20/8/19

Ο Ερντογάν παίζει την Ουάσινγκτον στα δάκτυλα

Turkish President Recep Tayyip Erdogan prepares to speak at the Brookings Institution, March 31, 2016 in Washington, DC.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ετοιμάζεται να μιλήσει στο Ίδρυμα Brookings, 31 Μαρτίου 2016 στην Ουάσινγκτον. Getty Images
BY STEVEN A. COOK | AUGUST 15, 2019, 6:05 AM - Μετάφραση Wan Wert

Όλοι στην Ουάσινγκτον είναι πάντα "σε επιφυλακή", με αναλυτές εξωτερικής πολιτικής, πολιτικούς και δημοσιογράφους να ανησυχούν μόνιμα για κάποια εκτεταμένη καταστροφή που πρόκειται να πλήξει τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και έτσι ήταν τις τελευταίες εβδομάδες οταν πολλοί φαίνονταν πεπεισμένοι ότι η Τουρκία θα εισέβαλε στη βορειοανατολική Συρία. Η κυβέρνηση Τραμπ, όπως δημοσίευσε η Washington Post, καταβάλλει τις "τελευταίες της " προσπάθειες για να αποτρέψει αυτό που σίγουρα θα ήταν καταστροφή. Ειδησεογραφικά ρεπορτάζ και αναλυτές ανέφεραν "ενδείξεις " ότι οι ισχυρές Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις ήταν έτοιμες να περάσουν τα σύνορα της Συρίας. Και μετά τίποτα.

Ίσως η επιδέξια διπλωματία των ΗΠΑ να απέτρεψε την εισβολή της Τουρκίας, απόδειξη της οποίας είναι μια συμφωνία για τη βορειοανατολική Συρία την οποία Τούρκοι και Αμερικανοί αξιωματούχοιυπέγραψαν την 7η Αυγούστου. Ωστόσο, υπάρχει ένας λόγος που αξιωματούχοι στην Άγκυρα θριαμβολογούν ότι η συμφωνία αντιπροσωπεύει την αποδοχή της θέσης της Τουρκίας στην Ουάσινγκτον. Είναι περίεργο το γεγονός ότι μόνο λίγοι θεώρησαν ότι οι απειλές εισβολής του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήταν μπλόφα, μια τακτική διαπραγματεύσεων που εφαρμόστηκε κακόπιστα. Ο Τούρκος πρόεδρος ξέρει καλά την Ουάσινγκτον. Ήξερε ότι θα ήταν σε θέση τρελάνει τους αμερικανους  αξιωματούχους στο υπουργείο εξωτερικών απειλώντας να τερματίσει  την στρατηγική εταιρική σχέση ΗΠΑ-Τουρκίας—μια ιδέα, η οποία καθοδηγεί τη διμερή πολιτική για δεκαετίες, στο ότι οι χώρες έχουν κοινούς ευρείς στόχους εξωτερικής πολιτικής και κοινό όραμα για την επίτευξή τους. Ο Ερντογάν γνωρίζει ότι η συνεργασία αυτή είναι ήδη νεκρή και είναι ευτυχής να επωφεληθεί από όποιους Αμερικανούς δεν το αντιλαμβάνονται.
Σίγουρα, δεν ήταν εντελώς ευφάνταστο να πιστεύει κανείς ότι οι Τούρκοι μπορεί να εισβάλουν στη Συρία. Ο Ερντογάν απείλησε να διατάξει τον τουρκικό στρατό στη βορειοανατολική Συρία να επιτεθεί , οκτώ φορές από τον Ιανουάριο του 2018, εκ των οποιων οι τρεις τελευταίες προειδοποιήσεις να έρχονται στα τέλη Ιουλίου μέχρι τις αρχές Αυγούστου του τρέχοντος έτους. Και ο Ερντογάν είναι γενικά άνθρωπος που κρατά τον λόγο του. Στα τέλη του καλοκαιριού του 2016, οι Τούρκοι ξεκίνησαν