Εισήγηση του Καθηγητή Βαγγέλη Κουφουδάκη στη Δεύτερη Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης και Τελετή Λήξης του 1ου Επιστημονικού Συνεδρίου του Κέντρου Μελετών Τάσσος Παπαδόπουλος
Μακαριώτατε,
Κυρία Παπαδοπούλου,
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,
Κυρίες και Κύριοι,
Θέλω να ευχαριστήσω το Κέντρο Μελετών Τάσσος Παπαδόπουλος για τη διοργάνωση αυτού του σημαντικού Συνεδρίου και για την πρόσκλησή τους. Συγχαίρω επίσης τους νέους ερευνητές που παρουσίασαν σοβαρές εργασίες. Αυτοί θα συνεχίσουν την έρευνα για τη μελέτη θεμάτων που αφορούν τον Κυπριακό Ελληνισμό.
Ορισμένα από τα σχόλια μου, ίσως ενοχλήσουν. Ακούστε τα, γιατί προέρχονται από ένα φίλο της Κύπρου, μη κυπριακής καταγωγής και που δεν ανήκει σε κανένα κυπριακό πολιτικό κόμμα.
Πριν 6 μήνες η Κυπριακή Δημοκρατία, γιόρτασε 50 χρόνια ανεξαρτησίας. Ο Τάσσος Παπαδόπουλος ήταν παρών στους αγώνες για την περιφρούρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την πρώτη μέρα του νέου κράτους.
Επειδή τα σχόλια μου θα επικεντρωθούν στον κρίσιμο ρόλο της χώρας μου στην εξέλιξη του Κυπριακού, θέλω να κάνω τρεις εισαγωγικές παρατηρήσεις:
(α) Αυτό ΔΕΝ σημαίνει ότι δίδω άφεση αμαρτιών σε διαδοχικές κυπριακές κυβερνήσεις για την τακτική που ακολούθησαν στην προσπάθεια λύσης του Κυπριακού.
Έγιναν και γίνονται, τραγικές διολισθήσεις που εκμεταλλεύθηκε ο λεγόμενος «εξωτερικός παράγων».
(β) Η εξωτερική πολιτική της χώρας μου ΔΕΝ είναι μονολιθική.
Τα σημεία στα οποία θα αναφερθώ αντικατοπτρίζουν πολιτικές που επεκράτησαν ασχέτως διαφωνιών και διαφορετικών προσεγγίσεων μεταξύ της νομοθετικής και της εκτελεστικής εξουσίας, διαφορετικών τοποθετήσεων μεταξύ Υπουργείων, διαφόρων Κυβερνητικών Υπηρεσιών, και ατόμων που στελεχώνουν αυτές τις Υπηρεσίες.
Και
(γ) Το Κυπριακό, με εξαίρεση κρίσεων σαν αυτές του ’63, του ’67 και του ’74 ΔΕΝ είναι προτεραιότητα του Λευκού Οίκου, ασχέτως τι ακούτε από ορισμένους ομογενειακούς κύκλους. Το Κυπριακό, σαν πρόβλημα ρουτίνας, είναι ευθύνη της γραφειοκρατίας του Υπουργείου Εξωτερικών και άλλων Υπηρεσιών.
Από το 1947 και την περίοδο του Δόγματος Τρούμαν η αμερικανική πολιτική χαρακτηρίζεται από αντιφάσεις μεταξύ των αρχών που πρεσβεύει, δηλαδή την Δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον Κανόνα του Νόμου, και τις στρατηγικές της προτεραιότητες.
Στην δεκαετία του ’50 κάτω από την αγγλική επιρροή και τις ψυχροπολεμικές της ανάγκες στην ανατολική Μεσόγειο, η Washington αντιτάχθηκε στην διεθνοποίηση του Κυπριακού.
Ο ΟΗΕ χρησιμοποιήθηκε μόνον όταν εξυπηρετούσε αμερικανικά συμφέροντα ή όταν δεν υπήρχαν άλλες εναλλακτικές λύσεις, όπως την άνοιξη του ’64 με την αποστολή της Ειρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ.
Διαχρονικά, η Washington στήριξε τις τουρκικές απαιτήσεις και διεκδικήσεις.
