Του Ιωαννη N. Γρηγοριαδη*
Η δυναμική εμφάνιση της Τουρκίας στα πολιτικά και οικονομικά πράγματα της Μέσης Ανατολής αποτελεί μια από τις σημαντικότερες συνέπειες της εφαρμογής του «δόγματος Νταβούτογλου». Είτε από το παρασκήνιο ως σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του πρωθυπουργού Ερντογάν είτε από το προσκήνιο ως υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, ο Αχμέτ Νταβούτογλου επεδίωξε και επέτυχε να άρει προκαταλήψεις δεκαετιών οι οποίες υποτιμούσαν τη σημασία της Μέσης Ανατολής για την τουρκική εξωτερική πολιτική.
Η στρατηγική αυτή εφαρμόστηκε με μια επιθετική πολιτική φιλίας και αναπτύξεως των οικονομικών και κοινωνικών σχέσεων. Πάλαι ποτέ ορκισμένοι εχθροί της Τουρκίας, όπως η Συρία και οι Κούρδοι του βορείου Ιράκ, μετετράπησαν σταδιακώς σε προνομιακούς οικονομικούς εταίρους. Τα ΜΜΕ απετέλεσαν κύριο μοχλό αυτής της στρατηγικής. Δεν είναι τυχαίο ότι η τουρκική κρατική ραδιοτηλεόραση –μετά και τη λειτουργία του κουρδόφωνου καναλιού TRT Ses– εγκαινίασε προσφάτως το TRT Seba, το οποίο εκπέμπει αποκλειστικώς στην αραβική. Παράλληλα, η Μέση Ανατολή παραμένει ο καλύτερος πελάτης της τουρκικής τηλεοπτικής βιομηχανίας.
Η ενεργός εμπλοκή της Τουρκίας στα μείζονα πολιτικά προβλήματα της περιοχής έχει επίσης αυξήσει τη δημοτικότητά της στη Μέση Ανατολή. Η λήψη αποστάσεων από τη δυτική πολιτική ενίσχυσε την εικόνα της ως «αδέσμευτης δυνάμεως» και παράγοντος περιορισμού της επιρροής των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ισραήλ.
Αυτό έγινε σαφές τόσο κατά την κρίση στις τουρκοϊσραηλινές σχέσεις λόγω της ισραηλινής επιθέσεως στον στολίσκο της Γάζας όσο και κατά την αντιπαράθεση μεταξύ Δύσεως και Τουρκίας λόγω της τουρκικής θέσεως για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Αν λοιπόν το «δόγμα Νταβούτογλου» προέβλεπε την ανάδειξη της Τουρκίας σε περιφερειακή ηγετική δύναμη στη Μέση Ανατολή, θα μπορούσε να πει κανείς ότι πλησίασε στον σκοπό του. Ωστόσο η επιτυχία αυτή είναι βραχυπρόθεσμη και ίσως αποδειχθεί τελικώς εφήμερη. Κλειδί παραμένει η επιδέξια ισορροπία μεταξύ της μεσανατολικής και της ευρωπαϊκής πολιτικής της Τουρκίας.
Αν η Τουρκία συρθεί στο πεδίο των αντιπαραθέσεων της Μέσης Ανατολής και σταδιακώς χάσει τον ευρωπαϊκό της προσανατολισμό, η θετική εικόνα μπορεί σύντομα να ανατραπεί. Τα κύρια στοιχεία που καθιστούν ελκυστική την Τουρκία στη Μέση Ανατολή, η ισχυρή οικονομία, το δημοκρατικό πολίτευμα και η δυνατότητα συμβολής στην επίλυση των περιφερειακών διενέξεων, είναι ακριβώς αυτά που χρειάζονται περισσότερο τη διατήρηση ισχυρών στρατηγικών δεσμών με τη Δύση, τόσο με τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και με την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Μια «αδέσμευτη», «τριτοδρομική» Τουρκία λίγα ουσιαστικά θα είχε να προσφέρει στους Μεσανατολίτες γείτονές της. Και στη Μέση Ανατολή, η Τουρκία εξακολουθεί να χρειάζεται τη Δύση περισσότερο από ό,τι η Δύση την Τουρκία.
* Ο Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης είναι επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Μπίλκεντ και επιστημονικός συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ.
kathimerini.gr
τελικα οποτε διαβαζω αναλυσεις απο το ΕΛΙΑΜΕΠ ειναι αχρωμες και χωρις βαθος. τα πιο πολλα δεν αποτελουν αναλυση, απλως μια περιγραφη που θα μπορουσε καποιος να διαβασει σε μια τοπικη μικρη εφημεριδα. μπορει να ειμαι λαθος αλλα γιατι πληρωνοντε αυτοι οι ανθρωποι?
