Ανόμοιες περιπτώσεις, αλλά...

Της Μικαέλλας Λοίζου
Η υπόθεση της Κύπρου από αυτήν του Κοσόβου διαχωρίζεται, δήλωσε χθες ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκος Κυπριανού, ο οποίος επανέλαβε ότι τυγχάνει μελέτης η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. «Η θέση μας για το Κόσοβο παραμένει αναλλοίωτη και πιστεύουμε ότι οποιαδήποτε αλλαγή στην εδαφική ακεραιότητα μιας χώρας πρέπει να προέλθει μέσα από συζητήσεις και διαπραγματεύσεις», τόνισε.

Με τον κ. Κυπριανού συμφώνησε και ο Γερμανός ομόλογός του Γκίντο Βέστερβέλε. Δήλωσε ότι η γνωμάτευση ήταν «πολύ συγκεκριμένη» και «δεν έχει να κάνει με οποιεσδήποτε άλλες υποθέσεις στον κόσμο». «Υπάρχει ένα πολύ ξεχωριστό ιστορικό και αυτή η γνωμάτευση των δικαστών έχει να κάνει με αυτό το συγκεκριμένο ιστορικό και αυτή τη συγκεκριμένη κατάσταση, και δεν είναι απόφαση για άλλες χώρες ή άλλες περιοχές του κόσμου», είπε, σημειώνοντας ότι «είναι μοναδική απόφαση σε μια μοναδική κατάσταση με ένα μοναδικό ιστορικό».

Πιο ανήσυχες εμφανίστηκαν χθες οι πολιτικές δυνάμεις για τη συμβουλευτική γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου. Πιο καθησυχαστικό ήταν το ΑΚΕΛ, το οποίο, διά στόματος του Εκπροσώπου Τύπου του Σταύρου Ευαγόρου, αφού αποκάλεσε την απόφαση μη επιθυμητή εξέλιξη, σημείωσε ότι η περίπτωση διαφέρει από την Κύπρο. Τόνισε, ωστόσο, ότι ζούμε σε μια εποχή στην οποία οι θεσμοί, όπως είναι τα διεθνή δικαστήρια, αποφασίζουν στη βάση πολιτικών -πλέον- κριτηρίων, παρά στη βάση του διεθνούς δικαίου.

Να μην την υποτιμήσουμε
Ο ΔΗΣΥ χαρακτήρισε τη γνωμάτευση του Δικαστηρίου «εξαιρετικά κρίσιμη εξέλιξη», η οποία πρέπει να μας προβληματίσει πάρα πολύ σοβαρά. Όπως δήλωσε ο Αναπληρωτής Εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος Χριστόφορος Φωκαΐδης, το Διεθνές Δικαστήριο δημιούργησε νέα δεδομένα, σε ό,τι αφορά την προοπτική διεκδίκησης ανεξαρτησίας από αυτόνομες περιοχές σε διάφορες χώρες του κόσμου. Ανάλογες αποφάσεις, τόνισε, θα πρέπει να τυγχάνουν ενδελεχούς μελέτης και ανάλυσης και να μην υποτιμηθούν ούτε και ως προς τις πιθανές προεκτάσεις που μπορούν να έχουν στην περίπτωση της Κύπρου.

«Δεν πρέπει να διαφεύγει της ανάλυσής μας και όλη η πολιτική εξέλιξη των πραγμάτων που οδήγησαν, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, μέσα από την αποτυχία των διαπραγματεύσεων για κοινά αποδεκτή λύση στο θέμα του Κοσόβου, στη σταδιακή αναγνώρισή του από διάφορες χώρες», σημείωσε ο κ. Φωκαΐδης. Πρόσθεσε ότι θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διπλωματικής εκστρατείας το γεγονός πως οι δύο περιπτώσεις δεν είναι ίδιες και να μην παρουσιαστεί κανένας εφησυχασμός. «Η επόμενη συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου θα πρέπει να αξιοποιηθεί, έτσι που μέσα από μια ολοκληρωμένη και συγκροτημένη στρατηγική, που θα λαμβάνει υπόψη όλα τα δεδομένα, να αντιμετωπίσουμε πιθανές δυσχέρειες και κινδύνους», συμπλήρωσε.

Νέες συνθήκες
Το ΔΗΚΟ, σε ανακοίνωση που εξέδωσε, αναφέρει ότι θεωρεί πως η συμβουλευτική γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, με την οποία έχει αποφασιστεί πως η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου δεν παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, σίγουρα διαμορφώνει κάποιες νέες συνθήκες. Η συγκεκριμένη απόφαση αφορά μια μεμονωμένη περίπτωση, αυτή του Κοσόβου, τα χαρακτηριστικά της οποίας δεν μπορούν να συγκριθούν με τη δική μας περίπτωση, ώστε να προωθηθεί θέμα αναγνώρισης του ψευδοκράτους στα κατεχόμενα, εκτιμά το κόμμα. «Σίγουρα, όμως, αυτή η απόφαση θα πρέπει να μας προβληματίσει και πρέπει να λάβουμε προληπτικά μέτρα, ώστε να αποτραπεί ενδεχόμενη εκμετάλλευσή της από την Τουρκία και τους φίλους της», προστίθεται στην ανακοίνωση.

