Κατά την επίθεση στη ρωσική πρεσβεία, στο Κίεβο, οι διαδηλωτές πέταξαν πέτρες, βόμβες μολότοφ και κατέβασαν από τον ιστό τη ρωσική σημαία. Τα γεγονότα στην ουκρανική πρωτεύουσα προκάλεσαν μεγάλη δυσφορία στη Ρωσία.
Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών εξέφρασε την οργή του για την απραξία των αρχών και τις ακραίες υβριστικές εκφράσεις του υπουργού Εξωτερικών της Ουκρανίας, Αντρέι Ντεστσίτσα, στο πρόσωπο του προέδρου της Ρωσίας. Με αυτό το γεγονός, οι σχέσεις των δύο χωρών εισήλθαν σε νέα άσχημη φάση, και η ομαλοποίησή τους, χωρίς να είναι αδύνατη, θα απαιτήσει μεγάλες προσπάθειες και προσεκτικούς χειρισμούς.
Η επίθεση
Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών κατήγγειλε έντονα τις ουκρανικές αρχές για ανοχή και «κατάφωρη παραβίαση των διεθνών υποχρεώσεών τους», κατά πρώτο λόγο της Συνθήκης της Γενεύης που εγγυάται την ασφάλεια των διπλωματικών αποστολών. Τα απρεπή σχόλια του ουκρανού υπουργού Εξωτερικών για τον πρόεδρο της Ρωσίας, έγιναν και αυτά αντικείμενο δριμείας κριτικής. Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος της επιτροπής της Κάτω Βουλής για εξωτερικές υποθέσεις, Αλεξέι Πουσκόφ, κάλεσε μέσω του Twitter τον πρόεδρο Πιότρ Ποροσένκο να καθαιρέσει άμεσα τον Ντεστσίτσα. «Η κυβέρνηση αυτή δεν ελέγχει την κατάσταση, ούτε τους ίδιους τους υπουργούς της», ανέφερε ο βουλευτής.
Το συμβάν στη ρωσική πρεσβεία δεν προκάλεσε μόνο την αντίδραση της Ρωσίας, αλλά και των διεθνών παραγόντων. ΕΕ και ΗΠΑ καταδίκασαν την επίθεση στη ρωσική διπλωματική αποστολή, ωστόσο, δεν υποστήριξαν την πρωτοβουλία της Ρωσίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να υιοθετήσει τη σχετική δήλωση.
Σε εθνικό επίπεδο καταδίκασαν την επίθεση, δήλωσε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Kommersant ο Αλεξέι Πουσκόφ, «επειδή, αν δεν έκαναν κάτι τέτοιο αυτό θα σήμαινε ουσιαστικά ότι δίνουν το πράσινο φώς για επιθέσεις στις πρεσβείες όλων των χωρών σε ολόκληρο τον κόσμο, μεταξύ αυτών και στις Δυτικές. Ωστόσο, σε επίπεδο ΣΑ του ΟΗΕ μια στήριξη της ρωσικής πρωτοβουλίας θα σήμαινε καταδίκη του Κιέβου, αλλά η Δύση εδώ και πολύ καιρό προβαίνει σε μια άνευ όρων στήριξη οποιασδήποτε ενέργειας της ουκρανικής κυβέρνησης». Η Μόσχα έχει ανακοινώσει ήδη ότι δεν θα διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις με το Κίεβο εξαιτίας του γεγονότος, απειλεί όμως με οικονομικές κυρώσεις τη γειτονική χώρα. Προς το παρόν, σύμφωνα με τον Σεργκέι Λαβρόφ, εστάλη στο υπουργείο Εξωτερικών της Ουκρανίας ρηματική διακοίνωση, με την οποία η ρωσική πλευρά αξιώνει να τιμωρηθούν οι υπαίτιοι και να υπάρξει αποζημίωση για την προκληθείσα φθορά.
Πόλεμος φυσικού αερίου
Η Ρωσία και η Ουκρανία, ύστερα από δυο μήνες άκαρπων συνομιλιών με τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ετοιμάζονται για το νέο στάδιο της σύγκρουσης με επίκεντρο το φυσικό αέριο, δηλαδή τον περιορισμό των προμηθειών. Η Gazprom τη Δευτέρα όρισε για την Ουκρανία το σύστημα της προπληρωμής, γεγονός που προμηνύει προβλήματα και στη διαμετακόμιση του ρωσικού αερίου στην Ευρώπη. Πάντως, όπως εκτιμούν παρατηρητές, η κατάσταση με τις προμήθειες θα οξυνθεί ιδιαίτερα κατά το φθινόπωρο, όταν η Ουκρανία θα έχει καταναλώσει τα αποθέματα του ρωσικού αερίου.
Μετά την αποτυχία των συνομιλιών με το Κίεβο για το φυσικό αέριο, η Gazprom κατέθεσε αγωγή στο Διαιτητικό Δικαστήριο της Στοκχόλμης αξιώνοντας το ποσό των 4,5 δις. δολαρίων. Απαντώντας, η Naftogaz προσέφυγε στο ίδιο δικαστήριο απαιτώντας 6 δις. δολ., τα οποία -όπως υποστηρίζει- κατέβαλε αχρεωστήτως στη ρωσική εταιρία από το 2010, δηλαδή ότι πλήρωσε υψηλότερο τίμημα για το φυσικό αέριο που εισήγαγε.
