Νέο παιχνίδι στην επανάσταση φυσικού αερίου στην Κύπρο και την Αν. Μεσόγειο

Η ανακάλυψη μεγάλων αποθεμάτων φυσικού αερίου στη λεκάνη της Λεβαντίνας (Ισραήλ, Λίβανος, Συρία και Παλαιστίνη), στις ΑΟΖ της Αιγύπτου και της Κύπρου έχει σημαδεύσει τον ενεργειακό χάρτη της νοτιοανατολικής Μεσογείου και έχει επιφέρει αλλαγή παιγνιδιού στην επανάσταση του φυσικού αερίου της περιοχής της Μέσης Ανατολής και Βορείου Αφρικής (ΜΕΝΑ).

Ισραήλ

Το 2009 το Ισραήλ ανακαλύπτοντας τα δύο μεγάλα κοιτάσματα στο «Λεβιάθαν» και «Ταμάρ», μαζί με τρία άλλα μικρότερου μεγέθους, είχε προσδιοριστεί ως ο μεγάλος γίγαντας αερίου στην περιοχή με ποσότητες 810 Bcm (29 Tcf), επαρκείς για να καλύψουν τις εσωτερικές ανάγκες και για εξαγωγή.

● «Λεβιάθαν»: Βρίσκεται σε απόσταση 135 Κm από τις ακτές της Χάιφα και σε βάθος βυθού 1.600μ. έχουν ανακαλυφθεί το 2010 ποσότητες 460-566 Bcm (17-20 Tcf).  Με μερίδια Noble (40%), Delek Group (45%) και Ratio Oil (15%).
● «Ταμάρ»: Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο κοίτασμα που ανακαλύφθηκε το 2009 σε απόσταση 90 χλμ από τις ακτές του βορείου Ισραήλ, σε βάθος 1.650μ. με ποσότητες 274 Bcm (9.7 Tcf). Μερίδια Noble (36%), Delek (31%) και Isramco Neger (29%).
Με βάση τις αμερικάνικες γεωλογικές έρευνες υπολογίζονται ποσότητες 2.53 Tcm αερίου στην περιοχή, αρκετές για τις εγχώριες ανάγκες 20 χρόνων και για εξαγωγή.

Κύπρος

Η Κύπρος προχώρησε σε διαχωρισμό 12 «οικοπέδων» στην ΑΟΖ της μετά από συμφωνίες με την Αίγυπτο το 2003 και υπογραφή το 2006, με τον Λίβανο το 2007 (εκκρεμεί επικύρωση από το Κοινοβούλιο) και πιο πρόσφατα με το Ισραήλ.

● «Αφροδίτη»: Πεδίο στο «οικόπεδο 12» σε απόσταση 180 Km από τις ακτές νότια της Κύπρου και 65 Km δυτικά του ισραηλινού Λεβιάθαν. Ανακαλύφθηκε σε βάθος βυθού 1.700μ. με ποσότητες 3-8 Tcf (84-224 Bcm), επαρκείς για τις εσωτερικές ανάγκες ηλεκτροπαραγωγής και για εξαγωγή. Μερίδια εξόρυξης Noble Energy (35%), Delek Drilling (30%), Royal Dutch Shell (35%).
● «Καλυψώ»: Στον δεύτερο γύρο αδειοδοτήσεων (14 άδειες) η Eni ανακάλυψε υποσχόμενες ποσότητες καλής κλάσης αερίου (παρομοίου με το «Zohr» στην αιγυπτιακή ΑΟΖ) στο πηγάδι «Καλυψώ» του «οικοπέδου 6» που θα συνεκμεταλλευτεί μαζί με τη γαλλική Total.

Τον Οκτώβριο του 2018 η αμερικανική ExxonMobil/Qatar Petroleum θα διεξάγει δύο γεωτρήσεις στα πεδία «Δελφίνη» και «Γλαύκο» στο «οικόπεδο 10» με μεγάλες πιθανότητες για καλά κοιτάσματα.

Αίγυπτος

Η μεγάλη ανακάλυψη του πεδίου «Zohr» το 2015 από την Eni όπως και άλλες δυτικά του Δέλτα του Νείλου (WND), Ευρύτερα στο «Noors», «Attoll» και με επίσπευση της εκμετάλλευής τους έδωσαν ώθηση στην παραγωγή φυσικού αερίου για τις εσωτερικές ανάγκες και για εξαγωγή.  Μόλις πρόσφατα η νέα ανακάλυψη του πηγαδιού «Noor» θα αλλάξει τον ενεργειακό χάρτη της περιοχής. Τα τελευταία 5 χρόνια έχουν υπογραφεί 80 συμφωνίες εκμετάλλευσης κοιτασμάτων της Αιγύπτου με διεθνείς εταιρείες.

