Ενα πυρηνικό Ιράν ωφελεί και τη Δύση

Θα αποτελούσε ένα χρήσιμο φόβητρο και τον καταλύτη για τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή.
ΑDAM Β. LOWTHER | Σάββατο 13 Φεβρουαρίου 2010

Το Ιράν ενημέρωσε επισήμως τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) ότι ξεκινά τον εμπλουτισμό των αποθεμάτων του σε ουράνιο, προκειμένου να θέσει σε λειτουργία, όπως ανακοίνωσε, έναν πειραματικό ιατρικό αντιδραστήρα. Αλήθεια ή ψέματα, πρέπει να παραδεχτούμε ότι ο τρόπος προσέγγισης των Ηνωμένων Πολιτειών όσον αφορά το θεοκρατικό καθεστώς της Τεχεράνης δεν οδηγεί πουθενά. Ενδεχομένως αυτό που χρειάζεται να μην είναι τόσο μια αλλαγή σχεδίου όσο μια αλλαγή στο πώς βλέπουμε την απειλή ενός Ιράν με πυρηνικά όπλα.

Είτε το πιστεύετε είτε όχι, υπάρχουν ορισμένα πιθανά οφέλη για τις ΗΠΑ από την ανάπτυξη μιας πυρηνικής βόμβας από το Ιράν. Εδώ εκφράζω προσωπική γνώμη, η οποία σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί θέση της αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας.

Πέντε ενδεχόμενα μού φαίνονται πιο πιθανά:

Πρώτον, η ανάπτυξη πυρηνικών όπλων από το Ιράν θα έδινε στις ΗΠΑ μια ευκαιρία για νίκη επί των σουνιτικών αραβικών τρομοκρατικών οργανώσεων όπως η Αλ Κάιντα. Ιδού γιατί: ένα πυρηνικό Ιράν θα απειλεί κυρίως τους γείτονές του, όχι τις ΗΠΑ. Ετσι, η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να προσφέρει περιφερειακή ασφάλεια- κυρίως μια πυρηνική ομπρέλα στη Μέση Ανατολή -, με αντάλλαγμα οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις στα απολυταρχικά αραβικά καθεστώτα, τα οποία είναι συνυπεύθυνα για τη δημιουργία της δυσαρέσκειας η οποία οδήγησε στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001.

Ως τώρα τα απολυταρχικά καθεστώτα της Μέσης Ανατολής αρνούνταν να αλλάξουν γιατί τα προστάτευε ο πετρελαϊκός πλούτος. Ενα πυρηνικό Ιράν αλλάζει σημαντικά την περιφερειακή δυναμική και μας προσφέρει την ισχύ να απαιτήσουμε μεταρρυθμίσεις.

Δεύτερον, με το να καταστεί η Αμερική κύριος εγγυητής της περιφερειακής ασφάλειας σε μια πυρηνική Μέση Ανατολή, σημαίνει ότι θα βρει κι έναν τρόπο να σπάσει το καρτέλ του ΟΡΕC. Η επιβολή ενός τέλους σε μονοπωλιακές πρακτικές που είναι παράνομες στις ΗΠΑ- το τίμημα για την ανάπτυξη της πυρηνικής αυτής ασπίδας- θα έριχνε σημαντικά τις πετρελαϊκές τιμές και θα εξοικονομούνταν δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Ή τουλάχιστον ο πρόεδρος Ομπάμα θα μπορούσε να διαπραγματευτεί την παροχή ασφάλειας με αντάλλαγμα την αύξηση της παραγωγής και την πτώση των τιμών του πετρελαίου παγκοσμίως.

