«Πατριωτισμός» σημαίνει να αγαπάς το έθνος που έχεις, κι όχι το έθνος που θα ήθελες να είχες…
Ήταν η ΕΟΚΑ σωβινιστική οργάνωση; Ήταν. Άρχισε η επανάσταση στις 25 Μαρτίου το 1821; Όχι. Αναγεννήθηκε η Πόλη, ως πόλη, μετά την άλωση; Ναι. Και λοιπόν;
Έρχεται πάντα η στιγμή που ο καθένας αναθεωρεί την στάση του προς την πατρίδα και το έθνος του. Δεν είναι μια διαδικασία εύκολη, ούτε σύντομη. Ωστόσο, από αυτή εξαρτάται, σε τελική ανάλυση, το κατά πόσο κάποιος είναι πατριώτης ή απλά εθνικιστής.
Τα πιο πάνω ερωτήματα είναι, αισθάνομαι, περισσότερο από επίκαιρα την εβδομάδα μεταξύ 25ης Μαρτίου και 1ης Απριλίου. Πριν από τρεις εβδομάδες, είχαμε και την γιορτή της ορθοδοξίας. Άσχετα με τις μονοφυσιτικές (και πολιτικές) ρίζες της διαμάχης στο Βυζάντιο, παραμένει ένα στοιχείο που προκαλεί αμηχανία στον κάθε σκεπτόμενο ορθόδοξο: Οι λιτανείες, οι υπερβολές, η «τίμηση» των εικόνων με τρόπο που πατά στα όρια της «λατρείας» και της ειδωλολατρίας. Οι σκέψεις, τουλάχιστον για όσους αισθάνονται κοντά στην θρησκεία, είναι δύσκολες.
Όσον για το 1821, τα κατά συνθήκη ψεύδη είναι πολλά και ξεπερνούν την στείρα συζήτηση κατά πόσον στην Αγία Λαύρα υπήρχε κανείς την συγκεκριμένη μέρα. Ναι, το ’21 ήταν, πέρα από την αρχή της εθνικής παλιγγενεσίας, και η αρχή ενός εμφυλίου Ελλήνων. Ίσως αυτό να είναι και σημαδιακό για την Ελλάδα και τον Ελληνισμό που γεννήθηκε μετά την απελευθέρωση.
Παρόμοιες συζητήσεις γίνονται επίσης γύρω από στρεβλές εικόνες που μάθαμε στο σχολείο: Το κρυφό σχολειό, οι γενίτσαροι και το παιδομάζωμα, ο ρόλος της εκκλησίες. Κι εδώ, υπάρχει μια δόση αλήθειας στα ψέματα που είχαν στόχο να μας φουσκώνουν τα στήθη, αλλά η ιστορική πραγματικότητα είναι πολύπλοκη.
Υπάρχει, όμως, στην νεότερη ιστορία, και η συζήτηση για την ΕΟΚΑ. Ήταν, είπαν στα νέα μαθήματα ιστορίας, «σωβινιστική οργάνωση». Φυσικά και ήταν σωβινιστική οργάνωση. Αλλά υπάρχει και η άλλη στρέβλωση. Τα απελευθερωτικά κινήματα, και δη τα ένοπλα, δεν μπορούν να λειτουργήσουν με άλλο τρόπο. Η όλη διαδικασία με την οποία μπήκε ένα τέλος στην «κλασσική» αποικιοκρατία, ήταν αναντίλεκτα σωβινιστική. Από την επανάσταση των αμερικανών σχεδόν 300 χρόνια πριν το αντιαποικιοκρατικό κύμα που ακολούθησε τον Β’ Παγκόσμιο, μέχρι την θεωρητικά «ειρηνική» αντίδραση των Ινδών, η απελευθέρωση πέρασε από τον σωβινισμό. Αν μας αρέσει, είναι άσχετο. Σχετικό είναι μόνο αν έτσι συνέβηκε.
Κι όχι μόνο αυτό, αλλά οι άλλες αλήθειες για την ΕΟΚΑ, οι δολοφονίες, το γεγονός πως ο Αγώνας ήταν μάλλον ιστορικά αχρείαστος, τα λάθη στις διαπραγματεύσεις πρέπει επίσης να κρίνονται εντός του πλαισίου της εποχής. Και, προσωπικά, σημειώνω και κάτι άλλο για το οποίο πείστηκα, ότι δηλαδή δεν ήταν όλοι οι αγωνιστές «πατριώτες» και πως υπήρχαν ανάμεσά τους και κοινοί εγκληματίες και τυχοδιώκτες που αγωνίζονταν για να διαφύγουν της δικαιοσύνης, όχι για να απελευθερώσουν την πατρίδα ή να φέρουν την ένωση.
Και λοιπόν; Αυτό σημαίνει πως οι ήρωες δεν ήταν ήρωες; Σημαίνει πως μπορούσε ένας αγώνας να γίνει αλλιώς; Σημαίνει πως θα ισοπεδώσουμε τα πάντα, με τον φακό του 2011, όταν κοιτάζουμε το 1955; Σαν να λέμε, ας πούμε, πως ο Οδυσσέας δεν ήταν άνθρωπος δημοκράτης, ή πως ο Περικλής είχε πει ψέματα στον λαό;
Για να ολοκληρώσω τον κύκλο των παραδειγμάτων που άρχισα, σημειώνω και το Βυζάντιο που κάθε άλλο παρά «αυτοκρατορία» ήταν το 1453. Έζησε έξι αιώνες παρατεταμένης παρακμής. Μέσα από αντιζηλίες, μίνι-εμφυλίους, πολιτικές ίντριγκες και οικονομική διάλυση και διαφθορά, η Πόλη (και το «κράτος της») είχαν φτάσει στο σημείο προχωρημένης σήψης πριν την ρίξουν οι Οθωμανοί.
Γιατί τα λέω αυτά; Διότι είμαι περήφανος για το έθνος μου. Διότι τιμώ το 1955-1959, διότι γιορτάζω το 1821 για αυτό που ήταν: Σημεία καμπής, ηρωικές στιγμές κατά τις οποίες άνθρωποι θυσιάστηκαν για το ευρύτερο καλό του έθνους. Διότι εκεί η πήχης ήταν πολύ ψηλότερα από ότι σήμερα.
Δεν θεωρώ «πατριωτικό» να επιμένει κανείς πως όλα ήταν ρόδινα στην ιστορία μας. Πατριωτισμός σημαίνει να αγαπάς το έθνος και την πατρίδα σου με τα κακά της. Να αγαπάς την ιστορία που έχεις και όχι την ιστορία που θα ήθελες να είχες. Γιατί εξάλλου να τιμούμε γεγονότα και ήρωες που υπάρχουν μόνο στην ιδεατή τους μορφή, μέσα στην προσεκτικά στημένη φαντασία μας;
Ίσως με αυτό το κείμενο να μην εξυπηρετείται κάποιος απτός σκοπός, αλλά οι επέτειοι προσφέρουν μια ευκαιρία να σκεφτούμε ορισμένα πράγματα. Διότι ενώ ορισμένοι αρνούνται να τιμήσουν την ιστορία μας, άλλοι ανάμεσά μας τιμούμε ένα έθνος που δεν υπήρξε ποτέ, που δημιουργήθηκε (όχι ά λα Clifford Geertz, ακριβώς) μόνο στην φαντασία μας. Μαγκιά είναι να βλέπεις τα λάθη, αντί να τα αρνείσαι, αλλά πάλι να αισθάνεσαι περήφανος για όλα τα μεγάλα έκανε το έθνος μας.
www.kathimerini.com.cy
Πατριωτισμός δεν είναι να αγαπάς το έθνος σου όπως είναι(εθνικιστικός ναρκισσισμός).
ΑπάντησηΔιαγραφήΠατριωτισμός είναι να αγαπάς την πατρώα γη, αυτούς που την κατοικούν (οικογένεια, φίλους, γείτονες) καθώς και τις αξίες και τα αγαθά(ελευθερία, αξιοπρέπεια, ισονομία, ισοπολιτεία κτλ.) που μπορεί να σου προσφέρει η κοινωνία της πατρώας γης. Επίσης, πατριωτισμός είναι να αγωνίζεσαι για την ακεραιότητα όλων αυτών αλλά και για την προαγωγή τους.
Παρατήρηση 1: Οι Ελλαδίτες αν βρεθεί η Κύπρος σε "δύσκολη" θέση δε θα την υποστηρίξουν από πατριωτισμό, αλλά από αλληλεγγύη στον αδελφό λαό της Κύπρου(η ισχύς εν τη ενώσει). Και τούμπαλιν. Το ίδιο ισχύει και για τους επιμέρους Ελλαδίτες: Αν κάνουν ντου οι Τούρκοι στα Δωδεκάνησα, οι Ρουμελιώτες θα βοηθήσουν τους αδελφούς Δωδεκανήσιους από αλληλεγγύη και όχι από πατριωτισμό (ή εθνικισμό). Και ούτω καθεξής. Και όταν γράφω "αδελφούς" δεν το εννοώ με (ασθενείς) γενετικούς όρους αλλά γιατί όλοι αυτοί οι λαοί της Ελλάδας, της Κύπρου και των νήσων έχουν προκύψει από τη "μήτρα" των ίδιων αξιών (αδελφός=α(προσθετικό)+δελφύς(μήτρα)).
Παρατήρηση 2: "Είμαι περήφανος για το έθνος μου"
Το να θαυμάζει κανείς τα ανδραγαθήματα των προπατόρων του είναι θεμιτό και ένα πολύ καλό κίνητρο για να βελτιωθεί ο ίδιος. Το να είναι, όμως, περήφανος για αυτούς και όχι για το τι κάνει ο ίδιος, τότε υπάρχει μεγάλο πρόβλημα.
Π.χ. αν ο πατέρας μου είναι ένας λαμπρός επιστήμονας κι εγώ είμαι ένας τεμπέλης, εγώ τι πρέπει να νιώθω; Περηφάνια για τον πατέρα μου ή ντροπή για τον εαυτό μου; Μάλλον το δεύτερο... Και θα πρέπει, μάλιστα να προσπαθήσω να βελτιωθώ ώστε να ακολουθήσω το παράδειγμα του πατέρα μου και να νιώσω κι εγώ περήφανος για τον εαυτό μου.
