Στην καρδιά των μνημονίων

ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΙΛΙΑΡΔΟΣ

Έχουμε την εντύπωση ότι ο πόλεμος μόλις χάθηκε, ενώ έχουν δημιουργηθεί ήδη όλες εκείνες οι προϋποθέσεις, οι οποίες διευκολύνουν τη λεηλασία του ηττημένου – αφού η Ελλάδα, οι Έλληνες επίσης, ευρίσκονται πια με την πλάτη στον τοίχο

«Οι κρίσεις είναι περίοδοι αναστολής της Δημοκρατίας – κενά στο συνηθισμένο πολιτικό βίο, κατά τη διάρκεια των οποίων δεν φαίνεται να υφίσταται η ανάγκη για συγκατάθεση και συναίνεση των λαών, στα σχέδια της εξουσίας. Τα κραχ των αγορών είναι οι καλύτεροι καταλύτες, αλλά και οι προάγγελοι πολύ μεγάλων αλλαγών και ιστορικών συμβιβασμών» (Friedman με παρεμβάσεις).

Ανάλυση

Είναι δυστυχώς πολλές οι ενδείξεις, οι οποίες οδηγούν στο συμπέρασμα ότι, πλησιάζουμε στο «επίκεντρο του σεισμού» - στο σημείο που στόχευαν από την αρχή τα μέτρα που επιβλήθηκαν εκ μέρους του ΔΝΤ, στην «καρδιά» των μνημονίων. Φυσικά μπορεί να κάνουμε λάθος, να θεωρηθούμε υπερβολικά φιλύποπτοι, να είναι απαισιόδοξες οι προβλέψεις μας και να μην επαληθευτούν ποτέ.
Κατά την υποκειμενική μας άποψη όμως είναι σκόπιμο να τις αναφέρουμε, έτσι ώστε να είμαστε τουλάχιστον ενημερωμένοι – ή για να αποφύγουμε τις παγίδες, εάν οι φόβοι μας έχουν πράγματι κάποια λογική. Διαπιστώνουμε λοιπόν τα εξής:
.
(1)  Προηγήθηκε η κατακόρυφη πτώση των μισθών, των λοιπών εισοδημάτων των ιδιωτών, καθώς επίσης των κερδών των επιχειρήσεων – έχουν οδηγηθεί στη χρεοκοπία χιλιάδες μικρομεσαίες εταιρείες, έχει «αποψιλωθεί» εντελώς ο παραγωγικός ιστός της χώρας, έχουν κυριαρχήσει οι ξένες επιχειρήσεις με δικής τους παραγωγής προϊόντα στην εσωτερική αγορά (άρθρο), ενώ έχει περιοριστεί σημαντικά το κοινωνικό κράτος (γεγονός που μείωσε ακόμη περισσότερο τα πραγματικά εισοδήματα των εργαζομένων).
(2)  Η Ελλάδα δυσφημίσθηκε διεθνώς και τοποθετήθηκε στον ορό – απομονώθηκε δηλαδή από τις αγορές. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώθηκε πρόσφατα (κατάρρευση του χρηματιστηρίου, ραγδαία άνοδος των επιτοκίων), για να μην πάρουν θάρρος οι πολιτικοί, οι τράπεζες, οι επιχειρήσεις και οι ιδιώτες. Επίσης, για να μην «αποθρασυνθούν» οι υπόλοιπες χώρες – θύματα και στόχοι του ΔΝΤ, καθώς επίσης της πρωσικής κυβέρνησης της Γερμανίας.
Η πολιτική αστάθεια, η οποία αποτελεί ένα από τα κυριότερα όπλα του ΔΝΤ, επανήλθε – ενώ στο γράφημα που ακολουθεί φαίνεται τι συνέβη το 2012 (διπλές εκλογές).
 .

