11/4/19

Το νομοσχέδιο Μενέντεζ-Ρούμπιο – Πως η Ελλάδα γίνεται χώρα πρώτης γραμμής

Σταύρος Λυγερός
 Î¤Î¿ νομοσχέδιο Μενέντεζ-Ρούμπιο - Πως η Ελλάδα γίνεται χώρα πρώτης γραμμής, Σταύρος Λυγερός
Παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες της Ουάσιγκτον να επαναφέρει την Τουρκία στο δυτικό “μαντρί”, τα αποτελέσματα είναι πενιχρά. Η άρνηση του καθεστώτος Ερντογάν να ματαιώσει την αγορά του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400 φέρνει τον κόμπο στο χτένι. Υποχρεώνει τον αμερικανικό παράγοντα όχι απλώς να μπλοκάρει την παράδοση των μαχητικών F-35, αλλά και να κλιμακώσει τις πιέσεις του προς την Άγκυρα. Στο πλαίσιο αυτό εγγράφεται και η πρωτοφανής διακομματική νομοθετική πρωτοβουλία Μενέντεζ-Ρούμπιο, η οποία όλα δείχνουν ότι έχει εξασφαλίσει ευρεία στήριξη.
Όπως είναι γνωστό από την ειδησεογραφία, το σχέδιο νόμου προβλέπει την άρση του εμπάργκο πώλησης αμερικανικών όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία, την υποστήριξη της τριμερούς Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ, την μη παράδοση των F-35, την παροχή μίας μικρής στρατιωτικής βοήθειας στην Ελλάδα και την ενημέρωση για τις τουρκικές παραβιάσεις στο Αιγαίο και στην κυπριακή ΑΟΖ.
Η πρωτοβουλία των δύο γερουσιαστών συνιστά αναμφίβολα ένα ηχηρό μήνυμα της Ουάσιγκτον προς τον Ερντογάν. Και επιβεβαιώνει ότι το αμερικανοτουρκικό ρήγμα επηρεάζει -ίσως και καθοριστικά- τη θέση και τον ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή. Προς το παρόν, η Αθήνα κρατιέται στην άκρη, δεδομένου ότι η μπάλα παίζεται πάνω από το κεφάλι της και επιπλέον η μπίλια ακόμα γυρίζει.
Αρχικά, οι Αμερικανοί πίστευαν ότι το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν αντιπροσώπευε το μετριοπαθές φιλοδυτικό πολιτικό Ισλάμ, το οποίο θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πρότυπο για όλο τον μουσουλμανικό κόσμο. Η θεώρηση αυτή έχει προ πολλού καταρρεύσει. Υπενθυμίζουμε ότι στην αρχή της θητείας του ο Ομπάμα είχε επισκεφθεί το Κάιρο και την Κωνσταντινούπολη για να στείλει αυτό το μήνυμα. Η θεώρηση αυτή, όμως, έχει προ πολλού καταρρεύσει.

Η έρευνα για διαφθορά

Όταν πριν από 6-7 χρόνια ο Ερντογάν κέρδισε τον άτυπο πόλεμο με το βαθύ κεμαλικό κράτος, άρχισε να ξεδιπλώνει τη δική του ατζέντα. Δρομολόγησε όχι μόνο την ισλαμοποίηση της Τουρκίας, αλλά και την αυτονόμηση από τη Δύση. Σ’ αυτόν του τον προσανατολισμό τον έσπρωξε και η συμμαχία της Ουάσιγκτον με τους Κούρδους της Συρίας (παρακλάδι του ΡΚΚ).
Όταν ο Ερντογάν άρχισε να παίζει το δικό του παιχνίδι, οι Αμερικανοί επιχείρησαν να τον επαναφέρουν στο “μαντρί”, βάζοντάς τον στο χέρι. Μέσω των εκτεταμένων ερεισμάτων του στους τουρκικούς κρατικούς μηχανισμούς, τo δίκτυο Γκιουλέν (ελέγχεται από την Ουάσιγκτον), ξεκίνησε μία μυστική έρευνα για διαφθορά της οικογένειας Ερντογάν και στενών συνεργατών του.
Παρά την άμεση εμπλοκή του σε υποθέσεις διαφθοράς, ο Τούρκος ηγέτης όχι μόνο δεν έσπευσε να προσαρμοσθεί, αλλά και κήρυξε τον πόλεμο εναντίον του δικτύου Γκιουλέν, χωρίς την υποστήριξη του οποίου δεν θα είχε ποτέ κερδίσει τον πόλεμο εναντίον του κεμαλικού βαθέος κράτους. Η επιλογή του αυτή σηματοδότησε την αφετηρία της σύγκρουσης με την Ουάσιγκτον.