Η 2η παρατήρηση είναι σωστότατη. Είμαι περήφανος για τα δικά μου έργα και όχι των γονιών μου ή των προγόνων μου. Τιμώ τους γονείς και τους προγόνους μου και αποτελούν παράδειγμα για μένα.
ΑπάντησηΔιαγραφήγ.κ.
"Διότι ενώ ορισμένοι αρνούνται να τιμήσουν την ιστορία μας, άλλοι ανάμεσά μας τιμούμε ένα έθνος που δεν υπήρξε ποτέ, που δημιουργήθηκε (όχι ά λα Clifford Geertz, ακριβώς) μόνο στην φαντασία μας"
ΑπάντησηΔιαγραφήΣφάζει με το βαμβάκι το άτομο. Τιμάει το Έθνος του υπερασπιζόμενος το γελοίο και ανιστόρητο ντοκιμαντέρ του εργοδότη του Αλαφούζου και προσπαθεί να κάνει το αρθρίδιο του πιο πιστευτό λέγοντας ότι δήθεν τιμάει το Έθνος.
Αυτά τα άρθρα είναι πιο ύπουλα από αυτά που γράφουν οι "ορθόδοξοι" γραικύλοι γιατί χύνουν το δηλητήριο τους με την κάλυψη της υποτιθέμενης αγάπης για την πατρίδα.
djz
3 Απριλίου 2011 11:26 π.μ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠαρατήρηση 2: "Είμαι περήφανος για το έθνος μου"
-------------------
Παρατήρηση υπευθυνότητας!
+1000!!
Νομίζω ότι ο αρθρογράφος μπερδεύει τις έννοιες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑσφαλώς δεν είναι πατριωτισμός το να αγαπάς το έθνος (σωστά γράφει ο 11:26 μ.μ.), ούτε η ΕΟΚΑ σωβινιστική οργάνωση. Πατριωτική, ναι. Σωβινισμός δεν είναι απλή αγάπη προς την πατρίδα (πατριωτισμός), αλλά και επιδίωξη της βλάβης της πατρίδας του άλλου.
Χειροκροτώ και προσυπογράφω το οξυδερκέστατο και ευστοχώτατο σχόλιο του κ. djz (2011-4-3 11.59)
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ συντάκτης του άρθρου της Αλαφουζιάδας είναι υψηλού επιπεδου τεχνικός της μαύρης προπαγάνδας, προϊόν προφανώς σχολής ανωτέρας εκείνης που παρήγαγε τους Βερεμοκουλουμπήδες του ΕΛΙΑΜΕΠ.
Παρόμοια σχόλια πράγματι διαφωτίζουν, εκπαιδεύουν σχολάζουσες κριτικές λειτουργίες και ανεβάζουν τη συζήτηση επί των αναρτήσεων από το επίπεδο καφενέ,
Ο κ. djz. μαζί με το φρουρό της πρεσβείας διδάσκουν ορθολογισμό, περίσκεψη, ευπρέπεια και σεμνότητα.
Μιστ.
Πολὺ φιλοσοφία, ἀλλὰ τὸ μαχαῖρι τοῦ τούρκου σφάζει, οἱ ἄγγλοι καταλήστευαν τὴν Κύπρο καὶ ἐνίοτε ἔσφαζαν. Τώρα ἡ Ἑλλάδα γιὰ χρεοκοπία πάει μὲ μέλλον άβέβαιο καὶ ἡ Κύπρος χωρὶς ἀξιόμαχο στρατὸ τὶ κάνει;
ΑπάντησηΔιαγραφήΠῶς ἕνας μικρὸς ἀντιστέκεται στὶς ἀδηφάγες διαθέσεις ἑνὸς μεγάλου;
Ὅπως κατανοῶ ὅτι περίπου ἔλεγε ὁ Π. Κονδύλης: Ὁ ἐθνικισμὸς εἶναι μία κάποια λύση.
Αγαπώ την πατρίδα, σημαίνει βέβαια ότι είμαι και περήφανος γι΄αυτήν, αλλά όχι μόνο αυτό. Σημαίνει ότι είμαι δίπλα της, αναγνωρίζω τις ανάγκες της, τους κινδύνους που διατρέχει, αναγνωρίζω τα σφάλματα του λαού της (και τα δικά μου) και είμαι πρόθυμος να κάνω ό,τι χρειαστεί για να βοηθήσω.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑγαπώ την πατρίδα σημαίνει γνωρίζω την ιστορία της και σκέφτομαι συνεχώς πάνω σ΄αυτήν, προσπαθώντας να διδαχτώ από τα λάθη και τις κακές συγκυρίες του παρελθόντος, αλλά και να αντλήσω δύναμη από τις λαμπρές σελίδες της.
Τέλος, αγαπώ την πατρίδα σημαίνει "έχω αυτοσεβασμό και συνείδηση των ευθυνών μου" όχι στα λόγια μόνο, αλλά στις πράξεις. Ελίνα