Το «σβήσε-γράψε» στα άρθρα του αντιρατσιστικού νομοσχεδίου

Οι διορθώσεις στο αρχικό κείμενο διεύρυναν το πλαίσιο και επέβαλαν μεγαλύτερα χρηματικά πρόστιμα

Ο υπουργός Δικαιοσύνης Αντώνης Ρουπακιώτης (αριστερά) συνομιλεί με τον γενικό γραμματέα της Κυβέρνησης Παναγιώτη Μπαλτάκο
Παπαδάκου Γιάννα 
«Το Βήμα» αποκαλύπτει τις διορθώσεις-διαγραφές διατάξεων που αποτυπώνονται στο κείμενο του σχεδίου νόμου για την καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, το οποίο προωθήθηκε αρχικά ως «κατεπείγον» για να καταλήξει μετά από ένα σκληρό ενδοκυβερνητικό μπρα-ντε-φερ, με πρωταγωνιστές το Μέγαρο Μαξίμου, τον υπουργό Αντώνη Ρουπακιώτη και σειρά άλλων κυβερνητικών και κομματικών παραγόντων, στα αζήτητα.

Κι όμως, είχε προηγηθεί δέσμευση του πρωθυπουργού κ. Αντώνη Σαμαρά στην εκδήλωση για το Ολοκαύτωμα, ότι ρητώς θα προβλέπεται η τιμωρία των εκδηλώσεων υπέρ του ναζισμού. Και προ τριών εβδομάδων φέρεται να ειπώθηκε στον κ. Ρουπακιώτη: «Αφήστε τα όλα και προωθήστε το νομοσχέδιο».

Οι επίμαχες διατάξεις, πάντως, που περιγράφονται στα άρθρα 3 και 4 ήταν διαφορετικές στον αρχικό κείμενο, το οποίο ήταν βασισμένο σε νομοσχέδιο του πρώην υπουργού Μ. Παπαϊωάννου, καθώς περιόριζαν την απονομή του αδικήματος σε δράστες συγκεκριμένων πράξεων (έκθεση σε κίνδυνο της δημόσιας τάξης στη μία περίπτωση, πρόκληση ή διέγερση βιαιοπραγιών είτε εχθροπάθειας στην άλλη), επισύροντας ποινές φυλάκισης μέχρι και τρία έτη.

Στη διορθωμένη εκδοχή τους που έφτασε στο υπουργείο Δικαιοσύνης επεκτείνεται η δυνατότητα απονομής τους και σε άλλους «δράστες», αφού δεν απαιτείται πλέον η εκδήλωση και της συνέπειας της παράνομης πράξης για την ύπαρξη του αδικήματος. Συν τοις άλλοις, οι ποινές φυλάκισης ξεκινούν από έξι μήνες και δεν έχουν «όριο», όπως αρχικά προβλεπόταν, στα δύο ή τρία έτη. Το πλαίσιο έτσι γίνεται πιο ευρύ, άρα πιο αόριστο, επομένως και πιο αυστηρό για όποιον μπορούσε να ερμηνεύσει τον νόμο έτσι. Αντίθετα αυξάνονται σημαντικά και στις δύο περιπτώσεις οι χρηματικές ποινές.  

Συγκεκριμένα, στην πρώτη της μορφή η επίμαχη παράγραφος του άρθρου 3 προέβλεπε:«Όποιος από πρόθεση, δημόσια, προφορικά ή διά του Τύπου ή μέσω του διαδικτύου ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο ή τρόπο, προκαλεί ή διεγείρει σε βιαιοπραγίες ή εχθροπάθεια κατά ομάδας ή προσώπου που προσδιορίζονται με βάση τη φυλή, το χρώμα, τη θρησκεία, την εθνική ή εθνοτική καταγωγή, τον γενετήσιο προσανατολισμό, ή κατά πραγμάτων που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από τις παραπάνω ομάδες ή πρόσωπα, και κατ' αυτόν τον τρόπο μπορεί να εκθέσει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών έως τριών ετών».