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν είναι ανάλυση αυτή..
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ Τουρκία δεν χρειάζεται την Ε.Ε.
Η Ε.Ε. είναι η χαμένη δύναμη του 21ου αιώνα. Δεν έχει πλουτοπαραγωγικές και ενεργειακές πηγές, η οικονομία της πάει προς κατάρρευση (ακόμα και της Γερμανίας, Γαλλίας και ο λόγος προσέγγισης με την Ρωσία και προσπάθειες οικονομικής προσέγγισης)και δεν κατάφερε να δημιουργήσει Euro-Army.
Νομίζω ότι όλοι βλέπετε τις τελευταίες εξελίξεις με ακρο-δεξιούς πολιτικούς.
Η κρίση και η ανάπτυξη της Τουρκίας θα ωθήσουν την Ε.Ε. προς κατάρρευση, παράλληλα θα αλλάξουν και τα καθεστώτα και θα μετατραπούν σε φασιστικά και ρατσιστικά.
Η Τουρκία προς το παρόν έχει το Κουρδικό πρόβλημα. θα λυθεί είτε με τον έναν τρόπο είτε με το άλλο.
Και μετά θα ελέγχει οικονομικά, στρατιωτικά και κοινωνικά ίσως και πολιτικά την Ε.Ε., τον Καύκασο, την Μ. Ασία κ Ανατολή και κάποιες περιοχές της Αφρικής.
Οι ΗΠΑ έχουν φτάσει πλέον στα όρια της δύναμης τους. Οπότε επειδή κάθε φορά αλλάζει η γεωγραφική περιοχή του πλανήτη από την οποία βγαίνει μια υπερδύναμη, σήμερα και στο μέλλον αυτή θα είναι η Τουρκία. (Ευρώπη στην αρχή, ΗΠΑ μετά και τώρα Ασία.)
Καδήρ Αϊκούτ
"Οι ΗΠΑ έχουν φτάσει πλέον στα όρια της δύναμης τους. Οπότε επειδή κάθε φορά αλλάζει η γεωγραφική περιοχή του πλανήτη από την οποία βγαίνει μια υπερδύναμη, σήμερα και στο μέλλον αυτή θα είναι η Τουρκία. (Ευρώπη στην αρχή, ΗΠΑ μετά και τώρα Ασία.)
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαδήρ Αϊκούτ"
καλά,από όλη την Ασία,την Τουρκία βλέπεις ως ανερχόμενη δύναμη;;;
27 Ιουλίου 2010 11:59 π.μ.
ΑπάντησηΔιαγραφή"Νομίζω ότι όλοι βλέπετε τις τελευταίες εξελίξεις με ακρο-δεξιούς πολιτικούς.
Η κρίση και η ανάπτυξη της Τουρκίας θα ωθήσουν την Ε.Ε. προς κατάρρευση, παράλληλα θα αλλάξουν και τα καθεστώτα και θα μετατραπούν σε φασιστικά και ρατσιστικά"
Φίλε, η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ευρώπη, εδράζεται κυρίως στην ενστικτώδη αντίδραση των λαών ενάντια στην ισλαμοποίηση της και στα εκατομμύρια των μουσουλμάνων μεταναστών. Οπότε, ο όρος ρατσιστικό-φασιστικό επιδέχεται πολλών ερμηνειών, κατά το πως συμφέρει τον καθένα.
Η κατάρρευση της ΕΕ, όταν και όποτε γίνει, δεν θα οφείλεται στην ανάπτυξη της Τουρκίας, μην τρελλαθούμε κιόλας.
"Και μετά θα ελέγχει οικονομικά, στρατιωτικά και κοινωνικά ίσως και πολιτικά την Ε.Ε., τον Καύκασο, την Μ. Ασία κ Ανατολή και κάποιες περιοχές της Αφρικής......Οπότε επειδή κάθε φορά αλλάζει η γεωγραφική περιοχή του πλανήτη από την οποία βγαίνει μια υπερδύναμη, σήμερα και στο μέλλον αυτή θα είναι η Τουρκία. (Ευρώπη στην αρχή, ΗΠΑ μετά και τώρα Ασία.)"
Και μετά μάλλον ξύπνησες!!!
Μια χώρα της Ασίας που την λένε ΚΙΝΑ την έχεις ακουστά; Τι άλλο να σχολιάσω αφού οι σκέψεις σου στερούνται σοβαρότητας;
Η Τουρκία θα παίξει το επικίνδυνο παιχνίδι της με κάποια ίσως πρόσκαιρα κέρδη, αλλά σε βάθος χρόνου θα της ψαλιδίσουν τον πισινό.
Ανά πάσα στιγμή ο Ερντογκάν και ο Νταβούτογλου θα αποτελούν παρελθόν και αυτοί και η πολιτική τους. Αυτό είναι μοιραίο να συμβεί από τη στιγμή που η πολιτική τους είναι προσωπική και δεν βρίσκει ανταπόκριση σε όλο το πολιτικό-στρατιωτικό φάσμα της Τουρκίας. Το πιο πιθανό είναι, αν σηκώσει ψηλά τον αμανέ της Οθωμανίας, να της έρθει ηχηρή σφαλιάρα από βόρεια, δυτικά, ανατολικά και νότια..
Πάνε οι εποχές των σουλτάνων....
27 Ιουλίου 2010 11:59 π.μ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠαρεπιμπτόντως Καδήρ, τα ελληνικά σου είναι πολύ καλύτερα και πιο ορθογραφημένα από κάποιων Ελλήνων, όπως π.χ του Χρήστου Βούλγαρη..
Όχι μόνο την Τουρκία..
ΑπάντησηΔιαγραφήΑλλά προς το παρόν αυτή θα μπορούσε να παίξει πιο σημαντικό γεωπολιτικό κ στρατηγικό ρόλο.
Επιρροή δηλαδή προς Ιράν και Συρία για στραγγαλισμό της Κίνας σε ενέργεια...
Είναι από τις λίγες χώρες που συνεργάζεται με την Ινδία..
Και φτιάχνει δικό της πυρηνικό πρόγραμμα με τόσα δις δολάρια και θα υπάρξει περισσότερη συνεργασία και επαφές στο μέλλον μεταξύ τους..
Εγώ γράφει και σε δικά μου άρθρα (ψαξε google για Νεο-Οθωμανισμό), ότι τα συμφέροντα Τουρκίας και ΗΠΑ ταυτίζονται στην περιοχή, και ότι οι ΗΠΑ δεν κάνουν τίποτα για να σταματήσουν την Τουρκία (π.χ. πραξικόπημα).
Βασικά στο μέλλον όλα παίζουν να γίνουν. Οι Τούρκοι αν αποφασίσουν να αφήσουν τους Αμερικανούς σε μια άκρη και να συνεχίσουν να κάνουν αυτό που θέλουν ο θεός ξέρει τι θα γίνει στην περιοχή.
Και κάτι τελευταίο.. Οι ΗΠΑ είναι υπερδύναμη.. Αλλά δεν είναι ανίκητες. Για αυτό τουλάχιστον οικονομικά και στρατιωτικά έχουν τοποθετήσει βομβες σε κάθε άλλο κράτος (το κάθε κράτος συνδέεται οικονομικά με τις ΗΠΑ (και ένας λόγος είναι αυτό που η ΕΣΣΔ κατέρρευση) και έχει στρατιωτικές βάσεις παντού στο κόσμο...
Μας περιμένουν δύσκολα χρόνια.
Καδήρ Αϊκούτ
ΤΙΠΟΥΚΕΙΤΟΣ
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο αρθράκι δεν προσφέρει κάτι περισσότερο από ότι παρόμοια (και καλύτερα)ξένων, απλών δημοσιογράφων και όχι καθηγητών, που ανησυχούν διότι η Τουρκία απομακρύνεται από τη Δύση΄, 'αποψη που υποστηρίζουν και οι φιλοισραηλινοί.
Ωστόσο δεν είναι απλή περιγραφή ή μαλλον η περιγραφή δεν είναι καθόλου απλή. Προβάλλει τους τρεις παράγοντες που καθιστούν την Τουρκία ελκυστική στη Μ. Ανατολή: ισχυρή οικονομία, δημοκρατικο πολίτευμα και μεσολαβητής στις τοπικές διενέξεις.
Ο πρώτος είναι αμφιλεγόμενος, η οικονομία είναι εύθραυστη. Ο δεύτερος επίσης δεν είναι και τόσο αρεστός στα θεοκρατικά και πάντως αυταρχικά καθεστώτα της περιοχής. Ο τρίτος, του μεσολαβητή:1)δεν είναι δεκτός από χω΄ρες της περιοχής παρά κατά περίπτωση. Οι δυτικοί απόρριψαν μεσολάβηση Τουρκίας/Βραζιλίας για τα πυρηνικά του Ιράν καιτο Ιραν απόρριψε τουρκική μεσολάβηση για το Ισραηλ.
Όσα λέειλοιπόν ο καθηγητής είναιαπλώς η εικόνα της Τουρκάις που θελουν Αγγλία/ΗΠΑ κλπ να προβάλλουν στη Μ. Ανατολή και όχι η πραγματικότητα.