Ενθαρρύνουν αποσχίσεις
Νέα δεδομένα και νέοι κίνδυνοι για τη διεθνή έννομη τάξη δημιουργούνται από την απόφαση, εκτιμά η ΕΔΕΚ. Όπως δήλωσε ο Εκπρόσωπος Τύπου του Κινήματος Δημήτρης Παπαδάκης, «η απόφαση αυτή ενθαρρύνει αποσχιστικές ενέργειες και αυτονομιστικές κινήσεις, που είναι δυνατόν να ανοίξουν τον ασκό του Αιόλου, διαφοροποιώντας τον Παγκόσμιο Πολιτικό Χάρτη». Πρόσθεσε ότι η απόφαση «δεν μπορεί να σχετίζεται με το παράνομο μόρφωμα στα κατεχόμενα, που είναι προϊόν ξένης στρατιωτικής εισβολής και κατοχής». Τα χαρακτηριστικά του Κοσόβου δεν έχουν ομοιότητες και δεν συνδέονται με οποιονδήποτε τρόπο με την ωμή παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου στην περίπτωση της Κύπρου, ανέφερε περαιτέρω.

Πρέπει να πείσουμε
«Είναι σίγουρο ότι η διπλωματική μηχανή της Άγκυρας θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί την απόφαση για να πετύχει ψήγματα αναγνώρισης του ψευδοκράτους», εκτιμά το ΕΥΡΩΚΟ. Ως εκ τούτου, ανέφερε το μέλος του Πολιτικού Γραφείου Νίκος Κουγιάλης, η απόφαση του Δικαστηρίου επιβάλλει να γίνουν οι κατάλληλες επικοινωνιακές και πολιτικές ενέργειες προκειμένου να εμπεδωθεί στη διεθνή κοινότητα ότι η περίπτωση του Κοσσυφοπεδίου δεν έχει καμία ομοιότητα με την περίπτωση της αποσχιστική ενέργειας με την ανακήρυξη του ψευδοκράτους των κατεχομένων.

Ο κ. Κουγιάλης εξέφρασε, επίσης, ικανοποίηση γιατί το Υπουργείο Εξωτερικών επιβεβαίωσε την ακλόνητη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας υπέρ του σεβασμού της κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας της Σερβίας, που περιλαμβάνει την επαρχία Κοσσυφοπεδίου και Μετόχιας.

Οι Τούρκοι
Θετικά αλλά με σκεπτικισμό υποδέχθηκαν στην Τουρκία την προχθεσινή απόφαση του Δικαστηρίου της Χάγης, το οποίο έκρινε ότι δεν είναι παράνομη η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου. Σύμφωνα με τη «Χουριέτ», η Άγκυρα θεωρεί ότι η απόφαση είναι «εποικοδομητική». Είναι πασιφανές, έγραψε ο Τζενγκίρ Ακτάρ στη «Βατάν», ότι η απόφαση αυτή θα αποτελέσει και ένα πολύ αξιόλογο προηγούμενο για παρόμοια προβλήματα στον κόσμο. Απ’ εκεί και πέρα, όμως, σχολιάζει, είναι δύσκολο να υπάρξει κάτι ανάλογο για την περίπτωση της Κύπρου, καθώς η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος-μέλος της Ε.Ε. και τα «εδάφη της ΤΔΒΚ» θεωρούνται ευρωπαϊκό έδαφος, ενώ ο έμπρακτος διαχωρισμός πραγματοποιήθηκε μετά από στρατιωτική επέμβαση.

Σταθερή η Μόσχα
«Στα συμπεράσματά του, το Διεθνές Δικαστήριο αποφεύγει να αναφερθεί στις συνέπειες που μπορεί να προκύψουν από την υιοθέτηση της απόφασης, και πιο συγκεκριμένα αποφεύγει να αναφερθεί στο κατά πόσον το Κόσοβο αποτελεί κράτος και υπάρχει οποιαδήποτε νομιμότητα στην αναγνώρισή του από άλλες χώρες», ανέφερε ο εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ Αντρέι Νεστερένκο. Πρόσθεσε ότι η θέση της Μόσχας για μη αναγνώριση παραμένει σταθερή, καθώς «αποτελεί πεποίθηση του Κρεμλίνου πως μια διευθέτηση είναι εφικτή μόνο μέσω της συνέχισης των διαπραγματεύσεων μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών, που θα βασίζονται στις πρόνοιες του ψηφίσματος 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Κίνδυνοι παντού
Υπάρχουν κάποιοι που τρίβουν τα χέρια τους με την απόφαση του Δικαστηρίου. Τα ανά τον κόσμο αποσχιστικά κινήματα θεωρούν την απόφαση του Δικαστηρίου ελπιδοφόρα σε σχέση με τη δική τους περίπτωση. Εκτός από το ψευδοκράτος, ανησυχητικές -σε αυτό το επίπεδο- περιπτώσεις αμφισβήτησης κρατικής κυριαρχίας αποτελούν η περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ στο Αζερμπαϊτζάν, της Νοτίου Οσετίας και της Αμπχαζίας στη Γεωργία, της Υπερδνειστερίας στη Μολδαβία, της Τσετσενίας στη Ρωσία, το Θιβέτ στην Κίνα, ακόμα και η Καταλωνία και η Χώρα των Βάσκων στην Ισπανία και το Κεμπέκ στον Καναδά.