Τα σενάρια διχοτομήσεων και η αναταραχή στη Βαλκανική Χερσόνησο
Από τον Κωνσταντίνο Χολέβα*
Πολλά και διάφορα γράφονται για το μέλλον του Κοσόβου και για το ενδεχόμενο ανταλλαγής εδαφών μεταξύ αυτής της οντότητας και της Σερβίας. Το «Κοσσυφοπέδιο» για τους Ελληνες (ή Κοσόβα για τους Αλβανούς, που αποτελούν την πλειοψηφία, ή Κόσοβο-Μετόχια για τους Σέρβους, οι οποίοι τιμούν ιδιαιτέρως τα ορθόδοξα μοναστήρια και τα μετόχια τους στην περιοχή) βρίσκεται τις τελευταίες ημέρες στο επίκεντρο των συζητήσεων. Θυμίζω ορισμένα γεγονότα: Ο Αμερικανός πρέσβης στο Κόσοβο δήλωσε ότι δεν θα ήταν κακή ιδέα η διχοτόμηση της περιοχής (για τις ΗΠΑ είναι κράτος, αλλά η Ελλάς και άλλες χώρες δεν το αναγνωρίζουν), ώστε να αποσχισθεί η περιοχή της Μιτρόβιτσα, στην οποία ζει η σερβική μειονότητα.
Πολλά και διάφορα γράφονται για το μέλλον του Κοσόβου και για το ενδεχόμενο ανταλλαγής εδαφών μεταξύ αυτής της οντότητας και της Σερβίας. Το «Κοσσυφοπέδιο» για τους Ελληνες (ή Κοσόβα για τους Αλβανούς, που αποτελούν την πλειοψηφία, ή Κόσοβο-Μετόχια για τους Σέρβους, οι οποίοι τιμούν ιδιαιτέρως τα ορθόδοξα μοναστήρια και τα μετόχια τους στην περιοχή) βρίσκεται τις τελευταίες ημέρες στο επίκεντρο των συζητήσεων. Θυμίζω ορισμένα γεγονότα: Ο Αμερικανός πρέσβης στο Κόσοβο δήλωσε ότι δεν θα ήταν κακή ιδέα η διχοτόμηση της περιοχής (για τις ΗΠΑ είναι κράτος, αλλά η Ελλάς και άλλες χώρες δεν το αναγνωρίζουν), ώστε να αποσχισθεί η περιοχή της Μιτρόβιτσα, στην οποία ζει η σερβική μειονότητα.
Οι Αλβανοί της περιοχής Πρέσεβο στη νότια Σερβία δήλωσαν ότι δέχονται να γίνουν αντικείμενο ανταλλαγής εδαφών μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου. Δηλαδή, η περιοχή τους να ενωθεί με το αλβανοκρατούμενο Κόσοβο και το βόρειο τμήμα του Κοσόβου να ενωθεί με τη Σερβία. Το κρατικό Γερμανικό Πρακτορείο μετέδωσε ανάλυση, η οποία υπογραμμίζει ότι τα σχέδια για «Μεγάλη» ή «Φυσική Αλβανία» παραμένουν στο τραπέζι και θα δημιουργήσουν προβλήματα στα Σκόπια, στη Σερβία, στο Μαυροβούνιο, ακόμη και στην Ελλάδα. Αλβανοί δημοσιογράφοι του Κοσόβου διαφωνούν με το ενδεχόμενο εδαφικών ανταλλαγών, διότι φοβούνται γενικευμένη αναταραχή στα Βαλκάνια. Θυμίζουν την επισφαλή σταθερότητα της Βοσνίας/Ερζεγοβίνης, όπου το σερβικό κρατίδιο δεν έχει ουσιαστικούς δεσμούς με το κρατίδιο των Κροατών και των μουσουλμάνων.
Προτείνω να είμαστε προσεκτικοί, επιφυλακτικοί και συγκρατημένοι ενώπιον αυτής της σεναριολογίας, χωρίς πάντως να αποκλείουμε το ενδεχόμενο αναταραχής στη Βαλκανική. Προ δύο μηνών, οι οπαδοί της Συμφωνίας των Πρεσπών μάς έλεγαν ότι οι Γερμανοί εταίροι μας στην Ε.Ε. επιθυμούν διακαώς τη σταθεροποίηση των Σκοπίων, άρα δεν πρέπει να συγκρουστούμε μαζί τους. Τώρα διαβάζουμε σενάρια περί γερμανικής υποστηρίξεως στη «Μεγάλη Αλβανία». Η κοινή λογική υποδεικνύει ότι και τα δύο μαζί δεν γίνονται. Αν η Γερμανία στηρίζει τον αλβανικό επεκτατισμό, τότε κινδυνεύουν με διχοτόμηση τα Σκόπια, στα οποία οι Αλβανοί υπερβαίνουν το 25%. Αρα, κακώς υπογράψαμε τη Συμφωνία των Πρεσπών με ένα κράτος το οποίο ύστερα από λίγους μήνες ίσως να μην υπάρχει!
