Στημένη από τους Άγγλους και με ψευδομάρτυρες η δίκη του ήρωα Μιχαλάκη Καραολή

Ο μύθος της λεγόμενης αδέκαστης βρετανικής δικαιοσύνης κατέρευσε με τη δίκη του ηρωομάρτυρα της αγχόνης Μιχαλάκη Καραολή, ο οποίος υπέστη έκδηλη κακοδικία, επειδή, κατά τη βρετανική πολιτική «έπρεπε» να καταδικαστεί σε θάνατο «για παραδειγματισμό». 

Όπως αποκαλύπτεται μέσα από τα έγγραφα των Βρετανών, για την καταδίκη του Μιχαλάκη Καραολή χρημοποιήθηκαν Τούρκοι ψευδομάρτυρες, οι οποίοι πληρώθηκαν με χίλιες λίρες έκαστος και με βάση αυτές τις «μαρτυρίες» και άλλες λοβιτούρες κατέληξαν στην καταδίκη του υπόπτου. Τα αποκαλυπτικά νέα στοιχεία στην υπόθεση Καραολή, ο οποίος κατά τη διάρκεια της δίκης αναφέρεται ως Καρολίδης, έφερε στο φως ο πρόεδος του Τμήματος Νομικής στο Πανεπιστήμιο Φρέντερικ, δικηγόρος Χρίστος Κληρίδης, σε διάλεξη που έδωσε στο πλαίσιο της Ακαδημίας Ιστορικών Σπουδών του Ιδρύματος Απελευθερωτικού Αγώνα Ε.Ο.Κ.Α. 1955-1959. Η διάλεξη πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα Ηρώων του οικήματος των Συνδέσμων Αγωνιστών Ε.Ο.Κ.Α. στη Λευκωσία, την Τρίτη 27 Νοεμβρίου.

 

Ο εισηγητής χαρακτήρισε ως δίκη-εξπρές και ως έκδηλη κακοδικία την όλη διαδικασία της εκδίκασης της υπόθεσης από το αποικιοκρατικό δικαστήριο βάζοντας ουσιαστικά στο εδώλιο του κατηγορουμένου την κατά τα άλλα πολυδιαφημιζόμενη ως αμερόληπτη και αδέκαστη βρετανική δικαιοσύνη. 

 

Ο εγνωσμένου κύρους νομικός προέβη σε σοβαρές αποκαλύψεις παρουσιάζοντας τεκμηριωμένα στοιχεία και ατράντακτες αποδείξεις όπως προκύπτουν έπειτα από έρευνα στα ίδια τα βρετανικά έγγραφα, τα οποία ανατρέπουν τους βρετανικούς ισχυρισμούς με βάση τους οποίους καταδικάστηκε ο Μιχαλάκης Καραολής. 

 

Η αλήθεια είναι ότι ο Μιχαλάκης Καραολής συμμετείχε στην επιχείρηση της εκτέλεσης του Ηρόδοτου Πουλλή, για την οποία προσήχθη στο δικαστήριο, όμως, το μαρτυρικό υλικό το οποίο είχε ενώπιόν του το Κακουργιοδικείο και με βάση το οποίο έπρεπε να οδηγηθεί στην απόφασή του δεν ήταν αρκετό ώστε να καταδικαστεί ο Καραολής. Η βρετανική... δικαιοσύνη, όμως, κατασκεύασε το υλικό αυτό κατά το δοκούν, γιατί ο Μιχαλάκης Καραολής «έπρεπε» να καταδικαστεί!

 

Δίκη εξπρές - Το χρονικό της

 

O Xρίστος Κληρίδης χαρακτηρίζει την όλη διαδικασία εκδίκασης της υπόθεσης ως δίκη-εξπρές που θα μπορούσε να περιληφθεί στα ρεκόρ Γκίνες της πιο ταχείας εκδίκασης υπόθεσης φόνου και εκτέλεσης του καταδικασθέντος τουλάχιστον στα χρονικά της Δικαιοσύνης διεθνώς.

