21/3/19

Στην καρδιά της Ευρασίας: Η αυξανόμενη σημασία της Κεντρικής Ασίας

Μια επίκαιρη διάλεξη με αφορμή την παραίτηση του Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ στο Καζαχστάν

Η Κεντρική Ασία είναι μια περίκλειστη περιοχή, με πρόσβαση μόνο στην Κασπία Θάλασσα, η οποία όμως είναι επίσης κλειστή – ουσιαστικά μια τεράστια λίμνη. Ενώ η Κεντρική Ασία έχει πολύ μεγάλη έκταση, περί τα 4 εκατ. τετρ. χλμ., ταυτόχρονα είναι αραιοκατοικημένη, καθώς έχει πολλές στέπες και ερήμους. Για τις ανάγκες αυτής της συγκεκριμένης διάλεξης, ως «Κεντρική Ασία» ορίζονται οι πέντε πρώην σοβιετικές δημοκρατίες στην περιοχή - Καζαχστάν, Ουζμπεκιστάν, Τατζικιστάν, Κιργιστάν και Τουρκμενιστάν. 

Η ιστορία της Κεντρικής Ασίας καθορίστηκε από τις μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών (π.χ. Ούννων και Μογγόλων), αλλά και από την ώσμωση μεταξύ διαφόρων πολιτισμών. Μετά τον 8ο αιώνα εξαπλώθηκε στην περιοχή το Ισλάμ και σύντομα μετά επικράτησαν στην Κεντρική Ασία τουρκογενείς δυναστείες, όπως Σελτζούκοι Τούρκοι και Τιμουρίδες. Μέχρι τον 16ο αιώνα πιο έντονη ήταν η επιρροή του περσικού πολιτισμού, ενώ στην συνέχεια έβαλε την σφραγίδα της και η τσαρική Ρωσία. Εικάζεται ότι στην αρχή το ενδιαφέρον των Ρώσων σχετιζόταν με την παραγωγή βάμβακος στην Κεντρική Ασία ως βασικής ύλης για την κλωστοϋφαντουργία. Στην συνέχεια, όμως, αυξήθηκε η γεωπολιτική σημασία της περιοχής, καθώς οξύνθηκε η αντιπαλότητα μεταξύ της Ρωσίας και της Βρετανίας στην Κεντρική Ασία – μια διαμάχη που έχει μείνει στην ιστορία με το όνομα «Μεγάλο Παιχνίδι». Αυτό εξηγεί την πολιτική εποικισμού με Ρώσους στην Κεντρική Ασία, όπως και την επιβολή της ρωσικής γλώσσας σε σχολεία και δημόσιες υπηρεσίες σε περιοχές που υπάγονταν στην Πετρούπολη.
Η κατάληψη της Κεντρικής Ασίας από την Ρωσία έλαβε χώρα κατά κύματα, ξεκινώντας από τις στέπες του σημερινού Καζαχστάν και την προέκτασή του στο σημερινό Κιργιστάν. Μετά από πολλές προσπάθειες, οι Ρώσοι κατάφεραν να εδραιώσουν την παρουσία της στην Κεντρική Ασία κατά το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα. Η κατάκτηση του σημερινού Ουζμπεκιστάν επισφραγίστηκε με την είσοδο των ρωσικών στρατευμάτων στην Τασκένδη το 1866 και την Σαμαρκάνδη το 1868. Το 1881 η Ρωσία κατόρθωσε να υποτάξει και τις φυλές στο έδαφος του σημερινού Τουρκμενιστάν. Με το ισχυρό χανάτο της Μπουχαρά συνήφθη συμφωνία, αλλά ταυτόχρονα κατοχυρώθηκε η υπεροχή της Ρωσίας στην ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής Ασίας. Το σημερινό Τατζικιστάν παρέμεινε μόνο κατ’ όνομα υπό την δικαιοδοσία της Μπουχαρά, μέχρι την εξαφάνιση του χανάτου.
για τη συνέχεια AthensVoice

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.