Χθες έγιναν αναφορές στο τελεσίγραφο Johnson το 1964, που μαζί με την Σοβιετική προειδοποίηση, έσωσε την Κύπρο από πιθανή τουρκική εισβολή. Η διαφωνία με την Άγκυρα δεν ήτανε με τους στόχους της Τουρκίας αλλά με την τακτική της Τουρκίας που διακινδύνευε ευρύτερα αμερικανικά συμφέροντα. Αυτό φάνηκε λίγες βδομάδες αργότερα με τα Σχέδια Acheson.
Στην δεκαετία του ’60 η Washington δικαιολόγησε την επεμβατική της πολιτική με την μυθολογία ότι η Κύπρος ήταν η «Κούβα της Μεσογείου». Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπονόμευσαν την ειρηνευτική διαδικασία του ΟΗΕ όπως έγινε με την Έκθεση Plaza το 1965 και προώθησαν το Νατοϊκό Σχέδιο την Άνοιξη του ’64. Ο George Ball πίστευε ότι το Νατοϊκό Σχέδιο έπρεπε να επιβληθεί έστω και με την ανατροπή της Κυπριακής Κυβερνήσεως. Το Σχέδιο έβαζε την Κυπριακή Κυβέρνηση υπό την κηδεμονία του ΝΑΤΟ ώστε να διευθετηθεί το συνταγματικό πρόβλημα.
Το Σχέδιο Acheson στις τρεις μορφές του, διέλυε την Κυπριακή Δημοκρατία, νομιμοποιούσε την τουρκική στρατιωτική παρουσία στα 13% του εδάφους της Κύπρου, κάτω από το φύλο συκής της Ένωσης. Η Ελλάδα έκανε εδαφικές παραχωρήσεις στην Τουρκία, ενώ οι διαδικασίες του Σχεδίου παραβίαζαν το Ελληνικό Σύνταγμα. Η ιδέα της διάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας επανεμφανίστηκε στην Ελληνο-τουρκική συνάντηση στη Λισαβώνα τον Ιούνιο του 1971 στα πλαίσια της Διάσκεψης του ΝΑΤΟ.
Οι δύο χώρες συμφώνησαν στην διχοτόμηση της Κύπρου αν η Κυπριακή Δημοκρατία δεν δεχόταν τις Ελληνοτουρκικές συστάσεις για τη λύση του Κυπριακού.
Οι πλεκτάνες κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας έλαβαν νέες διαστάσεις μετά την εισβολή. Η Washington αντιτάχθηκε και πάλι στην διεθνοποίηση του Κυπριακού, καθώς και στην επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας είτε από το Αμερικανικό Κογκρέσο ή από άλλους διεθνείς Οργανισμούς.
Ομόφωνα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας αγνοήθηκαν.
Όμως, από την δεκαετία του ’90, η Washington και το Λονδίνο συνέταξαν τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας που καθορίζουν τις παραμέτρους λύσης του Κυπριακού, όπως έγινε με το Ψήφισμα 1092 του 1996.
Παράλληλα, τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας υποβάθμισαν το Κυπριακό από ένα πρόβλημα εισβολής, κατοχής και παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σ’ ένα διακοινοτικό πρόβλημα που απαιτεί συνταγματική διευθέτηση.
Οι φιλοτουρκικές κατευθυντήριες γραμμές για τη λύση του Κυπριακού μετά την εισβολή εμφανίσθηκαν με τα λεγόμενα «5 Σημεία» του Kissinger το 1975.
Μετά ακολούθησε η αποστολή Clark Clifford, τον Φεβρουάριο του 1977, που έφερε την αποδοχή του παράνομου και παράδοξου συνταγματικού σχήματος της Διζωνικής, Δικοινοτικής Ομοσπονδίας που τώρα έχει γίνει η Βίβλος της λύσης του Κυπριακού. Δυστυχώς, λίγοι καταλαβαίνουν τις επιπτώσεις αυτής της αόριστης και άνευ προηγουμένου συνταγματικής έννοιας.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι από το 1955 η Τουρκία πρότεινε την ιδέα της Ομοσπονδίας ως τη βάση λύσης του Κυπριακού, μια λύση που απέρριψε ο Radcliffe το 1956 και ο Plaza το 1965.
Το 1978 ο Mat Nimetz παρουσίασε ένα λεπτομερές Σχέδιο για το Κυπριακό εκ μέρους της Washington, της Βρετανίας και του Καναδά. Πάνω στις αρχές αυτού του Σχεδίου βασίστηκαν όλα τα Σχέδια για τη λύση του Κυπριακού πριν το Σχέδιο Ανάν. Ο Nimetz απαιτούσε την αποδοχή ενός λεπτομερούς συνομοσπονδιακού Συντάγματος, ενώ άφηνε για μελλοντική διαπραγμάτευση και νέες κυπριακές υποχωρήσεις θέματα σαν τις τρεις ελευθερίες, το εδαφικό, τους εποίκους και τα τουρκικά στρατεύματα. Η εποικοδομητική ασάφεια (constructive ambiguity) αυτών των Σχεδίων ήταν η αρχή νέων υποχωρήσεων από διαδοχικές Κυπριακές Κυβερνήσεις.
Ένα από τα σημαντικά γεγονότα στην σύγχρονη κυπριακή Ιστορία ήταν η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ενταξιακή πορεία της Κύπρου έδωσε νέες διαστάσεις στην Αμερικάνικη πολιτική.
Ενώ ο αμερικανός μεσολαβητής Nelson Ledsky μέχρι το 1992 ήταν αντίθετος στην ανάμειξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Κυπριακό και στην ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Holbrooke στήριξε την ένταξη της Κύπρου για δύο λόγους:
(α) Για να επιβληθεί μια λύση πριν την ένταξη, και
(β) για να συνδέσει την Κυπριακή ένταξη με αυτή της Τουρκίας.
Δηλαδή ο Holbrooke κρατούσε την Κύπρο και την Ευρωπαϊκή Ένωση δέσμιο της τουρκικής πολιτικής.
Ευτυχώς, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έπεσε σ’ αυτήν την παγίδα παρ’ όλες τις Αγγλο-αμερικανικές πιέσεις.
Ο Holbrooke ήρθε στην Κύπρο τον Μάϊο του ’98 στα πλαίσια της πολυπόθητης πρωτοβουλίας Clinton για το Κυπριακό.
Πρότεινε τα κάτωθι σημεία όπως περιλαμβάνονται στα “talking points” που ετοιμάσθηκαν για την αποστολή Holbrouke:
Την αποδοχή από την Κυπριακή Κυβέρνηση της Τουρκοκυπριακής πολιτικής οντότητας (το περίφημο “Acknowledgement”),
Την αποδοχή της νομιμότητας των πολιτικών και νομικών πράξεων του ψευδοκράτους,
Την αποδοχή ότι η Κυπριακή Κυβέρνηση δεν εκπροσωπεί τους Τουρκοκύπριους, και
Την αποδοχή ότι οι Τουρκοκύπριοι εκπροσωπούνται από νόμιμες πολιτικές Αρχές. Για τον Holbrooke η αναγνώριση του Τουρκοκυπριακού Κράτους ήταν ο τελικός στόχος και όχι προϋπόθεση για τις συνομιλίες που προωθούσε.
Ζήτησε επομένως από την Κυπριακή Κυβέρνηση ν’ αποδεχθεί την «πραγματικότητα» που δημιουργήθηκε μετά την εισβολή. Γνωρίζοντας το πολιτικό κόστος αυτής της απόφασης, ο Holbrooke πρότεινε ότι αυτό μπορούσε να γίνει μυστικά, μέσω των Η.Π.Α. όπως δόθηκε παλαιότερα η Ελληνική διαβεβαίωση προς την Τουρκία ότι δεν θα επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια.
Όταν οι συνομιλίες κατέληγαν σε μια συνολική λύση, ο Holbrooke πρότεινε:
Την στιγμιαία κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας,
Την στιγμιαία αναγνώριση της Τουρκοκυπριακής πολιτείας,
Και την σύναψη ενός νέου συνεταιρισμού σ’ ένα συνομοσπονδιακό πλαίσιο μεταξύ δύο ισότιμων πολιτειών.
Ο μεν Holbrooke απέτυχε στην αποστολή του, αλλά οι ιδέες του βρήκαν εύφορο έδαφος στην μεσολάβηση και επιδιαιτησία του Kofi Annan.
Το Σχέδιο Ανάν που σωστά και αποφασιστικά απορρίφθηκε το 2004 ήταν αποτέλεσμα Αγγλο-αμερικανικών Σχεδίων, πιέσεων και δωροδοκιών (παραπέμπω σε Μελέτη Λογιστικού Οίκου Nathan & Associates Accounting Report).
Ο Τάσσος Παπαδόπουλος φάνηκε άξιος του όρκου που έδωσε όταν ανέλαβε την Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Μαζί με τον Κυπριακό λαό απέρριψαν ένα νέο Σχέδιο για τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, παρ’ όλες τις πιέσεις και απειλές που αντιμετώπισαν. META τους αφορισμούς και τις κατηγορίες της Washington, του Λονδίνου, ορισμένων κύκλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και δυστυχώς ορισμένων κύκλων των Αθηνών, κατά του Προέδρου Παπαδόπουλου και της συντριπτικής πλειοψηφίας του Ελληνοκυπριακού λαού για την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν, η Washington συνέχισε την προσπάθεια να μην χαθούν οι βασικές αρχές του Σχεδίου Ανάν.
Η νεκροψία του Σχεδίου Ανάν που έγινε στην Νέα Υόρκη, στην Washington και στο Λονδίνο, έδωσε νέες ιδέες για το πώς θα επιβληθεί αυτό το Σχέδιο με συμβολικές αλλαγές. Έτσι φθάσαμε στο θέατρο των συνομιλιών υπό τον Alexander Downer.
Κάτω από το φύλλο συκής της «κυπριακής λύσης» έχουμε την νεκρανάσταση του Σχεδίου Ανάν με νέες υποχωρήσεις από την Ελληνοκυπριακή πλευρά χωρίς καμμιά ανταπόκριση από την Τουρκία.
Παρ’ όλες τις λεπτομέρειες που γνωρίζουμε για τη διπλωματία του Κυπριακού, ακόμα ακούγονται φωνές που αναφέρονται στις «χαμένες ευκαιρίες» για τη λύση του προβλήματος.
Κυρίες και κύριοι,
Αν υπήρξαν χαμένες ευκαιρίες, ήταν αυτές για τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και όχι για μια δημοκρατική και βιώσιμη λύση.
Η πρόκληση για την Κυπριακή Δημοκρατία σήμερα, είναι αυτή που υπήρχε από την πρώτη μέρα της ανεξαρτησίας:
Τι θα κάνει η Λευκωσία να προστατεύσει την ανεξαρτησία της και την εδαφική της ακεραιότητα;
Κράτη και λαοί που σέβονται τον εαυτό τους δεν αυτοδιαλύονται για την ικανοποίηση τρίτων.
Η σημερινή πρόκληση είναι ακόμα πιο σοβαρή λόγω της απουσίας της ηγετικής φυσιογνωμίας του Τάσσου Παπαδόπουλου. Αυτή την στιγμή, η προστασία της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι στα χέρια σας!
Ο από μηχανής Θεός δεν θα σας προστατεύσει. Πριν 7 χρόνια ο Τάσσος Παπαδόπουλος είχε το θάρρος να πει το ιστορικό ΟΧΙ. Πρέπει και εσείς να ακολουθήσετε το παράδειγμα του για να σταματήσουν οι διολισθήσεις που γίνονται με την καθοδήγηση του Downer.
Η «εποικοδομητική ασάφεια» (constructive ambiguity) και η αρχή του «μη ρωτήσεις και δεν θα πω» (don’t ask don’t tell) δεν αρκούν πλέον. Η κυπριακή ηγεσία πρέπει να εξηγήσει σε βάθος, και όχι με συνθήματα, τις συνέπειες του λεγόμενου «οδυνηρού συμβιβασμού», γιατί όπως λέμε στα αγγλικά «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες».
Οι συμβιβασμοί που έγιναν και η νεκρανάσταση του Σχεδίου Ανάν δεν θα οδηγήσουν στην επανένωση της Κύπρου στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Αντίθετα, βρισκόμαστε σε μια νέα πορεία της διάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας ύστερα από 50 χρόνια ανεξαρτησίας.
Σας ευχαριστώ.
Ξενοδοχείο Χίλτον Παρκ
Κυριακή, 10 Απριλίου 2011
Μακαριώτατε,
Κυρία Παπαδοπούλου,
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,
Κυρίες και Κύριοι,
Θέλω να ευχαριστήσω το Κέντρο Μελετών Τάσσος Παπαδόπουλος για τη διοργάνωση αυτού του σημαντικού Συνεδρίου και για την πρόσκλησή τους. Συγχαίρω επίσης τους νέους ερευνητές που παρουσίασαν σοβαρές εργασίες. Αυτοί θα συνεχίσουν την έρευνα για τη μελέτη θεμάτων που αφορούν τον Κυπριακό Ελληνισμό.
Ορισμένα από τα σχόλια μου, ίσως ενοχλήσουν. Ακούστε τα, γιατί προέρχονται από ένα φίλο της Κύπρου, μη κυπριακής καταγωγής και που δεν ανήκει σε κανένα κυπριακό πολιτικό κόμμα.
Πριν 6 μήνες η Κυπριακή Δημοκρατία, γιόρτασε 50 χρόνια ανεξαρτησίας. Ο Τάσσος Παπαδόπουλος ήταν παρών στους αγώνες για την περιφρούρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την πρώτη μέρα του νέου κράτους.
Επειδή τα σχόλια μου θα επικεντρωθούν στον κρίσιμο ρόλο της χώρας μου στην εξέλιξη του Κυπριακού, θέλω να κάνω τρεις εισαγωγικές παρατηρήσεις:
(α) Αυτό ΔΕΝ σημαίνει ότι δίδω άφεση αμαρτιών σε διαδοχικές κυπριακές κυβερνήσεις για την τακτική που ακολούθησαν στην προσπάθεια λύσης του Κυπριακού.
Έγιναν και γίνονται, τραγικές διολισθήσεις που εκμεταλλεύθηκε ο λεγόμενος «εξωτερικός παράγων».
(β) Η εξωτερική πολιτική της χώρας μου ΔΕΝ είναι μονολιθική.
Τα σημεία στα οποία θα αναφερθώ αντικατοπτρίζουν πολιτικές που επεκράτησαν ασχέτως διαφωνιών και διαφορετικών προσεγγίσεων μεταξύ της νομοθετικής και της εκτελεστικής εξουσίας, διαφορετικών τοποθετήσεων μεταξύ Υπουργείων, διαφόρων Κυβερνητικών Υπηρεσιών, και ατόμων που στελεχώνουν αυτές τις Υπηρεσίες.
Και
(γ) Το Κυπριακό, με εξαίρεση κρίσεων σαν αυτές του ’63, του ’67 και του ’74 ΔΕΝ είναι προτεραιότητα του Λευκού Οίκου, ασχέτως τι ακούτε από ορισμένους ομογενειακούς κύκλους. Το Κυπριακό, σαν πρόβλημα ρουτίνας, είναι ευθύνη της γραφειοκρατίας του Υπουργείου Εξωτερικών και άλλων Υπηρεσιών.
Από το 1947 και την περίοδο του Δόγματος Τρούμαν η αμερικανική πολιτική χαρακτηρίζεται από αντιφάσεις μεταξύ των αρχών που πρεσβεύει, δηλαδή την Δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον Κανόνα του Νόμου, και τις στρατηγικές της προτεραιότητες.
Στην δεκαετία του ’50 κάτω από την αγγλική επιρροή και τις ψυχροπολεμικές της ανάγκες στην ανατολική Μεσόγειο, η Washington αντιτάχθηκε στην διεθνοποίηση του Κυπριακού.
Ο ΟΗΕ χρησιμοποιήθηκε μόνον όταν εξυπηρετούσε αμερικανικά συμφέροντα ή όταν δεν υπήρχαν άλλες εναλλακτικές λύσεις, όπως την άνοιξη του ’64 με την αποστολή της Ειρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ.
Διαχρονικά, η Washington στήριξε τις τουρκικές απαιτήσεις και διεκδικήσεις.