την Επιχείρηση Ασπίδα του Ευφράτη στα σύνορα με τη Συρία, και στις αρχές του 2018, ο τουρκικός στρατός—μαζί με τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό—κατέλαβαν το Αφρίν. Το πιο σημαντικό δε ειναι οτι οι Τούρκοι έχουν κίνητρο. Τούρκοι ηγέτες, ο μέσος Τούρκος και σχεδόν όλοι οι Δυτικοί αναλυτές αναγνωρίζουν ότι η Κουρδική πολεμική δύναμη της Συρίας γνωστή ως Λαϊκές Μονάδες Προστασίας (YPG) — βασικός στόχος μιας μελλοντικής Τουρκικής εισβολής — συνδέεται άμεσα με το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα (PKK), μια τρομοκρατική οργάνωση η οποία είναι σε πόλεμο με την Τουρκία για περισσότερο από τέσσερεις δεκαετίες.
Ωστόσο, οποιαδήποτε αντικειμενική ανάλυση θα αποκάλυπτε πολλούς επιτακτικούς λόγους να πιστεύει κανείς ότι οι απειλές των Τούρκων ήταν μια μπλόφα σχεδιασμένη να εξαναγκάσει την Ουάσινγκτον σε παραχωρήσεις . Πρώτον, η εισβολή δεν ήταν απαραίτητη. Η περιοχή που οι Κούρδοι αποκαλούν Rojava (Δυτικό Κουρδιστάν) είναι ήδη διαιρεμένη. Η Τουρκία ελέγχει τα εδάφη από την Γιαραμπούλος στα ανατολικά, μέχρι τα τουρκικά σύνορα στα δυτικά. Όσο παραμένουν εκεί οι Τούρκοι, και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι σχεδιάζουν να φύγουν, οι Κούρδοι δεν θα είναι σε θέση να ενοποιήσουν τη γη που λαχταρούν για ένα κράτος.
Δεύτερον, παρ όλες τις θριαμβολογίες του Ερντογάν, οι Τούρκοι είναι πολύ επιφυλακτικοί με την Συρία. Μπορεί κανείς να κατανοήσει την οργή και το φόβο της Τουρκίας σχετικά με τη διασυνοριακή τρομοκρατία, αλλά μια μεγάλη τουρκική στρατιωτική επιχείρηση στη Συρία θα άφηνε την Τουρκία πιο ευάλωτη σε τρομοκρατικές επιθέσεις, δεδομένων των ασύμμετρων πολεμικών συγκρούσεων που θα προκαλούσαν οι Κούρδοι σε απάντηση. Οι Τούρκοι δεν χρειάζεται πάρα να κοιτάξουν τη δυστυχισμένη εμπειρία του Ισραήλ στον Λίβανο για να κατανοήσουν τους κινδύνους μιας παρέμβασης. Αυτό που απείλησε ο Ερντογάν — δηλαδή να αναπτύξει δυνάμεις ανατολικά του ποταμού Ευφράτη — είναι πολύ διαφορετικό και πιο δύσκολο να επιτευχθεί σχετικά με τις πιο περιορισμένες παρεμβάσεις που έχουν αναλάβει στο πρόσφατο παρελθόν οι Τούρκοι (με φιλοτουρκικές Συριακές παραστρατιωτικές ομάδες). Η Τουρκία έχει σίγουρα έναν εξελιγμένο, ιδιαίτερα ικανό στρατό, αλλά κινδυνεύει να βαλτώσει στη Συρία σε μια παρατεταμένη σύγκρουση με το YPG. Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις δεν έχουν ακόμα υπερισχύσει εναντίον του ΡΚΚ μεσα στην Τουρκία, οπότε γιατί οι Τούρκοι στρατιωτικοί σχεδιαστές να πιστέψουν ότι θα μπορούσαν να προσφέρουν θανάσιμο πλήγμα στο YPG στη Συρία; Κατά πάσα πιθανότητα δεν το κάνουν, γεγονός που αποτελεί μέρος του λόγου που οι Τούρκοι δεν εισέβαλαν και πιθανότατα δεν το είχαν ποτέ σκοπό.

