1978) :  «Καταλείπω εις το Ίδρυμα ως ηθικήν κληρονομίαν τας κάτωθι αρχάς : α) Ορθόδοξος  χριστιανική Θρησκεία, Ελληνική Πατρίς, ατομική Ελευθερία. β) Εργασία. Τίποτα δεν γίνεται χωρίς εργασίαν ήτις δημιουργεί και δίδει περιεχόμενον εις την ζωήν... γ) Τιμιότης. Είναι τόσον πολύτιμος και απαραίτητος ωστε η συμμόρφωσίς της προς αυτήν πρέπει να πληρώνεται με θυσίας. δ) Καλοσύνη. Είναι η πλέον χαρακτηριστική ιδιότης των ανθρώπων, η οποία τους πλησιάζει προς τον Θεόν και τους χαρίζει την πραγματικήν ευτυχίαν…
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Real News
====================================================

6 σχόλια:

  1. Έτυχε να τον γνωρίσω, καθώς υπηρέτησα στην ΠΥΡΚΑΛ,/Μαρτσινιώτη, στην Δάφνη, ο κάθε-(άντε να μην πω όλοι)- δ/ντης και τμηματάρχης "άρπαζε" οτι μπορούσε, βασικά το έκαναν πολλοί, μετά είχε κάτι άχρηστα ανίψια, και στην εταιρία έβαλε χέρι ο Ανδρέας και την τελείωσε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανέκδοτο που το διάβασα πρίν πολλά χρόνια...
    Στην διάρκεια του εμφυλίου της Ισπανίας ο Μποδοσάκης πουλούσε πυρομαχικά στους δημοκρατικούς και ο Μεταξάς τον φώναξε και του έκανε παρατηρήσεις. Και ο Μποδοσάκης του είπε... Μην μου μιλάς έτσι, η Ελλάδα χρειάζεται συνάλλαγμα και εγώ φέρνω συνάλλαγμα και δίνω δουλειά σε χιλιάδες εργάτες... Μόκο ο Μεταξάς...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. ...Αναλαμβάνοντας τις πρώτες κρατικές παραγγελίες, παίρνοντας τραπεζικό δάνειο για την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό του εργοστασίου και μονοπωλώντας την ελληνική αγορά πυρομαχικών, ο Μποδοσάκης ανοίγει πανιά στις μεγάλες θάλασσες του διεθνούς εμπορίου όπλων.

    Μετά την απόκτηση της εταιρείας, το δεύτερο άλμα θα είναι η συνεργασία με τη χιτλερική γερμανική πολεμική βιομηχανία, αντί της γαλλικής, που κυριαρχούσε ως τότε. Αγοράζει από εκεί μηχανολογικό εξοπλισμό και πρώτες ύλες, πληρώνοντας μέσω του ελληνογερμανικού κλήριγκ. Συναρμολογεί γερμανικό υλικό και χρησιμοποιεί γερμανικό «μυαλό» σε μια εποχή, που αυτό δεν είναι καθόλου αυτονόητο και δεν παρατηρείται σ' άλλους κλάδους. Γίνεται με την έγκριση της ίδιας της ναζιστικής κυβέρνησης, η οποία, προς το παρόν, έχει πλεονάσματα και αναζητεί αγορές. Παρέχει μάλιστα και μεγάλες πιστωτικές διευκολύνσεις.

    Στο μεταξύ ο Μποδοσάκης αγόρασε νέες εκτάσεις για την επέκταση των εγκαταστάσεων τόσο στον Υμηττό, όσο και στο Αιγάλεω, ενώ κατασκεύασε και νέο εργοστάσιο στην Ελευσίνα. Μπορεί πια να κατασκευάζει 1 εκ. φυσίγγια την ημέρα! Το τρίτο μεγάλο άλμα του γίνεται με τη λειτουργία Οβιδουργείου στον Υμηττό. Το 1936 μπήκε ο θεμέλιος λίθος, και τον επόμενο χρόνο γίνονται τα εγκαίνια. Ο ίδιος μάλιστα ο βασιλιάς Γεώργιος Β θα παρασημοφορήσει τους Γερμανούς της Rheinmetall, οι οποίοι έκτισαν και οργάνωσαν τη βιομηχανία.

    Ο Μποδοσάκης πια προσβλέπει στις ευρωπαϊκές αγορές. Είναι σε θέση, ακόμη, να προτείνει ώστε ν αναλάβει τον εξοπλισμό του στρατού για κάθε «ελαφρύ» όπλο, που χρησιμοποιεί. Το σχέδιο δεν προωθείται, καθώς ο Μεταξάς σκοπεύει στη δημιουργία ενός κρατικού οπλουργείου. Τα σχέδια θα μείνουν στα ...εγκαίνια. Στράφηκε πάλι στον Μποδοσάκη.

    Οι σχέσεις ΠΥΡ-ΚΑΛ και βιομηχάνων της χιτλερικής Γερμανίας έχουν πολλές πτυχές. Μερικές εξακολουθούν ακόμη να παραμένουν ανεξιχνίαστες. Ξεκινούν από την αρχική συνεργασία του 1934 και φτάνουν μέχρι και την περίοδο της γερμανικής κατοχής. Ακόμη και πριν από τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου ο Μποδοσάκης θα κατηγορηθεί για «παραφυάδα» των γερμανικών συμφερόντων, ενώ αργότερα και, ειδικά , μετά την απελευθέρωση της χώρας το 1944, θα βρεθεί αντιμέτωπος με βαρύτερες κατηγορίες.

    Η ΠΥΡ-ΚΑΛ «δώρο» προς τον Μποδοσάκη
    Η ανάληψη της ΑΕ ΠΥΡΙΤΙΔΟΠΟΙΕΙΟΥ- ΚΑΛΥΚΟΠΟΙΕΙΟΥ (1934) αποτελεί το κλειδί για την κατανόηση και εξήγηση του φαινομένου Μποδοσάκης.
    "Η" 1/12/2007

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ο Ηρωας θα είναι πάντα ο Εμίλ Γκανιάν και οχι ο συνεργάτης των ναζί Υβ Κουστώ γιατί η αλήθεια πονάει και είναι δύσκολη πάντα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ο Μποδοσακης κατάγονταν απο ενα μικρο χωριό της Νιγδης, κοντά στο χωριό των παπουδων μου.
    Ο θείος μου, αδελφός του παπου μου ηταν ένας απο τους σωματοφύλακες του, μεχρι την ημέρα της προδοσίας και καταστροφής των χαμένων και ιερών μας πατρίδων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.