● «Zohr»: Το 2015 η Eni ανακοίνωσε μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου παγκοσμίου κλάσης. Το πηγάδι βρίσκεται στο οικόπεδο Shorouk σε βάθος 1.450m με ποσότητες πέραν του 30 Tcf (840 Bcm). Μερίδια Eni (50%), Russian Rosneft (30%), BP(10%), UAE(10%).
Σε χρόνο ρεκόρ η Eni άρχισε πρόσφατα παραγωγή της μεγαλύτερης ανακάλυψης αερίου στη Μεσόγειο με μέγιστη παραγωγή 2,7 Bcm/d ημερησίως.
● Δυτικά Δέλτα Νείλου (WND): Καλύπτει πέντε πεδία αερίου βόρεια της Αλεξάνδρειας και δυτικά της Μεσογείου. Με ποσότητες αερίου 5Tcf και μεγίστη παραγωγή 1,5 Bcm/d ημερησίως. Η ανάπτυξη WND είναι η δεύτερη μεγαλύτερη σε ποσότητα φυσικού αερίου μετά από το «Zohr». 
● «Greater Nooros» και «Baltim South West»: Σχετικά πρόσφατες ανακαλύψεις με την παραγωγή από το «Nooros» να άρχισε το 2016 με 1 Bcf/d και το Baltim SW με την παραγωγή να αρχίζει το τέλος του 2020.
● «Atoll»: Υποσχόμενη ανακάλυψη τον Μάρτιο του 2015 από την BP μαζί με την Eni και EGAS, με παραγωγή 350 Mcf/d ημερησίως.
● «West Delta Deep Marine» (WDDM): Αναμενόμενες ποσότητες 400 Mcf/d μέχρι 2020. Μερίδια Shell (50%) και Petronas (50%).

Πηγάδι «Noor»

Το πηγάδι «Noor» ανακοινώθηκε από την Eni τον Ιούνιο στο «οικόπεδο Shorouk» και είναι τριπλάσιο σε μέγεθος του «Zorh» με υπολογιζόμενη παραγωγή 90 Tcf αερίου. Τα δικαιώματα ανόρυξης $105 εκατ. έχει η Eni η οποία θα ξεκινήσει τη γεώτρηση τον Αύγουστο του 2018 και αναμένεται να επενδύσει $3 δισ.

Αγωγός East-Med

Εν τω μεταξύ έχει υπογραφεί τριεθνές MoU μεταξύ Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου για ενεργειακή γέφυρα συνεργασίας μιας τρίτης οδού του αγωγού East-Med για μεταφορά αερίου προς τη νοτιοανατολική και κεντρική Ευρώπη. Με τη στήριξη της ΕΕ η αρχική μελέτη βιωσιμότητας για την κατασκευή του μακρύτερου υποθαλάσσιου αγωγού μήκους 2.200 χλμ έδειξε ότι παρόλο που το κόστος ανέρχεται σε $7 δισ. μπορεί να είναι εμπορεύσιμη ανάλογα με την τιμή του πετρελαίου. Είναι επίσης τεχνικά εφικτή η όδευση 1.000 χλμ μέρος του αγωγού σε βάθος 3.000μ.

Η επιλογή της Ελλάδας ως διαμετακομιστικής χώρας μεταφοράς του αερίου της ΝΑ Μεσογείου θα της αποφέρει σημαντικά οικονομικά και γεωπολιτικά οφέλη.

Ο αγωγός East-Med θα ανταγωνιστεί τους υφιστάμενους και μελλοντικούς αγωγούς προμήθειας αερίου από τη Ρωσία και το Αζερμπαϊτζάν. Η οικονομικότερη επιλογή όδευσης αγωγού προς την Τουρκία μικρότερης απόστασης 200 χλμ μέσω Κύπρου αποτελεί επιδίωξη της Τουρκίας για να παραμείνει ο μοναδικός ενεργειακός κόμβος στην περιοχή.

Του Σπύρου Πετούση, εγκεκριμένου διευθυντή EurIng, CEng FIET, CMgr FCMI

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ «ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΥ»