Ο Mάριο Ντράγκι σε νέες περιπέτειες

Από τη WSJ

ΗΛΙΑΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ

Το κλίμα στις αγορές αλλάζει όσο γρήγορα αλλάζει ο καιρός στις αχανείς βορειοευρωπαϊκές πεδιάδες. Μόλις ένα μήνα πριν, ήταν σχεδόν πρόκληση να ισχυριστείς ότι το 2014 θα έχει ένταση. Σήμερα –και παρά το ότι περισσότεροι από τέσσερις στους πέντε επενδυτές παραμένουν αισιόδοξοι– βλέπουν όλοι σύννεφα, ο αέρας ψυχραίνει και οι πρώτες προειδοποιήσεις για επιδημίες κάνουν την εμφάνισή τους.
Η ανασφάλεια φαίνεται από τις αποστάσεις που παίρνουν τα «έντυπα αναφοράς» από την εκδοχή της «γενικευμένης ανάκαμψης»: Επειτα από μακρά αρθρογραφία για αναζωπύρωση της οικονομίας στις ΗΠΑ και στον κόσμο, ο Τζον Χίλσενραθ, δημοσιογράφος της Wall Street Journal κι εξ απορρήτων του απερχόμενου Αμερικανού κεντρικού τραπεζίτη, γράφει πρωτοσέλιδο άρθρο για το απότομο γύρισμα της αισιοδοξίας και τις αυξανόμενες αμφιβολίες των επενδυτών. Μια άλλη εμβληματική έκδοση, ο Economist, καταφεύγει σε μια γνώριμη καθησυχαστική επωδό: «Δεν υπάρχει λόγος για μια γενικευμένη κρίση στις αναδυόμενες οικονομίες», γράφει, για να καλύψει τα νώτα της αναλυτικής του αξιοπιστίας στην επόμενη πρόταση: «Αλλά οι νευρικοί επενδυτές θα μπορούσαν να προκαλέσουν μία». Ελεύθερη μετάφραση; Ψυχραιμία, δεν καταστράφηκε τίποτα, είναι όλα υπό έλεγχο – εκτός και αν χαθεί από νεανική επιπολαιότητα… Δίπλα στα δημοσιεύματα, τραπεζικές αναλύσεις αφιερώνουν περισσότερες παραγράφους στα ρίσκα, διατυπώνουν εκτενέστερα επιφυλάξεις.

Ο φόβος έχει όλο και περισσότερες αφορμές: Τα χρηματιστήρια σε όλο τον κόσμο ξαναθυμούνται πως υπάρχει και πτώση, αναδυόμενες οικονομίες και νομίσματα πιέζονται, η Ευρώπη φλερτάρει με τον αποπληθωρισμό, οι κοινωνικές και οι γεωπολιτικές εντάσεις αυξάνονται. Ο κόσμος έχει αλλάξει πολύ από το… 2012, όταν ο Μάριο Ντράγκι έβαλε πλάτες στο ευρώ, με λόγια που κράτησαν τους μπελάδες μακριά για ενάμιση χρόνο τώρα. Μπορεί να εξουδετέρωσε τον κίνδυνο διάσπασης, αλλά η Ευρώπη δεν θεραπεύτηκε στον χρόνο που κέρδισε: Το ευρώ παραμένει ακριβό στην περιφέρεια και φθηνό στον πυρήνα. Ορατό σε μεγάλες πολυεθνικές, αόρατο σε μικρές επιχειρήσεις. Ο,τι ρευστότητα παρέχει η ΕΚΤ για να «τονώσει την πραγματική οικονομία» διαρρέει ακόμα προς διεθνείς προορισμούς με υψηλότερες αποδόσεις ή ενισχύει τραπεζικούς ισολογισμούς. Ο καιρός της «παρόλας» πέρασε. Η στιγμή που το Ευρωσύστημα θα πρέπει να λάβει έμπρακτες πρωτοβουλίες για να ξεκολλήσει την οικονομία της Ευρωζώνης δεν απέχει μακριά: η αναταραχή θα εκθέσει την αδυναμία της.

Τα συγκριτικά στοιχεία στριμώχνουν πια την ΕΚΤ στην κατεύθυνση του μεγαλύτερου ισολογισμού, του φθηνότερου ευρώ δηλαδή για επενδύσεις στις οικονομίες της Ευρωζώνης. Πώς θα απαντήσει στην πρόκληση; Θα μειώσει τα (ήδη χαμηλά) επιτόκια; Θα αυξήσει τη ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα δεχόμενη τίτλους χρέους (κρατικού, ιδιωτικού ή «δομημένου»). Η γερμανική αντίθεση σε πληθωριστικά μέτρα μοιάζει ακόμη ανυπέρβλητη.

Ο Μάριο Ντράγκι έχει μια μεσοβέζικη επιλογή. Ενα μίνι πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης – με ενσωματωμένο «πλαφόν» για ανησυχούντες «Γερμανούς»: Αφορά τα ομόλογα που είχε αγοράσει η ΕΚΤ στα χειρότερα της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη. Για να διασκεδάσει την υπόνοια ότι δανείζει τις κυβερνήσεις με νέο χρήμα, η ΕΚΤ «δεσμεύει» από το τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης αντίστοιχα ποσά. Είναι η λεγόμενη «αποστείρωση» του χαρτοφυλακίου ομολόγων. Αν την καταργήσει, η νομισματική κυκλοφορία της Ευρωζώνης θα κερδίσει άπαξ ένα μπόνους της τάξεως των 200 δισ. ευρώ. Ο Ντράγκι θα έδινε το μήνυμα πως η ΕΚΤ βλέπει με ρεαλισμό τις προκλήσεις. Αλλά, στην ουσία, ούτε η δανειοδότηση θα αυξηθεί σημαντικά ούτε οι τιμές θα ξεφύγουν από το φάσμα του αποπληθωρισμού.

Μπορεί να κάνει αυτό, να παίξει με τα επιτόκια ή όχι. Στο κάτω κάτω η καταιγίδα δεν επηρεάζει ακόμη την Ευρώπη. Αν όμως ο Μάριο Ντράγκι πάει πάσο σήμερα, θα πρέπει να εκπλήξει σύντομα.

kathimerini