Μόνη της η Άγκυρα

Με την κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού στα τουρκοσυριακά σύνορα, ο Τούρκος πρόεδρος είχε επιχειρήσει να συμπαρασύρει το ΝΑΤΟ σε μία αναμέτρηση με τη Ρωσία και κατ’ αυτόν τον τρόπο να εδραιώσει τη θέση της χώρας του ως αναντικατάστατου στρατηγικού πυλώνα στην περιοχή. Ο Ομπάμα, όμως, δεν έπεσε στην παγίδα, με αποτέλεσμα η Άγκυρα ουσιαστικά να μείνει μόνη απέναντι στη Μόσχα.
Όταν διαπίστωσε ότι ο ελιγμός του είχε ναυαγήσει, ο Ερντογάν πραγματοποίησε άνοιγμα προς τον Πούτιν. Στόχος του δεν ήταν απλώς να γεφυρώσει το ρήγμα που είχε ο ίδιος προκαλέσει στις ρωσοτουρκικές σχέσεις, αλλά και να χρησιμοποιήσει τη Μόσχα σαν αντίβαρο στην αυξανόμενη αμερικανική-δυτική δυσπιστία, αν όχι εχθρότητα, απέναντί του. Για την Ουάσιγκτον, όμως, η στροφή προς τη Ρωσία ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Ο Ερντογάν πιστεύει ακράδαντα ότι το πραξικόπημα τον Ιούλιο του 2016 το έκαναν οι Αμερικανοί. Όταν κατηγορεί δημοσίως τον Γκιουλέν εννοεί τη CIA. Είναι ένα είδος κωδικού καταγγελίας. Δεν έχει και πολύ άδικο. Υπενθυμίζουμε πως τις πρώτες ώρες, όταν φαινόταν πως το πραξικόπημα θα επικρατήσει, Αμερικανοί επίσημοι σχεδόν το υποστήριξαν. Αυτός είναι ο λόγος, μεταξύ άλλων, που το άνοιγμα του Τούρκου προέδρου προς τον Ρώσο ομόλογό του μετατράπηκε γρήγορα σε γεωπολιτικό εναγκαλισμό, παρά τα αντικρουόμενα συμφέροντα των δύο χωρών στη Συρία.

Το δυτικό “μαντρί”

Όταν η ζυγαριά έγειρε υπέρ του Ερντογάν, η Ουάσιγκτον έσπευσε να αναδιπλωθεί και προσπάθησε να εξομαλύνει τις σχέσεις της με την Άγκυρα. Ήταν η περίοδος που ανεχόταν τις επιθετικές δηλώσεις του νεοοθωμανού ηγέτη, ελπίζοντας ότι με κάποια ανταλλάγματα στη Συρία σε βάρος των Κούρδων θα μπορούσε να επαναφέρει την Τουρκία στο δυτικό “μαντρί”. Οι Αμερικανοί δεν έχουν ακόμα ξεπεράσει την απώλεια του Ιράν το 1979 και δεν θέλουν με τίποτα να χάσουν την γεωπολιτικά πολύτιμη Τουρκία. Γι’ αυτό και έκαναν υπομονή, επιδεικνύοντας ανοχή. Αντί, όμως, η στάση τους να οδηγήσει σε συμβιβασμό, τροφοδοτούσε την ανελαστικότητα του Ερντογάν.
Αρχικά, ο Τραμπ κινήθηκε στην ίδια γραμμή. Όταν διαπίστωσε, όμως, ότι ο δρόμος δεν οδηγεί πουθενά, άρχισε τις πλαγιοκοπήσεις. Στο Κογκρέσο εκδηλώθηκαν κινήσεις με σκοπό να εμποδιστεί η παράδοση των μαχητικών F-35 στην Τουρκία, λόγω των S-400. Παραλλήλως, η αμερικανική Δικαιοσύνη άσκησε δίωξη εναντίον του στενά συνδεδεμένου με τον Τούρκο πρόεδρο τραπεζίτη Αττίλα και ερευνά την τράπεζά του Halkbank για παραβίαση των κυρώσεων εναντίον του Ιράν. Ουσιαστικά ήταν ένα έμπρακτο μήνυμα ότι ο επόμενος στόχος θα είναι ο ίδιος ο Ερντογάν.
Εν μέσω αυτών των αψιμαχιών, ο πρώην Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τίλλερσον συναντήθηκε με τον Ερντογάν στις αρχές της άνοιξης του 2018 σε μία ύστατη προσπάθεια να γεφυρώσει το αμερικανοτουρκικό ρήγμα. Η επιμέρους συμφωνία τους για τη Συρία δεν έλυσε το κύριο πρόβλημα. Στο κενό έπεσε και η προσωπική διπλωματία του Τραμπ για την απελευθέρωση του πάστορα Μπράνσον. Αρχικά, ο Ερντογάν ζητούσε ως αντάλλαγμα την παράδοση του Γκιουλέν, κάτι, βεβαίως που οι Αμερικανοί δεν συζητούσαν.

