17/7/19

Το «plan B» της Τουρκίας για το Κυπριακό σε πλήρη ισχύ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ

Η Τουρκία δείχνει να έχει, ανεπιστρεπτί, βγάλει το τζίνι από το μπουκάλι του στάτους κβο στη λεγόμενη ΤΔΒΚ. Συγκλίνουσες πληροφορίες καταδεικνύουν πως πλέον η Άγκυρα ενεργοποίησε το, σχεδιασμένο από καιρό μετά το Κραν Μοντανά το καλοκαίρι του 2017, «plan B» για μια νέα σχέση «κέντρου-περιφέρειας» με ή χωρίς λύση –κι ανεξαρτήτως μορφής που αυτή θα λάβει στη δεύτερη περίπτωση. Η κάθοδος του Τούρκου αντιπροέδρου Φουάτ Οκτάι στα κατεχόμενα το περασμένο Σάββατο σηματοδοτεί αυτή τη νέα φάση, σε μια περίοδο μάλιστα που η Άγκυρα κλιμακώνει προκειμένου να υπάρξει επανέναρξη του διαλόγου στο Κυπριακό –εξέλιξη που όπως όλα δείχνουν πως θα συμβεί αμέσως μετά τη Νέα Υόρκη τον προσεχή Σεπτέμβριο.

Με… σετ-μενού η Άγκυρα
Καλά ενημερωμένες πηγές αναφέρουν στον «Π» πως η δημιουργία (διά προεδρικού διατάγματος Ερντογάν) του «Πρακτορείου Συντονισμού Κυπριακών Υποθέσεων» (‘Cyprus Affairs Coordinating Agency’) το περασμένο Σάββατο είναι μια πολύ συγκροτημένη προσπάθεια για να ενταχθεί η «ΤΔΒΚ» της επόμενης ημέρας στον πολιτικό σχεδιασμό (απευθείας) της τουρκικής προεδρίας. Η τοποθέτηση μάλιστα του Τούρκου αντιπροέδρου στη θέση αυτή –ενός ατόμου της απόλυτης εμπιστοσύνης του Ερντογάν- δεν είναι τυχαία, μιας και ο Οκτάι έχει τεράστια εμπειρία, από την περίοδο 2012-2016, στη διαχείριση του AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı), του ανεξάρτητου δηλαδή θεσμικού οργάνου διαχείρισης καταστροφών κι έκτακτων αναγκών –παράγοντας απτά αποτελέσματα. Η δημιουργία τού εν λόγω πρακτορείου, σύμφωνα με ασφαλείς πηγές, δείχνει να εδράζεται όχι μόνο στο οικονομικό και διοικητικό (οικονομικό πρωτόκολλο, παιδεία, κ.ο.κ.) μοντέλο της σχέσης εξάρτησης Τουρκίας-κατεχομένων, αλλά και στη μελλοντική μορφή που θα πάρει η λεγόμενη ΤΔΒΚ ανεξαρτήτως εξελίξεων στο Κυπριακό. Το λανσάρισμα αυτού του ειδικού γραφείου «κυπριακών υποθέσεων» δείχνει να εναρμονίζεται πλήρως και με τις δηλώσεις του Τούρκου ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος μίλησε ξεκάθαρα, προ εβδομάδων, για ταϊβανοποίηση, φωτογραφίζοντας την επόμενη μέρα, σε έναν κρίσιμο χρονισμό για την τύχη του Κυπριακού, ως μια κατάσταση που δεν θα σηματοδοτεί απαραίτητα την πλήρη ενσωμάτωση των κατεχομένων, αλλά ούτε και μια εμμονική καμπάνια διεθνούς αναγνώρισής της. Άποψη που ως εκ τούτου ασπάζεται, ως γνωστόν, και ο Κουντρέτ Όζερσαϊ –φαβορί για την ανάληψη της ηγεσίας της τουρκοκυπριακής κοινότητας τον Μάρτιο του 2020. Έμπειροι παρατηρητές επισημαίνουν στον «Π» πως μια τέτοια εξέλιξη γίνεται και για έναν ακόμη λόγο, πέραν της προφανούς πίεσης στην ελληνοκυπριακή πλευρά: Ακόμη κι αν η τελευταία δεν συναινέσει σε μια λύση στα πλαίσια της διαχρονικά συμφωνημένης ΔΔΟ, τυχόν συμφωνημένη αλλαγή παραδείγματος ως προς το τελευταίο θα σηματοδοτήσει και μια νέα κατάσταση πραγμάτων αναφορικά με την ίδια τη φύση της «ΤΔΒΚ» στη νέα φάση τυχόν διαπραγματεύσεων που θα προκύψουν. Έμπειρος ξένος διπλωμάτης παρομοίασε μάλιστα την κίνηση αυτή του συντονισμού Τουρκίας-κατεχομένων σε τόσο υψηλά, θεσμοθετημένο επίπεδο, σαν ένα σετ-μενού σε ticket restaurant: «Η ε/κ πλευρά θα έχει να διαλέξει: Ορεκτικό, κυρίως πιάτο και επιδόρπιο. Στο μενού θα παίζει ένα εύρος πιάτων από τη ΔΔΟ όπως αυτή έμεινε στο Κραν Μοντανά, μέχρι πιάτα με γεύση γαλλικής κουζίνας (Μονακό) ή ασιατικής (Ταϊβάν). Το επιδόρπιο ενδέχεται να είναι… πικρό όμως».

