Επίσκεψη του πρωθυπουργού στο Ερζερούμ*: Ιθάκη ή Σούσα;

του Σάββα Καλεντερίδη
το άρθρο δημοσιεύθηκε χθες στην εφημερίδα ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Όπως πληροφορούμεθα από τουρκικές εφημερίδες και ΜΜΕ, στις 7 Ιανουαρίου 2011, ο πρωθυπουργός της Ελλάδος, κ. Γιώργος Παπανδρέου, πρόκειται να παραστεί στην 3^η Σύνοδο των Πρέσβεων της Τουρκίας, που τη χρονιά αυτή πρόκειται να λάβει χώρα στο μακρινό και παγωμένο Ερζερούμ, τη βυζαντινή Θεοδοσιούπολη και την καρδιά της Αρμενίας. Την περιοχή που αποτέλεσε τον πιο ...'δημοφιλή' τόπο εξορίας των Ελλήνων της Θράκης, του Πόντου και της Ανατολής, τα μαύρα χρόνια της Γενοκτονίας (1914-1924), τότε που έχασαν τη ζωή τους δεκάδες χιλιάδες Έλληνες στα Αμελέ Ταμπουρού. Τα Τάγματα Εργασίας ανασυστάθηκαν και πάλι την περίοδο 1942-1943 για να ‘φιλοξενήσουν’ τους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, εκείνους που δεν είχαν τη δυνατότητα να ξεπληρώσουν τους δυσβάστακτους φόρους του Βαρλίκ Βεργκισί. Τον τόπο που υπέστη την καθοριστική ήττα ο Ρωμανός ο Διογένης από τον Αρπαρσλάν, το 1071 (Ματζικέρτ), και οδήγησε στην εδραίωση των Τούρκων στην Ανατολή, που κατέληξε στην Άλωση της Πόλης και την υποδούλωση του συνόλου του Ελληνισμού για τέσσερις αιώνες.

Σύμφωνα πάντα με τα τουρκικά δημοσιεύματα, στη Σύνοδο του Ερζερούμ, που πρόκειται να παραστεί και ο Γ.Γ. του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μούν, οι πρωθυπουργοί της Ελλάδος και της Τουρκίας, Γ. Παπανδρέου και Ρ.Τ. Ερντογάν, πρόκειται να προβούν σε πολύ σοβαρές ανακοινώσεις για επικείμενη συμφωνία των δυο χωρών στα θέματα της υφαλοκρηπίδας, των θαλασσίων συνόρων και των άλλων ελληνοτουρκικών διαφορών. Να σημειωθεί ότι οι ελληνοτουρκικές διαφορές για την Ελλάδα περιορίζονται στην εξής μια, τον καθορισμό των ορίων της υφαλοκρηπίδας, ενώ για την Τουρκία είναι ένας μακρύς κατάλογος παράλογων τουρκικών απαιτήσεων, στον οποίο, μεταξύ άλλων, συμπεριλαμβάνονται ζωτικά συμφέροντα της Τουρκίας στο σύνολο του Αιγαίου, τουλάχιστον 151 ελληνικότατα νησιά, η εξωτική Γαύδος και, φυσικά, η ελληνικότατη ΑΟΖ του Καστελορίζου, που αποτελεί ένα από τα τελευταία ...ορεκτικά του τουρκικού μενού.

Θεωρούμε ότι θα ήταν καλό να υπενθυμίσουμε στον κ. Πρωθυπουργό από αυτήν εδώ τη στήλη, σε περίπτωση που δεν τον έχουν ενημερώσει ακόμη αρμοδίως, ότι μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, το τουρκικό υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε το νέο Πρωτόκολλο Πολιτικής Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας, το γνωστό Κόκκινο Βιβλίο, που αποτελεί ένα ιδιότυπο μυστικό υπερσύνταγμα και δεσμεύει νομικά την κυβέρνηση και τα όργανα του κράτους να το υπηρετούν κατά γράμμα. Στο κείμενο αυτό, μεταξύ άλλων, γίνεται αναφορά και στο αναφαίρετο δικαίωμα της Ελλάδος να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια. Συγκεκριμένα, στο έγγραφο αναφέρεται επί λέξει το εξής:

"Δεν θα επιτραπεί στην Ελλάδα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια".

