Ποιος (δεν) φοβάται τους πυρηνικούς αντιδραστήρες;

Η οικονομική κρίση, τα σκαμπανεβάσματα του πετρελαίου στις αγορές, τα πεπερασμένα αποθέματα μαύρου χρυσού και άλλοι παράγοντες καθιστούν, όπως φαίνεται, επιτακτική τη νέα στροφή στην παραγωγή ενέργειας από πυρηνικούς αντιδραστήρες, για τις αυξανόμενες ανάγκες.
Της Ντίας Ζάβρα

Ηδη έως το τέλος του 2009 λειτουργούσαν 436 αντιδραστήρες σε όλο τον κόσμο, ενώ το 13% - 14% του ηλεκτρισμού παγκοσμίως προέρχεται από αντιδραστήρες. Σε όλο τον κόσμο, οι περισσότερες χώρες, κάνουν κινήσεις απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και προσφεύγουν σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας.

Η Γερμανία καταρτίζει εντατικά μία Χάρτα ενεργειακής στρατηγικής με στόχο την? πλήρη απεξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα έως το 2050. Γαλλία και Σαουδική Αραβία βρίσκονται ένα βήμα πριν από την υπογραφή συμφωνίας για συνεργασία στην ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Η Κίνα και το Πακιστάν κινούνται στον ίδιο δρόμο. Η Τουρκία καταθέτει εντός των επομένων ημερών νομοσχέδιο στην Εθνοσυνέλευση για την προώθηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνικούς αντιδραστήρες, ενώ Καζακστάν και Ρωσία συμφωνούν στην επέκταση της κοινοπραξίας εμπλουτισμού ουρανίου στο έδαφος της δεύτερης.

Υπό την απειλή ενός περιβαλλοντικού Αρμαγεδδώνα, η οποία εντάθηκε μετά την περιβαλλοντική καταστροφή που έχει προκαλέσει η BP στον Κόλπο του Μεξικό, εν μέσω μιας παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, απέναντι στην? κυκλοθυμική συμπεριφορά του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές, αλλά και με δεδομένο ότι τα αποθέματα του μαύρου χρυσού στον πλανήτη είναι πεπερασμένα, η παγκόσμια κοινότητα στρέφεται ολοένα περισσότερο προς την πυρηνική ενέργεια προκειμένου να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες της. Εως τα τέλη του 2009 λειτουργούσαν ήδη 436 αντιδραστήρες, ενώ το 13%-14% του ηλεκτρισμού παγκοσμίως προέρχονταν από αντιδραστήρες. Και, ίσως, αυτή είναι μόνο η αρχή...

Τον προηγούμενο μήνα, η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) παρουσίασε έναν «Οδικό Χάρτη για το Πυρηνικό Μέλλον» -κατόπιν παραγγελίας της G8.

Εκσυγχρονισμός
Σύμφωνα με αυτόν, μία «εκσυγχρονισμένη» παραγωγή ηλεκτρισμού μέσω πυρηνικών αντιδραστήρων θα μπορούσε να περικόψει τις πλανητικές εκπομπές καυσαερίων κατά 50% ως το 2050. Την ίδια ημέρα, το σουηδικό Κοινοβούλιο υπερψήφιζε την αντικατάσταση των παλαιών πυρηνικών εργοστασίων της χώρας με νέα, αναιρώντας ουσιαστικά την απόφαση του δημοψηφίσματος του 1980 για βαθμιαία αποπυρηνικοποίηση.

Και, μόλις μία ημέρα μετά, οι υπουργοί Ενέργειας των χωρών Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας - Ειρηνικού (ΑΡΕC) ανακοίνωναν τη συμφωνία τους για την εκ μέρους των χωρών τους αξιοποίηση πηγών ενέργειας χαμηλών ρύπων, όπως η πυρηνική. Σε κάθε ήπειρο, η μία μετά την άλλη οι χώρες κάνουν βήματα απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, προσφεύγουν σε εναλλακτικές ή ανανεώσιμες πηγές ενέργειες, συστήνουν ενεργειακές συμμαχίες -ενώ καταφεύγουν και στα πυρηνικά?

Στην Ε.Ε.
Στην Ε.Ε. το 30% της ηλεκτρικής ενέργειας παράγεται ήδη σε πυρηνικούς αντιδραστήρες. «Πρωταθλήτριες» στην παραγωγή ηλεκτρισμού μέσω πυρηνικής ενέργειας είναι η Γαλλία (77%), η Σλοβακία (75%), το Βέλγιο (54%) και η Σουηδία (45%). Φινλανδία, Γαλλία και Σλοβακία κατασκευάζουν νέους πυρηνικούς σταθμούς, ενώ τη δημιουργία αντίστοιχων σταθμών έχουν εξαγγείλει Βρετανία, Ιταλία, Πολωνία, Βουλγαρία, Ρουμανία και Τσεχία.

Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, η Γερμανία -η οποία αντλεί ήδη το 16% της ηλεκτρικής της ενέργειας από την αιολική, την ηλιακή και άλλες ανανεώσιμες πηγές- αναμένεται να παρουσιάσει μία χάρτα ενεργειακής στρατηγικής έως τα τέλη Αυγούστου, με σκοπό να αντιστρέψει σχέδιο του προηγούμενου κυβερνητικού συνασπισμού (Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών) για τον τερματισμό της ζωής των πυρηνικών εγκαταστάσεων το αργότερο έως το 2021 και να δώσει παράταση ζωής στους 17 αντιδραστήρες που αυτή τη στιγμή παράγουν το 20% της ηλεκτρικής ενέργειας στη Γερμανία.

Στην Ιταλία, με δικαστική πλέον απόφαση, δίνεται ο πρώτος λόγος στην κυβέρνηση για τις τοποθεσίες στις οποίες θα κατασκευάζονται σταθμοί παραγωγής πυρηνικής ενέργειας. Στη γειτονική μας Τουρκία, ως «ένα από τα σημαντικότερα έργα» χαρακτηρίζει ο υπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, Τανέρ Γιλντίζ, την κατασκευή του πυρηνικού σταθμού στο Ακούγιου, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει σύντομα. Εντός των επομένων ημερών, άλλωστε, αναμένεται να κατατεθεί στο Κοινοβούλιο το σχετικό νομοσχέδιο, που θα αφορά τις ανανεώσιμες πηγές -αν και η πυρηνική ενέργεια ούτε πράσινη είναι ούτε παράγεται από ανανεώσιμες πηγές.

«Πυρετός»
Ο «πυρετός» είναι μεγάλος και στη νοτιοανατολική Ασία. Η συμφωνία του 2008 για την πυρηνική συνεργασία μεταξύ Ινδίας και ΗΠΑ ανέτρεψε τα δεδομένα και έφερε (ξανά) την Ινδία στον... σχετικό χάρτη, ανοίγοντας την πυρηνική αγορά της χώρας, αξίας 150 δισ. δολαρίων. Και η... απάντηση έρχεται τώρα από τους ανταγωνιστές. Ο Πακιστανός πρόεδρος Ασίφ Αλί Ζαρντάρι επισκέφτηκε την προηγούμενη εβδομάδα το Πεκίνο, επιζητώντας πυρηνική (και όχι μόνο) συνεργασία και προσκαλώντας τις κινεζικές εταιρείες να επενδύσουν στη χώρα του.

Καζακστάν και Ρωσία -οι δύο χώρες που διαθέτουν από κοινού το ένα τέταρτο των παγκόσμιων αποθεμάτων ουρανίου- συμφώνησαν στην επέκταση της κοινοπραξίας εμπλουτισμού ουρανίου στη Ρωσία και στην πώληση πυρηνικών καυσίμων στην παγκόσμια αγορά. Στον δρόμο της πυρηνικής ενέργειας στρέφεται και ο αραβικός κόσμος? Η Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας της Ιορδανίας βρίσκεται σε συνομιλίες με διάφορες εταιρείες (κυρίως τη γαλλική Areva και την ιαπωνική Mitsubishi) για την αγορά τεχνολογίας για τον πρώτο σταθμό πυρηνικής ενέργειας στη χώρα.

Σαουδική Αραβία
Η μεγαλύτερη αραβική οικονομία επενδύει περί τα 80 δισ. δολ. για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας. Τον Απρίλιο, οι Σαουδάραβες ανακοίνωσαν την κατασκευή μιας πόλης βασισμένης σε ατομική και ανανεώσιμη ενέργεια, ενώ βρίσκεται πολύ κοντά στην υπογραφή μιας συμφωνίας για τη συνεργασία στην ειρηνική πυρηνική ενέργεια , επιχειρώντας έτσι να καλύψει τις ενεργειακές της ανάγκες που αυξήθηκαν πέρσι κατά 8% και αναμένεται να αυξηθούν κατά 60.000 μεγαβάτ έως το 2020.

Και προστίθεται έτσι στη λίστα των 13 χωρών της Μέσης Ανατολής που έχουν ανακοινώσει σχέδια για την κατασκευή νέων σταθμών πυρηνικής ενέργειας ή την αναδιάρθρωση παλαιών από το 2006. Αν μετά από όλα αυτά υπάρχουν πολλοί που πιστεύουν ότι η πυρηνική ενέργεια ανήκει στο παρελθόν, μάλλον θα πρέπει να επανεξετάσουν τη θέση τους. Ρεαλιστικά, επιστημονικά, οικονομοτεχνικά και, φυσικά, περιβαλλοντικά. Άλλωστε, εκτός των ανανεώσιμων πηγών, καμία άλλη μορφή ενέργειας δεν είναι καθαρή -όμως, καμία δεν μπορεί να απορριφθεί όσο ο πλανήτης είναι τόσο διψασμένος για ενέργεια?