Δίνω απλώς ένα παράδειγμα της συγχύσεως, στην οποία οδηγεί η ανεξέλεγκτη αποδοχή όλων των σεναρίων. Η ελληνική στάση πρέπει να βασισθεί, κατά την άποψή μου, στις ακόλουθες αρχές.
Α) Δεν αναγνωρίζουμε το Κόσοβο ως κράτος, για να μην ανοίξουμε τον δρόμο για τη διεθνή αναγνώριση μορφωμάτων, όπως τα Κατεχόμενα στην Κύπρο.
Β) Δεν κυρώνουμε στη Βουλή των Ελλήνων τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Γ) Απαιτούμε τον πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων του Ελληνισμού της Αλβανίας.
Προτείνω να είμαστε προσεκτικοί, επιφυλακτικοί και συγκρατημένοι ενώπιον αυτής της σεναριολογίας, χωρίς πάντως να αποκλείουμε το ενδεχόμενο αναταραχής στη Βαλκανική. Προ δύο μηνών, οι οπαδοί της Συμφωνίας των Πρεσπών μάς έλεγαν ότι οι Γερμανοί εταίροι μας στην Ε.Ε. επιθυμούν διακαώς τη σταθεροποίηση των Σκοπίων, άρα δεν πρέπει να συγκρουστούμε μαζί τους. Τώρα διαβάζουμε σενάρια περί γερμανικής υποστηρίξεως στη «Μεγάλη Αλβανία». Η κοινή λογική υποδεικνύει ότι και τα δύο μαζί δεν γίνονται. Αν η Γερμανία στηρίζει τον αλβανικό επεκτατισμό, τότε κινδυνεύουν με διχοτόμηση τα Σκόπια, στα οποία οι Αλβανοί υπερβαίνουν το 25%. Αρα, κακώς υπογράψαμε τη Συμφωνία των Πρεσπών με ένα κράτος το οποίο ύστερα από λίγους μήνες ίσως να μην υπάρχει!
Δίνω απλώς ένα παράδειγμα της συγχύσεως, στην οποία οδηγεί η ανεξέλεγκτη αποδοχή όλων των σεναρίων. Η ελληνική στάση πρέπει να βασισθεί, κατά την άποψή μου, στις ακόλουθες αρχές.
Α) Δεν αναγνωρίζουμε το Κόσοβο ως κράτος, για να μην ανοίξουμε τον δρόμο για τη διεθνή αναγνώριση μορφωμάτων, όπως τα Κατεχόμενα στην Κύπρο.
Β) Δεν κυρώνουμε στη Βουλή των Ελλήνων τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Γ) Απαιτούμε τον πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων του Ελληνισμού της Αλβανίας.
Γ) Απαιτούμε τον πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων του Ελληνισμού της Αλβανίας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΌχι μόνον αυτό. Με δεδομένο των συζητουμένων αλλαγών στα σύνορα και την πιθανότητα δημιουργίας της Μεγάλης Αλβανίας, μήπως θα πρέπει να διεκδικήσουμε τα προβλεπόμενα στο Πρωτόκολλο της Κέρκυρας του 1914, δεδομένου ότι το πρωτόκολλο αυτό δεν αναιρέθηκε ποτέ από κάποια μεταγενέστερη συνθήκη;
Θα έπρεπε προ πολλού να έχομε ζητήσει από τον ΟΗΕ, ή όπου αλλού πρέπει, την ενεργοποίηση τού πρωτοκόλλου αυτού, το οποίο ουδέποτε εφαρμόστηκε. Η Β. Ήπειρος τελεί εδώ κι 104 χρόνια υπό αλβανική κατοχή, αλλά εμείς "δεν διεκδικούμε τίποτε".
ΔιαγραφήΠοιος, λοιπόν, θα ζητήσει "τον πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων του Ελληνισμού της Αλβανίας", ή την ενεργοποίηση τού Πρωτοκόλλου τής Κερκύρας; Αυτοί που το 2008 έδωσαν σε δύο χωριστές συνεδριάσεις στην Βουλή το "πράσινο φως" για την ένταξη τής Αλβανίας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ;