25/8/19

Ανάλυση: Συμμετοχή στον… «άξονα του καλού»

  Ανδρέας Πιμπίσιης    
Η παρουσία των δύο γεωτρύπανων της Τουρκίας σε περιοχές κοντά στην Κύπρο, οι ανακοινώσεις για αποστολή και τρίτου γεωτρύπανου και οι καθημερινές απειλές από την Άγκυρα έχουν σε μεγάλο βαθμό να επηρεάσουν αρνητικά τη γενική πολιτική αντίληψη πως η Λευκωσία είναι μόνη της. Και σύμφωνα με την κυπριακή αντιπολίτευση, οι συμμαχίες και οι συνεργασίες που πέτυχε να έχει η Κύπρος δεν έχουν κανένα απολύτως αντίκρισμα.  
Ένα πράγμα που διαχρονικά είχαν πρόβλημα αντίληψης οι πολιτικοί στην Κύπρο, το οποίο σε μεγάλο βαθμό επηρεάζει και την προσέγγιση της πλειοψηφίας των πολιτών, είναι πως κανένας τρίτος δεν θα επιτεθεί σε κάποιον άλλο, μόνο και μόνο επειδή ο ένας εκ των δύο αντιπάλων δηλώνει πως έχει δίκαιο. Κανείς δεν θα επιτεθεί στην Τουρκία και κανείς θα την αναγκάσει να φύγει από την κυπριακή ΑΟΖ επειδή το δίκαιο είναι (και όλοι συμφωνούν) με τους Κύπριους και η Άγκυρα παρανομεί.
Στρατιωτικά, είτε αρέσει είτε όχι, η Κύπρος δεν δύναται να τα βάλει με την Τουρκία κατά τρόπο ώστε να την αναγκάσει να αποχωρήσει από την Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη. Και ούτε έκανε κάποια κίνηση, παράλληλα με την προώθηση των ενεργειακών ζητημάτων, να ενισχύσει έστω και κατά το ελάχιστο την αμυντική της δυνατότητα.  
Για την Κύπρο η μόνη διέξοδος (ίσως και η μόνη επιλογή) τις τελευταίες δεκαετίες ήταν να εξασφαλίζει στήριξη σε πολιτικό και διπλωματικό πεδίο. Και τα τελευταία χρόνια κατάφερε να πετύχει να εξασφαλίζει στήριξη ακόμα κι απ’ εκεί που δεν τον περιμένει κάποιος.  
Αυτή την εβδομάδα είχαμε δύο τέτοια παραδείγματα: Η τοποθέτηση του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών και η δήλωση του Γάλλου προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν.  
Ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες ούτε και η Γαλλία είχαν κάποιο ιδιαίτερο λόγο, αυτή τη δεδομένη στιγμή και στο μέσο του καλοκαιριού, να προβούν σε ανάλογες τοποθετήσεις και να ταχθούν, εμφανώς, υπέρ της Κύπρου. Αυτά για να συμβούν είναι αποτέλεσμα μιας σειράς εξελίξεων που αποδίδουν θετικά και θα συνεχίσουν και στο μέλλον να αποδίδουν.  
Η Κύπρος καταφέρνει να εξασφαλίζει υποστήριξη από ισχυρές χώρες, γιατί πέτυχε τα τελευταία χρόνια να ενταχθεί σε συνεργασίες και συμμαχίες που σήμερα αποτελούν τον «άξονα του καλού» στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Και αυτός ο «άξονας του καλού» ακούει στο όνομα Ενεργειακό Φόρουμ Ανατολικής Μεσογείου –Eastern Mediterranean Gas Forum (ΕΦΑΜ)– το οποίο έρχεται να επηρεάσει κατά τρόπο θετικό την ευρύτερη περιοχή.  
Το ΕΦΑΜ συστάθηκε με πρωτοβουλία της Αιγύπτου με στόχο να προωθήσει την περιφερειακή συνεργασία. Και τα καταφέρνει γιατί μπορεί να βρεθούν στο ίδιο τραπέζι Αιγύπτιοι, Ισραηλινοί, Ιορδανοί, Παλαιστίνιοι, Κύπριοι, Έλληνες και Ιταλοί.  
