Η βιωσιμότητα των ασφαλιστικών ταμείων

της Ελίνας Γαληνού
Η ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων, υποτίθεται ότι στόχευε στην διασφάλιση της βιωσιμότητάς τους. Υπό αυτό το επιχείρημα είχε ξεκινήσει και η προ διετίας μεταρρύθμιση που αποτέλεσε προεισαγωγή της τωρινής. Βεβαίως, πριν δύο χρόνια τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά απ΄ότι τώρα. Χωρίς να υποστηρίζουμε ότι η μεταρρύθμιση του 2008 ήταν άψογη, καθώς και τότε πολλά δικαιώματα θυσιάζονταν "για το κοινό όφελος", σίγουρα δεν είχε τα χαρακτηριστικά της πρόσφατης που "κέρδισε" τις καρδιές της πλειοψηφίας μέσα στη Βουλή!
Η αλήθεια είναι ότι από χρόνια έφταναν στη δημοσιότητα πληροφορίες για τα οικονομικά προβλήματα των ασφαλιστικών ταμείων, πράγμα που έθετε υπό αμφισβήτηση την βιωσιμότητά τους. Και αυτό, δεν μπορούσε να μην ανησυχήσει τον ελληνικό λαό, καθώς από εκεί εξαρτώνται τα ασφαλιστικά του δικαιώματα, η ιατροφαρμακευτική του κάλυψη και η αυριανή του σύνταξη. Οι φόβοι κατά τους οποίους "κάποια μέρα ίσως και συντομότερα απ΄ότι νομίζουμε, τα ταμεία δεν θα μπορούν να πληρώνουν πλέον συντάξεις...", δεν ήταν ενταλώς αβάσιμοι. Ομως, όσο και να αληθεύει αυτό, το ερώτημα παραμένει ίδιο. "Και οι ασφαλισμένοι, τι φταίνε;"
Οι ασφαλισμένοι δεν φταίνε σε τίποτα φυσικά. Οι ευθύνες ανήκουν στους πολιτικούς και στα ίδια τα ταμεία. Ο ασφαλισμένος που πληρώνει τις εισφορές του, δεν μπορεί να γνωρίζει τι γίνονται τα χρήματα που καταθέτει κάθε μήνα στα ταμεία ή που του παρακρατούνται από το μισθό και τη σύνταξη. Δεν μπορεί να γνωρίζει ούτε τη διαχείριση που κάνουν τα ταμεία στα κεφάλαιά τους, ούτε τις επενδυτικές τους επιλογές. "Τι κάνουν αλήθεια τα ταμεία μας;" είχαμε αναρωτηθεί όταν ξέσπασε η υπόθεση με τα δομημένα ομόλογα και αποκαλύφθηκε ότι πολλά ασφαλιστικά ταμεία τα είχαν επιλέξει για να επενδύσουν τις καταθέσεις τους. Διότι τότε συνειδητοποιήσαμε ότι εμείς ναι μεν εμείς πληρώναμε και εφησυχάζαμε, πλήν όμως υφίσταται ο κίνδυνος να μας πούν μια μέρα τα ταμεία "πτωχεύσαμε γιατί η τάδε ή δείνα επένδυση των χρημάτων που μας πληρώνατε, απέτυχε..."
Ολα τα δεδομένα λοιπόν, συνέκλιναν στην προώθηση και επίσπευση της ενοποίησης των ταμείων για να επιβιώσουν. Ολα, ακόμα και η αύξηση των ηλικιακών ορίων στις γυναίκες και οι σκληροί περιορισμοί και η επιμήκυνση χρόνου εργασίας, υποτίθεται ότι εκεί αποσκοπούσαν. Αρκούν όμως αυτά να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα των ταμείων; Ευνόητο είναι ότι θα χρειαστεί πολύς χρόνος ώσπου να φανούν στα ταμεία κάποια θετικά αποτελέσματα από τη νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση. Ισως μετά από 40-50 χρόνια ας πούμε..Αν όμως έγινε τόση φασαρία και θυσιάστηκαν τόσα κεκτημένα για να περιμένουμε μισό περίπου αιώνα να ανακάμψουν τα ασφαλιστικά ταμεία, τότε ποιό το όφελος; Σκοπός είναι να θεμελιωθεί παράλληλα με την μεταρρύθμιση και ένα σύστημα διασφάλισης και αξιοποίησης των οικονομικών πόρων τους. Ενα σύστημα που θα εγγυάται (εκτός από τη στήριξη του κράτους στην προνοιακή σύνταξη των 360 ευρώ...), την εκμετάλλευση των περιουσιών που κατέχουν, τις επενδυτικές τους επιλογές, την έγκαιρη πληρωμή οφειλών. Θεωρούμε ότι μόνο ιδιώτες εργοδότες ή κακοπληρωτές ασφαλισμένοι οφείλουν εισφορές σε ταμεία; Και όμως οι αντίστοιχες οφειλές κρατικών οργανισμών, κρατικών εταιρειών ή ΔΕΚΟ, φτάνουν σε πολλά εκατομμύρια ευρώ...
Κατά τα άλλα, η οικονομική ύφεση που αναμένεται να επιδεινωθεί, θα επιδράσει αρνητικά στα ταμεία, δεδομένου ότι η ανεργία θα τα αποστερήσει από εισφορές, ενώ λόγω της πτώσης τιμών στο ΧΑΑ, είναι πιθανή και η απώλεια περιουσιών τους σε ομόλογα, αμοιβαία, μετοχές. Εχει κανένας από τους νέους "μεταρρυθμιστές" προβλέψει αυτούς τους κινδύνους και την αντιμετώπισή τους;
Διότι όσα βάρη και αν φορτώσουν στους εργαζόμενους και συνταξιούχους, δεν αρκούν να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα των ταμείων...