Τρυπάνια με ορίζοντα

Αυτό που καθίσταται σαφές είναι πως οι έκνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ δείχνουν να έχουν πολύ συγκεκριμένη σκοπιμότητα σε σχέση με τις ενέργειες του «Fatih» και του «Yavuz». Το πρώτο γεωτρύπανο δείχνει να ολοκληρώνει τις δραστηριότητές του το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου και, εκτός απροόπτου, να φεύγει, μέχρι νεωτέρας, από το σημείο που βρίσκεται προκειμένου να ανοίξει τον δρόμο για διπλωματική δράση που θα καταλήξει στην επάνοδο στον διάλογο. Για το «Yavuz» όμως τα πράγματα δείχνουν να είναι πιο πολύπλοκα: Θεωρητικά εντός εβδομάδας θα ξεκινήσει να τρυπάει και θα μπορούσε να μετακινηθεί οριστικά εκτός κυπριακών θαλασσών στις αρχές Σεπτεμβρίου ολοκληρώνοντας την παράνομη γεώτρησή του. Σε αυτό το σημείο, μια προσεκτική ανάλυση των χρόνων σηματοδοτεί και τη στάση αναμονής (‘wait & see’) που θα τηρήσει η Άγκυρα: Επανέναρξη διαλόγου με προοπτική breakthrough ή άλλο σενάριο το οποίο θα επανεργοποιήσει εκ νέου το «Yavuz» για συνέχιση του έργου του. Σε αυτό το σημείο, και παρά τις πληροφορίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας για κάθοδό του στο τεμάχιο «7» ή «8» της κυπριακής ΑΟΖ, συγκλίνουσες πληροφορίες του «Π» κάνουν λόγο και για το σενάριο καθόδου στο «3». Η Τουρκία θα μπορούσε έτσι κάλλιστα να ολοκληρώσει ό,τι ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2018 με την παρεμπόδιση, με πολεμικά πλοία, της γεώτρησης του πλοίου «Saipem 12000» του ιταλικού κολοσσού ΕΝΙ, αποστέλλοντας έτσι ισχυρά μηνύματα, τόσο στην ιταλική ΕΝΙ όσο και στη γαλλική Total –σε μια περίοδο μάλιστα που η τοποθέτηση του «Fatih» στο εν λόγω σημείο «λοξοκοιτάζει και τη Λιβύη» όπου Παρίσι και Άγκυρα βρίσκονται σε εκ διαμέτρου αντίθετα στρατόπεδα σε σχέση με την τύχη της Τρίπολης και την αντιπαράθεση στρατηγού Χαφτάρ (υποστηρίζεται από τη Γαλλία) και της αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ κυβέρνησης του ισλαμιστή Φάγεζ αλ-Σαράζ, ο οποίος λαμβάνει βοήθεια από την Τουρκία.