Με άλλα λόγια, όλες οι τουρκικές κυβερνήσεις, όσο ισχύει το προσφάτως εγκριθέν υπερσύνταγμα, δεν θα έχουν δικαίωμα να προβούν σε οποιαδήποτε ενέργεια, όπως για παράδειγμα υπογραφή συμφωνιών, που θα επιτρέψουν στην Ελλάδα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια, όπως δικαιούται με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας,

Επίσης, όσο βρίσκεται και συνομιλεί με το Τούρκο ομόλογό του στο Ερζερούμ, τον τόπο του μαρτυρίου δεκάδων χιλιάδων Ελλήνων του Πόντου, της Θράκης και της Ανατολής, θεωρούμε ότι καλό θα ήταν να έχει υπόψιν του ο κ. Πρωθυπουργός το γαϊτανάκι των ελληνικών υποχωρήσεων στο Αιγαίο, με ‘κορυφαίες στιγμές’ το Πρωτόκολλο της Βέρνης, που υπέγραψε το 1997 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, με το οποίο η Ελλάδα δεσμευόταν να μην κάνει έρευνες στις αμφισβητούμενες από την Τουρκία περιοχές του Αιγαίου, μέχρι την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, το Νταβός, όπου το 1987, ο τότε πρωθυπουργός και πατέρας του, Ανδρέας Παπανδρέου, υπέγραψε με τον Τούρκο ομόλογό του, Τουργούτ Οζάλ, συμφωνία με την οποία η Ελλάδα δεσμευόταν να αποφύγει έρευνες και οποιαδήποτε άλλη ‘προκλητική’ ενέργεια στο σύνολο του Αιγαίου, και τη Μαδρίτη, όπου η χώρα μας, δια χειρός Κωνσταντίνου Σημίτη, διεκήρυσσε ότι η Ελλάδα αναγνωρίζει νόμιμα συμφέροντα της Τουρκίας στο Αιγαίο.

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης, ο διανοούμενος που μελέτησε την ιστορία των Ελλήνων ίσως όσο κανείς άλλος, έγραψε δυο ποιήματα, που σχετίζονται με ιστορικά ταξίδια που έκαναν οι Έλληνες στο παρελθόν. Το ένα είναι η Σατραπεία, και σχετίζεται με τους Έλληνες που εμήδιζαν και έπαιρναν ως αντάλλαγμα τη θέση του ηγεμόνα σε μια περιφέρεια της Περσικής Αυτοκρατορίας. Στο ποίημα αυτό γίνεται λόγος για τη φρικτή η μέρα που ενδίδεις, (η μέρα που αφέθηκες κ’ ενδίδεις), και φεύγεις οδοιπόρος για τα Σούσα.

Το άλλο, είναι η Ιθάκη, που μας θυμίζει το δρόμο που καλείται να πάρει ο κάθε Έλληνας στις μέρες μας, ανεξάρτητα από τη θέση και το αξίωμα που κατέχει, δρόμος που είναι ακόμα πιο δύσκολος κι απ’ αυτόν που διήνυσε ο Οδυσσέας, αφού η Ελλάδα διαβαίνει ένα από τα πιο δύσκολα δρομολόγια της ιστορίας της, με Σειρήνες, Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες που δημιουργήσαμε και καλέσαμε εμείς οι ίδιοι χρόνια τώρα, με πρώτους και καλύτερους τους πολιτικούς, τους υπουργούς και τους πρωθυπουργούς μας, μη εξαιρουμένου και του ιδίου του κ. Γιώργου Παπανδρέου.

Εμείς, που έχουμε ακόμα μπροστά μας την αποτρόπαια εικόνα της κατάθεσης στεφάνου του κ. Γιώργου Παπανδρέου στον τάφο του σφαγέα του Ελληνισμού Μουσταφά Κεμάλ -εξ ίσου αποτρόπαια είναι και η εικόνα του Κ. Καραμανλή να πράττει το ίδιο- ζητούμε από τον πρωθυπουργό της Ελλάδος να επισκεφθεί το Άσκαλε του Ερζερούμ, τόπο εξορίας-εξόντωσης των Ελλήνων του Πόντου και έδρα ταγμάτων εξορίας και να αποτίσει φόρο τιμής στους δεκάδες χιλιάδες Ελλήνων, που χάθηκαν απροστάτευτοι από την Ελλάδα.

Τέλος, ευχόμαστε η επίσκεψη στο Ερζερούμ να είναι ένα ταξίδι προς την Ιθάκη και όχι προς τα Σούσα, που βρίσκονται λίγο πιο πέρα, στα νοτιοανατολικά της Θεοδοσιούπολης.

Ερζ ε ρούμ*: λέξη αρμενική, που σημαίνει τόπος Ελλήνων (Ρωμηών)