Έκδηλα υπήρξε μία σπουδή, στο να εκδικασθεί η υπόθεση, να καταδικαστεί ο κατηγορούμενος και να απαγχονισθεί μέσα σε 8 ½ μήνες. Το αποικιακό καθεστώς ήθελε να τρομοκρατήσει με τον πρώτο  απαγχονισμό και να πιέσει για συμβιβασμό, σημειώνει ο κ. Κληρίδης και παραθέτει το χρονικό της εκδίκασης της υπόθεσης:

 

Ο φόνος του αστυνομικού Πουλλή του «special branch» διεπράχθη στην οδό Λήδρας της Λευκωσίας, στις 28 Αυγούστου 1955. 

 

O Μιχαλάκης Καραολής και όπως είχε αλλάξει το όνομά του, Μιχαλάκης Καραολίδης, συνελήφθη στις 3 Σεπτεμβρίου1955. Λίγες μέρες μετά διεξήχθη προανάκριση και η δίκη στο Ειδικό Κακουργιοδικείο, ενώ η καταδικαστική απόφαση εξεδόθη στις 28 Οκτωβρίου 1955. Η δίκη διήρκεσε πέντε μέρες, πρωί-απόγευμα από τις 24 Οκτωβρίου 1955 μέχρι τις 28 Οκτωβρίου.1955. Στο τέλος της δίκης, την πέμπτη μέρα το απόγευμα, εξεδόθη η απόφαση, η οποία εφεσιβλήθη.

 

Στις 12 Νοεμβρίου 1955 εξεδόθη η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Εφετείου) ύστερα από ακροαματική διαδικασία. Η απόφαση του Ανακτοβουλίου εξεδόθη στις 13 Απριλίου 1956.

 

Αν ληφθεί  υπόψιν ότι η υπόθεση «πολεμήθηκε» σε όλα τα στάδιά της τόσο στο Κακουργιοδικείο όσο και στο Εφετείο και στο Ανακτοβούλιο, η τελική εκδίκασή της και εκτέλεση της θανατικής ποινής στις 10 Μαΐου 1956, δηλαδή μέσα σε οκτώ μήνες και κάτι, μπορεί να πάρει το «Γκίνες» της ταχύτερης εκδίκασης υπόθεσης φόνου!

 

Μετά την ανάλυση της μαρτυρίας την οποία προσέφερε η Κατηγορούσα Αρχή, δηλαδή ο δημόσιος κατήγορος Ραούφ Ντενκτάς, ο μετέπειτα ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας, τότε αναπληρωτής Εισαγγελέας Γενικών Υποθέσεων (Acting Solicitor General) αλλά και της Υπεράσπισης, το Δικαστήριο κατέληξε στην καταδίκη του Μιχάλη Καραολή.

 

Υπήρχαν αυτόπτες μάρτυρες εκ μέρους της Κατηγορούσας Αρχής και συγκεκριμένα τρεις Τούρκοι που «ανεγνώρισαν» τον Καραολή ως τον δολοφόνο.

 

Από την άλλη πλευρά, εκ μέρους της Υπεράσπισης, υπήρχαν μάρτυρες που διαβεβαίωσαν ότι δεν ήταν ο Μιχάλης Καραολής ένας εκ των παρόντων στο όλο συμβάν. Περαιτέρω η Υπεράσπιση προσέφερε μαρτυρία για άλλοθι, δηλαδή ότι κατά τον χρόνο της δολοφονίας ο Μιχαλάκης Καραολής βρισκόταν αλλού. 

 

Το δικαστήριο απέρριψε τις μαρτυρίες υπεράσπισης και αποδέχθηκε την μαρτυρία των Τούρκων πληρωμένων μαρτύρων.
Η πραγματικότητα είναι ότι ο Καραολής βρισκόταν στην επιχείρηση για την εκτέλεση του Πουλλή, αλλά το μαρτυρικό υλικό που είχε ενώπιον του το δικαστήριο δεν ήταν αρκετό για τον καταδικάσει, όπως επεξηγεί ο Χρίστος Κληρίδης. 