Τι να αναμένουμε

Τόσο η ουσία της αντίδρασης της ΕΕ, αναφορικά με τα μέτρα εναντίον της Τουρκίας για τις παράνομες ενέργειές της, όσο και ο τρόπος με τον οποίο κλιμακώνει την ένταση η Τουρκία, δείχνουν πως η Κυπριακή Δημοκρατία δεν επιτυγχάνει να προκαλέσει ουσιαστικό πολιτικό κόστος στην Τουρκία και να την αναγκάσει σε αναδίπλωση μέσω της συντονισμένης απομάκρυνσης των δύο γεωτρυπάνων ή της, πρακτικής, ακύρωσης των γεωτρήσεών της. Επιπλέον, το κλίμα στα κατεχόμενα δείχνει πως και η τουρκοκυπριακή κοινότητα έχει εισέλθει σε μια έντονη προεκλογική εκστρατεία, με τον Όζερσαϊ να παίζει –όπως διαφάνηκε κι από την επίσκεψη Φουάτ Οκτάι- με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, ενώ τον Τ/Κ ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί να παίζει το χαρτί της αντίστασης στις κινήσεις της Τουρκίας, χωρίς ωστόσο κάτι τέτοιο να είναι, προς το παρόν, αποτελεσματικό λόγω της παράκαμψής του τόσο από την Άγκυρα, όσο κι από τη δική μας πλευρά. Η ρεαλιστική αποτίμηση των πραγμάτων δείχνει, ξεκάθαρα, πως η Τουρκία εκτελεί κατά γράμμα το σχέδιό της για αλλαγή του στάτους κβο στοχεύοντας, με ευελιξία, σε περισσότερα του ενός αποτελέσματα. Σημαντικότερα δε, η Τουρκία δείχνει να εντάσσει την Κύπρο σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό σε σχέση με την Ανατολική Μεσόγειο και τα κατεχόμενα σε μια νέα πολιτική εποχή, την τύχη των οποίων θεσμοθετεί, με τον πιο επίσημο τρόπο. Το ερώτημα του ενός εκατομμυρίου εδώ παραμένει το πώς θα αντιδράσουν οι Τουρκοκύπριοι σε όλο αυτό. Και υπό το βάρος των εξελίξεων, αν θα κατορθώσουν οι κυπριακές πολιτικές ελίτ να τους αφουγκραστούν προκειμένου στο μικρό χρονικό διάστημα που ακολουθεί να αποφευχθούν τα χειρότερα. Το αυστηρό χρονοδιάγραμμα εδώ –σε μια ειρωνική αποτύπωση των πραγμάτων- είναι ξεκάθαρο και οργανικά, αλλά και στον τρόπο που το αποτυπώνει ο γ.γ. του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες. Ο Μάρτιος του 2018 στην πρώτη περίπτωση και η διατύπωση τού «… their engagement should be infused with a sense of purpose and determination to reach a successful end within a foreseeable horizon». Δηλαδή, και το βασικό αγκάθι στο πίσω μέρος του μυαλού του κ. Αναστασιάδη. Να πάει σε διάλογο, αυτό τον Σεπτέμβρη, έχοντας ξεκάθαρα αποφασίσει το πότε θα θέσει, αν συμφωνήσει λύση, αυτό το αποτέλεσμα στην κρίση των Κυπρίων.

Πηγή: Πολίτης Κύπρου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.