 .
Σημειώνουμε εδώ πως το ελληνικό χρηματιστήριο έχει απαξιωθεί εντελώς σε μία εποχή, όπου όλα τα υπόλοιπα «κάνουν πάρτι» – με τους δείκτες των διεθνών αγορών να φτάνουν καθημερινά σε νέα υψηλά επίπεδα, ρεκόρ στην ιστορία τους.
(3)  Η αξία των περιουσιακών στοιχείων των Ελλήνων (ακίνητα, μετοχές), καθώς επίσης της δημόσιας περιουσίας, πλησίασε στο ναδίρ – σχεδόν στο κατώτατο σημείο της, όπου οι τιμές όμως θα συνεχίσουν να υποχωρούν για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα.
Μεταξύ άλλων, με τη σκόπιμη καθυστέρηση της Τρόικας να έλθει την Ελλάδα, αφού προηγουμένως η κυβέρνηση οδηγήθηκε στην παγίδα: στη δήλωση της δηλαδή πως θα εκδιώξει το ΔΝΤ, χωρίς δυστυχώς να έχει εξασφαλίσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις που θα επέτρεπαν κάτι τέτοιο.
Πιθανότατα η μεγάλη παγίδα στήθηκε με τη βοήθεια της Γερμανίας, η οποία φαίνεται πως υποσχέθηκε στον πρωθυπουργό πράγματα που δεν είχε καμία πρόθεση να τηρήσει – στοχεύοντας στο να μην πληρώσει τις πολεμικές επανορθώσεις, οι οποίες θεωρούνται πολύ επικίνδυνες από την ίδια (ανάλυση).
Σε κάθε περίπτωση οι κατασχέσεις, όσον αφορά τους ιδιώτες, οι αποκρατικοποιήσεις των δημοσίων επιχειρήσεων, καθώς επίσης η εκποίηση της υπόλοιπης κρατικής περιουσίας, θα ακολουθήσουν στις χαμηλότερες δυνατές τιμές – σε τιμές ευκαιρίας.
Εάν δε συμπληρωθεί το σχέδιο με τυχόν φορολόγηση των καταθέσεων (άρθρο), με πάγωμα ή με διασώσεις των τραπεζών από μετόχους, ομολογιούχους και καταθέτες, κατά το παράδειγμα της Κύπρου, η κατάρρευση των αξιών θα είναι τρομακτική.
Πόσο μάλλον όταν οι Πολίτες αδυνατούν να αντιδράσουν, αφού έχουν υποχρεωθεί, σκόπιμα βέβαια, από τα «μέτρα λιτότητας και εξαθλίωσης», να αγωνίζονται καθημερινά, για να εξασφαλίσουν την επιβίωση τους – οπότε δεν τους μένει χρόνος για τίποτα άλλο.
(4) Έχει ψηφιστεί ο νόμος για τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το δημόσιο και τα ταμεία – όπου προσφέρονται συνολικά 100 δόσεις για ποσά έως και 15.000 €, καθώς επίσης 72 για τα υπόλοιπα.
Για να μπορεί κανείς να κάνει χρήση του νόμου, θα πρέπει αφενός μεν να αιτιολογήσει την αδυναμία του, όσον αφορά την εφ άπαξ αποπληρωμή των οφειλών (οπότε να «καταγράψει» την οικονομική του κατάσταση), αφετέρου να πιστοποιήσει ο ίδιος τις οφειλές του, χωρίς να συνειδητοποιεί την παγίδα.
(5)  Θα κατατεθεί ο νόμος για τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών, ο οποίος θα δίνει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να ρυθμίσουν να δάνεια τους – προφανώς αιτιολογώντας επίσης την αδυναμία τους, με την καταγραφή των περιουσιακών τους στοιχείων.

Ας ελπίσουμε πως δεν θα απαιτηθεί η προσωπική εγγύηση των επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται με εταιρείες ανώνυμες ή περιορισμένης ευθύνης – οπότε να απειληθεί και η ιδιωτική τους περιουσία.

Ο κίνδυνος βέβαια της κατάργησης των «προνομίων», όταν καθυστερούνται δόσεις ή δεν εξοφλούνται οι τρέχουσες υποχρεώσεις, παραμένει πολύ υψηλός – αφού η χώρα συνεχίζει να είναι βυθισμένη στον αποπληθωρισμό, με αρκετούς ακόμη υποψήφιους να μείνουν άνεργοι ή να χρεοκοπήσουν (επιχειρήσεις).

(6)  Αμέσως μετά θα ακολουθήσει ο νόμος για τα κόκκινα δάνεια των νοικοκυριών – τα οποία επίσης θα κληθούν να καταγράψουν την συνολική τους οικονομική κατάσταση, συμπεριλαμβανομένης αυτής της οικογενείας τους. Και εδώ θα απαιτηθεί η συμφωνία των τραπεζών, όσον αφορά τον τελικό διακανονισμό – όπως και στο νομοσχέδιο για τις επιχειρήσεις.
(7)  Βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος πρότεινε τη μείωση των αντικειμενικών αξιών κατά 30% – για τον περιορισμό της φορολογικής επιβάρυνσης των Ελλήνων. Η πρόταση αυτή έχει πολλές πιθανότητες να υιοθετηθεί, αλλά για έναν εντελώς διαφορετικό λόγο: επειδή θα διευκολύνει σημαντικά τις τράπεζες, καθώς επίσης το δημόσιο, όσον αφορά τις κατασχέσεις και τους πλειστηριασμούς των ακινήτων, σε χαμηλότερες τιμές.
(8)  Αφού συμβούν όλα αυτά, θα ανοίξει πλέον ο δρόμος για τις κατασχέσεις, καθώς επίσης για τους πλειστηριασμούς της ιδιωτικής περιουσίας των Ελλήνων – επιχειρηματιών και νοικοκυριών. Με δεδομένο δε το ότι, τα χρέη τους έχουν εκτοξευθεί στα ύψη (70 δις € στο δημόσιο, 77 δις € σε καθυστέρηση στις τράπεζες, 15 δις € στα ταμεία, αρκετά δις € σε δημόσιες επιχειρήσεις κοκ. – άρθρο μας), ενώ η αξία των περιουσιακών τους στοιχείων έχει εξευτελιστεί, η λεηλασία που θα ακολουθήσει θα είναι πρωτοφανής.
(9)  Για να μην υπάρξουν αντιδράσεις εκ μέρους των Πολιτών, κυρίως όμως για να κλείσουν όλες οι έξοδοι κινδύνου, έχει δρομολογηθεί μία μεγάλη πολιτική αστάθεια – ενώ θα γίνει πιθανότατα προσπάθεια ένωσης των δύο μεγάλων κομμάτων, έτσι ώστε να μην υπάρξουν εναλλακτικές επιλογές για τους Έλληνες.
Ο σχηματισμός ενός μεγάλου κυβερνητικού συνασπισμού, όπως συμβαίνει στη Γερμανία, δεν είναι σε καμία περίπτωση αρνητικός – αντίθετα, θα ωφελούσε σε μεγάλο βαθμό τη χώρα μας. Εάν όμως «εκβιαστεί» η δημιουργία του, με άλλες σκοπιμότητες, με την παρασκηνιακή συμφωνία των δύο αρχηγών «υπό την αιγίδα του ΔΝΤ», θα είναι καταστροφικός.
(10) Για να «εκβιαστούν» συμβιβασμοί (κάτι που συμπεραίνεται, μεταξύ άλλων, από το πρόσφατο, ξαφνικό χαμήλωμα των τόνων εκ μέρους της αξιωματικής αντιπολίτευσης), έχει επιστρατευτεί εύλογα ο εξωτερικός κίνδυνος: η Τουρκία κυρίως, αλλά όχι μόνο.
.