Χθες έγιναν αναφορές στο τελεσίγραφο Johnson το 1964, που μαζί με την Σοβιετική προειδοποίηση, έσωσε την Κύπρο από πιθανή τουρκική εισβολή. Η διαφωνία με την Άγκυρα δεν ήτανε με τους στόχους της Τουρκίας αλλά με την τακτική της Τουρκίας που διακινδύνευε ευρύτερα αμερικανικά συμφέροντα. Αυτό φάνηκε λίγες βδομάδες αργότερα με τα Σχέδια Acheson.
Στην δεκαετία του ’60 η Washington δικαιολόγησε την επεμβατική της πολιτική με την μυθολογία ότι η Κύπρος ήταν η «Κούβα της Μεσογείου». Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπονόμευσαν την ειρηνευτική διαδικασία του ΟΗΕ όπως έγινε με την Έκθεση Plaza το 1965 και προώθησαν το Νατοϊκό Σχέδιο την Άνοιξη του ’64. Ο George Ball πίστευε ότι το Νατοϊκό Σχέδιο έπρεπε να επιβληθεί έστω και με την ανατροπή της Κυπριακής Κυβερνήσεως. Το Σχέδιο έβαζε την Κυπριακή Κυβέρνηση υπό την κηδεμονία του ΝΑΤΟ ώστε να διευθετηθεί το συνταγματικό πρόβλημα.
Το Σχέδιο Acheson στις τρεις μορφές του, διέλυε την Κυπριακή Δημοκρατία, νομιμοποιούσε την τουρκική στρατιωτική παρουσία στα 13% του εδάφους της Κύπρου, κάτω από το φύλο συκής της Ένωσης. Η Ελλάδα έκανε εδαφικές παραχωρήσεις στην Τουρκία, ενώ οι διαδικασίες του Σχεδίου παραβίαζαν το Ελληνικό Σύνταγμα. Η ιδέα της διάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας επανεμφανίστηκε στην Ελληνο-τουρκική συνάντηση στη Λισαβώνα τον Ιούνιο του 1971 στα πλαίσια της Διάσκεψης του ΝΑΤΟ.
Οι δύο χώρες συμφώνησαν στην διχοτόμηση της Κύπρου αν η Κυπριακή Δημοκρατία δεν δεχόταν τις Ελληνοτουρκικές συστάσεις για τη λύση του Κυπριακού.
Οι πλεκτάνες κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας έλαβαν νέες διαστάσεις μετά την εισβολή. Η Washington αντιτάχθηκε και πάλι στην διεθνοποίηση του Κυπριακού, καθώς και στην επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας είτε από το Αμερικανικό Κογκρέσο ή από άλλους διεθνείς Οργανισμούς.
Ομόφωνα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας αγνοήθηκαν.
Όμως, από την δεκαετία του ’90, η Washington και το Λονδίνο συνέταξαν τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας που καθορίζουν τις παραμέτρους λύσης του Κυπριακού, όπως έγινε με το Ψήφισμα 1092 του 1996.
Παράλληλα, τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας υποβάθμισαν το Κυπριακό από ένα πρόβλημα εισβολής, κατοχής και παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σ’ ένα διακοινοτικό πρόβλημα που απαιτεί συνταγματική διευθέτηση.
Οι φιλοτουρκικές κατευθυντήριες γραμμές για τη λύση του Κυπριακού μετά την εισβολή εμφανίσθηκαν με τα λεγόμενα «5 Σημεία» του Kissinger το 1975.
Μετά ακολούθησε η αποστολή Clark Clifford, τον Φεβρουάριο του 1977, που έφερε την αποδοχή του παράνομου και παράδοξου συνταγματικού σχήματος της Διζωνικής, Δικοινοτικής Ομοσπονδίας που τώρα έχει γίνει η Βίβλος της λύσης του Κυπριακού. Δυστυχώς, λίγοι καταλαβαίνουν τις επιπτώσεις αυτής της αόριστης και άνευ προηγουμένου συνταγματικής έννοιας.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι από το 1955 η Τουρκία πρότεινε την ιδέα της Ομοσπονδίας ως τη βάση λύσης του Κυπριακού, μια λύση που απέρριψε ο Radcliffe το 1956 και ο Plaza το 1965.
