3/5/19

Οι Πόντιοι ΔΕΝ είναι Λαζοί

Πού οφείλεται επομένως η ταύτισή τους με τους Πόντιους στις μέρες μας; Σύμφωνα με τον καθηγητή μας Κώστα Φωτιάδη, υπάρχουν δυο εκδοχές. 

Η ταύτιση επινοήθηκε από Βούλγαρους ιστορικούς για να απαξιωθεί η εγκατάσταση των Ποντίων στη Μακεδονία. Σύμφωνα με μια δεύτερη εκδοχή η ταύτιση στοχεύει στην απαξίωση των ίδιων των Ποντίων, αφού διαιωνίζεται από ανιστόρητους, οι οποίοι προσδίδουν στην ποντιακή φυλή τη ρετσινιά του απολίτιστου.

Της Γιώτας Ιωακειμίδου

Οι Λαζοί ανήκουν φυλετικά στα ποικιλώνυμα φύλα του Καυκάσου. Κάποιοι τους θεωρούν απόγονους των Κόλχων, αλλά αυτό ίσως δεν ευσταθεί, γιατί οι Αρχαίοι Κόλχοι είναι πολύ πιθανόν να εξελληνίστηκαν και να συγχωνεύτηκαν με το ελληνικό στοιχείο. Ο Ηρόδοτος τους θεωρεί Αιγυπτίους, αλλά δεν έχουν καμια συγγένεια ούτε γλωσσική ούτε πολιτισμική με τους Αιγυπτίους.

Ο Θεοδόσιος ο Α΄ το 380 μ.Χ. διορίζει ανθύπατο στην Κολχίδα, Λαζική και Τσανική τον Αυγουστάλιο Κορτίκιο, γεγονός που αποδεικνύει ότι υπάρχει διάκριση ανάμεσα σε Κόλχους και Λαζούς. Και δεν ταυτίζονται οι φυλές αυτές.

Το 522 στα χρόνια του Ιουστινιανού ασπάζονται τον χριστιανισμό και μπαίνουν κάτω από την προστασία του Βυζαντίου κατά της Περσικής κυριαρχίας. Στα χρόνια των Μεγαλοκομνηνών της Τραπεζούντας βρήκαν καταφύγιο στην αυτοκρατορία του Πόντου, καθώς υπέστησαν πολλά δεινά ως υπήκοοι των Γεωργιανών. Από τότε μέχρι και το 1461 υπάγονταν στην αυτοκρατορία, μετά την πτώση της οποίας εξισλαμίστηκαν και έγιναν υπήκοοι Οθωμανοί. Στην 6η Οικουμενική σύνοδο το 680 μ.Χ. αναφέρεται ότι έλαβε μέρος και ο επίσκοπος των Λαζών και ο Μητροπολίτης Τραπεζούντας έφερε τον τίτλο «έξαρχος πάσης Λαζικής».

Η σύγχυση ξεκίνησε επομένως από την εποχή των Μεγαλοκομνηνών καθώς ταυτίστηκαν θρησκευτικά και εθνικά με το ελληνικό στοιχείο. Οι αμαθείς βυζαντινοί χρονικογράφοι της εποχής αποκαλούν τον αυτοκράτορα της Τραπεζούντας, άρχοντα των Λαζών. Κάπως έτσι ξεκίνησε η το ιστορικό λάθος της ταύτισης τους με τους Πόντιους. Επομένως σημαντική ευθύνη έχουν αυτοί οι ιστορικοί και χρονικογράφοι της εποχής, οι οποίοι θέλοντας να μειώσουν το κύρος των Αυτοκρατόρων της Τραπεζούντας, τους αποκαλούν υποτιμητικά Αυτοκράτορες της Λαζικής

Κατοικούσαν στην περιοχή προς τα αριστερά του ποταμού Τσορόχ, αλλά το όνομά τους επεξετάθη σε όλη την περιοχή με το όνομα Λαζιστάν. Τα γεωγραφικά όρια της Λαζικής είναι ο ποταμός Φάσις και δυτικά η Τραπεζούντα, σύμφωνα με τον Ξενοφώντα, ενώ σύμφωνα με τον Αρριανό η περιοχή του Όφη.

Με τους Τούρκους δεν έχουν επίσης τίποτα κοινό, παρά μόνον το θρήσκευμα. Μάλιστα υπήρχε ανέκαθεν μια αντιπάθεια ανάμεσά τους, χαρακτηριστικό είναι αυτό που λένε οι Τούρκοι για τους Λαζούς: «από τα ζώα το κατώτερο είναι η χήνα, από τους ανθρώπους ο Λαζός».

Είναι λαός άξεστος, ανδρείος, ληστρικός και ατίθασος. Ζούσαν από τη ληστεία, το λαθρεμπόριο καπνού και τη ναυτιλία. Ήταν γεωργοί και κτηνοτρόφοι, καθώς η περιοχή στην οποία κατοικούσαν ήταν δασώδης. Πάντα οπλοφορούσαν και προκαλούσαν τρόμο ακόμα και στα όργανα διοίκησης της κυβέρνησης.