 

Ατράνταχτα τα επιχειρήματα της υπεράσπισης στο Ανώτατο 

 

Τα επιχειρήματα τα οποία τέθηκαν από τους συνήγορους Υπεράσπισης τόσο στο Ανώτατο Δικαστήριο στην Κύπρο που ασκούσε δευτεροβάθμια δικαιοδοσία σαν Εφετείο, όσο και στη συνέχεια στο Ανακτοβούλιο, ήταν πολύ δυνατά και κατά τη γνώμη του Χρίστου Κληρίδη δεν θα έπρεπε να είχαν απορριφθεί. Ορισμένα από αυτά όπως αναφέρονται στην απόφαση είναι τα εξής:

 

1. Το Δικαστήριο, σύμφωνα με την Υπεράσπιση, επενέβη σε κρίσιμο στάδιο της αντεξέτασης του μάρτυρα Ντερέκογλου. Ο συνήγορος της Υπεράσπισης Στέλιος Παυλίδης QC έθεσε το θέμα ότι ο μάρτυρας αυτός, ο οποίος σύμφωνα με τη μαρτυρία καταδίωκε τον κατηγορούμενο Μιχαλάκη Καραολή, τον συνέδεσε στη σκέψη του με την παρουσία του Καραολή στη Γραμματεία πριν από τρία χρόνια και όχι πριν 20 μέρες που ο μάρτυρας αυτός εκ των υστέρων ανέφερε ότι τον είχε δει.
 

2. Το γεγονός ότι ένας από τους μάρτυρες που παρουσίασε η κατηγορούσα αρχή, ο Τζινγκίζ, απεδείχθη ψευδομάρτυρας, έπρεπε να είχε οδηγήσει σε αμφιβολίες για τη μαρτυρία και των άλλων δύο μαρτύρων που παρουσιάστηκαν σαν αυτόπτες μάρτυρες. 

 

3. Η παράλειψη της Αστυνομίας να λάβει λεπτομερή κατάθεση από τον Δαμιανό, θείο του Μιχαλάκη Καραολή, σύμφωνα με τη μαρτυρία του ο οποίου ο Μιχαλάκης Καραολής ήταν στο σπίτι του κατά τον ουσιώδη χρόνο διάπραξης του εγκλήματος. 

 

4. Διάφορες αντιφάσεις των μαρτύρων κατηγορίας που παρουσιάστηκαν σαν αυτόπτες μάρτυρες θίγησαν, αλλά το Εφετείο είπε ότι η αξιοπιστία των μαρτύρων αυτών ήταν θέμα που αφορούσε το Πρωτόδικο Δικαστήριο. 

 

5. Ηγέρθη το θέμα ότι η δίκη διεξήχθη σε ατμόσφαιρα υποψίας και προκατάληψης. Αρχιδικαστής δικάζει πρωτόδικα, η δίκη διεξάγεται σαν πολιτικής φύσεως σε ειδικό Δικαστήριο, ο αρχιδικαστής επεμβαίνει κατά απαράδεχτο τρόπο σε κρίσιμο σημεία της αντεξέτασης και η όλη διαδικασία συμπληρώνεται σε δύο μήνες μετά το έγκλημα.

 

Λάθος απόφαση από Ανώτατο και Ανακτοσυμβούλιο

 

Δυστυχώς τόσο το Ανώτατο Δικαστήριο όσο και το Ανακτοβούλιο απέρριψαν τα επιχειρήματα της Υπεράσπισης και τις Εφέσεις, με αποτέλεσμα στις 10 Μαΐου 1956 να οδηγηθεί στην αγχόνη ο Μιχαλάκης Καραολής. 

 

Είναι κατά τη γνώμη μου σαφές, υποστηρίζει ο Χρίστος Κληρίδης, ότι η αγγλική δικαιοσύνη και στα τρία στάδια δεν ήθελε να απαλλάξει τον Καραολή, αλλά ήθελε να τον καταδικάσει. Απέρριψε τα πολύ δυνατά επιχειρήματα της Υπεράσπισης. Το μεγαλύτερο βάρος ευθύνης βαρύνει τον αρχιδικαστή Hallinan C.J., τα ευρήματα του οποίου δύσκολα ανατρέπονται κατ’ Έφεση. 