Στη νέα μορφή του νομοσχεδίου διεγράφη η φράση «και κατ' αυτόν τον τρόπο [...] δημόσια τάξη», ενώ η προβλεπόμενη ποινή φυλάκισης απέμεινε ως ελάχιστο όριο οι 6 μήνες. Ανάλογη τροποποίηση επήλθε και στο άρθρο 4, το οποίο αναφέρεται στον δημόσιο εγκωμιασμό ρατσιστικών ενεργειών. Εδώ έχει απαλειφθεί η παράγραφος που αναφέρει ότι για να εκτελεστεί η εν λόγω παράγραφος «απαιτείται τα εγκλήματα αυτά να έχουν αναγνωριστεί με αμετάκλητη απόφαση ελληνικού ή διεθνούς δικαστηρίου».

Οι αντιδράσεις και οι αρχηγοί

Την ίδια ώρα στο προσκήνιο φούντωνε η αντιπαράθεση για την αναγκαιότητα ενός τέτοιου νόμου. Κύκλοι της Εκκλησίας και του Στρατού άρχισαν να πιέζουν την πλευρά της ΝΔ, εκτιμούν στελέχη του ηγετικού επιτελείου του υπουργείου Δικαιοσύνης, ώστε να μπλοκαριστεί το νομοσχέδιο. Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, εκτιμάται ότι ρόλο στην ανατροπή αυτή έπαιξε και η προσπάθεια ορισμένων να έρθουν σε επαφή και με τον πρόεδρο του ΛΑΟΣ Γ. Καρατζαφέρη.

Υπάρχουν βέβαια, μεταξύ των νεοδημοκρατών βουλευτών, που αντέδρασαν και νομικοί, οι οποίοι πράγματι πιστεύουν στη μη αναγκαιότητα να κατέβει ξεχωριστή νομοθετική ρύθμιση για το συγκεκριμένο θέμα. Για παράδειγμα, η θέση του πρώην υπουργούΠροκόπη Παυλόπουλου, η οποία εδράζεται σε παλιότερη άποψη του, τον Δεκέμβριο του 2011, όταν προωθήθηκε πάλι το αντιρατσιστικό από τον τότε υπουργό Μιλτιάδη Παπαϊωάννου - και πάλι τότε μπλοκαρίστηκε και αποσύρθηκε.

Αλλά και ο σημερινός αναπληρωτής υπουργός Χαρ. Αθανασίου πιστεύει ότι οι εκδηλώσεις κατά του ρατσισμού αντιμετωπίζονται ικανοποιητικά από τον αναθεωρημένο Ποινικό Κώδικα (άρθρο 79).

Η υπόθεση πήρε, πάντως, και στοιχεία προσωπικής βεντέτας, αφού οι ανακοινώσεις του γραμματέα του υπουργικού συμβουλίου Παν. Μπαλτάκου έπαιρναν απαντήσεις, με απευθείας ανακοινώσεις, από το υπουργείο Δικαιοσύνης και τον κ. Ρουπακιώτη.

Και όλα αυτά γίνονταν ενώ ο κ. Σαμαράς ήταν στη Κίνα και ο Ευ. Βενιζέλος στις ΗΠΑ και στη συνέχεια στη Λειψία.

Ακολούθησε άλλο θέατρο παραλόγου: Το νομοσχέδιο, που αμφισβητούσε πλέον ανοικτά το Μαξίμου, να συζητείται στην Κεντρική Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή της Βουλής χωρίς να έχει κατατεθεί!

Στη σύσκεψη της Δευτέρας, όπου παρίσταντο οι Π. Μπαλτάκος, Πρ. Παυλόπουλος, Χρυσ. Λαζαρίδης, Αθ, Μπούρας και Χαρ. Αθανασίου επικράτησε η άποψη να αποσυρθεί το νομοσχέδιο, ενώ ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Κ. Καραγκούνης δέχτηκε καταιγισμό παραπόνων γιατί δεν ρωτήθηκαν οι παλιοί νομικοί για τις συγκεκριμένες διατάξεις.

Πάντως κύκλοι του υπουργείου Δικαιοσύνης δεν αποσυνδέουν τις αντιδράσεις και με τις προαγωγές στα ανώτατα δικαστήρια, τις οποίες θα πραγματοποιήσει ο κ. Ρουπακιώτης, αλλά και τον φημολογούμενο για το καλοκαίρι ανασχηματισμό.

Τελικά το θέμα θα το λύσουν οι τρεις αρχηγοί στη σύσκεψη της Δευτέρας ακολουθώντας μια μεσαία λύση, την οποία ακόμα ψάχνουν τόσο οι νομικοί του Μαξίμου όσο και των τριών κομμάτων της συγκυβέρνησης.

BHMA