Το 1978 ο Mat Nimetz παρουσίασε ένα λεπτομερές Σχέδιο για το Κυπριακό εκ μέρους της Washington, της Βρετανίας και του Καναδά. Πάνω στις αρχές αυτού του Σχεδίου βασίστηκαν όλα τα Σχέδια για τη λύση του Κυπριακού πριν το Σχέδιο Ανάν. Ο Nimetz απαιτούσε την αποδοχή ενός λεπτομερούς συνομοσπονδιακού Συντάγματος, ενώ άφηνε για μελλοντική διαπραγμάτευση και νέες κυπριακές υποχωρήσεις θέματα σαν τις τρεις ελευθερίες, το εδαφικό, τους εποίκους και τα τουρκικά στρατεύματα. Η εποικοδομητική ασάφεια (constructive ambiguity) αυτών των Σχεδίων ήταν η αρχή νέων υποχωρήσεων από διαδοχικές Κυπριακές Κυβερνήσεις.
Ένα από τα σημαντικά γεγονότα στην σύγχρονη κυπριακή Ιστορία ήταν η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ενταξιακή πορεία της Κύπρου έδωσε νέες διαστάσεις στην Αμερικάνικη πολιτική.
Ενώ ο αμερικανός μεσολαβητής Nelson Ledsky μέχρι το 1992 ήταν αντίθετος στην ανάμειξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Κυπριακό και στην ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Holbrooke στήριξε την ένταξη της Κύπρου για δύο λόγους:
(α) Για να επιβληθεί μια λύση πριν την ένταξη, και
(β) για να συνδέσει την Κυπριακή ένταξη με αυτή της Τουρκίας.
Δηλαδή ο Holbrooke κρατούσε την Κύπρο και την Ευρωπαϊκή Ένωση δέσμιο της τουρκικής πολιτικής.
Ευτυχώς, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έπεσε σ’ αυτήν την παγίδα παρ’ όλες τις Αγγλο-αμερικανικές πιέσεις.
Ο Holbrooke ήρθε στην Κύπρο τον Μάϊο του ’98 στα πλαίσια της πολυπόθητης πρωτοβουλίας Clinton για το Κυπριακό.
Πρότεινε τα κάτωθι σημεία όπως περιλαμβάνονται στα “talking points” που ετοιμάσθηκαν για την αποστολή Holbrouke:
Την αποδοχή από την Κυπριακή Κυβέρνηση της Τουρκοκυπριακής πολιτικής οντότητας (το περίφημο “Acknowledgement”),
Την αποδοχή της νομιμότητας των πολιτικών και νομικών πράξεων του ψευδοκράτους,
Την αποδοχή ότι η Κυπριακή Κυβέρνηση δεν εκπροσωπεί τους Τουρκοκύπριους, και
Την αποδοχή ότι οι Τουρκοκύπριοι εκπροσωπούνται από νόμιμες πολιτικές Αρχές. Για τον Holbrooke η αναγνώριση του Τουρκοκυπριακού Κράτους ήταν ο τελικός στόχος και όχι προϋπόθεση για τις συνομιλίες που προωθούσε.
Ζήτησε επομένως από την Κυπριακή Κυβέρνηση ν’ αποδεχθεί την «πραγματικότητα» που δημιουργήθηκε μετά την εισβολή. Γνωρίζοντας το πολιτικό κόστος αυτής της απόφασης, ο Holbrooke πρότεινε ότι αυτό μπορούσε να γίνει μυστικά, μέσω των Η.Π.Α. όπως δόθηκε παλαιότερα η Ελληνική διαβεβαίωση προς την Τουρκία ότι δεν θα επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια.
Όταν οι συνομιλίες κατέληγαν σε μια συνολική λύση, ο Holbrooke πρότεινε:
Την στιγμιαία κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας,
Την στιγμιαία αναγνώριση της Τουρκοκυπριακής πολιτείας,
Και την σύναψη ενός νέου συνεταιρισμού σ’ ένα συνομοσπονδιακό πλαίσιο μεταξύ δύο ισότιμων πολιτειών.
Ο μεν Holbrooke απέτυχε στην αποστολή του, αλλά οι ιδέες του βρήκαν εύφορο έδαφος στην μεσολάβηση και επιδιαιτησία του Kofi Annan.
Το Σχέδιο Ανάν που σωστά και αποφασιστικά απορρίφθηκε το 2004 ήταν αποτέλεσμα Αγγλο-αμερικανικών Σχεδίων, πιέσεων και δωροδοκιών (παραπέμπω σε Μελέτη Λογιστικού Οίκου Nathan & Associates Accounting Report).
Ο Τάσσος Παπαδόπουλος φάνηκε άξιος του όρκου που έδωσε όταν ανέλαβε την Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Μαζί με τον Κυπριακό λαό απέρριψαν ένα νέο Σχέδιο για τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, παρ’ όλες τις πιέσεις και απειλές που αντιμετώπισαν. META τους αφορισμούς και τις κατηγορίες της Washington, του Λονδίνου, ορισμένων κύκλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και δυστυχώς ορισμένων κύκλων των Αθηνών, κατά του Προέδρου Παπαδόπουλου και της συντριπτικής πλειοψηφίας του Ελληνοκυπριακού λαού για την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν, η Washington συνέχισε την προσπάθεια να μην χαθούν οι βασικές αρχές του Σχεδίου Ανάν.
Η νεκροψία του Σχεδίου Ανάν που έγινε στην Νέα Υόρκη, στην Washington και στο Λονδίνο, έδωσε νέες ιδέες για το πώς θα επιβληθεί αυτό το Σχέδιο με συμβολικές αλλαγές. Έτσι φθάσαμε στο θέατρο των συνομιλιών υπό τον Alexander Downer.
Κάτω από το φύλλο συκής της «κυπριακής λύσης» έχουμε την νεκρανάσταση του Σχεδίου Ανάν με νέες υποχωρήσεις από την Ελληνοκυπριακή πλευρά χωρίς καμμιά ανταπόκριση από την Τουρκία.
Παρ’ όλες τις λεπτομέρειες που γνωρίζουμε για τη διπλωματία του Κυπριακού, ακόμα ακούγονται φωνές που αναφέρονται στις «χαμένες ευκαιρίες» για τη λύση του προβλήματος.
Κυρίες και κύριοι,
Αν υπήρξαν χαμένες ευκαιρίες, ήταν αυτές για τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και όχι για μια δημοκρατική και βιώσιμη λύση.
Η πρόκληση για την Κυπριακή Δημοκρατία σήμερα, είναι αυτή που υπήρχε από την πρώτη μέρα της ανεξαρτησίας:
Τι θα κάνει η Λευκωσία να προστατεύσει την ανεξαρτησία της και την εδαφική της ακεραιότητα;
Κράτη και λαοί που σέβονται τον εαυτό τους δεν αυτοδιαλύονται για την ικανοποίηση τρίτων.
Η σημερινή πρόκληση είναι ακόμα πιο σοβαρή λόγω της απουσίας της ηγετικής φυσιογνωμίας του Τάσσου Παπαδόπουλου. Αυτή την στιγμή, η προστασία της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι στα χέρια σας!
Ο από μηχανής Θεός δεν θα σας προστατεύσει. Πριν 7 χρόνια ο Τάσσος Παπαδόπουλος είχε το θάρρος να πει το ιστορικό ΟΧΙ. Πρέπει και εσείς να ακολουθήσετε το παράδειγμα του για να σταματήσουν οι διολισθήσεις που γίνονται με την καθοδήγηση του Downer.
Η «εποικοδομητική ασάφεια» (constructive ambiguity) και η αρχή του «μη ρωτήσεις και δεν θα πω» (don’t ask don’t tell) δεν αρκούν πλέον. Η κυπριακή ηγεσία πρέπει να εξηγήσει σε βάθος, και όχι με συνθήματα, τις συνέπειες του λεγόμενου «οδυνηρού συμβιβασμού», γιατί όπως λέμε στα αγγλικά «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες».
Οι συμβιβασμοί που έγιναν και η νεκρανάσταση του Σχεδίου Ανάν δεν θα οδηγήσουν στην επανένωση της Κύπρου στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Αντίθετα, βρισκόμαστε σε μια νέα πορεία της διάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας ύστερα από 50 χρόνια ανεξαρτησίας.
Σας ευχαριστώ.
Ξενοδοχείο Χίλτον Παρκ
Κυριακή, 10 Απριλίου 2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.
- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.