Περί Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας

Αλέκος Μαρκίδης    

Τον Φεβρουάριο του 2014 ο Πρόεδρος Αναστασιάδης μου ζήτησε να του υποβάλω σχόλια για το επικείμενο να εκδοθεί τότε Κοινόν Ανακοινωθέν. Ως αποτέλεσμα του υπέβαλα υπόμνημα ημ. 10 Φεβρουαρίου, 2014. Το υπόμνημα θίγει τα αξιοσημείωτα τμήματα του εν λόγω Ανακοινωθέντος. Δημοσιεύω σήμερα ένα άλλο απόσπασμα από το εν λόγω υπόμνημα, το οποίο και δίδει αρκετές απαντήσεις σε σχόλια και παρατηρήσεις, που είχε προκαλέσει το προηγούμενο σημείωμά μου για την ΔΔΟ. Απευθυνόμενος προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, μεταξύ άλλων, έγραψα: 

«Έχοντας παρακολουθήσει την όλη προσπάθεια που έχει καταβληθεί, προκειμένου να υπάρξει κατάληξη στο κείμενο του ανακοινωθέντος, που αποτέλεσε προϋπόθεση επανέναρξης των από πολλού αναμενομένων συνομιλιών, πιστεύω ότι το συμφέρον της Κύπρου δεν εξυπηρετείται από εξεζητημένες ερμηνείες, που το μόνον που κατορθώνουν είναι να ενσπείρουν διεθνώς αμφιβολίες κατά πόσο οι πολιτικές ηγεσίες της πλευράς μας πράγματι έχουν στόχο τη «δικοινοτική διζωνική ομοσπονδία… α) Θεωρούσα πάντοτε και θεωρώ παρατραβηγμένη την άποψη ότι η Τουρκία θα αποδεχθεί λύση του Κυπριακού, με σχέδιο να παρασπονδήσει την επαύριο, έτσι ώστε οι Τουρκοκύπριοι να αποχωρήσουν παίρνοντας μαζί το δικό τους «κράτος», το οποίο και δήθεν θα αναγνωρισθεί από την διεθνή κοινότητα. Ο φόβος αυτός παραγνωρίζει εντελώς το διεθνές κλίμα μη αναγνώρισης αποσχιζομένων οντοτήτων. Παραγνωρίζει ακόμα ότι η Ε.Ε δεν μπορεί να δεχθεί να είναι μέλος της μια τέτοια αποσχισμένη οντότητα. Αυτό φαίνεται και από το ότι παρά την κατοχή και την αδυναμία της νόμιμης Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας να εφαρμόζει το ευρωπαϊκό κεκτημένο στα κατεχόμενα, η Ε.Ε στην Κοπεγχάγη το 2002 δέχθηκε ότι μέλος της θα γίνει η Κυπριακή Δημοκρατία, με τη μία νομική της προσωπικότητα και με ολόκληρη την εδαφική της επικράτεια, ελεύθερη και κατεχόμενη. 

(β) Το κείμενο του ανακοινωθέντος ρητά αναφέρει ότι η «ένωση όλης ή μέρους (της Κύπρου) με οποιανδήποτε άλλη χώρα ή οποιασδήποτε μορφής διχοτόμηση ή απόσχιση ή οποιαδήποτε άλλη μονομερής αλλαγή της υφιστάμενης κατάστασης πραγμάτων (state of affairs) θα απαγορευθεί (will be prohibited)».Πρόκειται για σαφέστατη φράση, που δεν επιδέχεται διαφορετικών ερμηνειών. 
Ενόψει συνεπώς των υπό (α) και (β) ανωτέρω ο κίνδυνος, στον οποίο προαναφέρθηκα σμικρύνεται μέχρι εξαφανίσεως».
Σε σχέση τώρα με την Ιθαγένεια, παραθέτω το ακόλουθο απόσπασμα (από το υπόμνημα πάντοτε).
«Πολύς λόγος έχει γίνει για την Ιθαγένεια. Η φράση στο κείμενο είναι: Θα υπάρχει μία ιθαγένεια της Ενωμένης Κύπρου, την οποία θα ρυθμίζει ομοσπονδιακός νόμος. Όλοι οι πολίτες της Ενωμένης Κύπρου θα είναι επίσης πολίτες είτε του Ελληνοκυπριακού, είτε του Τουκοκυπριακού συνιστώντος κράτους, αλλά δεν θα αντικαθιστά καθ’ οποιονδήποτε τρόπο την ιθαγένεια της Ενωμένης Κύπρου. 
Με άλλα λόγια: Ουδείς μπορεί να αποκτήσει «εσωτερική ιθαγένεια» είτε του ενός είτε του άλλου συνιστώντος κράτους, εκτός αν είναι πολίτης της Ενωμένης Κύπρου, σύμφωνα με ομοσπονδιακό νόμο, δηλαδή νόμο της Ενωμένης Κύπρου. Το σύστημα αυτό ενθυμίζει το ισχύον τώρα Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ουδείς μπορεί να γίνει μέλος είτε της Ελληνικής είτε της Τουρκικής κατά το Σύνταγμα κοινότητας, εκτός αν είναι πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας και ουδείς πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας μπορεί να επιλέξει να μην ανήκει σε μίαν από τις δύο κοινότητες.
Η πιο πάνω διευθέτηση στο κείμενο του ανακοινωθέντος δεν πρέπει να ξενίζει. Εφόσον το κράτος θα είναι ομοσπονδιακό με δύο μέλη, υποχρεωτικά πρέπει να υπάρχει τρόπος διαπίστωσης αν ένας πολίτης υπάγεται στο ένα ή το άλλο συνιστών κράτος. Αυτό το status, όπως λέγει και το κείμενο, θα είναι εσωτερικό. Και δεν υποβαθμίζει, ούτε και υπονομεύει την έννοια της μίας ιθαγένειας». 

Φιλελεύθερος