Τρίτον, το Ισραήλ έχει καταστήσει σαφές ότι αισθάνεται να απειλείται από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Οι Παλαιστίνιοι έχουν επίσης λόγο να ανησυχούν, μιας και ένα πυρηνικό χτύπημα κατά του Ισραήλ θα παρέσυρε κι εκείνους στην καταστροφή. Αυτός ο κοινός κίνδυνος ενδεχομένως να λειτουργούσε σαν καταλύτης για τη συμφιλίωση των δύο λαών και να οδηγούσε στην επίτευξη μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, την οποία δεν έχουν επιτύχει οι τελευταίοι πέντε αμερικανοί πρόεδροι. Παραδόξως, κάθε τελική συμφωνία μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων θα πετύχαινε να αμβλύνει την εχθρότητα της Τεχεράνης προς το Ισραήλ και θα χαλάρωνε τις μακροχρόνιες εντάσεις στην περιοχή.

Τέταρτον, η ανάπτυξη των εξαγωγών οπλικών συστημάτων, εκπαίδευσης και παροχής συμβουλών στους συμμάχους μας της Μέσης Ανατολής δεν θα ενίσχυε απλώς τους δεσμούς μας με αυτούς, αλλά θα έδινε στην αμερικανική αμυντική βιομηχανία μια αναγκαία ώθηση. Με την πιθανότητα κατάρτισης τα επόμενα χρόνια προϋπολογισμών λιτότητας από το Πεντάγωνο, η Βoeing κινδυνεύει να μείνει εκτός αμυντικής βιομηχανίας, κάτι που θα σήμαινε χαμένες θέσεις εργασίας για πολλούς Αμερικανούς και που θα μας έφερνε σε δύσκολη θέση έναντι μιας ανερχόμενης στρατιωτικής δύναμης όπως η Κίνα. Το πυρηνικό Ιράν θα μπορούσε να αποτρέψει μια τέτοια καταστροφή.

Πέμπτον, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να περιορίσουν τη ροή δολαρίων προς τα απολυταρχικά καθεστώτα της περιοχής. Αυτό θα ήταν δυνατόν να το πετύχει όχι μόνο ρίχνοντας την τιμή του πετρελαίου και αυξάνοντας τις εξαγωγές όπλων, αλλά και απαιτώντας από αυτούς που επωφελούνται από την παροχή της αμερικανικής ασφάλειας να μοιραστούν πραγματικά το κόστος της. Μακροχρόνια δε, η νίκη στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας θα γλίτωνε τους φορολογουμένους από δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, τα οποία τώρα δαπανώνται σε επιχειρήσεις αντιμετώπισης ανταρτών στο εξωτερικό.

Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά: ένα ασταθές, αντιαμερικανικό καθεστώς δεν θα μπορούσε να ξεκινήσει έναν πυρηνικό πόλεμο; Νομίζω ότι στην πραγματικότητα ο κίνδυνος είναι μικρότερος από όσο πιστεύουν οι περισσότεροι. Εάν ο ανώτατος πνευματικός ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ και το Συμβούλιο των Φρουρών της Επανάστασης δεν ακολουθήσουν έναν δρόμο που καμία άλλη πυρηνική δύναμη δεν έχει ποτέ πάρει, το Ιράν θα καταστεί περισσότερο υπεύθυνο μόλις αποκτήσει πυρηνικά όπλα και όχι λιγότερο. Η διάρκειας 50 ετών αντιπαράθεση μεταξύ της Σοβιετικής Ενωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών χαρακτηρίστηκε Ψυχρός Πόλεμος χάρη στην... αποτρεπτική επίδραση των πυρηνικών όπλων.

Υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι το αρχικό σοκ που θα προκαλέσει ένα πυρηνικό Ιράν θα το ακολουθήσει σύντομα μια νέα περιφερειακή δυναμική, εντυπωσιακά παρόμοια με αυτήν της Ευρώπης του Ψυχρού Πολέμου. Η Σαουδική Αραβία και το Ιράκ θα συμπαραταχθούν με τους μικρότερους γείτονές τους λόγω του φόβου του Ιράν και οι ΗΠΑ θα αναλάβουν ηγετικό ρόλο στη δημιουργία ενός σταθερού περιβάλλοντος περιφερειακής ασφάλειας.

Ο κ. Ανταμ Μπ. Λόουθερ είναι αναλυτής αμυντικών θεμάτων στο Ινστιτούτο Ερευνας της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ.

ΒΗΜΑ