Η έννοια του Δικαίου και της Ηθικής

Στο σημείο αυτό οφείλουμε να σημειώσουμε ότι, τόσο το Δίκαιο, όσο και η Ηθική, προστατεύουν κυρίως τους αδύναμους - αφού οι ισχυροί δεν έχουν καμία ανάγκη «νομιμοποίησης» τους, ούτε για να αμυνθούν, αλλά ούτε και για να επιτεθούν.
Εάν λοιπόν μία χώρα που είναι απελπιστικά παγιδευμένη, κυριολεκτικά «με την πλάτη στον τοίχο» συμπεριφέρεται άδικα, μη ηθικά (στην περίπτωση της Ελλάδας, με την απαίτηση να επιβαρυνθούν με τα χρέη της οι Πολίτες των ευρωπαϊκών χωρών), τότε χάνει εντελώς την προστασία που της παρέχει το Δίκαιο και η Ηθική – προκαλώντας την αντιπάθεια της διεθνούς κοινής γνώμης, εάν όχι την οργή της.
Η άρνηση της Ελλάδας λοιπόν να εξυπηρετήσει τα πραγματικά υπέρογκα και ενδεχομένως μη βιώσιμα χρέη της, όταν υπάρχει τρόπος για να το προσπαθήσει (ανάλυση), λειτουργεί εις βάρος της – εξυπηρετεί δε πιθανότατα τους δανειστές της και ιδιαίτερα τη Γερμανία (λόγω των πολεμικών επανορθώσεων, της παραδειγματικής τιμωρίας ενός «αποδιοπομπαίου» μέλους κοκ.).
Άλλωστε, η τραυματική εμπειρία της πρώτης διαγραφής, με τα τρομακτικά ανταλλάγματα που απαιτήθηκαν και δόθηκαν (άρθρο) όπως, για παράδειγμα, το αγγλικό δίκαιο, η απώλεια της εθνικής μας κυριαρχίας, η χρεοκοπία των ελληνικών τραπεζών, η λεηλασία των δημοσίων οργανισμών και ασφαλιστικών ταμείων, η απαγόρευση μετατροπής του εξωτερικού χρέους σε δραχμές κοκ., θα έπρεπε να μας είχε δώσει ένα μεγάλο μάθημα – οδηγώντας μας στο συμπέρασμα πως μία επόμενη θα έπρεπε να αποφευχθεί με κάθε θυσία.
Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο καλύτερος τρόπος για να εξαπατηθεί κάποιος, να γίνει δηλαδή το θύμα κάποιας απάτης, είναι το να θέλει ή να σχεδιάζει ο ίδιος να εξαπατήσει – ακόμη και όταν «δικαιούται» να το κάνει.
.

Επίλογος

Όπως τονίσαμε στην αρχή, μπορεί να φανταζόμαστε κινδύνους που δεν υπάρχουν, όπως οι οπαδοί των θεωριών συνωμοσίας, ή να υπερβάλουμε με τις υποψίες, με τις διαπιστώσεις, καθώς επίσης με τις επιφυλάξεις μας.
Εν τούτοις, η Οικονομία μας έχει διδάξει πως πρέπει, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, να συγκεντρώνουμε ξανά και ξανά τα δεδομένα. Επίσης ότι, ο ισολογισμός δείχνει την πραγματική κατάσταση μίας επιχείρησης – ένας ισολογισμός που για την Ελλάδα, δεν είναι καθόλου καλός (ανάλυση).
Κάτι ανάλογο ισχύει και για το χρηματιστήριο, όσον αφορά την «υγεία» της πραγματικής οικονομίας – η οποία φαίνεται στο απογοητευτικό γράφημα που ακολουθεί, μοναδικό ίσως στη σύγχρονη εποχή.
 .