 

Ο Μιχαλάκης Καραολής στη βάση της μαρτυρίας και ανεξαρτήτως των πραγματικών γεγονότων μπορούσε και έπρεπε να είχε αθωωθεί. Σίγουρα δημιουργήθηκαν, αντικειμενικά ομιλούντες, λογικές αμφιβολίες για την ενοχή του, γεγονός που οδηγεί στην αθώωσή του.

Πέραν των πιο πάνω ο κ. Κληρίδης υποστηρίζει ότι ήταν απαράδεκτο ο αρχιδικαστής Χάλιναν να αποφασίσει να προεδρεύσει του Κακουργιοδικείου. 

 

Απαράδεκτο ήταν επίσης και το γεγονός ότι ανώτατο στέλεχος του αγγλικού κατεστημένου εκδίκαζε υπόθεση στην οποία μάλιστα δέχθηκε μαρτυρία ότι είχε πολιτική υφή και συγκεκριμένα εμπλοκή του κατηγορουμένου με την ΕΟΚΑ και τις προκηρύξεις της σε έναν αγώνα ο οποίος αποσκοπούσε στην ανατροπή του αποικιακού καθεστώτος και του ιδίου. 

 

Είναι πρωτάκουστο σε μία δίκη να παρουσιάζεται μαρτυρία τριών Τούρκων μαρτύρων κατ’ ισχυρισμό παρόντων και επιμαρτυρούντων ότι ο Καραολής πυροβόλησε και σκότωσε τον Ηρόδοτο Πουλλή, η μία εξ αυτών των μαρτυριών να απορρίπτεται ως ψευδής και να μη τίθεται το ερώτημα από τον ίδιο τον αρχιδικαστή ποιος είναι αυτός ο οποίος υποκίνησε την ψευδομαρτυρία του ενός εκ των τριών Τούρκων μαρτύρων.

Η εμπλοκή του Ντενκτάς

 

Εξίσου απαράδεκτο είναι σήμερα το γεγονός ότι οι Άγγλοι έπαιζαν υποδαυλίζοντας το μίσος μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων και προωθώντας την πολιτική του «διαίρει και βασίλευε» ακόμη και στον τομέα της Δικαιοσύνης με Τούρκο κατήγορο και Τούρκους μάρτυρες αστυνομικούς.

 

Εκ των υστέρων διεφάνη ότι ο Ραούφ Ντεκτάς αναπληρωτής Εισαγγελέας Γενικών Υποθέσεων συνέπραττε στο παιχνίδι των Άγγλων με τους απώτερους στόχους του, οι οποίοι απεδείχθησαν στη συνέχεια επί Ανεξαρτησίας. 

 

Είναι για αυτά μεταξύ άλλων που κατέληξε στο συμπέρασμα έχοντας υπόψη και όλα τα προαναφερθέντα ότι ο αρχιδικαστής ήταν προκατειλημμένος  και αποφασισμένος να δικάσει και να καταδικάσει τον Μιχαλάκη Καραολή.

 

Διαβάζοντας τα πρακτικά της δίκης σημειώνει ο κ. Κληρίδης έρχεται στον νου μου το μυθιστόρημα «Η Αλίκη στη χώρα των Θαυμάτων, όπου αναφέρεται το εξής παράδοξο: Πρώτα να επιβάλλετε την ποινή και μετά να τους καταδικάσετε»!

