Κώστας Μαυρίδης*
ΣΤΟ ΚΟΙΝΟ Ανακοινωθέν υπάρχουν θετικά (επαναλήψεις χωρίς πρόσθετα θετικά στοιχεία) και αρνητικά, που ως νέα πρόσθετα στοιχεία καθιστούν το κείμενο σοβαρά επικίνδυνο. Άλλωστε, όταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προβάλλει 16 επεξηγητικά σημεία για να πείσει ότι η κυριαρχία και μετεξέλιξη της υφιστάμενης Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι πεντακάθαρο και τετραγωνισμένο, ενώ δεν υπάρχει τέτοια φράση, τι σημαίνει; Εάν είναι πεντακάθαρο γιατί δεν αναφέρεται ότι «με τη λύση το κράτος θα είναι μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας με μία και μόνη αδιαίρετη κυριαρχία» αλλά υποδεικνύεται ότι «η κυριαρχία εκπηγάζει εξ ίσου από Ε/κ και Τ/κ». Η φρασεολογία επιλέγηκε ώστε οι Τούρκοι να ερμηνεύουν διαφορετικά στη γραμμή της εποικοδομητικής ασάφειας (Λόρδος Χάνεϊ) που μας κατάστρεψε. Και που μέχρι πριν μερικές βδομάδες οι πολιτικές δυνάμεις χαρακτήριζαν ως καταστροφική παγίδα αλλά τώρα εφευρίσκεται λεκτικό για να το στηρίζουν.
Πάντως, ο τρόπος διαπραγμάτευσης της Ε/κ πλευράς παραβιάζει στοιχειώδεις κανόνες αυτοπροστασίας στο πλαίσιο κάποιας διαπραγμάτευσης π.χ. ξεκινήσαμε με παραχωρήσεις στο κεφάλαιο που θα δώσουμε στην τουρκική πλευρά, χωρίς λέξη για το εδαφικό, τα κατοχικά στρατεύματα, το καθεστώς εγγύησης, το περιουσιακό. Άλλο παράδειγμα είναι που μέσω συνεχών εκχωρήσεων στο θέμα της κυριαρχίας (έπαψε να περιγράφεται ως αδιαίρετη), υποτίθεται διασφαλίζεται το αδιαίρετο της κυριαρχίας του κράτους…  Επιπλέον, το κείμενο κινείται στο πνεύμα Ντάουνερ με γενικόλογες αναφορές σε αρχές χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο ή  εφαρμογή π.χ. καταγράφεται ο «σεβασμός στις δημοκρατικές αρχές και τα ανθρώπινα δικαιώματα». Αυτό από μόνο του στην πράξη διασφαλίζει σωστή λύση του Κυπριακού με γνώμονα την προστασία όλων, Ε/κ και Τ/κ. Στην πραγματικότητα όμως η προδιαγραφόμενη λύση προνοεί το ανάποδο, με περιορισμούς και αυθαίρετους κανόνες που διασφαλίζουν ότι οι δημοκρατικές αρχές και τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάζονται.   
Οι πολίτες λόγω κούρασης, απανωτών διαψεύσεων των προσδοκιών από την ηγεσία τους και οικονομικής δυσπραγίας, αδιαφορούν ή αποστρέφονται τον δημόσιο διάλογο, αδημονώντας για μια ελπίδα. Αυτά δημιουργούν «ευκαιρία» για να προωθηθούν όσα θα απορρίπτονταν. Σ΄αυτή τη συγκυρία με το Κοινό Ανακοινωθέν και για να αποκρυσταλλώσουμε την ουσία ενώπιον μας, καταφεύγουμε στο εργαλείο του ιστορικού ρεαλισμού. Επιχειρούμε να εκτιμήσουμε από τώρα τι θα γράφει στο βιβλίο της Ιστορίας μέσα σε μερικές γραμμές, μετά από 50 ή 100 χρόνια, για τα σημερινά διαδραματιζόμενα, όταν οι σημερινές σκοπιμότητες και πρόσωπα δεν θα επηρεάζουν το προσκήνιο. Με βεβαιότητα, οι αναλύσεις για τη φρασεολογία στο Κοινό Ανακοινωθέν, όσα εννοούνται ή υπονοούνται με τυχόν ερμηνείες και παρερμηνείες, δεν πρόκειται να είναι στο επίκεντρο της Ιστορίας.
Εκείνο λοιπόν που πρέπει να αναζητηθεί είναι το κίνητρο που ωθεί την Τουρκία να κινηθεί σε αυτή τη διαδικασία σήμερα.
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό θα είναι στο βιβλίο της Ιστορίας. Συγκρίνοντας το σήμερα με το 2004 στο Σχ. Ανάν, η Τουρκία λαμβάνει όλα όσα ελάμβανε συν ένα συντριπτικό νέο στοιχείο στρατηγικής σημασίας. Αποκτά ενεργό ρόλο (που δεν έχει τώρα) στη διαχείριση της ενέργειας στην Αν. Μεσόγειο. Ένα ρόλο με αγωγούς ενέργειας μέσω Τουρκίας και επιπλέον, διεκδίκησης παρεμβατικού ρόλου στη σημερινή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας, που πλέον δεν θα υπάρχει όπως την ξέρουμε σήμερα.
Όλα όσα δρομολογήθηκαν εδώ και μια δεκαετία γύρω από το μεγαλύτερο πολιτικοοικονομικό εγχείρημα της Κύπρου των τελευταίων αιώνων και αφορά την ενέργεια στην Αν. Μεσόγειο θα έχουν ανατραπεί. Για χρόνια, αναφερόμασταν στον επικείμενο γεωπολιτικό σεισμό με την ευκαιρία αιώνων για ανατροπή της οικονομικής δυσπραγίας όσο και των κατοχικών δεδομένων. Εκείνοι που για χρόνια μας χλεύαζαν, σήμερα βρίσκονται στο προσκήνιο και λαμβάνουν τις αποφάσεις. Ενώ το φυσικό αέριο λογικά προηγείται μιας σωστής λύσης με τα ελάχιστα εχέγγυα, σήμερα ακολουθείται το ανάποδο. Η λύση τίθεται ως προϋπόθεση για το φυσικό αέριο με την Τουρκία εγγυητή. Και θα βγάλουμε τα μάτια μας μόνοι μας.
 
* Ο Κώστας Μαυρίδης είναι Διδάκτωρ Χρηματοοικονομικής.
 mavrides@ucy.ac.cy