Ο επικεφαλής της έδρας περιφερειακής οικονομίας και οικονομικής γεωγραφίας της Ανώτατης Οικονομικής Σχολής, Αλεξέι Σκοπίν, δήλωσε στη RBTH ότι οι πόλεμοι του αερίου με την Ουκρανία αναμφίβολα θα συνεχιστούν, πράγμα το οποίο επιδιώκουν οι ισχυρότεροι διεθνείς παράγοντες και πρώτα απ’ όλα οι ΗΠΑ, θέλοντας να δείξουν ότι η Ρωσία είναι ένας ασυνείδητος προμηθευτής φυσικού αερίου για την Ευρώπη. Η ρήξη δεν έχει εισέλθει ακόμη στην κρισιμότερη φάση της, γεγονός που αφήνει περιθώρια για να συνεχίσουν οι διαπραγματεύσεις.
Ύστερα από την επίθεση στη ρωσική πρεσβεία στο Κίεβο, η Μόσχα δήλωσε ότι θα επιβληθούν κυρώσεις στη νέα κυβέρνηση και, όπως εκτιμά ο ειδικός, η Ουκρανία θα απολέσει καταρχήν μια αγορά για τα γεωργικά της προϊόντα. «Για τη ρωσική οικονομία η ζημιά θα είναι ελάχιστη -ανέφερε ο Σκοπίν- καθώς το κράτος διαθέτει εναλλακτικές πηγές προμηθειών, αλλά η Ουκρανία θα χάσει το 15% των εξαγωγών της προς τη Ρωσία».
Που οδηγούνται οι σχέσεις Ρωσίας-Ουκρανίας
Η ένταση μεταξύ των δύο κρατών επιδεινώνεται και λόγω των συλλήψεων ρώσων δημοσιογράφων, οι οποίες τον τελευταίο καιρό έχουν γίνει συχνές. Πρόσφατα, συνελήφθησαν για δεύτερη φορά ανταποκριτές του τηλεοπτικού σταθμού Zvezdá. Νωρίτερα, στο Σλαβιάνσκ είχε συλληφθεί άλλη ομάδα ανταποκριτών, ως ύποπτων για κατασκοπεία. Φτάνοντας στη Ρωσία οι δημοσιογράφοι ανέφεραν ότι κρατήθηκαν δυο μέρες χωρίς νερό μέσα σε έναν αποπνικτικό χώρο και ξυλοκοπήθηκαν από τους άντρες των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών.
Όπως πιστεύουν ορισμένοι πολιτικοί αναλυτές, δεδομένου ότι η Ουκρανία έχει γίνει το επίκεντρο της διεθνούς πολιτικής, η κριτική σε βάρος της Ρωσίας και η πολιτική επιδείνωσης των σχέσεων με τη Μόσχα έχει καταστεί για το Κίεβο η βάση για την ανάπτυξη των σχέσεών της με άλλα κράτη.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Στρατηγικών Εκτιμήσεων, Αλεξάντρ Κονοβάλοφ, θεωρεί ότι η Ρωσία έχει καταστεί όμηρος των δικών της ενεργειών. Στο σχόλιό του στη RBTH, ανέφερε ότι η Μόσχα σε κάποιο βαθμό έχει πέσει στην παγίδα, την οποία δημιούργησε η ίδια. Τώρα οι άνθρωποι που αυτοαποκαλούνται αυτονομιστές και υποστηρίζονται από δυνάμεις οι οποίες είναι με πατριωτικό τρόπο προσανατολισμένες προς τη Ρωσία, περιμένουν πολύ ότι η Ρωσία θα στείλει στρατεύματα στα νοτιοανατολικά, είτε ότι θα αρχίσει να στηρίζει ενεργά τους αυτονομιστές με όπλα. Όπως ανέφερε, προκειμένου να αποκαταστήσει τις σχέσεις με τη διεθνή κοινότητα η Μόσχα θα πρέπει καταρχήν να αναγνωρίσει επίσημα τη νέα ουκρανική κυβέρνηση και επίσης να μην επιτρέψει στις προβοκάτσιες να οδηγήσουν σε νέους «πολέμους του φυσικού αερίου» και στη διακοπή των προμηθειών φυσικού αερίου στην Ευρώπη. «Αυτό το βήμα θα είναι ιδιαίτερα επιζήμιο από πολιτική άποψη για τη Ρωσία και ένα τέτοιο λάθος περιμένουν από εμάς», τόνισε ο Κονοβάλοφ.
Η Ρωσία δεν θα διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις με την Ουκρανία μετά την επίθεση στη πρεσβεία. Όμως, όπως επεσήμανε ο αναλυτής, οι σχέσεις με το Κίεβο θα περάσουν στη φάση των σχέσεων με ένα «μη φιλικό κράτος» και μπορούν να φτάσουν μέχρι και σε περιορισμούς στην ελεύθερη μετακίνηση μεταξύ των δύο χωρών. Αυτά τα μέτρα δε, μπορεί να είναι απλώς τα πρώτα βήματα στο νέο κεφάλαιο των ρωσο-ουκρανικών σχέσεων.
Η Ρωσία Τώρα