 .
Από την άλλη πλευρά οι πρόγονοί μας, μας έχουν προειδοποιήσει λέγοντας ότι, πρέπει να φοβάται κανείς τους Δαναούς, ακόμη και όταν φέρνουν δώρα - οπότε δυσκολευόμαστε να θεωρήσουμε εύλογους τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης σχετικά με το ότι, η Τρόικα μας επέτρεψε νόμους που αφορούν τα κόκκινα δάνεια, σκεφτόμενη το καλό των Ελλήνων.
Κατά την άποψη μας, αφού προηγουμένως δημιουργήθηκαν και συγκεντρώθηκαν τα χρέη των Ελλήνων, θα ξεκινήσει η μεταφορά της ιδιωτικής περιουσίας στο δημόσιο κα στις τράπεζες – με τελικό προορισμό τους διεθνείς κερδοσκόπους, οι οποίοι δεν είναι φυσικά τα κράτη-δανειστές μας.
Δηλαδή, ναι μεν τα κράτη θα εισπράξουν αυτά που τους οφείλουμε (το 83% του συνολικού μας χρέους), εάν δεν υπάρξουν διαγραφές, οι οποίες δεν θα ήταν τελικά ωφέλιμες για εμάς, αλλά τα πραγματικά «λάφυρα», η δημόσια καθώς επίσης η ιδιωτική μας περιουσία, σε εξευτελιστικές τιμές, θα οδηγηθούν στους κερδοσκόπους που «καιροφυλακτούν».
Ολοκληρώνοντας, δεν υποτιμάμε τις ξαφνικές συναντήσεις του προέδρου της Δημοκρατίας με τους δύο πολιτικούς αρχηγούς, καθώς επίσης τις κλιμακούμενες παρενοχλήσεις της γείτονας χώρας – η οποία είναι προφανώς ένα από τα πολλά πιόνια στη σκακιέρα των Η.Π.Α., έχοντας υποστεί στο παρελθόν τη λεηλασία του ΔΝΤ (ανάλυση).
Δεν υποτιμάμε επίσης την «ανησυχία» των ΜΜΕ, όσον αφορά την επίσκεψη του ΔΝΤ – το οποίο περιμένει αυτή τη φορά να κληθεί επίσημα και από τα δύο μεγάλα κόμματα εξουσίας, νομιμοποιώντας πλήρως τις μελλοντικές του επιδιώξεις (τις οποίες δεν είχε «υπογράψει» η Βουλή το 2010). Ευχόμαστε και ελπίζουμε βέβαια να κάνουμε λάθος – κάτι που θα αποδειχθεί με την πάροδο του χρόνου.
.
Υστερόγραφο: Θεωρούμε καλοπροαίρετες τις προεκλογικές δεσμεύσεις και υποσχέσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης, σε σχέση με τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους (πάνω από 75%), την εξόφληση των υπολοίπων με περίοδο χάριτος πέντε ετών και με ρήτρα ανάπτυξης, καθώς επίσης την κατάργηση όλων των μνημονίων, χωρίς κανένα αντάλλαγμα.
Δυσκολευόμαστε όμως να πιστέψουμε πως, για παράδειγμα, μία επιχείρηση που είναι ζημιογόνα, υπερχρεωμένη και με σημαντικό κίνδυνο να χρεοκοπήσει, μπορεί να επιτύχει τη διαγραφή των ενυπόθηκων χρεών της από τις τράπεζες που χρωστάει, παίρνοντας ταυτόχρονα νέα δάνεια που θα τα πληρώνει όποτε θέλει ή αν μπορεί – προσλαμβάνοντας παράλληλα νέους υπαλλήλους και αυξάνοντας τις, πράγματι πολύ χαμηλές, αμοιβές τους. Φυσικά δεν θέλουμε και δεν μπορούμε να αποκλείσουμε απολύτως τίποτα – απλά εκφράζουμε τις επιφυλάξεις μας.
.

 Ο κ. Βασίλης Βιλιάρδος είναι ένας σύγχρονος οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου – όπου και δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά για αρκετά χρόνια, με ιδιόκτητες επιχειρήσεις.
Έχει γράψει το βιβλίο “Υπέρβαση Εξουσίας”, το οποίο αναφέρεται στο φορολογικό μηχανισμό της Γερμανίας, ενώ έχει  εκδώσει τρία βιβλία αναφορικά με την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, με τον  τίτλο “Η κρίση των κρίσεων”.

Έχει ασχοληθεί με σημαντικές έρευνες και αναλύσεις επί του αντικειμένου του (μακροοικονομία), επί διεθνούς επιπέδου, οι οποίες φιλοξενούνται τακτικά σε ημερήσιες εφημερίδες, περιοδικά και ηλεκτρονικές ιστοσελίδες.

Ειδικότητα: Mάκρο-οικονομικά / Πολιτική Οικονομία

.

© Copyright 2014 — Analyst.gr. Απαγορεύεται η μερική ή ολική αναδημοσίευση / αναπαραγωγή περιεχομένων του παρόντος website με οποιοδήποτε τρόπο χωρίς προηγούμενη έγγραφη άδεια των εκδοτών.