Αν και στην Κύπρο πολλοί, για πολιτικούς και άλλους λόγους, μπορεί να το προσπερνούν, δεν συμβαίνει το ίδιο ούτε από πλευράς Τουρκίας ούτε από τη Γαλλία, την Ιταλία ή τις ΗΠΑ. Για την Τουρκία αυτό το φόρουμ ήταν ένα πλήγμα στις βλέψεις της για την περιοχή και γι’ αυτό προσπαθεί να επιβάλει την παρουσία της με έναν άλλο ανορθόδοξο τρόπο.  
Όπως σημειώνει ο Ζακαρίγια Όθμαν, της αιγυπτιακής «Αλ-Αχράμ», «η Τουρκία θεωρεί ότι η συμμαχία μεταξύ Αιγύπτου, Κύπρου και Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο στρέφεται εναντίον της Άγκυρας». Υπογραμμίζοντας, παράλληλα, πως «η Τουρκία έχει ανησυχεί από αυτή τη συμμαχία, ειδικότερα από την ώρα που οι χώρες αυτές προχώρησαν στη σύσταση του ΕΦΑΜ με έδρα το Κάιρο».  
Σε δήλωσή του στην ιστοσελίδα Αλ-Μόνιτορ ανέφερε περαιτέρω πως «η Τουρκία βλέπει πως το Κάιρο κατάφερε να δημιουργήσει μια ισχυρή συμμαχία που θα εμποδίσει τις δικές της γεωτρητικές δραστηριότητες για φυσικό αέριο στην ανατολική Μεσόγειο, ειδικότερα από την ώρα που η συμμαχία αυτή προχωρά επιτυχώς και ισχυροποιείται, ιδιαίτερα μετά και την συμμετοχή χωρών όπως το Ισραήλ, η Ιορδανία και η Ιταλία στο ΕΦΑΜ κάτω από μια αμερικανική ομπρέλα».  
Η Κύπρος κατάφερε, ίσως για πρώτη φορά στην ιστορία της, να βρίσκεται στη σωστή πλευρά, σε μια περιοχή όπου πάντα είχε πρόβλημα προς ποια κατεύθυνση έπρεπε να κινηθεί. Μπορεί να εργάζεται με την ίδια θέρμη για τις σχέσεις της τόσο με το Ισραήλ όσο και με την Αίγυπτο, την Ιορδανία και τον Λίβανο. Ξεπέρασε τα σύνδρομα του παρελθόντος που την ήθελαν να είναι μόνο με τη μια πλευρά.  
Τόσο στο Κάιρο όσο και στην Ιερουσαλήμ θεωρούν τη Λευκωσία ως ένα σημαντικό εταίρο και ένα κομμάτι της εξίσωσης στην Ανατολική Μεσόγειο.  
Σύμφωνα με αξιωματούχους του αιγυπτιακού Υπουργείου Εξωτερικών (Αλ-Μόνιτορ 21/8/2019) «οι πολλαπλές και εντατικοποιημένες συναντήσεις ανάμεσα σε αξιωματούχους των τριών χωρών (Αιγύπτου, Κύπρου και Ελλάδας) τα τελευταία τέσσερα χρόνια υπογραμμίζουν το εύρος της συνεργασίας αυτών των κρατών και προχωρούν ακόμα πιο κοντά στους τομείς της πολιτικής, της οικονομίας και της άμυνας».  
Οι ίδιοι αξιωματούχοι σημειώνουν πως μια σειρά από ενέργειες έχουν φέρει πιο κοντά Κύπρο και Αίγυπτο, επιβεβαιώνοντας τον συντονισμό τους σε θέματα πολιτικής, ασφάλειας και άμυνας. Υπογραμμίζεται δε, πως οι συναντήσεις αυτές στέλνουν ένα καθαρό μήνυμα προς την κατεύθυνση της Τουρκίας για τις παραβιάσεις της διεθνούς νομιμότητας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου, όπως αυτή καθορίστηκε με τη συμφωνία που υπέγραψαν Κύπρος και Αίγυπτος το 2013. Τοποθέτηση η οποία στέλνει και το μήνυμα πως η Τουρκία με τις ενέργειές της δεν αμφισβητεί μόνο την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά και των άλλων χωρών της περιοχής.  
Ιδιαίτερης σημασία για την περιφερειακή συνεργασία αποτελεί η πρόσκληση του Εμανουέλ Μακρόν προς τον Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι να παραστεί στη Σύνοδο Κορυφής της Ομάδας των Εφτά (G7) που αρχίζει σήμερα και ολοκληρώνεται την Τρίτη στην γαλλική πόλη Μπιαρίτς.  
Η Γαλλία θέλει να ενισχύσει περισσότερο τη συνεργασία της με την Αίγυπτο, λαμβάνοντας υπόψη το ρόλο που η χώρα μπορεί να παίξει τόσο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου όσο και στην Αφρική. Το Κάιρο προεδρεύει αυτή την περίοδο και της Αφρικανικής Ένωσης. 
Όπως σημειώνεται και στον αιγυπτιακό Τύπο «η Αίγυπτος θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής της G7, καθώς, η Αφρικανική Ένωση ενδιαφέρει άμεσα τη Γαλλία, ενώ και η Αίγυπτος μπορεί να επωφεληθεί από τις ευκαιρίες που προσφέρει η μεγάλη αυτή συνάντηση των επτά πιο προηγμένων βιομηχανικά κρατών του κόσμου, προσφέροντας προτάσεις και συμφωνίες κατά τη διάρκεια των επαφών που θα διεξαχθούν, ιδίως υπό το πρίσμα της σύγκλισης των αιγυπτιακών και των γαλλικών συμφερόντων και σχετικά με πολλά αφρικανικά θέματα».
Ισραήλ: Ευθυγραμμίσεις και συνεργασία 
Εκτιμάται ότι το Ισραήλ έπαιξε γενικά έναν θετικό ρόλο στη Ανατολική Μεσόγειο, υποστηρίζοντας τις προσπάθειες της Αιγύπτου και της Κύπρου για να επιτευχθούν ευθυγράμμιση στην περιοχή, συνεχίζει να ενισχύει την τριμερή συνεργασία με την Ελλάδα και την Κύπρο, ενώ την ίδια ώρα διατήρησε τις σχέσεις του με την Τουρκία προβαίνοντας σε νέους διορισμούς στις εκεί διπλωματικές του αποστολές.  
Περαιτέρω, σύμφωνα με το ινστιτούτο Μιτβίμ, υπήρξε συνεργασία με τις προσπάθειες των Ηνωμένων Πολιτειών να μεσολαβήσουν μεταξύ Ισραηλινών και Λιβάνου, σε μια προσπάθεια να ανοίξει η συζήτηση για τον καθορισμό των μεταξύ τους θαλάσσιων συνόρων.  
Στο πρώτο μισό του 2019 το Ισραήλ απέφυγε την εμπλοκή στην αντιπαράθεση μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας για τις γεωτρήσεις και σε θέματα που φορά τον ισραηλινό τουρισμό στο βόρειο τμήμα της Κύπρου.  
Σε ανάλυση του για «Τάσεις στην Περιφερειακή και Εξωτερική Πολιτική του Ισραήλ» το Μιτβίμ σημείωνε, επίσης, πως μετά από πιέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών το Ισραήλ έκανε βήματα πίσω στις σχέσεις της με την Κίνα, η οποία αναζητεί μεγαλύτερη εμπλοκή στη Μεσόγειο.  
Οι μεταξύ των χωρών της περιοχής σχέσεις είναι εξίσου σημαντικό. Από την ώρα που αποφασίστηκε ότι οι χώρες θα συνεργαστούν μεταξύ τους είναι αναμενόμενο ότι υπάρχει κι ανάλογη επίδραση. Βαρόμετρο θεωρούνται οι σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου.  
Αίγυπτος και Ισραήλ συμπληρώνουν 40 χρόνια από την επίτευξη ειρηνικής συμφωνίας. Οι οικονομικές και αμυντικές σχέσεις ενισχύονται συνεχώς, όπως το κατέγραψε δημοσίως ο ίδιος Αιγύπτιος πρόεδρος, Αμπτέλ Φατάχ αλ-Σίσι, αναφερόμενος στην αμυντική συνεργασία των δύο χωρών, αλλά και στην πρόσκληση που απηύθυνε το Κάιρο προς τον Ισραηλινό υπουργό Ενέργειας, Γιουβάλ Στάινιτζ, προκειμένου να συμμετάσχει στο Ενεργειακό Φόρουμ της Ανατολικής Μεσογείου.  
Απ’ εκεί και πέρα, υπάρχει μια ιδιαίτερη δυσκολία στην ανάπτυξη των σχέσεων των δύο χωρών. Όπως αναφέρεται στην ανάλυση του Μιτβίμ «παρά τις ισραηλινές προσπάθειες για σύνδεση με το αιγυπτιακό κοινό μέσω κοινωνικών δικτύων και αυξάνοντας τον ισραηλινό τουρισμό στο Σινά» αυτό δεν έχει επιτευχθεί.  
Από την άλλη, οι σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιορδανίας δεν έχουν προχωρήσει κυρίως λόγω της ισραηλινής πολιτικής στο θέμα της Ιερουσαλήμ. Σύμφωνα με το Μιτβίμ, από ισραηλινής πλευράς δεν υπάρχουν ενδείξεις ως προς τη βελτίωση των σχέσεων με το Αμμάν.
Δίαυλος επικοινωνίας με την ΕΕ 
Η Κύπρος μπορεί αποτελέσει έναν σημαντικό δίαυλο επικοινωνίας των χωρών της περιοχής με την Ευρωπαϊκή Ένωση ως θεσμό. Γιατί, σε διμερές επίπεδο οι χώρες της περιοχής μπορεί να έχουν επαφές με ευρωπαϊκά κράτη, αλλά εκείνο που καταγράφεται από διάφορες κατευθύνσεις είναι η ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη της συνεργασίας με την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση.  
Για παράδειγμα στο Ισραήλ έχουν παρουσιαστεί, το τελευταίο διάστημα, αρκετές αναλύσεις που υποδεικνύουν πως η χώρα θα πρέπει να δώσει μεγαλύτερη έμφαση προς την κατεύθυνση της ΕΕ.  
Μεταξύ άλλων, σημειώνεται η ανάγκη να αλλάξει η προσέγγιση του Ισραήλ προς την ΕΕ και να διευρυνθεί ο κύκλος γνώσεων για τις ευρωπαϊκές δραστηριότητες. Επίσης, υποδεικνύεται ο ρόλος που μπορεί να παίξει η ΕΕ στην ισραηλινοπαλαιστινιακή διένεξη, αλλά και στην εμβάθυνση της οικονομικής συνεργασίας και διεύρυνση της παρουσίας ευρωπαϊκών εταιρειών. 
Ανάλογα ζητήματα και ανάγκες προκύπτουν και με τις άλλες χώρες της περιοχής. Και αυτός είναι ένας τομέας που η κυπριακή πλευρά μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο. Να αποτελέσει τη γέφυρα που χρειάζεται να μπει η ΕΕ βαθύτερα στην περιοχή.
Φιλελεύθερος

3 σχόλια:

  1. Η μικρά και πτωχή, πλην τιμία Ελλάς ... ψήφισε, το 2015, μέ πολύ μαγκιά και αριστερή έπαρση να "το ρισκάρουμε με Τουρκία" και μετά πήγε και χόρεψε λεβέντικα στό Σύνταγμα νομίζοντας ότι όλα τα προβλήματά της λύθηκαν... πρίν καλά καλά οι καταλειψίες άσχετοι καταλάβουν τήν εξουσία ...

    Τώρα, μέ τήν ίδα αφέλεια περιμένει η Ελλάς ότι κάποιος άλλος θα βγάλει το ισλαμικό-φύδι από τήν τρύπα.
    Σέ λίγο θα πιστέψει η φτωχή Ελλάς ότι το ξανθό γένος θα τής χαρίσει τήν Κων/πολή ... λάθος το πιστέυει ήδη ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Γενικα ειναι λαθος να πιστευεις χαρες απο ολα τα γενη. Ολα...
    Αλλα φροντιζεις εσυ να το κατευθυνεις μονο σε ενα γενος.Οποτε τιθεται θεμα τι γενος εισαι εσυ.Αγενες ?? Αν δεν ειναι ετσι..τοτε την αλλη φορα φροντισε να αναφερεσαι σε ολα τα γενη.Μην παριστανεις κατι το αθωο..οταν απ τα πολλα διαλλεγεις ενα..μονιμα.Ολοι πηραν μυρουδια τι κανεις..Διορθωσε το να σε σεβαστουν...αν δεν εισαι της εμπασυ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.