Η ενδυμασία τους δεν μοιάζει ούτε με την τούρκικη ούτε με την ποντιακή. Η δε γλώσσα τους δεν έχει καμιά ομοιότητα με την Ποντιακή Διάλεκτο, αλλά σύμφωνα με τον Δ. Οικονομίδη είναι γεωργιανή και ανήκει στην ομάδα των Ιβηρικών γλωσσών. Τα Λαζικά μαζί με τα Μεγρέλικα αποτελούν τον κλάδο των Νοτιοκαυκασιανών γλωσσών. Η διαφορά μεταξύ τους είναι σε επίπεδο διαλέκτου και όχι γλώσσας. Οι Μεγρέλιοι, που κατοικούν στη σημερινή Γεωργία, συγγενική ομάδα με τους Λαζούς. Και οι δυο είναι φυλές του ιδίου έθνους.

Για πολλούς αιώνες συγχρωτίστηκαν με τους Πόντιους και επηρεάστηκαν από τα ήθη και έθιμά τους, καθώς ο ανώτερος πολιτισμικά επιδρά στον κατώτερα σε όλες τις εκφάνσεις του πολιτισμού του. Οι ίδιοι ποτέ δεν υποστήριξαν ότι είναι Έλληνες, ενώ κάποιοι «ανεγκέφαλοι» Πόντιοι (ζητώ συγγνώμη για τον χαρακτηρισμό), αυτοαποκαλούνται Λαζοί.

Στα χρόνια του ξεριζωμού ήταν απηνείς διώκτες των Ποντίων και ο αιμοσταγής Τοπάλ Οσμάν ήταν Λαζός. Τι κοινό μπορούμε να έχουμε με αυτόν τον αιμοδιψή διώκτη μας;

Πού οφείλεται επομένως η ταύτισή τους με τους Πόντιους στις μέρες μας; Σύμφωνα με τον καθηγητή μας Κώστα Φωτιάδη, υπάρχουν δυο εκδοχές. Η ταύτιση επινοήθηκε από Βούλγαρους ιστορικούς για να απαξιωθεί η εγκατάσταση των Ποντίων στη Μακεδονία. Σύμφωνα με μια δεύτερη εκδοχή η ταύτιση στοχεύει στην απαξίωση των ίδιων των Ποντίων, αφού διαιωνίζεται από ανιστόρητους, οι οποίοι προσδίδουν στην ποντιακή φυλή τη ρετσινιά του απολίτιστου.

Πάντως έχουμε όλοι μας μια ευθύνη για την όλη ιστορία. Το 1968 κυκλοφόρησε ένας δίσκος με τον ατυχή τίτλο «ζει ζει και μας είπανε Λαζοί». Στις 6 Οκτωβρίου του 1968 σύσσωμα τα Ποντιακά σωματεία ζήτησαν την απαγόρευση κυκλοφορίας του δίσκου, πράγμα που έγινε. Ήδη όμως προκλήθηκε η σχετική ζημιά, μια και ο δίσκος γνώρισε μεγάλη επιτυχία στους Πόντιους μετανάστες, οι οποίοι αγράμματοι και ανιστόρητοι καθώς ήταν, υιοθέτησαν τον τίτλο Λαζός.


ΠΗΓΗ: schooltime.gr

4 σχόλια:

  1. Πρώην ἀεροπαγίτης μέ προφανές μίσος καί περιφρόνηση ἔλεγε μέ ἐπιμονή, ὄταν τοῦ εἶπα ὅτι οἱ Πόντιοι δέν εἴμαστε "Λαζοί": "Λαζοί εἶναι, λαζοί εἶναι, λαζοί εἶναι!".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Οι λαοί του Καυκάσου είναι Ελληνοπελασγικοι που έφυγαν από τη Θεσσαλία, μαζί με τον Αρμενο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Επειδή γεννήθηκα και μεγάλωσα σε προσφυγοχώρι της Καβάλας από Πόντιο παππού θυμάμαι ότι όλοι οι Πόντιοι τουλάχιστον μέχρι και την δεκαετία του 70 αυτοχαρακτηρίζονταν ως λαζοί, με τον όρο να σημαίνει γι αυτούς τον Έλληνα του Πόντου. Σε καμία περίπτωση δεν συνέδεαν τους λαζούς με άλλον λαό του Πόντου και δη με μη ελληνικό φύλο. Η ταύτιση λαζός και Έλληνας του Πόντου ήταν γι αυτούς αυτονόητη και πλήρης. Προφανώς ήταν λανθασμένη και σωστά κατά την δεκαετία του 80 άρχισε να χρησιμοποιείται από τους μορφωμένους Ποντίους ο όρος Πόντιος αντί για το "λαζός". Χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός ότι μέχρι τότε οι Πόντιοι που ξενιτεύθηκαν στην Γερμανία ονομάζονταν λαζογερμανοί και όχι Ποντιογερμανοί ενώ και τα γνωστά ανέκδοτα ονομάζονταν ανέκδοτα με λαζούς και όχι ποντιακά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.