Να μην υποτιμούμε τον "απλό" ή "απλοϊκό", "περιγραφικό" τρόπο που γράφονται τέτοια άρθρα. Είναι μελετημένος για να περνάει τις ιδέες του χωρίς να ενοχλεί, είναι έμμεση προπαγάνδα, προορισμένη για τα ανώτερης μόρφωσης και καθεστωτικής αντίληψης ατομα.
Οι Αμερικανοί και όσα ιδρύματα πληρώνονται από τους αμερικανούς στο πλαίσιο της στρατηγικής μαλακής ισχύος των ΗΠΑ, κάθε λέξη είναι ζυγισμένη και σταθμισμένη για να εξυπηρετεί συγκεκριμένη πολιτική σκοπιμότητα και τις ρευστές αποχρώσεις της. Μπορεί κανείς να διερευνήσει πόσα έχει πάρει αυτό το ευαγές ίδρυμα και από το ελληνικό δημόσιο;
ΑπάντησηΔιαγραφή"ΑΠΕΛΛΗΣ είπε...
ΑπάντησηΔιαγραφή27 Ιουλίου 2010 11:59 π.μ.
Παρεπιμπτόντως Καδήρ, τα ελληνικά σου είναι πολύ καλύτερα και πιο ορθογραφημένα από κάποιων Ελλήνων, όπως π.χ του...
27 Ιουλίου 2010 12:42 μ.μ. "
-----------------
Σιγουρα Ελληνας ειναι ο γραφων "Αικουτ" αλλα το σιγουροτερο ειναι οτι γνωριζει αρκετα καλα το ευρυ σχεδιο για την περιοχη μας και με λιγα λογια μας λεει παρα πολλα.Προτεινω να επανεμφανιστει εστω σαν "Αικουτ" στο χωρο αυτον και πιστευω οτι θα ειναι υπερ ολων μας ο διαλογος μαζι του.
Αυτά που έχω αναφέρει παραπάνω αποτελούν την ερμηνεία των εξελίξεων στην περιοχή μας κατά εμού και τίποτα περισσότερο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓια κάθετι είμαι στη διάθεση σας..
Αϊκούτ Καδήρ
"Αυτά που έχω αναφέρει παραπάνω αποτελούν την ερμηνεία των εξελίξεων στην περιοχή μας κατά εμού και τίποτα περισσότερο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓια κάθετι είμαι στη διάθεση σας..
Αϊκούτ Καδήρ "
-------------
Ηδη μελεταω τα κειμενα σου που μου
φαινονται αξιολογα
Γιατί το αποκλείετε να είναι Έλληνας μουσουλμάνος από την Θράκη. Έχω γνωρίσει καταπληκικούς επιστήμονες από αυτήν την ομάδα που σπούδασαν στο ΑΠΘ. Από γλώσσα, σαν κι εμάς και καλύτερα. Πάντως οι απόψεις του μου φαίνονται υπερβολικές και μοιάζουν μ' αυτά που η τουρκική προπαγάνδα ταιζει τους δικούς της. Εύχομαι ο κ. Καδήρ να μην ανήκει σε τέτοια κατηγορία. Πάντως αν είναι έτσι τα πράγματα, επειδή οι παλαιοί δεν παραδίδουν εύκολα την "εξουσία" και αφού έχουν και πυρηνικά κλπ δεν αποκλείεται και κανένα μίνι ολοκαύτωμα...προληπτικό...
ΑπάντησηΔιαγραφήΓια μια λλη φορα η Τουρκια κυνηγα "chateux en Espagne" δηλαδη απραγματοποιητες χιμαιρες οπως π,χ, το ονειρα τους ηγεμονια στον Καυκασο στην περιοδο του Οζαλ (δεκαετια του 90)τα οποια εμεινα ονερα "θερινης νυχτος".Το βασικο προβλημα της Τουρκικκης διπλωματιας με η χωρις Νταβοτογλου θυμιζει πολυ το βασικο προβλημα της πολιτικης του Μανουηλ Α! Κομνημου:Eκ πρωτης οψεως εντυπωσιακη αλλα πασχει απο ελλειπη συγκεντρωση στην επιλογη των αντικειμενικων η με απλα λογια οι Τουρκοι κηνηγουν πολλους λαγους ταυτοχρονα.Αυτο ομως μοιραια οδηγει σε αναντιστοιχια στοχων και των δαιτειθεμενων μεσων για την επιτευξη τους.Φυσικα αυτο δεν σημαινει οτι πρεπει να εφυσηχαζουμε αλλα απο τυν μια ασ μην τρομαζοθμε αναιτια και απο την αλλη ασ κανουμε οτι μπορπυμε για να τους βραχυκλωσουμε
ΑπάντησηΔιαγραφήΧρηστος Βουλγαρης απο Λονδινο