Τέλος, η παρουσία των ΗΠΑ στη βορειοανατολική Συρία ακόμα κι αν δεν το δείχνει ωφελεί τους Τούρκους— Διευκολύνει τον Ερντογάν να πολώνει το κλίμα (και να κερδίζει εγχώριους πολιτικούς πόντους) χωρίς να χρειαστεί ποτέ να διατάξει έναν στρατιώτη να πέσει στην μάχη. Εάν δεν υπήρχε ο μικρός αριθμός αμερικανικών δυνάμεων, ο Ερντογάν θα ήταν κατά πάσα πιθανότητα λιγότερο φιλοπόλεμος, επειδή η πραγματικότητα της Συρίας προσγειώνει την Τουρκία. Η παρουσία των ΗΠΑ στη Συρία είναι μια νίκη για τον Ερντογάν. Καταφέρνει να νικήσει την Ουάσινγκτον, και δεν χρειάζεται να εκπληρώσει τις επαναλαμβανόμενες υποσχέσεις του για εισβολή, ενώ δείχνει δυνατός.

Το όλο επεισόδιο αποκαλύπτει την μάλλον περίεργη συγκυρία στην οποία βρίσκεται η κοινότητα εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ σχετικά με την Τουρκία. Αν και υπάρχουν πολλές αποδείξεις ότι η Τουρκία δεν είναι και δεν θέλει να είναι στρατηγικός εταίρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ορισμένοι αναλυτές και υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θέλουν απεγνωσμένα να πιστεύουν το αντίθετο. Η Τουρκία φέρεται να έχει τεράστια σημασία στον μεγάλο ανταγωνισμό δυνάμεων που βρίσκονται σήμερα οι Ηνωμένες Πολιτείες με την Κίνα και τη Ρωσία και στην αντιπαράθεση τους με το Ιράν. Η Τουρκία είναι η ίδια χώρα που βοήθησε το Ιράν να αποφύγει τις κυρώσεις, έχει αγοράσει ένα ρωσικό σύστημα αεροπορικής άμυνας σχεδιασμένο να καταρρίψει αμερικανικά αεροσκάφη, και σιώπησε στα μαρτύρια των Κινέζων Μουσουλμάνων που κλείστηκαν σε στρατόπεδα κράτησης.

Στις προσπάθειές τους να εξηγήσουν τις προσπάθειες της Τουρκίας να περιπλέξει ή να υπονομεύσει την πολιτική των ΗΠΑ, αναλυτές και υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής τείνουν να κατηγορούν τις Ηνωμένες Πολιτείες για την επιδείνωση των διμερών δεσμών, αναφέροντας συχνά ότι οτιδήποτε κάνουν οι Τούρκοι ηγέτες είναι απλά για εσωτερική πολιτική κατανάλωση και μπορεί να αγνοηθεί. Αυτό οδηγεί αναπόφευκτα σε συνταγές πολιτικής που οδηγούν στην σφαίρα του παραλόγου. Ήταν σκόπιμο οι Ηνωμένες Πολιτείες να ακυρώσουν τη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35 Joint Strike Fighter ως αντίποινα στην αγορά από την Άγκυρα του ρωσικού συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας S-400, αλλά αντί να τιμωρήσουν την Τουρκία, όπως απαιτείται από το νόμο Anti-America's Adversaries Through Payments Acts, ορισμένοι πολιτικοί πρότειναν να προσφέρουν στην Άγκυρα συμφωνία ελεύθερου εμπορίου εάν ο τουρκικός στρατός δεν ενεργοποιήσει τους S-400.

Να θυμάστε ότι οι πρόσφατες τουρκικές απειλές για την εισβολή στη Συρία ήρθαν περίπου την ίδια στιγμή που η συζήτηση για τον νόμο περί κυρώσεων είχε αρχίσει να οξύνεται. Ο κεραυνός του Ερντογάν άλλαξε γρήγορα τη συζήτηση. Στην παραζάλη που ακολούθησε , οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ αναζήτησαν τρόπους για να αποτρέψουν τους Τούρκους από το να κάνουν κάτι που πιθανότατα δεν θα έκαναν ούτως ή άλλως. Αυτό έγινε με τη μορφή μιας συμφωνίας τριών σημείων που καλεί τις Ηνωμένες Πολιτείες "να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες της Τουρκίας για ασφάλεια", να στήσουν ένα κοινό κέντρο επιχειρήσεων στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας και να δημιουργήσουν μια ασφαλή ζώνη στη βόρεια Συρία. Το πιθανό αποτέλεσμα αυτής της συμφωνίας θα είναι να παρασύρει τις Ηνωμένες Πολιτείες περαιτέρω στη Συρία και στη συνέχεια να καταστήσει την Ουάσιγκτον υπεύθυνη για την ασφάλεια της Τουρκίας. Αυτές είναι οι δεσμεύσεις που οι Τούρκοι αναζητούσαν από την Αμερική εδώ και αρκετό καιρό.

Ήταν ένα εξαιρετικό επίτευγμα για τον Ερντογάν. Ο Τούρκος ηγέτης πιθανότατα να μην παίζει πόκερ, αλλά μάλλον θα έπρεπε.


foreignpolicy


2 σχόλια:

  1. Μάς λέει λοιπόν ο Μάγειρας ότι 'Εάν δεν υπήρχε ο μικρός αριθμός αμερικανικών δυνάμεων, ο Ερντογάν θα ήταν κατά πάσα πιθανότητα λιγότερο φιλοπόλεμος". (!!!)
    ¨Ομως στο Αφρίν όπου δέν υπήρξε μικρός αριθμός Αμερικανών (αλλά μόνο Ρώσων) η Τουρκία ήταν εξαιρετικά φιλοπολεμη και μπούκαρε κανονικά (καί μέ τήν άδεια τών Ρώσων) και έκανε εκκαθαρίσεις Κούρδων.
    Δηλαδή πού βασίζει τίς μπούρδες που μάς αραδιάζει ο Μάγειρας? Μάς λέει ότι δήθεν για τήν επιθετιότητα τού ισλαμοφασίστα φταίνε οι Αμερικανοί .. Ελεος ... σταματήστε να δίνετε συγχωροχάρτια στούς ισλαμοφασίστες ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σαν πολλοι αρχισαν να παιζουν στα δαχτυλα την Ουασιγκτον...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.