 

Μαρτυρία: Πώς εκτέλεσα τον Ηρόδοτο Πουλλή

Ως προς τα πραγματικά γεγονότα, ο κ. Κληρίδης παραθέτει στην εισήγησή του απόσπασμα από το βιβλίο «Πεθαίνοντας για την Ελευθερία», 2η έκδοση 1999, τόμος 1ος, Μιχαλάκης Καραολής, σελ. 76 εκδόσεων Χρ. Ανδρέου, όπου ο Α.Π. αναφέρει τα εξής: 

«Η συγκέντρωση της «Αλάμπρας» (΄σ.σ. αίθουσα κοντά στον χώρο εκτέλεσης του Πουλλή όπου πραγματοποιούσαν εκδήλωση οι παλαιές συντεχνίες -ΠΕΟ) είχε στο μεταξύ τελειώσει και ο κόσμος άρχισε να αποχωρεί. Ήταν 12:15 μ.μ. όταν βρισκόμασταν κοντά στο Ζαχαροπλαστείο του Στεφανίδη μαζί με τους Γιωρκάτζη και Λεωνίδα Στεφανίδη. Ο Γιωρκάτζης, εξοργισμένος, μας φώναζε «Δεν γίνεται! η εκτέλεση αυτή πρέπει να γίνει». Εμείς ήμασταν απογοητευμένοι και πολύ στενοχωρημένοι. Ακριβώς όμως την ώρα εκείνη είδαμε τον Πουλλή να κατευθύνεται προς τη στοά που οδηγούσε στην είσοδο  της «Αλάμπρας». Στη γωνιά ακριβώς ήταν τότε το περίπτερο του Χαριτωνίδη. Ο Πουλλής βάδιζε με γοργό βήμα και μόλις βρέθηκε μπροστά από το περίπτερο έσκυψε προς τη θυρίδα.  Εκείνη ακριβώς τη στιγμή εγώ βρέθηκα πίσω του, είχαμε τρέξει προς τα εκεί με τον Καραολή, γιατί υποψιαστήκαμε ότι ο Πουλλής θα πήγαινε μέσα στην «Αλάμπρα», οπότε ήταν αδύνατο να τον κτυπήσουμε, αφού στην είσοδό της βρίσκονταν αστυνομικοί, οι οποίοι την ώρα εκείνη ήταν έτοιμοι να αποχωρήσουν. Ο Πουλλής είχε γυρισμένη την πλάτη του προς εμένα και έτσι όπως ήμουν πίσω του, σε απόσταση ενός μέτρου περίπου, ανέσυρα το περίστροφό μου με το δεξί μου χέρι, το έβαλα κάτω από το αριστερό σαν σταυρό και του έριξα τον πρώτο πυροβολισμό που τον έπληξε στην πίσω δεξιά πλευρά. Τον είδα να ξαφνιάζεται και να στρίβει προς εμένα, οπότε του έριξα τον δεύτερο και αμέσως μετά τον τρίτο πυροβολισμό. Ο δεύτερος πυροβολισμός τον έπληξε στον δεξιό του ώμο, ενώ ο τρίτος στην καρδιά αφού είχε στο μεταξύ στρίψει για καλά προς το μέρος μου. Ο Καραολής, που ήταν πίσω μου δεξιά, έριξε επίσης μερικούς πυροβολισμούς που φαίνεται ότι δεν έπληξαν τον Πουλλή».

Τεκμήρια για πληρωμή ψευδομαρτύρων

Στο πλαίσιο ερευνών για σκοπούς προώθησης της αγωγής εναντίον της βρετανικής κυβέρνησης αγωνιστών της Ε.Ο.Κ.Α. οι οποίοι υπέστησαν βασανιστήρια, σύμφωνα  με τον κ. Κληρίδη, διαπιστώθηκε ότι στους δύο βασικούς μάρτυρες κατηγορίας και συγκεκριμένα στους Ντερέκογλου και Τζινγκίζ είχε προσφερθεί νέα ζωή (new life) στο Ηνωμένο Βασίλειο, προκειμένου να δώσουν μαρτυρία ότι αναγνώρισαν τον Καραολίδη σαν τον δολοφόνο του αστυνομικού Πουλλή και ότι περαιτέρω είχαν καταδιώξει τον Καραολή μαζί με άλλους μετά τη δολοφονία. 

 

Παρόλη την επιβεβαίωση της μαρτυρίας αυτής από αυτόπτη μάρτυρα, ο οποίος τη διάβασε και βεβαιώνει σε ένορκη δήλωσή του τούτο, κατεβλήθη δυστυχώς εκ των υστέρων προσπάθεια από τις αγγλικές Αρχές να μετακινηθεί το υλικό αυτό από τους φακέλους!