Το ποτήρι ξεχείλισε

Στη συνέχεια, ο Τούρκος ηγέτης ζήτησε να σταματήσει η έρευνα για την τράπεζα Halkbank. Ήταν, όμως, πλέον αργά. Το ποτήρι είχε ξεχειλίσει. Με αφορμή την υπόθεση του πάστορα Μπράνσον, ο πρόεδρος Τραμπ διέβη τον Ρουβίκωνα. Επέβαλε κυρώσεις σε δύο Τούρκους υπουργούς και υψηλούς δασμούς σε τουρκικές εξαγωγές στις ΗΠΑ. Παραλλήλως, κλιμακώθηκαν οι ήδη δρομολογημένες κινήσεις υπονόμευσης της τουρκικής λίρας, οι οποίες επιτάχυναν την κατακόρυφη πτώση της.
Μπορεί στην τουρκική οικονομία να υπάρχουν έντονα φαινόμενα φούσκας, αλλά και η παραγωγική βάση και τα δημοσιονομικά μεγέθη είναι σε υγιή επίπεδα. Από τη στιγμή, όμως, που η Ουάσιγκτον δρομολόγησε το νομισματικό πόλεμο και κατάφερε να πλήξει καίρια την τουρκική λίρα, ήταν ζήτημα χρόνου η μερική αποσταθεροποίηση της τουρκικής οικονομίας, η οποία εκ των πραγμάτων στρίμωξε τον Ερντογάν.
Μετά από πολλά, ο πάστορας Μπράνσον απελευθερώθηκε, τροφοδοτώντας προσδοκίες στην Ουάσιγκτον ότι ενδεχομένως οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις επιτέλους να εισέρχονταν σε φάση εξομάλυνσης. Ο πρόεδρος Τραμπ, μάλιστα, προέβη και σε σχετικές κινήσεις, οι οποίες, ωστόσο, δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Οι σχέσεις Ουάσιγκτον-Άγκυρας συνεχίζουν να παραμένουν σε οριακό σημείο: ούτε αποκαθίστανται, αλλά ούτε και βυθίζονται στην κρίση.

Ζήτημα εμπιστοσύνης

Στην πραγματικότητα, η άτυπη διπλωματική διελκυστίνδα βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Οι δύο πλευρές δεν μπόρεσαν μέχρι τώρα να βρουν ένα συμβιβασμό και να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους, επειδή, ειδικά μετά το πραξικόπημα, ο Ερντογάν δεν εμπιστεύεται τους Αμερικανούς. Θεωρεί ότι τον έχουν προγράψει. Αυτός είναι ο λόγος που μέχρι τώρα το χάσμα παραμένει αγεφύρωτο.
Στην Ουάσιγκτον φαίνεται πως έχουν αποφασίσει να μην τραβήξουν το σκοινί. Ελπίζουν πως ακόμα κι αν δεν τα βρουν με τον Ερντογάν θα επαναφέρουν την Τουρκία στο δυτικό “μαντρί”, όταν αυτός με τον έναν ή τον άλλο τρόπο φύγει από το προσκήνιο. Επειδή, όμως, η σημερινή ισορροπία είναι ασταθής, μέχρι να συμβεί αυτό μεσολαβούν εξελίξεις, όπως η προμήθεια των S-400, οι οποίες υποχρεώνουν την αμερικανική πλευρά να λάβει μία απόφαση.
Ήδη, άλλωστε, εκπονούνται σενάρια και δρομολογούνται κινήσεις με σκοπό τη διαμόρφωση μίας εναλλακτικής στρατηγικής λύσης. Σ’ αυτό το πλαίσιο εγγράφεται και το ενδιαφέρον του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τα γεωπολιτικά τρίγωνα στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως επιβεβαιώνεται και από τη συμμετοχή του Πομπέο και από το σχέδιο νόμου Μενέντεζ-Ρούμπιο.
Το ίδιο σχέδιο νόμου επιβεβαιώνει και το γεγονός ότι από την εξέλιξη των σχέσεων Ουάσιγκτον-Άγκυρας θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό και ο τρόπος που οι Αμερικανοί βλέπουν τον ρόλο της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή. Η δια της διολισθήσεως απομάκρυνση της Τουρκίας από τη Δύση εκ των πραγμάτων μετατρέπει την Ελλάδα από χώρα δεύτερης γραμμής σε χώρας πρώτης γραμμής με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε όλα τα επίπεδα.

6 σχόλια:

  1. καμμια αντιρρηση. Μονο που θα πρεπει να βρουν μισθοφορους (privatizaton of war - why not) ή να ερθουν οι ιδιοι γιατι εμεις τετοια ποια δεν χαφτουμε. Μεχρι να φυγει η ΑΑΔΕ και το ΤΑΙΠΕΔ (αν φυγουν ποτε .....).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. 1)" ο Ερντογάν ... Θεωρεί ότι τον έχουν προγράψει..."
    αυτόν και τους ισλαμιστές.
    Εάν το πραξικόπημα της 15ης Ιουνίου 2016 είχε πετύχει προφανώς θα υπήρχε μία παρόμοια εξέλιξη με ένα παλαιότερο πραξικόπημα:

    May 27, 1960: A dark day in Turkish history
    Published on May 27, 2016

    It has been 56 years since the first military coup in modern day Turkey took place: “Dear citizens! As of midnight last night, Turkish armed forces have taken over administration throughout the entire country.” Then Colonel Alparslan Turkes announcing the coup on the radio. In the hours before dawn on May 27th, 1960, the Turkish army announced it had toppled the government.
    Prime Minister Adnan Menderes was taken into custody in Kutahya and brought to the capital, Ankara, where members of his cabinet were. Since then there have been 3 more military coups, the last one taking place in 1997. General Cemal Gursel who was among the coup leaders became the president, prime minister and the minister of defense.
    10 years before the coup, more than 50% of Turkish citizens had voted The Democrat Party into power
    The social and economic policies of the party got them re-elected in 1954 and 1957
    In the weeks preceding the coup, protesters took to the streets, while tensions escalated between the government and the opposition
    In the wake of the political infighting and civilian unrest, the army stepped in.
    It has been alleged that the army colluded with the opposition...
    Using the civil unrest as a pretext to the coup
    The army accused top Democrat Party leaders of running a dictatorship
    The military trials on the island of Yassiada went on for nearly a year
    The prime minister, the foreign minister and the finance minister were hanged in September 1961
    29 years later the three men Adnan Menderes, Fatin Rustu Zorlu and Hasan Polatkan were posthumously pardoned
    Theır remaıns were moved to a mausoleum
    The deposed President, Celal Bayar was also condemned to death but was not hanged due to old age.

    https://www.youtube.com/watch?v=wFE492f8-Hk

    2)The Russia-China-Iran-Turkey Alliance will Change the Balance of Power in the World ! (Leaving NATO)
    Published on Aug 26, 2016

    The Russian-Chinese-Iran-Turkey Alliance will change the Balance of Power in the World. If Turkey is successful in leaving NATO, many more smaller Countries will try and leave NATO also

    https://www.youtube.com/watch?v=k0QxYhraJPo&t=156s

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Στην γραμμη Α....πανε οι αναλωσιμοι...τα χαιβανια...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ναι...ναι...προς το παρόν,παρά την τουρκική εισβολή του 1974,μετά από 45 χρόνια παράνομης κατοχής του βόρειου τμήματος,ακόμη οι ΗΠΑ έχουν σε ενέργεια το εμπάργκο όπλων στην Κυπριακή δημοκρατία...
    Καληνύχτα σας...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.