 

Προέκυψε επίσης στη συνέχεια μετά από περαιτέρω έρευνες ότι την περίοδο αυτή 1955 – 1959 γίνονταν πληρωμές σε πληροφοριοδότες και η βρετανική Κυβέρνηση παρείχε βοήθεια σε αυτούς και τις οικογένειές τους να εγκαταλείψουν την Κύπρο και να εγκατασταθούν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η σύνηθης αμοιβή ήταν 1.000 λίρες.

 

Προέκυψε επίσης από τις έρευνες ότι ποσό 1.000 λιρών κατεβλήθη σε κάποιον, το όνομα του οποίου αφαιρέθη από το αρχείο, για τη συμβολή του όμως, όπως αναφέρεται στη καταδίκη του Καραολίδη για τον φόνο του αστυνομικού 195 Πουλλή στις 28/8/1955. Επιβεβαιώνεται ότι το συγκεκριμένο πρόσωπο. το όνομα του οποίου αφαιρέθηκε για να μην αποκαλυφθεί (redacted) δεν έλαβε ενεργό μέρος στη σύλληψη του Καραολή.

 

Επιβεβαιώνεται όμως ότι ανεγνώρισε τον«δολοφόνο» σε αναγνωριστική παράταξη έως εάν να ήταν παρών κατά τον χρόνο του φόνου ενώ δεν ήταν. Για τη μαρτυρία του αυτή εισέπραξε το ποσό των 1.000 λιρών σύμφωνα με την κυβερνητική πρακτική για αμοιβές.

Και δικαστικός φόνος

 

Προκύπτει ότι η όλη μαρτυρία ήταν προκατασκευασμένη, συμπεραίνει ο Χρίστος Κληρίδης και συνεχίζει: Είναι τραγικό γιατί χρειάστηκε να περάσουν 60 τόσα χρόνια για να επιβεβαιωθεί εκείνο το οποίο μία ανεξάρτητη και αμερόληπτη δικαιοσύνη έπρεπε να είχε διαπιστώσει. Ο αποικιοκράτες δεν είχαν  καμία απολύτως μαρτυρία εναντίον του Μιχαλάκη Καραολή. Τη μαρτυρία κατασκεύασε η Κατηγορούσα Αρχή εν γνώσει των αποικιοκρατών και με την ενθάρρυνσή τους. Οι αποικιοκράτες χρησιμοποίησαν και πλήρωσαν το σύνοικο στοιχείο για να καταδικάσουν και κρεμάσουν τον Μιχαλάκη Καραολή. 

 

Εξάλλου, αναφορικά με τη δωροδοκία Τούρκων μαρτύρων γίνεται και σε εκπομπή του Ράδιο Αθήνα της 16 Νοεμβρίου του 1955 στο εξής σχόλιο: «Οι λεπτομέρειες οι οποίες γνωστοποιήθηκαν σε σχέση με τη καταδίκη του Κύπριου πατριώτη Μιχάλη Καραολή σε θάνατο είναι τρομακτικές σε ειλικρινείς συνειδήσεις. Φτάνουν τα όρια του δικαστικού σκανδάλου και φέρνουν τον πολιτισμό πίσω στις μαύρες μέρες της Ιεράς Εξέτασης». 

 

«Πιστεύουμε ότι το δικαστικό σκάνδαλο της Κύπρου θα πρέπει να προσελκύσει την προσοχή του Λόρδου Καγκελάριου του ιδίου γιατί το τι τίθεται εν αμφιβόλω είναι η τιμή της αγγλικής Δικαιοσύνης και όχι η κεφαλή ενός αθώου Κύπριου πατριώτη». 

 

Το αποτέλεσμα της καταδίκης εν γένει χαρακτηρίστηκε στην Ελλάδα σαν «δικαστικός φόνος», κάτι στο οποίο συνηγορεί και ο κ. Κληρίδης.

Φιλελεύθερος